Nogmaals Bellus Imago en knowing how
De Brabantse fotoclub Bellus Imago verovert het internet! Na een melding op meldpunt taal (in het Latijn zou het bella imago zijn) schreef ik er maandag over en Jona Lendering van de Mainzer Beobachter dinsdag. Maar we zijn nog niet klaar, want onder Jona;’s stukje schreef iemand (‘Jeroen’):
Eens met de strekking, maar toch zie ik wel een verschil in je genoemde voorbeelden; het “verkeerde” Latijn van de foto-club bestaat uit twee bij elkaar horende woorden uit een vreemde taal. (…) Het zou een betere vergelijking zijn om -ik noem maar wat- een expert op een bepaald gebied aan te duiden als iemand met veel ‘knowing-how’.
Daar zit iets in. Op zich kan een fotoclub zich natuurlijk elke naam geven die het wil, en als het een volkomen onzinnige naam was geweest (‘Fotoclub Gritum Prodieg’) had niemand geklaagd dat het geen Latijn was. Waarom dan wel klagen over iets dat óók geen Latijn is zoals Bellus imago?
Talen zijn magneten in de hoofden van sommige mensen. Ze kunnen ver uit elkaar liggen of aan elkaar vast, maar dicht bij elkaar – dat mag niet! Dat is fout! Know-how mag, Weten-hoe-het-moet mag, Dokking doekiedoe mag, maar knowing how mag niet.
Het schoolvoorbeeld van een ‘foute’ naam is ‘Walkman’, de merknaam voor een muziekspeler waarmee Sony de wereld veroverde. De rozevingerige gymnasiastjes van toen protesteerden ook, maar al snel werd de merknaam als woord opgenomen in het Engels woordenboek.
Daarentegen hebben de Polen het volste recht om als officiële benaming voor de dame of koningin in het schaakspel hetman te gebruiken en daarmee de variaties op vizier van Turks, Hongaars, Oekraïens, Witrussisch en Russisch te vermijden.
Daarentegen hebben die dan ook maar één keer een wereldkampioen gehad, in de 19de eeuw, onofficieel en hij had ook nog eens een Duitse naam: Johann Zukertort
De in Lublin geboren Jan Herman, later Johannes Hermann (1842 – 1888) had drie moedertalen: Pools, Duits en Jiddisch. De eerste officiële tweekamp in 1886 om het wereldkampioenschap tegen Wilhelm, later William Steinitz (1836 – 1900) verloor hij. Sinds 1872 woonde hij in Londen en vertegenwoordigde Engeland. In een brief van december 1886 aan Hermann von Gottschall noemde hij zich echter Duitser.
Ανδρα μοί εννεπε Wouter, die niet, van Εοσ ῥοδοδάκτυλος tot Ερεβοσ, zijn opleiding en de daar opgedane kennis van de talen in ere wil houden en geen Χαοσ wenst. Dat de angelsaksen hun taal makkelijk verkwanselen hadden we allang gezien, zodra ze op Ellis Island aankwamen en het in New Amsterdam voor het zeggen kregen werd al meteen de spelling veranderd, toen ze de thee in Boston harbour!!!harbor!! flikkerden. Weinig hanen die daar nog naar kraaien. Dus why care about walkman.
Mogen ik en jouw rozevingerige gymnasiasten een beetje taalpuristen zijn?
Ook gij, Marc? fotoclub = het?
Nou ja, “mag niet… ” (laatste woorden stukje). Zeggen dat het fout is, “mag” ook niet. Wat er gebeurt als iemand ‘bellus imago’ gebruikt, is dat die persoon, laten we eerlijk zijn, iets wil bereiken waarvoor hij de know-how niet in huis heeft. En een ander, die die know-how wel bezit, maakt zich daar dan vrolijk of kwaad over. Het is allebei niet dat je zegt ‘de homo sapiens op z’n best’. Best wel vervelend en lastig om gelijkmoedig onder te blijven. Heb ik al decennialang last van, maar de uitdrukking ‘een nagel aan mijn doodskist” is hoop ik niet van toepassing.
“een fotoclub zich natuurlijk elke naam geven die HET wil” Over taalfouten gesproken