Ik geloof niet dat ik ooit een Robert Ro-bert heb genoemd, met de o van poot (in het fonetisch alfabet: [o]. Alle Roberts heb ik altijd de klinker van pot gegeven ([ɔ]). Maar onlangs kwam ik erachter dat dit niet altijd op prijs wordt gesteld omdat er heren zijn die wel degelijk R[o]bert heten, en ten tweede dat ik mijn tijd misschien ooit vooruit was.
Toen ik onlangs een enquête op Twitter hield, bleek meer dan de helft net als ik normaliter R[ɔ]bert te zeggen:
Maar er is ook een relatief grote groep van Robert stemmen. Bovendien suggereerden meerdere mensen onafhankelijk van elkaar dat ze dachten dat R[ɔ]bert nieuwer was.
Dominant
Nu kan dat te maken hebben met een natuurlijke reflex: alles wat je als ‘fout’ beschouwt in taal zal wel nieuw zijn, want vroeger was alles beter en vernieuwing is verloedering.
Het rare aan R[ɔ]bert is bovendien dat je in de open lettergreep die de spelling suggereert geen [ɔ] verwacht, maar een [o].
Een mogelijke verklaring voor die [ɔ] is dat hij afkomstig is van Rob. Mensen zijn Robert ooit zo gaan afkorten; in de gesloten lettergreep is die klinker van nature [ɔ] en die is weer teruggekopieerd naar de lange vorm van de naam. De vraag is dan wel een beetje waarom de verkorte vorm überhaupt Rob is en niet Roob. Toen men verkorte had men ook daarvoor kunnen kiezen (de verkorte vorm van Kobus is ook niet Kos maar Koos). Wat dat betreft zou je dus kunnen vermoeden dat juist de [ɔ] al de dominante uitspraak was toen de naam werd afgekort.
Nieuwer
Sommige mensen wijzen erop dat R[o]bert de correcte vorm is, want R[ɔ]bert spel je met dubbel b. Nu is de spelling Robbert betrekkelijk nieuw, volgens de Voornamenbank: vanaf de jaren 20 komt hij incidenteel voor, maar hij piekt pas in de jaren 90; de vorm Robert is dan allang over zijn hoogtepunt heen. De voornamenbank geeft overigens ook aan dat er een paar mensen zijn die Roobert, Ròbert of Róbert heten. Ik interpreteer dat als indicaties dat sommige ouders de ‘juiste’ klinker voor hun zoon hebben willen vastleggen. (Daarnaast zijn er soms ook accenten op de e, misschien om de Franse uitspraak te stimuleren met klemtoon op de laatste lettergreep.)
Het is al met al ook heel wel mogelijk dat R[o]bert juist nieuwer is, en ontstaan uit een overdreven idee van de relatie tussen klank en letter: wanneer daar maar één b staat, dan moet de klinker toch wel een [o] zijn?
(Alsjeblieft, doe mij een lol en begin in het commentaarveld hieronder niet over ‘invloed van het Engels’! Dat is een verklaring van niks. Zelfs als we de korte uitspraak geleend zouden hebben uit het Engels, doen precies dezelfde vragen zich voor in die taal. Je hebt het probleem dan alleen maar verschoven.)
Niet de invloed van het Engels in het algemeen, maar misschien wel de populariteit van de naam Robin.
Ik heb de indruk dat het ook regionaal bepaald is. In Brabant zegt iedereen R[ɔ]bert .
Ik kom uit Brabant, maar ik heet gewoon R[o]bert.
‘ Toen men verkorte …” Why?
Tja, toen ik ooit eens op een fout van de heer Van Oostendorp wees, verdedigde iemand hem met de woorden: Marc heeft sch…. aan de spelling (o.i.d.). Misschien is zijn motto: verloedering is vernieuwing.
Ik heet al een eeuwigheid Robèrt, met een [o]. Nu heb ik me laten vertellen, dat die naam een Germaanse stam heeft, nl ‘roh’ van Rohbrecht (roh = roem; brecht = stralend). In het Duits wordt roh uitsproken met een [o].
https://nl.forvo.com/word/roh/
Ik heb nog verzuimd te vermelden dat mijn roepnaam Robbie is (naar een romanfiguur van Upton Sinclair) en dat werd vanzelf Rob.
De naam “Robert” en verwante namen worden vaak afgekort tot “Rob”. Vroeger waren zulke korte namen (Henk, Kees, Piet, Toos, Mies, Rob) zeer algemeen. Toen de trend zich omdraaide naar langere roepnamen, lieten mensen die officieel Robertus heetten maar als kind “Rob” werden genoemd zich misschien “Robert” noemen. Met een korte o hou je de band met je vroegere roepnaam in stand.
Deze verklaring is zeer speculatief zolang er geen Robberts komen die haar kunnen bevestigen, maar dit is het beste wat ik kan bedenken. Ik ben het trouwens met u eens dat invloed uit het het Engels nu eens niet de logische verklaring is, ook al omdat veel Robberts geboren zijn voordat “Robin” in de mode kwam.
Overigens heb ik destijds uw poll gemist; ik zou zelf “Robert” met een lange o zeggen als ik niet weet hoe zo’n man zijn eigen naam uitspreekt.
In principe spreek ik een naam uit zoals de persoon zichzelf noemt en ik geef daar niet zelf een interpretatie van. Maar als je dat niet weet ten aanzien van Robert dat nijg ik ook om Robbert te zeggen, maar dat komt mogelijk omdat ik geen Roberts ken en er ook geen echt bekende mensen zijn die Robert heten en is het dus een zeldzame uitspraaknaam. Ik ken alleen Robert Vuijsje en daarvan weet ik niet hoe hij zijn naam uitspreekt.
[ Je hebt de Engelse jongensnaam Danny die we uitspreken als Dennie, maar in Vlaanderen spreken ze de a van Danny uit als een a als in pan: Danny. Ik vind dat kostelijk mal klinken. ]
aha, je bent genegen robbert te zeggen
Engelse uitspraak van de -a- in Danny is met [ae] en Nederlandse met gesloten [è].
Leg je oor maar te luister, “het rare” is wijdverbreid: tollereren, kwallitatief. En andersom, bijv. ielegaal, afaire, carière, dosier.
Dus? De mensen doen maar wat?
Zeg dat. De Vlamingen zeggen dossier en de Hollanders zeggen dossjee.
Tja. Ik heb een Robert gekend die zijn naam uitsprak als RObert terwijl ik Rob(b)ert zei.
Als Robert een Duitser is, dan gebruik ik als vanzelfsprekend de [o] van Joop.
veel (m.n.zuid)limburgse robberts hebben zich de franse versie aangemeten: roobèèr.
Kan het invloed zijn van Roobèrt van Beckhoven, bakker/jurylid van Heel Holland Bakt? Het programma is mateloos populair, en hij wereldberoemd in Nederland
je kunt ook gewoon Kimmie zeggen…