• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

instinctief / intuïtief

26 december 2018 door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

Verwarwoordenboek Vervolg (100)

Door Jan Renkema

In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.

Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

instinctief / intuïtief

De woorden verschillen in betekenis.

instinctief automatisch, volgens aangeboren patroon reagerend op een situatie; werktuigelijk

  • Instinctief trok zij haar voet naar achteren, toen de kist van tafel viel.
  • Instinctief stak hij een hand op, toen hij de anderen zag zwaaien.

intuïtief onberedeneerd direct aanvoelend of wetend, volgens ingeving

  • Intuïtief wist hij dat dit de juiste beslissing was.

De woorden worden wel verward omdat het bij beide gaat om iets dat niet gebaseerd is op overwegingen of redeneringen. Maar instinct heeft te maken met handelingen en gedrag, en intuïtie met ingevingen en overtuigingen. Intuïtie is meer een ‘onderbuikgevoel’ of een zesde zintuig.

Iedereen beschikt over aangeboren handelingspatronen, over instinct, net zoals de dieren. Maar heeft iedereen ook intuïtie? Nee, waarschijnlijk niet, ten minste niet in dezelfde mate. Dat roept de vraag op of intuïtie getraind kan worden. Maar daar zijn de deskundigen het niet over eens.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

geneeskunde / heelkunde

Verwarwoordenboek vervolg (216). De woorden verschillen in betekenis. Maar hoe?

28 april 2021

In "Artikel"

opbergen / opruimen

Verwarwoordenboek vervolg (193) opbergen / opruimen           De woorden verschillen in betekenis, maar er is een overlap. opbergen                   op een daarvoor bestemde plaats leggen Dit zijn van die handige onderschuiflaatjes om sokken etc. in op te bergen. opruimen                   verwijderen, in orde brengen Zullen we die oude troep nu eindelijk eens opruimen?Nu…

18 november 2020

In "Artikel"

militair / soldaat

Verwarwoordenboek vervolg (222): militair / soldaat De woorden verschillen in betekenis.

9 juni 2021

In "Artikel"

Categorie: Artikel Tags: Verwarwoordenboek, woordbetekenis

Lees Interacties

Reacties

  1. Gerard van der Bijl zegt

    30 december 2018 om 20:38

    Beste Jan Renkema,

    Deze week bezocht ik de tentoonstelling van de tekeningen van Leonardo da Vinci in het Teylers Museum in Haarlem. Een schitterende tentoonstelling.
    Mij viel het volgende op in de Nederlandstalige bijschriften/ titels bij de tentoongestelde werken: waar in de Engelse vertaling consequent het woord “grotesque” werd gebruikt, werd dit woord in de Nederlandse vertaling consequent vertaald met het woord “bizar”. Bijvoorbeeld: Vier bizarre hoofden, waaronder een karikatuur van Dante.
    Het woord bizar is in het Nederlands aan een bizarre opmars bezig, maar zou het woord grotesk als vertaling niet meer voor de hand liggend zijn? Met andere woorden: de woorden grotesk en bizar zijn blijkbaar verwarrend, en lenen zich misschien voor enige uitleg van uw kant in het kader van uw Verwarwoordenboek?

    Met vriendelijke groet,

    Gerard van der Bijl

    Beantwoorden
  2. Jan Renkema zegt

    2 januari 2019 om 14:26

    Dank voor suggestie. Het verwarpaar absurd-bizar had ik al behandeld. Zie https://neerlandistiek.nl/2016/10/verwarwoordenboek-vervolg-1/
    Ik zal dit item aanvullen met ‘grotesk’. O ja, ik hoorde iemand als grapje zeggen: ‘een absurd goed jaar toegewenst’. Bij dezen dan ook voor u.

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

J.A. Dèr Mouw • Ik werd al aardig knap

Ik werd al aardig knap, want ‘k leerde fransch.
Blij was ‘k! Als je dat kende, ja, dan was je
Een eind op streek, begreep ik, want dan las je
Verne in ’t oorspronk’lijke en Aimard’s romans.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

Bloemen voor de honger,

de donkerste, de blauwe,
van as, van grijs graniet,
zwart ijs,
een kamer zonder raam,
een telraam zonder kralen,
een kamer zonder mens,
gegeten knaagt de tijd
voorbij,
de tanden uit de kam,
de grafkrans leeggeschranst,
een steen.

Bron: uit de reeks ‘Slaapwandelen’; Vrij Nederland, 22 december 1962

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

28 november 2025: De Sint-Nikolaasavond

28 november 2025: De Sint-Nikolaasavond

10 oktober 2025

➔ Lees meer
21 november 2025: Tekstselectie in het Nederlandse literatuuronderwijs

21 november 2025: Tekstselectie in het Nederlandse literatuuronderwijs

8 oktober 2025

➔ Lees meer
21 januari – 8 april 2026: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde

21 januari – 8 april 2026: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde

7 oktober 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1847 Mathijs Koenen
sterfdag
2021 Anke van Reenen-Jongkind
2021 Wim Zaal
➔ Neerlandicikalender

Media

Docent Nederlands zijn als andertalige

Docent Nederlands zijn als andertalige

11 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Openingszitting Colloquium IVN

Openingszitting Colloquium IVN

8 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Wanneer is iets literatuur?

Wanneer is iets literatuur?

2 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek 4 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d