• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

’t Dialectenbureau (en ik), afl. 7

12 september 2017 door Jan Stroop Reageer

door Jan Stroop

Behalve bij de contactbijeenkomsten opereerden de drie afdelingen van ’t Instituut niet vaak gezamenlijk. Als er eens een jubilaris was dan zochten we die allemaal op en dan luisterden we naar de toespraakjes en zongen “Lang zal ze/tie leven”, gevolgd door “Hij/Zij leve hoog, ja hoog.”  Gevolgd door koffie met gebak.

Één keer in de zoveel jaar kregen we instructieles van een brandweercommandant. De medewerkers van ’t hoofdgebouw en wij begaven zich dan naar de zolder van ’t Trippenhuis, alwaar ons uitgelegd werd wat we te doen en te laten hadden, als er brand was. Toen heb ik geleerd dat je beter een gebouw met zware eiken balken kunt hebben zoals ’t Trippenhuis, dan een met stalen of ijzeren balken. Houten balken branden nauwelijks, die van staal en ijzer ook niet, maar die buigen door.

Han Voskuil had zijn onderzoek verlegd van immateriële zaken als kabouters, dwaallicht, omgang met de nageboorte van ’t paard, naar materiële zaken, de wanden van het boerenhuis in Nederland bijvoorbeeld. Ook de dorsvlegel was object van onderzoek én van verzamelen. Voskuil had een paar  exemplaren op zijn kamer en hij zou wel eens een demonstratie geven hoe zo’n dorsvlegel gehanteerd moet worden.

De demonstratie ging plaats vinden op ’t grasveld in de tuin van ’t Trippenhuis, dus naast ons gebouw. ’t Voltallige personeel Volkskunde, Voskuil met dorsvlegel voorop, marcheerde door onze kamer naar buiten. Ik stond voor ’t raam en keek toe.  Mevrouw Daan niet; die hield ’t hoofd halsstarrig afgewend. Even tevoren had ze zich al geërgerd aan ’t lawaai dat ’t stoeien met de dorsvlegel in de belendende kamer van Volkskunde veroorzaakte.

Eerst kregen we een kort college te horen over de verschillende soorten dorsinstrumenten.  Je hebt de dorsstok uit een geheel en de dorsvlegel waarbij een knuppel door middel van een stukje leer of een palingvel aan de steel bevestigd is. Daarvoor werd palingvel gebruikt omdat dat flexibel is en meegaat met de draaiende beweging van de knuppel. Tegelijk is ’t ook oersterk. Bij ’t slaan moet je zorgen dat de knuppel precies horizontaal op ’t te dorsen graan neerkomt. Zo’n dorsvlegel werkt beter dan een stok.

En toen begon de demonstratie. Voskuil nam de dorsvlegel ter hand en haalde uit.  Maar hij bleek over zijn houdbaarheidsdatum heen. Want al bij de tweede zwaai brak ’t bovenste gedeelte van de steel af en vloog de knuppel door lucht, rakelijks over de toeschouwers. Iedereen schrok zich rot.

Ik schijn toen, althans volgens ‘Het Bureau’, geroepen te hebben:  “en de boer hij dorste voort” (vrij naar Werumeus Buning). Zou best kunnen, maar flauw is ’t wel. Geen wonder dat Voskuil er geen aandacht aan besteedde. De lol was er ook  af en er kwam ook geen vervolg, behalve dan een stukje in de Mededelingen met een kaartje, ’t kaartje hierboven.

Vanaf 1967 heb ik mijn aandeel geleverd in ’t maken van bandopnames van dialectsprekers in verschillende delen van Nederland. In totaal ruim 100. Ik deed dat samen met juffrouw Francken.  Ik had toen nog geen auto en ook geen rijbewijs, wat me eens op een kritische opmerking van meneer Meertens kwam te staan: “een moderne dialectoloog moet auto kunnen rijden”. We gingen dus op pad  met de auto van juffrouw Francken. Dat was aanvankelijk een  2cv.  Een eenvoudig autootje, zeker vergeleken met de Renault 16, waar mevrouw Daan in reed, maar erg pittoresk om ermee over landelijke wegen te hobbelen.

We beschikten trouwens wel over hoogwaardige opname-apparatuur,  een recorder van ’t merk Nagra, die ze bij radio ook gebruikten.  Overigens heb ik nooit enig onderricht in ’t gebruik ervan gehad, maar ’t ging eigenlijk vanzelf. Over onze wederwaardigheden tijdens die opnametochten gaat mijn volgende stukje.

 

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Dialectenbureau, dialectologie, geschiedenis van de neerlandistiek, geschiedenis van de taalkunde

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

J.A. Dèr Mouw • Ik werd al aardig knap

Ik werd al aardig knap, want ‘k leerde fransch.
Blij was ‘k! Als je dat kende, ja, dan was je
Een eind op streek, begreep ik, want dan las je
Verne in ’t oorspronk’lijke en Aimard’s romans.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

Bloemen voor de honger,

de donkerste, de blauwe,
van as, van grijs graniet,
zwart ijs,
een kamer zonder raam,
een telraam zonder kralen,
een kamer zonder mens,
gegeten knaagt de tijd
voorbij,
de tanden uit de kam,
de grafkrans leeggeschranst,
een steen.

Bron: uit de reeks ‘Slaapwandelen’; Vrij Nederland, 22 december 1962

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

28 november 2025: De Sint-Nikolaasavond

28 november 2025: De Sint-Nikolaasavond

10 oktober 2025

➔ Lees meer
21 november 2025: Tekstselectie in het Nederlandse literatuuronderwijs

21 november 2025: Tekstselectie in het Nederlandse literatuuronderwijs

8 oktober 2025

➔ Lees meer
21 januari – 8 april 2026: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde

21 januari – 8 april 2026: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde

7 oktober 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1847 Mathijs Koenen
sterfdag
2021 Anke van Reenen-Jongkind
2021 Wim Zaal
➔ Neerlandicikalender

Media

Docent Nederlands zijn als andertalige

Docent Nederlands zijn als andertalige

11 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Openingszitting Colloquium IVN

Openingszitting Colloquium IVN

8 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Wanneer is iets literatuur?

Wanneer is iets literatuur?

2 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek 4 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d