• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Het meest droog

6 april 2012 door Marc van Oostendorp 3 Reacties

Ik heb het misschien al honderden of duizenden keren gelezen, maar maandag viel mijn oog er ineens op: een zinsnede in het korte weerbericht van de Volkskrant:

– In het zuiden is het meest droog.

Wat een raar gebruik van het woord meest, dacht ik ineens, zo als bijwoord. Ik schreef erover op Twitter en Rutger Kiezebrink van de Taaladviesdienst meldde onmiddellijk dat het in Van Dale staat, met als betekenisomschrijving ‘meestal’ en als voorbeeld:

huizen, meest van één verdieping

We waren het er ook al snel over eens dat de betekenis die Van Dale geeft niet juist is; meest betekent niet ‘meestal’ maar ‘overwegend’. Er zit bijvoorbeeld een subtiel verschil tussen de volgende twee zinnen:

– Zij is meest vrolijk, maar vandaag niet.
Zij is meest vrolijk van karakter, maar heeft ook haar donkere kanten.

De tweede zin klinkt mij veel beter in de oren, dan de eerste, en dat komt denk ik doordat je in de eerste zin zoiets als ‘meestal’ verwacht en in de tweede ‘overwegend’.

Maar mogelijk nog interessanter is de informatie die er over zo’n woord opduikt in een discussie en die nooit in een woordenboek is opgenomen: er is iets met dat woord meest op deze manier. Het is een beetje plechtig, probeerde iemand; nee, het is archaïsch zei iemand anders, en uiteindelijk maakten we ervan: het is weerberichttaal. Prompt kwamen er andere voorbeelden naar boven van dit soort taal. Veelal bijvoorbeeld, en, in verkeersmeldingen:

– De files worden allengs korter.

Het gaat je duizelen als je erbij stilstaat. Niet alleen kent iedere Nederlandstalige dit soort woorden (en kennelijk nog beter dan Van Dale) die hij zelf vermoedelijk nauwelijks ooit gebruikt, maar ze zijn ook nog eens heel nauwkeurig geassocieerd met een bepaalde situatie. We kunnen dus weer een kleine verbetering bij Van Dale noteren:

meest […] II (bw.) […] 2 [in weerberichten] overwegend in het zuiden is het meest droog.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: taal

Lees Interacties

Reacties

  1. Guy zegt

    6 april 2012 om 10:09

    Haha. "Allengs" en "meest" hoor je niet in de Vlaamse weerberichten. Maar onze weermannen en -vrouwen, door de compacte spreektijd een beetje twitteraars avant la lettre, gebruiken wel eens uitdrukkingen die perfect te begrijpen zijn, maar misschien toch niet echt taalkundig correct. Zo worden wolken in het binnenland "binnenlandse wolken" en als je geluk hebt, zijn er ook "mooie opklaringen". Bestaan er andere?

    Beantwoorden
  2. Ton van der Wouden zegt

    6 april 2012 om 21:04

    Zo heb je ook de typische receptenconstructie "imperatief AL tegenwoordig deelwoord" (voeg al roerend de room toe) waar Frank Jansen aandacht voor gevraagd heeft.

    Beantwoorden
  3. Marc van Oostendorp zegt

    6 april 2012 om 21:18

    Ja, over die receptenconstructie, zie: https://neerlandistiek.nl/?000077

    Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

J.A. Dèr Mouw • Ik werd al aardig knap

Ik werd al aardig knap, want ‘k leerde fransch.
Blij was ‘k! Als je dat kende, ja, dan was je
Een eind op streek, begreep ik, want dan las je
Verne in ’t oorspronk’lijke en Aimard’s romans.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

Bloemen voor de honger,

de donkerste, de blauwe,
van as, van grijs graniet,
zwart ijs,
een kamer zonder raam,
een telraam zonder kralen,
een kamer zonder mens,
gegeten knaagt de tijd
voorbij,
de tanden uit de kam,
de grafkrans leeggeschranst,
een steen.

Bron: uit de reeks ‘Slaapwandelen’; Vrij Nederland, 22 december 1962

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

28 november 2025: De Sint-Nikolaasavond

28 november 2025: De Sint-Nikolaasavond

10 oktober 2025

➔ Lees meer
21 november 2025: Tekstselectie in het Nederlandse literatuuronderwijs

21 november 2025: Tekstselectie in het Nederlandse literatuuronderwijs

8 oktober 2025

➔ Lees meer
21 januari – 8 april 2026: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde

21 januari – 8 april 2026: Postacademische cursus Recente Nederlandse en Vlaamse letterkunde

7 oktober 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1884 Maximilianus van Moerdijk
sterfdag
1956 Ludovic Grootaers
➔ Neerlandicikalender

Media

Docent Nederlands zijn als andertalige

Docent Nederlands zijn als andertalige

11 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Openingszitting Colloquium IVN

Openingszitting Colloquium IVN

8 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Wanneer is iets literatuur?

Wanneer is iets literatuur?

2 oktober 2025 Door Redactie Neerlandistiek 4 Reacties

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d