• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Rubric

16 april 2017 door Redactie Neerlandistiek 2 Reacties

Door Coen Peppelenbos

Columnisten die schrijven over het schrijven van een column zouden per direct ontslagen moeten worden. Toch wijk ik even van deze wet af omdat ik in Levende Talen (de Arts & Auto voor docenten) een artikel van twee wetenschappers las over het schrijven van een column in een havo 4-klas. De leerlingen beoordeelden elkaar aan de hand van een rubric (een soort scoreformulier) waarop maar liefst 26 punten stonden waarop hun column van feedback werd voorzien (nagekeken werd). Sindsdien slaap ik slecht, want als ik volgens die rubric beoordeeld zou worden dan zou ik een vette onvoldoende scoren.

‘De schrijver laat zien dat hij zich heeft ingeleefd in de lezer.’
Belangrijk is dat ik niet aan lezers denk. Ik heb altijd maar één criterium bij alles wat ik schrijf: mijn moeder moet het ook kunnen begrijpen.
‘Er is voldoende variatie in klank.’
Ik weet niet eens wat ze hiermee bedoelen. Klank?
‘In de tekst wordt de spanning opgebouwd.’
De spanning is meestal of ik wel de juiste hoeveelheid woorden tik.
‘De tekst heeft 400 woorden.’
Shit, daar ga ik al.

Vroeger bestond het vak Nederlands aan de universiteit uit twee richtingen: taalkunde en letterkunde. Daar kwam uit het niets taalbeheersing bij. Een richting voor sneue mensen die niet echt iets konden en van Bob Dylan hielden.

Al snel bleek taalbeheersing alle andere richtingen te overwoekeren met desastreuze gevolgen voor het taalonderwijs in het voortgezet onderwijs. Leerlingen moesten eerst luisterplannen, schrijfplannen of spreekplannen maken voordat ze een taak mochten uitvoeren. Het meest opvallende was dat de taalbeheersers zelf nooit goed waren in datgene wat ze onderwezen. Ze gaven verschrikkelijk saai les ondanks de chronische dronkenschap waaraan ze meestal leden en waardoor de voorste collegebanken altijd leeg waren. Daarnaast konden ze geen van allen een leesbaar artikel schrijven. Die artikelen waren net zo ondoorgrondelijk als de songs van Dylan. Ik denk dat alle ellende in de wereld is begonnen met de introductie van taalbeheersing. Zelfs de naam van de richting was al dubieus. Letterkunde en taalkunde waren kundes, taalbeheersing was geen kunde maar een soort bezigheid, zoals zelfbeheersing.

Dat alles wil niet zeggen dat wij letterkundigen niet ook boter op ons hoofd hebben. Op de meeste scholen laten we leerlingen nog van die vermaledijde boekverslagen schrijven, terwijl je nooit leraren zoiets in de praktijk ziet doen. We laten kinderen producten maken die wij zelf nooit maken en we vinden dat niet raar. En als we ze artikelen laten maken die wel een functie hebben buiten de school, dan verknallen we dat met 26 aandachtspunten. De meeste leraren schrijven nooit een column of een recensie die zo de krant in kan of zo op de site geplaatst kan worden, maar hun leerlingen moeten wel kunnen voldoen aan zo’n veeleisende rubric. Het taalonderwijs dat via de universiteit tot ons komt is volslagen losgezongen van de werkelijkheid.

Ik heb maar drie eisen. Verveel de lezer niet. Probeer één originele gedachte te spuien. Zorg dat ten minste een paar mensen zich ergeren. Houd je niet aan voorschriften.

Deze column verscheen eerder vandaag op Tzum, enop 15 april 2017 in een iets kortere versie in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden .
Lees het artikel in Levende Talen hier. De afbeelding van de rubric komt uit het artikel.

 

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: columnistiek, middelbaar onderwijs, schoolvak, schrijfvaardigheid, taalbeheersing

Lees Interacties

Reacties

  1. Wouter van der Land zegt

    17 april 2017 om 12:22

    @Coen Peppelenbos,
    Ik snap niet precies wat je bedoeling is met je column.
    Er zitten inderdaad een paar vreemde punten in het beoordelingsformulier, maar waarom zou zoiets in verbeterde versie niet kunnen werken? Veel columns e.d. volgen vaste opbouwschema’s, hebben een min of meer vaste lengte en bevatten ter amusement elementen zoals persoonlijke ontboezemingen, anekdotes, als uitsmijter terugkomen op de invlieger, variatie in zinsopbouw, dialoogjes, een mening zonder nuance poneren, aanspreken van de lezer, etc.
    Dat kun je heel goed evalueren met plussen en minnen op een formulier. Iemand die een lage score krijgt, zou zijn column kunnen verbeteren door bijvoorbeeld een dialoogje erin te verwerken of een algemene stelling te koppelen aan een persoonlijk voorval.

    Het is wat schools, maar dat mag op school.

    Beantwoorden
    • Robert Chamalaun zegt

      18 april 2017 om 09:22

      Wouter, ik vermoed dat Coen de relevantie (of irrelevantie) wil aantonen van taalbeheersing. Hij haalt daarbij de rubric volledig uit context en verwijt de universiteit van alles en nog wat. Ach ja, gelukkig geef jij wel aan dat in een schoolse situatie ook schoolse middelen gebruikt mogen worden.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

J.A. Dèr Mouw • Ik werd al aardig knap

Ik werd al aardig knap, want ‘k leerde fransch.
Blij was ‘k! Als je dat kende, ja, dan was je
Een eind op streek, begreep ik, want dan las je
Verne in ’t oorspronk’lijke en Aimard’s romans.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

Bloemen voor de honger,

de donkerste, de blauwe,
van as, van grijs graniet,
zwart ijs,
een kamer zonder raam,
een telraam zonder kralen,
een kamer zonder mens,
gegeten knaagt de tijd
voorbij,
de tanden uit de kam,
de grafkrans leeggeschranst,
een steen.

Bron: uit de reeks ‘Slaapwandelen’; Vrij Nederland, 22 december 1962

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

28 november 2025: De Sint-Nikolaasavond

28 november 2025: De Sint-Nikolaasavond

10 oktober 2025

➔ Lees meer
21 november 2025: Tekstselectie in het Nederlandse literatuuronderwijs

21 november 2025: Tekstselectie in het Nederlandse literatuuronderwijs

8 oktober 2025

➔ Lees meer
21 januari – 8 april 2026: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde

21 januari – 8 april 2026: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde

7 oktober 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1884 Maximilianus van Moerdijk
sterfdag
1956 Ludovic Grootaers
➔ Neerlandicikalender

Media

Docent Nederlands zijn als andertalige

Docent Nederlands zijn als andertalige

11 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Openingszitting Colloquium IVN

Openingszitting Colloquium IVN

8 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Wanneer is iets literatuur?

Wanneer is iets literatuur?

2 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek 4 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d