Door Marc van Oostendorp Waarom is het belangrijk om duidelijk te schrijven? Ja, dat is een enorm raadsel, en over dat onderwerp wil iedereen natuurlijk wel een boek lezen, vooral als dat geschreven is door een vooraanstaand eindredacteur van The Times en Do I Make Myself Clear? Why WritingWell Matters heet. Want waarom zou je de dingen eigenlijk duidelijk zeggen als het ook … [Lees meer...] overTaalkundige leest stijlgids
stijl
Merknamen in de stijlcanon
Door Wouter van der Land Stijl wordt al ruim tweeduizend jaar onderwezen met voorbeelden uit de literatuur. Daar zijn goede redenen voor, maar het heeft ook nadelen. Schrijvers en dichters halen meestal lang niet alles uit de kast en wat ze schrijven is vaak te moeilijk om als schoolvoorbeeld te dienen. Stijlhandboeken als het ‘Groot retorisch woordenboek’ van Claes & … [Lees meer...] overMerknamen in de stijlcanon
Ilja Leonard Pfeijffer als baas van de taal
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (28) Door Marc van Oostendorp Ooit, lang geleden, voordat zelfs de oudste onder ons jong was, behelsde de grammatica de taal van de beste schrijvers. Wie op school, pakweg, Latijn wilde leren schrijven, wilde dat leren volgens het model van de grote stilisten. Goed schrijven leerde je vooral door heel veel goede teksten te lezen; maar om de … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als baas van de taal
Ilja Leonard Pfeijffer als schipper tussen nooit en nimmer
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (15) Door Marc van Oostendorp "Wie elke vorm van geloof miskent," stelt Eugenie van Zanten in Ilja Leonard Pfeijffers roman Het ware leven, "kan nimmer in zichzelf geloven." Van Zanten is een van de vertellers van het boek, een vrouw van middelbare leeftijd die vanwege een enigszins geëxalteerd streven zichzelf te ontdekken afreist naar … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als schipper tussen nooit en nimmer
Ilja Leonard Pfeijffer als dichter zonder naam
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (11) (Deze week een miniserie binnen onze serie waarin we nummer 18 in verschillende reeksen in Pfeijffers werk bespreken.) Door Marc van Oostendorp Ik ken weinig gedichten die zo overweldigend beginnen en zo onbeholpen eindigen als Idylle 18, uit de bundel Idyllen van Ilja Leonard Pfeijffer. Dat gedicht gaat over de reis van een Malinese … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als dichter zonder naam
Ilja Leonard Pfeijffer als criticus van het onvoltooid deelwoord
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (2) Door Marc van Oostendorp Een tijdlang maakte Ilja Leonard Pfeijffer een gimmick van zijn afkeer van het onvoltooid deelwoord. In een bespreking van werk van Adriaan Roland Holst: Deze verzen herbergen de twee grootste poëtische doodzonden: het tegenwoordig deelwoord en het gedachtestreepje. Een bespreking van Een nieuw Paaslied van … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als criticus van het onvoltooid deelwoord
Ilja Leonard Pfeijffer als Alexandrijn
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (1) Door Marc van Oostendorp Inmiddels is ze weggëbd, de agressie die Ilja Leonard Pfeijffer ooit opriep. Je las d'r in de kranten, je kwam d'r tegen in gesprek met geletterde mensen: die Pfeijffer was een braller, een krullendraaier die met veel bravoure zichzelf in de kijker werkte, maar eigenlijk maar weinig te melden had, iemand die met … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als Alexandrijn
Dionyzos als porno
Door Marc van Oostendorp Er bestaat in de literatuur een heel trage discussie over een paar zinnen in de roman Dionyzos van Louis Couperus. Er zijn tot nu drie korte bijdragen geleverd: in 1904, in 1952, en in 2017 in Arabesken, het tijdschrift van het Couperus Genootschap We zijn er voorlopig nog niet uit. Wat is er aan de hand? In Dionyzos komen zinnen voor zoals de … [Lees meer...] overDionyzos als porno
Anna Karenina als Nederlandse letterkunde
Door Marc van Oostendorp Op school zou weer meer vertaald moeten worden, vindt de meestervertaler Hans Boland. Er is geen manier om je taalgevoel zo aan te scherpen. Mensen drukken zich steeds slordiger uit, en het "meest probate middel om dit proces te stoppen en mogelijkerwijs te verkeren, is vertaalonderricht." Hij heeft gelijk en hij laat het met verve zien. Naar … [Lees meer...] overAnna Karenina als Nederlandse letterkunde
De oorlog in het bos. Over literaire stijl
Door Marc van Oostendorp Kun je uitrekenen of een boek in een literaire stijl geschreven is? En kun je dat rekenen vervolgens door een computer laten doen? Dat is een van de vragen die Andreas van Cranenburgh probeert te beantwoorden in zijn onlangs verdedigde proefschrift Rich statistical parsing and literary language. Om dat te doen, moet je natuurlijk eerst een maat … [Lees meer...] overDe oorlog in het bos. Over literaire stijl
De troonrede en de glazen bol
Door Robert Chamalaun Wie op 20 september heeft geluisterd naar de troonrede die koning Willem-Alexander uitsprak, kon niet om de positieve toon heen. Los van de inhoudelijke vraag of die positiviteit terecht is, komt in de formulering en woordkeus overduidelijk het optimisme van het kabinet naar voren. In deze troonrede, die ruim tweeduizend woorden telt, zijn nogal wat … [Lees meer...] overDe troonrede en de glazen bol
Symposium ‘Neerlandistiek met stijl’: deadline aanmeldingen 21 september
Op 30 september vindt het aan de Universiteit Leiden het symposium ‘Neerlandistiek met stijl’ plaats, dat wordt georganiseerd ter gelegenheid van het afscheid van Arie Verhagen als hoogleraar Nederlandse Taalkunde aan deze universiteit. Deadline voor aanmelding is 21 september. Zie hieronder voor het programma en meer informatie Deze zomer bereikte Arie Verhagen de … [Lees meer...] overSymposium ‘Neerlandistiek met stijl’: deadline aanmeldingen 21 september
Symposium Neerlandistiek met stijl
30 september 2016, 10:00-17:15 uur Universiteit Leiden Symposium ter gelegenheid van het afscheid van Arie Verhagen als hoogleraar Nederlandse Taalkunde aan de Universiteit Leiden Deze zomer bereikt Arie Verhagen de pensioengerechtigde leeftijd. Voor Arie betekent dat geen definitief afscheid van de Universiteit Leiden en daarom zal hij nog geen afscheidscollege geven. … [Lees meer...] overSymposium Neerlandistiek met stijl
De adem van de ondervraagde
President Tsaar op Obama Beach op de voet gevolgd (2/60) Door Marc van Oostendorp Deze zomer publiceren nrc.next en NRC Handelsblad de roman President Tsaar op Obama Beach van A.F.Th. van der Heijden als feuilleton. De afleveringen verschijnen 's ochtends <op de website van de krant>. In de loop van de dag blog ik een bespreking. Vandaag: aflevering 2. Een pagina van … [Lees meer...] overDe adem van de ondervraagde
Gratuit gezeik over A.F.Th. van der Heijden
President Tsaar op Obama Beach op de voet gevolgd (1/60) Door Marc van Oostendorp "President Tsaar schreef ik gelijk op met de ontwikkelingen in de werkelijkheid," zegt A.F.Th. van der Heijden vandaag in NRC Handelsblad. "op een aanvankelijk ongemakkelijke, tastende manier: iets geheel nieuws voor me." Het is daarom passend dat het feuilleton in de krant verschijnt. Zo … [Lees meer...] overGratuit gezeik over A.F.Th. van der Heijden
Symposium ‘Neerlandistiek met stijl’
30 september 2016, 10:00-17:15 uur Universiteit Leiden Symposium ter gelegenheid van het afscheid van Arie Verhagen als hoogleraar Nederlandse Taalkunde aan de Universiteit Leiden Deze zomer bereikt Arie Verhagen de pensioengerechtigde leeftijd. Voor Arie betekent dat geen definitief afscheid van de Universiteit Leiden en daarom zal hij nog geen afscheidscollege geven. Wel … [Lees meer...] overSymposium ‘Neerlandistiek met stijl’
‘Een spreker met gebonden handen en een zak over het hoofd’
Door Marc Kregting Behalve op een onwillige echtgenoot stuit Renate Rubinstein in haar scheidingsboek Niets te verliezen en toch bang (1978) op de stoorzender die voornaamwoord heet. Wanneer ze ‘zij/haar’ gebruikt, meent ze, dan denken lezers dat ze over zichzelf schrijft. Maar wanneer ze dat koppel vervangt door ‘hij/zijn’, dan heft ‘de “feministisch” getrainde lezer – dat is … [Lees meer...] over‘Een spreker met gebonden handen en een zak over het hoofd’
Antimetabolitis
Voorstel voor een ‘AM’-groep Door Jan Renkema Ik ga nu eindelijk bekennen dat ik al jaren last heb van een (prettige) infectie, ontstaan door een overgevoeligheid voor de krachtigste stijlfiguur die er bestaat: de antimetabool. Ik lijd aan antimetabolitis. Laat ik het uitleggen. Wanneer twee deelzinnen of woordgroepen parallel lopen, voel ik al iets opkomen. Ook in … [Lees meer...] overAntimetabolitis
Laudatiesmid
Door Marc van OostendorpIn de praktijk van Wout de Wit de laudatiesmid is altijd wat te doen. “Iedere werkdag (uitgezonderd schoolvakanties) krijg ik een mail,” zegt De Wit in zijn luxe studio met uitzicht over de Lange Mare, “van een wanhopige hoogleraar die dezelfde dag een laudatio moet houden en die geen idee heeft wat hij nu weer tegen deze kandidaat moet zeggen. Wij … [Lees meer...] overLaudatiesmid
Online seks blijkt pornografisch
Door Marc van Oostendorp Cyberseks is natuurlijk wel een interessant onderwerp, maar ik vind niet dat Chrystie Myketiak er veel van maakt in haar artikel The co-construction of cybersex narratives, dat onlangs verscheen in het tijdschrift Discourse & Society. Het uitgangspunt is interessant: wanneer twee mensen elkaar in een online spel of een chatbox … [Lees meer...] overOnline seks blijkt pornografisch
Hoe herken ik appjes van oude mensen?
Door Marc van OostendorpSinds kort weet ik hoe men op het gymnasium de app-berichten van ons oude mensen herkent. Een vriendin stuurde me een lijstje tips die haar dochter had opgesteld. Ik geef het even door, inclusief het commentaar van de scholieren, omdat jullie natuurlijk ook liever niet als oud mens herkend worden:lange lappen tekst (het is godvergeme geen … [Lees meer...] overHoe herken ik appjes van oude mensen?
Je kunt Pechtold in één zin herkennen
Door Marc van OostendorpHoeveel tekst heb je nodig om te zien of een tekst afkomstig is van Geert Wilders of van Alexander Pechtold? Niet heel veel, laat Maarten van Leeuwen zien in zijn proefschrift Stijl en politiek, dat hij vandaag in Leiden verdedigt. Eén zin is meestal wel genoeg.Neem de volgende:De laatste jaren wordt de politiek niet meer beschouwd als de plek waar … [Lees meer...] overJe kunt Pechtold in één zin herkennen
Een nieuwe stijlgoeroe
Door Marc van OostendorpHet jaar van de stijl is heropend. Begin 2014 was ik er op dit weblog mee begonnen. Ik ging les nemen bij schrijvers, die me lesjes zouden geven zodat ik beter zou schrijven. Ik begon bij Ilja Leonard Pfeijffer, maar na een paar maanden stapte ik over op een andere leraar die van alles beloofde, maar waar nooit iets van kwam. (Ja, ik bedoel u, AS!) En … [Lees meer...] overEen nieuwe stijlgoeroe
Zo lief, zo rustig, zo bloeiend
Door Marc van Oostendorp Herman Gorter was een meester van het zo. Vooral als hij verliefd was kon hij er wat van: "Zie je ik hou van je, / ik vin je zoo lief en zoo licht -- / je oogen zijn zoo vol licht" dichtte hij dan. En ook de liefdesbrieven in de onlangs verschenen bundeling Geheime geliefden staan vol zo's. "Daardoor kan ik ook zoo heerlijk bij je zijn," schreef hij … [Lees meer...] overZo lief, zo rustig, zo bloeiend
Arnon Grunberg in de tegenwoordige tijd
Jan Arends, Maarten Biesheuvel en Arnon Grunberg schrijven gewoon proza. Dat beweert in ieder geval Suzanne Fagel. De titel van het proefschrift dat ze vandaag in Leiden verdedigt is De stijl van gewoon proza. De genoemde drie auteurs zijn haar belangrijkste voorbeelden van een dergelijke stijl. Dat is een beetje moeilijk te plaatsen, vooral omdat Fagel in het proefschrift … [Lees meer...] overArnon Grunberg in de tegenwoordige tijd