• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Twittertaal wordt alledaagser

7 augustus 2019 door Marc van Oostendorp 5 Reacties

Het is altijd bevredigend als een idee wordt bevestigd. Jarenlang heb ik gestreden tegen het idee dat de sociale media de taal zouden veranderen (bijvoorbeeld hier en hier), en met name dat de taal ‘korter’ zou worden door sms en Twitter.

Mijn argument was vooral gebaseerd op de logica. Het is onwaarschijnlijk dat zoiets belangrijks voor het menselijk leven als taal, iets dat zich in de loop van duizenden jaren heeft ontwikkeld, zou veranderen door zoiets efemeers als de sociale media. Zelfs de gehardste Twitteraar spreekt op een dag waarschijnlijk nog steeds meer woorden dan hij tweet. En de proportie geharde Twitteraars op de gehele populatie is te verwaarlozen. De sociale media zijn bovendien zelf zo veranderlijk dat je eerder verwacht dat zij zich langzaam aan de behoefte van de mens aanpassen om de taal op een natuurlijke manier te gebruiken.

Technische reden

Juist vanwege de veranderlijkheid van die media, en het feit dat mensen de neiging hebben van Hyves naar Facebook naar Instagram te springen, maakte een en ander lastig empirisch te onderzoeken. Maar gelukkig voerde Twitter in november 2017 een interessant experiment uit: terwijl er verder niets veranderde, werd de karakterlimiet van 140 tekens naar 280 tekens verhoogd. De protesten waren niet van de lucht – zo hoort dat, als er iets verandert, horen de protesten niet van de lucht te zijn – maar inmiddels is geloof ik iedereen eraan gewend.

Ik ken geen Twitteraars die zich expres nog aan de oude limiet van 140 tekens houden. Die limiet was overigens een voorbeeld van wat ik bedoelde: ze was kunstmatig, want gebaseerd op een oud idee dat je ook via sms tweets moest kunnen toevoegen. Sms-berichten telden 160-tekens en daarvan nam Twitter er 20 af voor informatie over de afzender en dergelijke.

Er was dus een puur technische reden om zo beperkt te zijn. De ‘kortheid’ die mensen in de moderne taal leken op te merken – die natuurlijk ook goed past bij het gevoel dat ‘alles almaar sneller wordt’ – was waarschijnlijk vooral een gevolg van die beperking.

Breedsprakigheid

Dat blijkt ook nu een groepje Nederlandse onderzoekers de uitkomsten van het Twitter-experiment hebben gebruikt. Hun artikel verscheen deze maand in Palgrave Communications. Ze deden iets heel eenvoudigs: ze onderzochten in hoeverre de gebruikte taal veranderde. Dat bleek eigenlijk onmiddels zo te zijn. Zodra Twitters de teugels liet vieren, begonnen Twitteraars minder informele berichten te schrijven, maar vooral ook langere.

De grafieken hierboven laten het zien. De onderbroken lijn geeft de datum aan waarop Twitter de nieuwe limiet stelde. De eerste lijn gaat over het aantal tekens per woord, dat dus een korte piek laat zien, maar dan teruggaat naar de oorspronkelijke lengte. Dat is op zich intrigerend: misschien leefden mensen zich even uit met het heeeeeeeeeeeeel erg verlengen van woorden? In ieder geval gingen de andere twee lijnen – het aantal lettertekens en het aantal woorden per zin – wel echt radicaal omhoog, en zo te zien voorgoed.

De korte zinnen die mensen maakten waren dus aantoonbaar een functie van de technische beperkingen die er waren. Vooral gebruikten mensen nu ook meer woorden in een zin, en dus zijn lidwoorden en andere functiewoorden ineens veel gebruikelijker op Twitter. Dat is namelijk hoe mensen willen praten. Ze waren een tijdje bereid om zich te laten insnoeren door de techniek, maar uiteindelijk wint altijd de neiging tot breedsprakigheid.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: afkortingen, sociale media, sociale_media, social_media, taalverandering

Lees Interacties

Reacties

  1. Manfred (@mterburg) zegt

    7 augustus 2019 om 07:12

    Hoe zijn de emoji en afko’s meegeteld?

    Beantwoorden
    • Marc van Oostendorp zegt

      7 augustus 2019 om 07:47

      Afko’s zorgen er natuurlijk voor dat het aantal lettertekens per woord afneemt. Ze zijn een goed voorbeeld: jarenlang hebben we moeten aanhoren dat de taal korter werd omdat jongeren zoveel afko’s gebruikten. Nu worden die jongeren ouder en raken afko’s uit de mode. Probeer maar eens wat afkortingen te vinden die de laatste paar jaar gecreëerd zijn. Meldingen over razendsnelle veranderingen in de taal zijn denk ik altijd gebaseerd op kortstondige en oppervlakkige modeverschijnselen.

      Beantwoorden
  2. Kees Bals zegt

    7 augustus 2019 om 15:11

    Misschien nog wel interessanter: als ik het goed zie zijn we op dinsdag en donderdag het breedsprakigst.

    Beantwoorden
  3. DirkJan zegt

    7 augustus 2019 om 17:10

    Nu wil ik zeker wel aannemen dat taal niet verandert en korter wordt door technologieën als sms en Twitter, maar toch denk ik dat er al jaren een trend aan de gang is dat mensen in met name schrijftaal, wel degelijk minder breedsprakerig zijn dan vroeger. Krantenartikelen zijn korter, reacties op fora en ook sociale media zijn kort(er) en mensen slaan langere stukken steeds sneller ongelezen over.

    En laten we wel wezen ook 180 tekens om een verhaal of idee onder woorden te brengen is nog steeds kort. Ook jongeren schijnen heel kortaf te zijn als ze moeten telefoneren. Er zullen andere factoren een rol spelen dan de media zelf, maar bijvoorbeeld sluit Twitter goed aan bij de trend om bondig te zijn in je reactie en verklaart dat mede zijn populariteit. Alleen inderdaad, wat is oorzaak en wat gevolg?

    Beantwoorden
  4. Fréderique de Waal zegt

    14 augustus 2019 om 19:27

    “Zodra Twitters de teugels liet vieren,”

    Kan korter: Twitter de teugels vierde…

    Fréderique de Waal, paardenmeisje.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Heiman Dullaert • Aan mijn uitbrandende kaars

O haast gebluste vlam van mijne kaars! nu dat
Gij mijne voortgang stut in ’t naarstig onderzoeken
Van nutte wetenschap, in wijsheidvolle boeken
Voor een leergierig oog zo rijkelijk bevat

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

BIJ

De bij, een engel die gesard zich wreekt, volstrekt, tot in
de dood, het fronsen van de aarde over het met aarde
bedolven graf, het fronsen van wolken over de aarde,
de doodval van een op een aambeeld in duizenden vonken
vervaardigd angelversierd juweel, één noot op zijn zang,
één toon van blijvende toorn die zingt wat hij dacht toen hij
door mokers en schroeiende lucht gemaakt
wist, dit begeleidt tot het eind een gonzende, brommende bij.

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

11 oktober 2025: Taalfeest in Utrecht

11 oktober 2025: Taalfeest in Utrecht

22 juli 2025

➔ Lees meer
7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

7 oktober 2025: een cadeautje voor secties Nederlands

18 juli 2025

➔ Lees meer
19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

19 september 2025: Afscheidscollege Fred Weerman

15 juli 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1935 Hugo Ryckeboer
sterfdag
2016 Joris Gerits
2022 Erika Dedinszky
➔ Neerlandicikalender

Media

De Inktpodcast 30: Muziek voor tekst deel II

De Inktpodcast 30: Muziek voor tekst deel II

26 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De postkoloniale podcast over Hella Haasse

De postkoloniale podcast over Hella Haasse

26 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Zwiterslezen: Herman Koch, Het diner

Zwiterslezen: Herman Koch, Het diner

25 juli 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d