Nene leert Nederlands
Ongeveer een half jaar hoort Nene nu veel minder Hongaars dan in de eerste vijf jaar van haar leven. Begin april zijn we begonnen met Nederlands met haar te spreken, maar in die tijd spraken de meeste andere mensen nog wel Hongaars met haar, want we verbleven in Hongarije. Begin mei zijn we naar Nederland gekomen en sindsdien spreken de meest andere mensen ook Nederlands.
Het zou wel aardig zijn om het Hongaars nog in leven te houden, maar gemakkelijk is dat niet, bijvoorbeeld omdat we zelf geen Hongaars spreken. Waar wij wonen blijkt het ook niet te wemelen van de leuke zestienjarige Hongaarse meisjes die op haar kunnen passen, en zelfs als dit wel het geval zou zijn, is het de vraag of het veel op zou leveren.
Nene wil graag zo veel mogelijk doen als andere kinderen, en ze heeft besloten dat andere kinderen Nederlands spreken. Toen ik haar onlangs vroeg Hogy vagy? zoals ik in het begin wel deed, reageerde ze beledigd: “Je moet dat niet zeggen! Je moet zeggen ‘Hoe gaat het?” Misschien zou het nog een beetje helpen als het een leuke eentalige zestienjarige Hongaarse was, maar waar we die vandaan zouden helpen is helemaal een raadsel.
Ondertussen is er overigens ook nog spraken van een derde taal, Italiaans, want dat spreekt haar moeder. Nene begrijpt inmiddels dat dit een andere taal is. Haar juf heeft ze verteld dat ze met mama “Italiaans praat”. Dat doet ze trouwens niet altijd. Onlangs vond mama dat Nene ‘per favore’ moest zeggen, maar dat weigerde ze: het kon alleen ‘alsjeblieft’ zijn. Toch heeft dat Italiaans wel iets meer levenskans, omdat er de hele dag iemand in huis is die het praat – ik heb het ooit ook min of meer mijns ondanks geleerd – en omdat er ook nog een hele familie is, en een heel dorp in Abruzzo, waarvoor kennis van het Nederlands volkomen nutteloos is.
Illustratie; V.N. van Oostendorp, ‘appel’
In deze stukjes ben je op je best… 😉
Er zal toch wel ergens een leuke Hongaarse au pair voor Nene te vinden zijn?
https://www.aupairworld.com/nl/aupair_search
Zelf vind ik taalverwerving op haar mooist in de marge, in die hoekjes waar het persoonlijke en anekdotische van elk verhaal een ander verhaal maakt.
Nene sprak vijf jaar lang Hongaars, dus ik neem aan dat het heus nog in haar systeem zit, al is dat nu natuurlijk propvol Nederlands en nog veel andere nieuwigheden. Jullie spreken geen Hongaars, de omgeving ook niet, dus live contact lijkt niet mogelijk te zijn. Dat is zoals je aangeeft, jammer, maar helaas. Een grote incentive is er voor haar ook niet om Hongaars te blijven onderhouden, want ‘contact met je roots houden’ is nogal abstract voor een zesjarige.
Dus blijft over: hoe het interessant maken voor haar, zodat ze over een jaar of tien misschien wél blij is dat ze, hoe “beperkt” ook, contact heeft gehouden met haar aanvankelijke moedertaal? Ik zou proberen het passieve enigszins te bewaren. Mocht ze ooit zelf (terug) Hongaars willen leren, denk ik dat het een mooi cadeau is als ze een reservoir heeft waar ze uit kan putten, al is het “maar” een onbewuste vertrouwdheid met de Hongaarse klanken.
Zelf ben ik al een tijdje aan het denken dat de rol van tv-programma’s nog lang niet uitgeklaard is. Het weinige onderzoek dat ik zelf weleens gelezen heb, zegt dat een kind geen taal verwerft als het niet live gebeurt. Maar anderzijds is het een feit dat het niveau Engels onder jongeren nog nooit zo hoog was, en veel van hen begrijpen al ongelooflijk veel Engels nog voor ze hun eerste les op school krijgen. Dus, denk ik dan, passief, onrechtstreeks contact, lijkt voor opvallend veel kinderen wel degelijk allerlei processen op gang te brengen.
Wat ook heel erg succesvol is gebleken in onze eigen omgeving, zijn ouders en kinderen die samen een nieuwe taal leren, hoe basaal ook. Een kind imiteert graag en veel, en vooral als het eigenlijk bedtijd is, zijn ze vaak heel leergierig 🙂
Dank je wel. Alles wat je zegt is waar. We kunnen er in ieder geval voor zorgen dat het Hongaars niet vreemd gaat klinken. Ook spreekt ze momenteel ongetwijfeld nog Hongaars als ze met een Hongaar moet communiceren. Het zal interessant zijn om te zien hoe lang dat duurt (en er zijn ook wel wát Hongaren in de buurt).
Ik vind het prachtig om te lezen hoe een jong kind de regie van haar taalontwikkeling voert. Of in ieder geval: wil voeren. Ik wens jullie veel plezier, érezd jól magad èn divertiti samen!
De regie betreft niet alleen haar eigen taalontwikkeling, maar ook het taalgedrag van haar ouders. Kinderen zijn vaak strenger dan volwassenen, is mij opgevallen.