• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

’t Dialectenbureau (en ik), afl. 12

27 december 2017 door Jan Stroop Reageer

door Jan Stroop

Een of twee keer per jaar organiseerde ’t Dialectenbureau een symposion. Preciezer geformuleerd: “hield de Dialectencommissie een symposion”, dat door ’t Dialectenbureau georganiseerd werd. De Dialectencommissie was een gezelschap van 6 à 7 heren die hun sporen op ’t terrein van ’t dialectonderzoek of dat van de historische taalkunde ruimschoots verdiend hadden. De commissie fungeerde als toezichthouder; veel ideeën of opdrachten hebben ons vanuit die commissie overigens niet bereikt. Voorzitter was in die jaren professor Klaas Heeroma uit Groningen. ’t Hoofd van ’t Dialectenbureau, Jo Daan dus, was secretaresse.

Vergaderzaal van de KNAW. Foto: Wim Ruigrok.

De symposions (of symposia) speelden zich af in de Grote Vergaderzaal van ’t Trippenhuis, op zaterdagmiddag. Tafels met ‘dekmantels’ en stoelen waren in rijen opgesteld. Vooraan stond de tafel met de stoelen naar de zaal gericht. Daar nam de Dialectencommissie plaats.

’t Programma kende altijd twee lezingen, die onmiddellijk op elkaar volgden. Daarna was er pauze. ’t Was niet gebruikelijk dat de sprekers hulpmiddelen aanwenden. Beamers bestonden toen nog niet en handouts werden zelden gebruikt. Wel werden er wel eens kaart opgehangen, maar meestal was ’t formaat zo klein dat je er weinig op kon zien.

De sprekers lazen hun tekst vaak voor alsof ze er zelf niet in geloofden. Bij Heeroma was dat niet zo; die las een tekst voor als de dichter die hij was. En hij wist zodoende de aandacht vast te houden. Dat lukte anderen overigens niet bij hem, want als hij toehoorder was, dommelde hij vaak in. Heeroma werkte meestal snachts. ’t Was ook de tijd dat ie dag en nacht bezig was met zijn uitgave van ’t Gruuthuse-handschrift. Dat verklaarde veel.

Was ’t pauze dan begaf men zich naar aangrenzende Bilderdijkzaal, alwaar koffie en thee geserveerd werden. Dan kreeg je ook goed oog uit wat voor mensen ’t gehoor bestond: ouderen en oudere jongeren, academisch gevormde echtparen en ’t wetenschappelijk personeel van ’t Dialectenbureau, plus technisch medewerker Ab Spaargaren, die met een enorme koptelefoon op ’t hoofd voortdurend de geluidsversterking controleerde.

’t Eerste symposion dat ik meegemaakt heb, was dat over de Vaktalen van imkers en riviervissers, op zaterdag 7 januari 1967. Sprekers waren respectievelijk Frans Gelens en Theo van Doorn. Van Doorn is degene die later als eerste ’t auteurschap van Marnix van Sint Aldegonde van ’t Wilhelmus aangevochten heeft. http://www.cubra.nl/wilhelmusvannassouwe/.

Wat de sprekers ons vertelden was o.a. dat de benaming imker afgeleid is van ’t oude woord imme voor ‘bijenzwerm.’ En dat de riviervisserij tot de primaire beroepen behoort, waardoor de terminologie veel oude woorden bevat, bijv. want voor ‘net’ en spoel voor ‘houten naald’.

De teksten van de lezingen op de symposia werden gepubliceerd in de reeks Bijdragen en Mededelingen. Wat me verraste bij ’t terugzien was dat in de publicatie van de twee lezingen van 7 januari 1967 summaries in ’t Engels waren toegevoegd. Dat had ik bij eerdere publicaties nog niet gezien. Wat de reden ervan was, heb ik niet kunnen achterhalen.

In de publicatie werd, zoals steeds, ook uitvoerig verslag gedaan van de discussie, waarvan ’t nu volgende een impressie is. De heer A. Weijnen vroeg aan de heer F.M. Gelens of deze beschikt over historische bewijzen dat de imkerij in vroeger tijd een afzonderlijk bedrijf is geweest. Ja, er zijn aanwijzingen. Nog eens de heer Weijnen, die suggereert om de etymologie van mèèrel voor ‘dar’ in de romaanse taalwereld te zoeken. Zal spreker nagaan. De heer D.P. Blok vraagt of men reeds vroeger wist dat darren mannetjes waren. De heer Gelens antwoordt dat men de dar vroeger eerder voor een vrouwtjes- dan voor een mannetjesbij hield. De heer Meertens vraagt of het waar is dat de pastoors zich veel met het imkeren bezig hebben gehouden. Antwoord is ja.

Aan de heer Th. H. van Doorn werd door Mw. J. Daan de vraag gesteld of er reden is de taal van de zeevissers buiten beschouwing te laten. Nee, en Van Doorn betrekt die er wel degelijk in.

’t Eerstvolgende symposion zal zijn op 6 januari 1968. Mw. Daan en de heer H. Heikens zullen dan spreken over “Amerikaanse Nederlanders en hun taal”.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Dialectenbureau, geschiedenis dialectologie

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Fred Portegies Zwart • Atlas

Bestaan vangt aan met woorden ademhalen
opdat wat om ons heen is wordt verstaan.
Wat is en schijnt laat zich pas gadeslaan
als chaos wordt ontbonden door vertalen.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

PETIT BEURRE

Ik weet op een stil plekje een koekje te liggen,
verregend maar goed leesbaar.

Bron: Barbarber, augustus 1968

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

21 november 2025: Tekstselectie in het Nederlandse literatuuronderwijs

21 november 2025: Tekstselectie in het Nederlandse literatuuronderwijs

8 oktober 2025

➔ Lees meer
21 januari – 8 april 2025: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde

21 januari – 8 april 2025: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde

7 oktober 2025

➔ Lees meer
28 november 2025: Symposium Werkgroep Bilderdijk

28 november 2025: Symposium Werkgroep Bilderdijk

5 oktober 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
1988 Cebus de Bruin
2007 Hugo Verdaasdonk
➔ Neerlandicikalender

Media

Openingszitting Colloquium IVN

Openingszitting Colloquium IVN

8 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Wanneer is iets literatuur?

Wanneer is iets literatuur?

2 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek 4 Reacties

➔ Lees meer
Webinar: vertaaltools en AI inzetten in een meertalige klas

Webinar: vertaaltools en AI inzetten in een meertalige klas

30 september 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d