Tag: Voornamendrift

Het Max Verstappen effect

Posted on by

Voornamendrift 50

door Gerrit Bloothooft

Populariteit van de voornaam Max (blauwe stippen), gemodelleerd met vier golven van populariteit
(met startjaar j, imitatie snelheid v, en totaal aantal naamgevingen n in de golf), boven op een basisaantal (30 per jaar).

Het blijft een onuitroeibare gedachte dat bekende (media)persoonlijkheden een dominante invloed hebben op de voornaamgeving. Zelfs een woordvoerder van de Sociale Verzekeringsbank, die jaarlijks de top-voornamen publiceert, meldde dat de huidige populariteit van de naam Max (nou ja, plaats 17) vrijwel zeker aan de autocoureur Max Verstappen is toe te schrijven en dat Max tot enkele jaren geleden niet in de toplijsten voorkwam. Dat is veel te veel eer.

Lees verder >>

Alweer Emma

Posted on by

Voornamendrift 49

door Gerrit Bloothooft

Populariteit van Emma (blauw), gemodelleerd (groen) met twee onderliggende verdelingen (rood). Op basis van startjaar, imitatie-waarschijnlijkheid en totaal aantal te verwachten kinderen met de naam.

Vandaag kwamen de populariteitslijstjes van voornamen in 2019 uit. Ze verschillen zoals te verwachten nauwelijks met die van het vorig jaar, Emma en Noah staan nu bovenaan. Alweer Emma? Die naam is al meer dan 20 jaar een topnaam. Dat is een wel erg langdurige mode die niet meer meer een enkele cyclus is te modelleren. Twee cycli lijken vooralsnog voldoende, met hierboven een voorbeeld. Zoiets blijft intrigeren, want hoe kan dat nu?

Lees verder >>

Van Geesjen tot Evi: twee eeuwen suffixen in meisjesnamen

Posted on by

Voornamendrift 48

Figuur 1. De procentuele populariteit van meisjesnamen op -jen.

Door Gerrit Bloothooft en David Onland

Er zijn weinig eigenschappen van voornamen die al grotendeels in de 19e eeuw verdwijnen. Maar meisjesnamen op -jen zoals Aaltjen, Gerritjen, Hendrikjen, Jantjen, Geertjen, Geesjen en Grietjen behoren daarbij (figuur 1). Te Winkel wijdt in de Taalgids van 1862 een artikel aan het verkleinwoord, waarin hij pleit voor het weglaten van de nutteloze en niet uitgesproken laatste n van -jen. Uit de voornamen blijkt dat dit toen inderdaad al grotendeels realiteit was (ook voor -gen en -ken). Hoe ontwikkelde de verklein- of beter de vleivorm in meisjesnamen zich in de laatste twee eeuwen?

Lees verder >>

De populariteit van Oudtestamentische voornamen

Posted on by

Voornamendrift 47


Figuur 1. De gezamenlijke procentuele populariteit van Abraham, Mozes, Hartog en Salomon sinds 1790.

Gerrit Bloothooft en David Onland

De populariteit van Oudtestamentische voornamen die vooral door Joden werden gekozen, zoals Abraham (topnaam), Mozes, Hartog en Salomon in figuur 1, toont naast stabiliteit in de 19e eeuw en de daling in de 20e eeuw die we bij veel traditionele namen zien, een breuk rond 1880. Dat is een artefact in de gegevens en het trieste gevolg van de Holocaust. De historische gegevens voor 1880 zijn gebaseerd op namen in huwelijken van voor de Tweede Wereldoorlog en geven een representatief beeld. Maar de in de oorlog vermoorde Joden staan – als er geen overlevende kinderen waren – niet in de huidige basisregistratie personen, en daarom is de registratie na 1880 een onderschatting van, naar blijkt, minstens 40%.

Lees verder >>

Franse voornamen in de Franse tijd

Posted on by

Voornamendrift 46

Gerrit Bloothooft en David Onland


Figuur 1. De gezamenlijke procentuele populariteit van Jean, Pierre, Jacques, Henri en Guillaume.

De uitgebreide voornamenbank zal het komend jaar de populariteit van een voornaam vanaf 1790 laten zien. Die periode omvat ook de tijd tussen 1795 en 1814 toen Nederland onder Franse invloed stond en vanaf 1810 zelfs deel van Frankrijk was. Dat zou invloed kunnen hebben gehad op de populariteit van Franse voornamen. En ja, de totale populariteit van Jean, Pierre, Jacques, Henri en Guillaume (figuur 1) ziet er in die tijd opmerkelijk uit.

Lees verder >>

Verandering van voornaam

Posted on by

Voornamendrift (43)

Door Gerrit Bloothooft

Journalisten vragen vaak of mensen van voornaam veranderen. Ik denk dat ze vooral willen weten of iemand een andere naam kiest dan in de jeugd werd gedragen. Het gaat er niet om dat Franciscus vanaf zijn geboorte Frans is genoemd, daarover schreef ik eerder aan de hand van een corpus roepnamen. Maar of Frans later Arne genoemd wil worden en dat ook officieel vastgelegd wil hebben in de basisregistratie personen. In de vorige bijdrage onderzocht ik dat voor transgenders. Nu eens kijken hoe vaak het zonder geslachtsverandering voorkomt en welke namen niet bevallen.

Lees verder >>

Als je voornaam niet meer past

Posted on by

Voornamendrift (42)            

Door Gerrit Bloothooft

De meeste mensen zijn tevreden met hun voornaam. Maar niet iedereen, je hebt tenslotte je naam niet zelf bedacht, dat deden je ouders voor je. Als een voornaam niet (meer) bij je past dan kun je besluiten om een andere naam te kiezen. In plaats van Henk zeg je voortaan als Patrick of Ingrid door het leven te willen gaan.  Het is even wennen voor de omgeving, maar dat komt wel goed. Voor officiële instanties, en in je paspoort, blijf je echter Henk. Als je dat niet wilt moet je meestal naar de rechter. Wanneer  je volgens de rechter serieuze argumenten hebt wordt het toegestaan om je voornaam in de basisregistratie personen te wijzigen. Dan is je oude naam definitief verdwenen. Maar toch niet helemaal. In de basisregistratie worden eerdere gegevens gearchiveerd, in dit geval als historische voornaam (en historisch geslacht, als dat ook is veranderd). Op basis van deze historische gegevens kan onderzocht worden hoe vaak een voornaam wordt gewijzigd en op welke manier. Hier ga ik in op de voornamen van transgenders.

Lees verder >>

Het voorspellen van voornamenlijstjes kent zijn grenzen

Posted on by

Voornamendrift (33)

Door Gerrit Bloothooft

In oktober publiceerde ik mijn voorspelling van de top-20 van voornamen in 2018 voor jongens  en meisjes. Dat deed ik op basis van gegevens tot en met 2017 en een model dat beschrijft hoe de populariteit van een naam zich over de jaren ontwikkelt. Gisteren zijn de toplijstjes voor 2018 gepubliceerd door de Sociale Verzekeringsbank en valt te controleren of mijn model goed heeft gewerkt.

Lees verder >>

Topnamen in 2018 voor meisjes voorspellen

Posted on by

Voornamendrift (32)

Door Gerrit Bloothooft

Ook voor meisjes kan voorspeld worden wat de top-20 voor 2018 zal worden. Eigenlijk is het lijstje niet het belangrijkste. Wel wat de modellering van de populariteit leert over de processen van verspreiding en de rol van voortrekkers en sociale groepen daarbij. Hier is mijn lijst, met 2017 als vergelijking:

                             2017                       2018
 1                     Emma (755)              Tess (715)
2                         Tess (734)          Sophie (713)
3                     Sophie (709)           Emma (611)
4                        Julia (696)             Anna (595)
5                        Anna (595)             Julia (584)
6                        Mila  (580)                Liv (535)
7                          Sara (547)              Sara (533)
8                           Eva (533)                Evi (532)
9                           Zoë (522)              Mila (516)
10                          Evi (510)               Eva (495)
11                      Lotte (500)         Lauren (478)
12                          Liv (492)             Nora (477)
13                       Nora (457)               Zoë (474)
14                      Fleur (454)           Olivia (467)
15                     Olivia (449)            Lotte (456)
16                      Noor (443)              Yara (445)
17                      Lynn (432)             Noor (425)
18                       Saar (432)             Lynn (420)
19                   Lauren (419)             Nova (419)
20                       Yara (412)              Saar (408)

Net zoals bij de jongens zijn er geen spectaculaire veranderingen in 2018, de top-5 wisselt wat van plaats. Als je bedenkt dat het zo’n 20 jaar duurt voordat alle namen vervangen zijn, mag je niet meer dan één nieuwkomer per jaar verwachten. Dat zou volgens mijn model in 2018 Nova kunnen zijn, een toepasselijke naam. En Fleur verdwijnt. Stijgers zijn Liv, Lauren en Yara, en wat minder Olivia en Nora.  De andere namen zitten aan de top of dalen. Om de grenzen aan het voorspellen te begrijpen moeten we weer naar de afzonderlijke populariteitsverdelingen kijken.

Lees verder >>

Topnamen in 2018 voor jongens voorspellen

Posted on by

Voornamendrift (31)

Door Gerrit Bloothooft

Met een model moet je ook kunnen voorspellen. Omdat ik denk populariteitsverdelingen van voornamen goed te kunnen modelleren als verspreiding door een sociaal netwerk, wil ik me wel eens wagen aan het voorspellen van de top-20 van jongensnamen in 2018 die in januari 2019 bekend zal worden gemaakt. Ik denk dat die er zo uit zou kunnen zien (met ter vergelijking de lijst van 2017):

                              2017                     2018
 1                       Noah (635)           Noah (692)
2                         Sem (631)             Daan (591)
3                      Lucas (629)           Lucas (583)
4                         Finn (615)             Sem (548)
5                        Daan (614)            Luuk (545)
6                        Levi  (609)            Jesse (532)
7                       Milan (583)          Adam (532)
8                       Bram (573)             Finn (530)
9                        Luuk (572)              Levi (495)
10                       Jesse (532)         Milan (489)
11                        Liam (510)           Liam (486)
12                       Mees (475)          James (475)
13                   Thomas (471)           Mees (458)
14                         Sam (466)          Bram (450)
15                        Thijs (462)            Sam (445)
16                      Adam (461)           Noud (425)
17                     James (452)            Thijs (423)
18                         Max (437)   Benjamin (414)
19                       Noud (426)             Dex (414)
20                      Julian (419)       Mason (392)

Veranderingen in voorkeuren gaan relatief langzaam en in het lijstje is het vooral stuivertje wisselen, alhoewel Noah zich stevig aan de top heeft genesteld. De verschillen in aantal zijn klein, en de plaatsen kunnen gemakkelijk meerdere posities anders worden dan ik voorspel. Niettemin dalen veel namen en verdwijnen Thomas, Max en Julian uit de top-20. Daarentegen zijn Adam en James sterke stijgers en komen Benjamin, Dex en Mason binnen. Daarvan zullen Benjamin en Dex niet, maar Mason over een aantal jaar wel door kunnen stoten. Omdat meerdere processen een rol kunnen spelen bij populariteit zijn de variabelen voor het modelleren van de verdelingen handmatig en niet automatisch bepaald. Dat laat ik per naam zien. Verschillende namen hebben onderscheiden aanloopperioden wat kan duiden op een groep ouders met een voortrekkersrol. En af en toe heeft de naamkeuze van een BN’er een kort maar hevig additioneel effect.

Lees verder >>

Snelle voornamen zijn niet altijd doodlopers

Posted on by

Voornamendrift (30)

Door Gerrit Bloothooft en Yolan van der Horst

Figuur 1. Populariteit van Pascal en Kirsten, met modellering in rood.

Moet een modenaam snel overgenomen worden door ouders om uiteindelijk een groot aantal naamdragers te bereiken? Nee, dat is niet perse nodig, en de populariteitsverdelingen van Pascal  en Kirsten laten het zien. Beiden beginnen zo rond 1960 en halen respectievelijk 10.953 en 8.671 naamdragers. Maar Pascal  is in 16 jaar maximaal populair terwijl Kirsten daar ruim 30 jaar over doet. De imitatiesnelheden v verschillen dan ook een factor 2.

Lees verder >>

Snelle en langzame mode

Posted on by

Voornamendrift (29)

Door Gerrit Bloothooft

Figuur 1. Modelmatige populariteitsverdelingen bij verschillende imitatiesnelheden v voor een nieuwe voornaam met uiteindelijk 500 naamdragers.

Als nieuwe voornamen populair worden dan gaat dat niet voor alle namen even  snel. Er zijn namen die eigenschappen hebben die veel aanstaande ouders direct aanspreken en snel in aantal toenemen. Bij andere namen duurt dat allemaal veel langer of komt het er nooit van. Die imitatiesnelheid kun je uitdrukken met een coëfficiënt die zegt wat de kans is dat een voornaam binnen een jaar door een ander ouderpaar wordt overgenomen. Die kans kan nul zijn. Dan is er sprake van een noviteit die niemand aanspreekt en blijft de voornaam uniek. Bij kansen van 50% of hoger heb je een naam die snel heel populair wordt. Maar hoe lang duurt het voordat een naam de grootste populariteit bereikt?

Lees verder >>

Mond-tot-mondreclame

Posted on by

Voornamendrift (28)

Door Gerrit Bloothooft

Figuur 1. De jaarlijkse populariteit (blauw) van Ingrid en het cumulatieve aantal meisjes (rood) dat de naam kreeg.

Hoe wordt een nieuw bedacht woord verspreid? Meestal niet via advertenties in de media maar via mond-tot-mond- of schrift-tot-schriftreclame. Je hoort of ziet een neologisme, het bevalt je en je gaat het zelf ook gebruiken. Maar hoe de verspreiding precies in zijn werk gaat is voor taal lastig vast te stellen. Je kunt woorden gaan tellen in geschreven teksten, gaan zoeken wanneer een woord voor het eerst is gebruikt, en de toename en het eventuele verdwijnen in de tijd vaststellen. Heel nauwkeurig is dat allemaal niet. Behalve dan voor voornamen, want daarvan weten we exact wanneer ze aan kinderen zijn gegeven. Daarom zijn sociale wetenschappers die in modeverschijnselen geïnteresseerd blij met de grote voornaambestanden die vooral in Amerika, Frankrijk en Nederland voor onderzoek beschikbaar zijn. Ik heb in deze serie laten zien dat een (sociaal) netwerkmodel  heel adequaat is om de verspreiding van namen te beschrijven. Elke naamgeving heeft daarin een kans op een of meer imitaties (door mond op mond reclame), die op hun beurt weer tot nieuwe imitaties leiden, enzovoort. Uiteindelijk zijn er voor de meest populaire voornaam dan 19 imitatiestappen van de eerste tot de laatste naamgeving nodig om meer dan 30.000 naamdragers te bereiken. De essentie van het model is dat de imitatiekans per naam exponentieel afneemt in de tijd (wat ook experimenteel aangetoond is). Maar er zijn ook andere verspreidingsmodellen, die gebaseerd zijn op biologische of economische groei.

Lees verder >>

Aan elkaar knopen

Posted on by

Voornamendrift (27)

Door Gerrit Bloothooft

Nieuwe voornamen, ze beginnen allemaal met de eerste naamgeving. Een flink aantal blijft een eenmalige vondst van de ouders, andere worden nagevolgd, en een enkele naam wordt heel populair. Die aantallen liggen wonderlijk genoeg vast, in een Zipfiaanse verdeling. Een van de mooiste resultaten die ik in deze serie kon laten zien is dat die verdeling in de grond al in het eerste jaar van het bestaan van de nieuwe voornamen aanwezig is. Het is als het ontstaan van het heelal, in de oerknal ligt alles al besloten. Zo ook met voornamen. Maar als je het begin (een verzameling nieuwe voornamen) en einde (Zipfiaanse verdeling) kent, is dan ook de tussentijd te modelleren?

Lees verder >>

Productieve beginletters van voornamen

Posted on by

Voornamendrift (26)

Door Gerrit Bloothooft en David Onland

Welke voorletter genereert de meeste verschillende voornamen? Deze vraag werd gesteld naar aanleiding van een eerdere bijdrage over chocolade letters: hoeveel stuks moeten fabrikanten per letter maken. Het aantal verschillende namen per beginletter valt te tellen en dat deden we voor alle geboorten tussen 2005-2014 en ter vergelijking ook voor de periode 1925-1934. Dit zijn de lijstjes van veel naar weinig:

2005-2014:
Vrouwen:  S, J, A, M, D, L, R, N, C, E, K, T, F, G, I, Y, B, H, Z, P, V, W, O, Q, X, U
Mannen:   J, D, S, R, A, M, T, G, K, L, C, B, E, N, Y, F, H, I, P, Z, O, V, W, Q, X, U

1925-1934:
Vrouwen: A, M, E, L, H, G, S, J, T, R, W, B, F, D, C, I, K, P, N, O, V, Z, U, Y, Q, X
Mannen:  A, H, G, R, E, J, S, M, L, W, T, B, F, C, D, I, P, K, N, O, V, U, Z, Y, Q, X

Lees verder >>

Nieuwe uniseksnamen

Posted on by

Voornamendrift (25)

Door Gerrit Bloothooft en Steffi Harte

Figuur 1. Populariteit van Lesley, na WO-II als uniseksnaam gestart met gelijk verloop als modenaam voor meisjes (rood) en jongens (blauw).

Nieuwe uniseksnamen zijn meestal van niet-Nederlandse (vaak Engelse)  oorsprong. Ze worden vaak rond hetzelfde jaar voor het eerst aan zowel een meisje als een jongen gegeven. Blijkbaar is de vorm en betekenis zodanig dat zo’n naam onmiddellijk als genderneutraal wordt ervaren. Dat merken ouders in het begin niet, want ze denken dat ze met Bo een unieke keuze voor hun zoon hebben gemaakt. Pas later horen ze wellicht van meisjes die ook Bo heten. Wanneer zo’n naam een grotere verspreiding krijgt, zouden ouders een voorkeur voor een bepaald geslacht kunnen ontwikkelen, waardoor de populariteit bij het andere geslacht stagneert of helemaal terugloopt. Juist bij nieuwe uniseksnamen zou dat te zien kunnen zijn. Maar bij Lesley in ieder geval niet, de populariteit daarvan verloopt voor zowel jongens als meisjes vrijwel gelijk, en is inmiddels als modenaam al weer in de nadagen (figuur 1).

Lees verder >>

Stuivertje wisselen tussen de geslachten

Posted on by

Voornamendrift (24)

Door Gerrit Bloothooft en Steffi Harte

Figuur 1. Populariteit van Anne, blauw voor de Friese mansnaam, rood voor vrouwen. Een voorbeeld van een verdwijnende traditionele jongensnaam, en een modenaam voor meisjes.

Een naam is een meisjesnaam als die vooral aan meisjes wordt gegeven, terwijl een jongensnaam vooral aan jongens wordt gegeven. Dat is helemaal niet vanzelfsprekend en eigenlijk onnodig.  Een voornaam moet identificeren en welke naam je daarvoor gebruikt is arbitrair. Als maar niet te veel mensen dezelfde naam dragen werkt dat prima. En als er veel Jannen en Maria’s  zijn dan geven we ze gewoon een roepnaam of een bijnaam.  Toch vinden veel ouders het belangrijk dat ook het geslacht uit een voornaam te herkennen is. Waarschijnlijk omdat ze denken dat bijna iedereen dat doet. In Duitsland is het zelfs bij wet voorgeschreven alhoewel het in het midden wordt gelaten hoe dat moet. De mening van de ambtenaar zal doorslaggevend zijn, en die zal zich wel op intuïties over frequentie van voorkomen baseren.

Veel ouders zijn er ook gevoelig voor. Een jongen zal niet gauw de naam Roos krijgen en een meisje wordt bijna nooit Wolf genoemd. We hebben blijkbaar onze redenen om namen meisjesachtig of jongensachtig te vinden. Maar die gedachten daarover kunnen ook wel veranderen. Dan wordt een jongensnaam opeens populair voor meisjes, eigenlijk nooit andersom. Of wordt er een nieuwe naam bedacht, waarvoor het bij voorbaat helemaal niet vaststaat voor welk geslacht die het meest populair gaat worden. Dat gaan we eerst bekijken voor traditionele namen, die al uniseks waren of het worden. De volgende aflevering nemen we de ontwikkeling bij nieuwe namen onder de loep.

Lees verder >>

Genderneutrale voornamen

Posted on by

Voornamendrift (23)

Door Gerrit Bloothooft en David Onland

Nu we steeds vaker genderneutraal worden aangesproken rijst de vraag of ouders er ook meer voor gaan kiezen om hun kinderen een uniseksnaam te geven. En of dragers van zo’n naam dat eigenlijk wel prettig vinden. Zoals Ilja, die het erg vervelend vindt om in een brief als mevrouw te worden aangesproken, terwijl toch de meeste Ilja’s vrouw zijn.  En welke aanhef kies je voor Marijn, Bo, Jamie, Senna, Sam…? Beste lezer? Hoe dan ook, laten we eens kijken hoe het zit met genderneutrale voornamen.

Lees verder >>

Voornamen knutselen

Posted on by

Voornamendrift (21) 

Door Gerrit Bloothooft en David Onland

Ewoud Sanders schreef op 4 april in de NRC over het combineren van de beginletters van de voornamen van ouders tot een voornaam voor hun kind. Hij dacht dat de keuze voor Robin als combinatie van de beginletters van vader Robertus  en moeder Ingrid  allang zijn tijd zou hebben gehad. Maar een oproep op twitter  leidde tot 13 reacties, waarvan verschillende met opmerkelijke naamcombinaties. Die ook niet allemaal in de Nederlandse voornamenbank te vinden waren. Reden om eens uit te zoeken hoe het zit met dit geknutsel met voornamen.

Lees verder >>

De populairste jongensnamen per beginletter en lengte

Posted on by

Voornamendrift (20)

Door Gerrit Bloothooft

Wie als ouder een naam zoekt voor zijn kind zal letten op de beginletter en de lengte  van de naam (naast vast nog veel meer aspecten die een naam mooi kunnen maken). Rond Sinterklaas heb ik geschreven over de populariteit van beginletters en in de vorige aflevering ging het over de lengte van voornamen. Nu ga ik dat combineren en geef lijsten van de meest populaire voornaam, per beginletter en lengte. Omdat de tijd er toe doet, onderscheid ik het overzicht voor de periode 1925-1934, die representatief is voor de traditionele vernoemingsnamen, en het overzicht voor 2005-2014, de hedendaagse modenamen. Eerst voor jongens, de  volgende aflevering voor meisjes.

Lees verder >>

Kort, korter, kortst

Posted on by

Voornamendrift  (19) 

Door Gerrit Bloothooft

We willen stoere kinderen. En die wens wordt uitgedrukt in een korte naam, want die kun je krachtig roepen. Maar eigenlijk denk ik dat, alhoewel we er niet veel gegevens over hebben, de roepnaam vroeger om die reden ook al kort was. In ieder geval voor katholieke kinderen want de gelatiniseerde naam waarmee ze ingeschreven en gedoopt werden, Franciscus en Petronella, riep niet zo lekker naar de eettafel. Frans en Nel (ly) is veel gemakkelijker, net zoals Jan voor Johannes en Jaantje voor Adriaantje. Hier bekijk ik hoe de eerste voornaam sinds 1880 steeds korter is geworden.

Figuur 1. Lengte van meisjesnamen in letters sinds 1880.

Lees verder >>

Nadoen

Posted on by

Voornamendrift (18) 

Door Gerrit Bloothooft

We leren en leven door na te doen en zijn zelden origineel. Dat is misschien wel zo rustig want stel je voor dat we allemaal een unieke voornaam zouden hebben. Hoe we nadoen en kopiëren is trouwens boeiend genoeg. Het is de sleutel om te begrijpen hoe vernieuwingen breed navolging kunnen vinden, of juist niet. De kern van mijn eerdere betogen was dat wanneer ouders een kind een voornaam geven, dat een effect op anderen heeft. Die vormen de sociale omgeving in de breedste zin. Niet alleen familie en vrienden, maar ook buren, collega’s, andere ouders op school enzovoort. Als daar ouders bij zijn die een kind verwachten, dan zouden die het een mooie naam kunnen vinden en er ook voor kunnen kiezen. Bij nieuwe namen – ze worden toch wel eens geïntroduceerd –  is dat navolgingsproces goed te bestuderen. Ik dacht eerst dat zo’n proces niet van de nieuwe naam zou afhangen, maar vond dat voornamen die later populair blijken te worden al onmiddellijk na de introductie veel sneller nagevolgd worden. Dat ga ik hier verder uitwerken.

Lees verder >>

Van Amaryllis tot Zinnia, bloemennamen voor meisjes

Posted on by

Voornamendrift (17) 

Door Gerrit Bloothooft

Figuur 1. Populariteit van de populairste bloemennamen als voornaam voor vrouwen.

De boekenweek staat dit jaar in het teken van de natuur. Dat is een mooie reden om de populariteit van bloemennamen als voornaam onder de loep te nemen. Het is in Nederland niet zo gebruikelijk om voornamen met een direct inzichtelijke betekenis te kiezen (voor veel voornamen moeten we een voornamenboek raadplegen), maar bloemennamen vormen een van de uitzonderingen. Bloemen zijn mooi, kleurrijk en teer en worden geassocieerd met vrouwelijke eigenschappen, jongens krijgen vrijwel geen bloemennamen. Voor meisjes werden bloemennamen voor 1920 trouwens ook heel weinig gekozen, met Rosa en Veronica nog als meest voorkomend. Eigenlijk markeerde de geboorte van prinses Margriet in 1943 een omslag. De echte doorbraak kwam met het verlaten van de vernoemingstraditie in de tweede helft van de vorige eeuw wat de weg effende om nieuwe (mode)namen te kiezen.

Lees verder >>

De ontwikkeling van een Zipfiaanse verdeling

Posted on by

Voornamendrift (16) 

Door Gerrit Bloothooft

Ik moet bekennen dat ik na 15 afleveringen Voornamendrift nog geen verklaring voor de Zipfiaanse verdeling van voornamen heb gegeven, maar ik heb dat ook niet beloofd en ik weet niet of het gaat lukken. Wel liet ik zien dat die verdeling (van het aantal namen met een bepaald aantal naamdragers) te vinden is voor allerlei deelverzamelingen van voornamen, zoals namen voor mannen en vrouwen, namen per geboortedecade, en nieuwe namen uit de periode 1920-1960. Nu zijn die laatste namen bijzonder interessant want ze maken het mogelijk om het ontstaan van de Zipfiaanse verdeling te laten zien. Deze 29.756 namen zijn nieuw, want nooit voor 1920 gegeven (in ons bestand), en hebben zich minstens 54 jaar (tot 2014, ons selectiejaar) kunnen ontwikkelen. Daardoor kan ik laten zien hoe deze namen zich vanaf het startjaar uit het niets ontwikkelen tot een Zipfiaanse verdeling. En hoe lang dat duurt. Bij mijn weten is zo’n proces voor nog geen enkel ander domein eerder getoond.

Lees verder >>