• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Historischewoordenboekquiz

27 juli 2019 door Roland de Bonth 1 Reactie

Door Roland de Bonth

Voor alle vakantiegangers en thuisblijvers – in Nederland en ver daarbuiten – die zich even geen raad weten met de grote hitte en de dito hoeveelheid vrije tijd, presenteer ik hier de historischewoordenboekenquiz. Het enige wat u ervoor nodig hebt is de Geïntegreerde Taalbank van het Instituut voor de Nederlandse taal (gtb.ivdnt.org). Op deze website vindt u de vier grote historische woordenboeken van het Nederlands: het Oudnederlands Woordenboek (ONW), het Vroegmiddelnederlands Woordenboek (VMNW), het Middelnederlandsch Woordenboek (MNW) en het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Naast de woordenboeken treft u in deze internetapplicatie informatie aan over de woordenboeken zelf en over het zoeken in de woordenboeken (onder het tabblad Help & Info).

De antwoorden op alle vragen zijn – met enig zoekwerk – in deze online applicatie te vinden. Als u de eerste letter van de juiste antwoorden achter elkaar zet, leest u een korte zin. De antwoorden op de 19 vragen én de korte zin kunt u tot 17 augustus 2019 opsturen naar r.de.bonth@hotmail.com. Uit alle correcte inzendingen zal één winnaar worden getrokken. Deze ontvangt naast de eeuwige roem een exemplaar van het boek Kids, koffietjes & comfortzone. Waarom taal soms zo irritant is van Vivien Waszink & Laura van Eerten.

Hopelijk biedt het maken van deze quiz u het nodige vermaak én leert u quizenderwijs hoe u optimaal kunt zoeken in deze webapplicatie. Veel succes!

  1. Wat is de volgende letter van het woord dat in de lijst met afkortingen van het WNT is afgekort tot “tr.”?
  2. Na rondvraag en onderzoek in het veld werd het Oudnederlandse materiaal van Maurits Gysseling voor het ONW uitgebreid met onder andere een runeninscriptie. Deze inscriptie draagt de naam van de Gelderse plaats waar de inscriptie in 1996 werd gevonden. Hoe heet die plaats?
  3. Van de kleren die hij in Pruisen had aangetrokken, had de Spaanse koning Alfonso XII in Parijs een weinig last. Om welk kledingstuk handelt het hier?
  4. Een van de grootste woordenboekartikelen van het WNT is water. Verspreid in het WNT staan ook tal van samenstellingen met water als tweede lid. Welk van deze woorden wordt gedefinieerd met de volgende woorden: “Zeker vocht dat zich tengevolge van een ziekelijke aandoening in de gewrichten bevindt.”
  5. Met wie besprak Mattias de Vries in 1852 in Berlijn zijn plannen tot het samenstellen van het Woordenboek der Nederlandsche Taal?
  6. Van de zestien treffers die je vindt als je zoekt op bronnen met een datering tot 600 maakt nummer 10 melding van een eenletterige naam voor een boom die een belangrijke rol speelde in de Germaanse mythologie. Welke boom wordt hier bedoeld?
  7. Aan wie is het VMNW opgedragen? Noteer de achternaam van die persoon.
  8. Hoe luidt de voornaam van degene die bekend staat als de bedenker van het woord toonsel in de betekenis ‘staaltje’?
  9. De zoekopdracht “s?r?n” bij origineel trefwoord geeft alle vijflettergrepige woorden waarbij op de tweede en vierde positie willekeurige karakters mogen staan. Noteer het woord Welke letter staat er bij de treffer uit het ONW? letter staat er bij de treffer uit het ONW op de plaats van het vraagteken?
  10. Welke afdeling van het Instituut voor Nederlandse Lexicologie voegde in 2004 aan alle trefwoorden van het WNT, die de spelling van De Vries & Te Winkel kenden (Origineel trefwoord in de applicatie), equivalenten toe in de spelling van het Groene Boekje uit 1995 (Modern Nederlands trefwoord in de applicatie)?
  11. Als je in de historischewoordenboekenapplicatie bij origineel trefwoord “*heid” intypt, krijg je 8601 trefwoorden die eindigen op -heid. Wat is met deze zoekopdracht de 1345e treffer?
  12. Hoe noemde men in de middeleeuwen een soort van gebak in de vorm van onze hedendaagse kerstkransen?
  13. Met welke letter begint het eerste citaat van de derde betekenis van taleI in het VMNW?
  14. Wat is de achternaam van de persoon die in de jaren zestig aan de universiteiten Münster in Westfalen en Freiburg im Breisgau – onder andere – Nederlands studeerde?
  15. Dasypodius sprak in zijn Dictionarivm Germanicolatinum over een “vuyl bye die gheen angel en heeft ende niet en arbeyt”. Wij kennen dit dier tegenwoordig als een dar, maar hoe noemde Dasypodius het?
  16. Hoe luidt de achternaam van de vermaarde dichter over wie P. Boddaert een levensgeschiedenis schreef, waarvan de derde druk uit 1827 door de WNT-redactie is gebruikt.
  17. Met lam als tweede lid worden in het WNT elf samenstellingen genoemd. Welk woord ontbreekt in de volgende opsomming: altaarlam, beitlam, hanslam, lijstlam, offerlam, paaschlam, potlam, ramlam, weerlam, zuiglam, dat overigens in het gedrukte exemplaar van het WNT een deel besluit.
  18. Hoe noemde Shell in 1965 een groep van producerende putten op het aardgasveld Slochteren?
  19. Op voorstel van J.A. Alberdingk Thijm wordt in 1850 een commissie benoemd die zich moet buigen over een plan tot het maken van wat later het WNT zou worden. Wat is de achternaam van het Vlaamse commissielid voor het ‘gewenschte Woordenboek’ dat als tweede wordt genoemd?

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel

Lees Interacties

Reacties

  1. Julius zegt

    28 juli 2019 om 20:27

    Leuke puzzel, maar in deze vorm voor mij helaas iets te moeilijk.
    Bij 2. wordt een buurtschapje vermeld bij een plaats die deel uitmaakt van een grotere gemeente. Wat wordt bedoeld met ‘plaats’?
    Bij 6. Als ik in de bronnenlijst alle titels aanvink en achter ’tot / met’ [sic] 600 invul bij datering, krijg ik 9 resultaten; geen 10.
    Bij 8. In de bronnenlijst vind ik alleen een voorletter, geen voornaam.
    Bij 9. De formulering vertoont sporen van knip-en-plakwerk.
    Bij 11. De historischewoordenboekenapplicatie laat de keuze tussen basiszoeken en uitgebreid zoeken en de keuze tussen 4 historische Nederlandse titels en het WFT. Geen enkele combinatie levert bij mij 8601 resultaten op.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Anouk Smies • Ik ben geen natuurlijk persoon

Elk antwoord dat niet uit het hart komt
heet geleende kennis en vervalt
Ik draag alleen bij
aan de wereld die ik verlang

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

Als in de verte de zee zich verliefd toont,
heldere golven steeds nemen elkaar,
denk ik vol spijt aan het plein waar mijn lief woont:
zeeheldenbuurt waar geen viking meer vaart.

Bron: datering: 1948-1955; postuum gepubliceerd, in Tijdrovertje, 1992

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

26 mei 2025: promotie Viorica Van der Roest

22 mei 2025

➔ Lees meer
25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

25 mei & 21 juni 2025: Leidse Zang voor Kerk en Kroeg

21 mei 2025

➔ Lees meer
21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

21 juni 2025: J.H. Leopold-lezing

19 mei 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1920 Sonja Witstein
sterfdag
1997 Herman de Coninck
➔ Neerlandicikalender

Media

Memory, War and Translation

Memory, War and Translation

22 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Van Hogwarts naar Zweinstein

Van Hogwarts naar Zweinstein

20 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Verschenen: Romanreuzen

Verschenen: Romanreuzen

15 mei 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d