Door Marc van Oostendorp Er gaapt, zeggen ze, een diepe kloof tussen de filosofie en de dichtkunst. Dat is allemaal bij Plato begonnen, die vond dat dichters geen plaats hadden in de ideale staat, omdat dichters op hun best een schijnbeeld gaven van de schijnwereld waarin wij leven. Ook de Angelsaskische ('analytische') taalfilosofen van de twintigste en eenentwintigste … [Lees meer...] overWat betekent een belofte van een dichter?
poëzie
Ilja Pfeijffer als romantischer Grieche
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (25) Door Marc van Oostendorp Het mooiste essay in Ilja Leonard Pfeijffers geruchtmakende bundel Het geheim van het vermoorde geneuzel is zonder enige twijfel dat over "Pindarus, Horatius en 'der romantische Grieche'". Anders dan de meeste andere opstellen in de bundel is het oorspronkelijk verschenen in een geleerd boek en … [Lees meer...] overIlja Pfeijffer als romantischer Grieche
Ilja Leonard Pfeijffer als cryptogrammaticus
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (8) Door Marc van Oostendorp Van alle Idyllen uit Ilja Leonard Pfeijffers gelijknamige bundel uit 2015, wordt de zevende het vaakst geciteerd, ook door de dichter zelf. Hij nam hem, als enige eigen werk, op in zijn recente dikke bloemlezing uit de Nederlandse poëzie van de 20e en 21e eeuw. Als ooit een gedicht programmatisch heeft … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer als cryptogrammaticus
Ilja Leonard Pfeijffer as a young man
De taal van Ilja Leonard Pfeijffer (3) Door Marc van Oostendorp Ja, mensen, ik heb een van de oudste tekstjes van de vooraanstaande Nederlandse dichter Ilja Leonard Pfeijffer in handschrift in mijn bezit. 19 was hij toen hij het bovenstaande schreef: hij had nog 20 jaar in Leiden voor de boeg, en daarna 20 jaar Genua, en daarna nog vele jaren op een andere plaats die … [Lees meer...] overIlja Leonard Pfeijffer as a young man
Steun Anne Vegter!
Door Roland de Bonth Afgelopen vrijdag vroeg een collega nieuwsgierig wat ik op mijn fietsstuur had zitten. Het is een knooppunthouder. Daarin kun je een kartonnen kaart stoppen met daarop de knooppuntnummers waar je achtereenvolgens naartoe wilt fietsen. Zo kun je eenvoudig een van tevoren uitgestippelde route rijden. Dat was echter niet de reden waarom ik de houder had … [Lees meer...] overSteun Anne Vegter!
Je bent als granaatappels
Door Marc van Oostendorp Sinds ik naar verluidt ben doorgedrongen tot de top-100 van bekendste neerlandistische bloggers aller tijden (tot nu toe), word ik op straat weleens aangesproken. Ik liep onlangs door het Utrechtse stadje U., toen er ineens een neerlandicus op een fiets kwam aangesneld, die afstapte en mij toeriep dat hij een probleem voor me had. Ik was zo … [Lees meer...] overJe bent als granaatappels
20 april 2017: Boekpresentatie: Tableau Poetique (Verzen van Lucas d’Heere)
Op 20 april 2017 stelt de KANTL de door Werner Waterschoot en Frederica Van Dam gepubliceerde verzen voor die Lucas d'Heere in de zestiende eeuw heeft geschreven voor de entourage van de Seymours op Wolf Hall. Tableau Poetique is een tot voor kort onbekende tekst van de Gentse schilder-dichter Lucas d’Heere (1534–1584). Recent werd hij in een Engelse adellijke bibliotheek … [Lees meer...] over20 april 2017: Boekpresentatie: Tableau Poetique (Verzen van Lucas d’Heere)
Een puzzel die niet klopte
Door Marc van Oostendorp Op de terecht alom bejubelde Facebook-pagina Leraar Nederlands ging het onlangs over een gedicht van Ingmar Heytze. Wat voor metrum wordt er in dat gedicht eigenlijk gebruikt? Madelief, je was een puzzel die niet klopte, onbestaanbaar DNA. Links en rechts ontbrak de adem, ruggengraat verkeerd bezorgd. Er viel geen leven van te maken. Toch werd … [Lees meer...] overEen puzzel die niet klopte
Kransslagader
Door Bas Jongenelen Lees dit gedicht van monnhauser: papieren tissue proppen in een la avonden vol hoop potlood, gom, etui inval, zin, delete eindeloze sleur reviseer, herzie eigenzinnig man nietig is ie niet tempert de ennui inventieve klus solitaire dwaas strikt individu uiterst mal idee evengoed de baas Wat valt op? … [Lees meer...] overKransslagader
Wisselspoor
Door Bas Jongenelen Iemand die zich 'monnhauser' noemt heeft ruim een maand geleden een nieuwe versvorm bedacht: Wisselspoor. Een wisselspoor is een gedichtje van drie regels met rijmschema aaa. Het middelste rijmwoord is echter oogrijmend op regel 1 en klankrijmend op regel 3. Dit 'wisselwoord' is meestal van buitenlandse komaf. Een metrum is verplicht, maar de auteur is vrij … [Lees meer...] overWisselspoor
Sonnettengenerator
Door Bas Jongenelen Raymond Queneau heeft in 1961 een papieren sonnettengenerator gepubliceerd, ik heb er al eens eerder over geschreven. Het heeft lang geduurd voor deze in het Nederlands vertaald werd. Maar nu is hij er. Niet op papier, wel elektronisch. Pieter Breman heeft een generator gemaakt waarmee 120.291.408.044.097.638.400.000 sonnetten geschreven kunnen worden. Daar … [Lees meer...] overSonnettengenerator
Sonnettenmatrix
Door Bas Jongenelen Vorige week en de week daarvoor had ik het over de sonnettenkrans en het sonnettenraam - maar het kan altijd nog gekker. Zo heeft Raymond Queneau in 1961 een sonnettengenerator bedacht: iedere regel kent tien varianten, zodat je 14 x 10 x eh... nou ja eh... heel veel sonnetten kunt maken. Deze generator is in boekvorm beschikbaar (prachtige uitgave (kopen … [Lees meer...] overSonnettenmatrix
Spreken dat zingen verbeeldt, bij Piet Gerbrandy
Door Marc van Oostendorp Zingen speelt een belangrijke rol in Piet Gerbrandy's nieuwe, lange, veelvormige gedicht, Steencirkels, en vaak is dat wat wonderlijk, duister gezang: "Zijn rauwe alt," staat bijvoorbeeld op pagina 48, "heeft dan in verre taal een lied gebrabbeld." En op de laatste pagina: "Kom. Zingen wij een allerlaatste lied." Spreken speelt bijna een even … [Lees meer...] overSpreken dat zingen verbeeldt, bij Piet Gerbrandy
Sonnettenraam, sonnettenkransenkrans en Groningen
Door Bas Jongenelen Vorige week schreef ik over de geschiedenis van de sonnettenkrans in het Nederlands. Dat het altijd nog een beetje gekker kan, daar ga ik het zo over hebben. Bijna alle Nederlandstalige sonnettenkransen zijn geschreven door Nederlanders, er is één Vlaamse krans, die van Miguel Declercq. In ieder geval zijn er ook Groningse sonnettenkransen. … [Lees meer...] overSonnettenraam, sonnettenkransenkrans en Groningen
Sonnettenkrans
Door Bas Jongenelen Sinds de poëzieweek van 2015 is er een beetje discussie over het fenomeen ‘sonnettenkrans’. Het poëzieweekgeschenk was een sonnettenkrans geschreven door Ilja Leonard Pfeijffer, getiteld Giro giro tondo, een obsessie. Er ontstond wat verwarring over de vraag of dit nu wel of niet de eerste sonnettenkrans in de Nederlandse literatuur was. Om maar meteen het … [Lees meer...] overSonnettenkrans
omhelst
Door Marc van Oostendorp Tonnus Oosterhoff is helaas gestopt met zijn bewegende gedichten op internet. Wel heeft hij gelukkig een nieuwe bundel met stilstaande gedichten gepubliceerd, die je gemakkelijk zelf tot bewegen kunt brengen. … [Lees meer...] overomhelst
Amsterdamned!
Door Marc van Oostendorp Om te vieren dat Ester Naomi Perquin de Dichteres des Vaderlands is geworden, bewijs ik in mijn zondagochtendminicollege (nou ja, ochtend) van vandaag dat Perquin haar best doet om niet te liegen in haar recente gedicht 'Amsterdamned'! Ik haal er ook nog een forensisch wetenschapper bij die deze week in de Volkskrant werd geïnterviewd. Let op: … [Lees meer...] overAmsterdamned!
Straatpoëzie voor het eerst in kaart gebracht
Universiteit Utrecht lanceert interactieve website met gedichten in de openbare ruimte. Er zijn ontzettend veel gedichten te lezen in de openbare ruimte van Nederland en Vlaanderen, maar niemand weet precies hoeveel, waar en van wie. De nieuwe website ‘Straatpoëzie’ heeft als doel om een inventarisatie te maken van alle poëzie in de openbare ruimte van Nederland en … [Lees meer...] overStraatpoëzie voor het eerst in kaart gebracht
An existential problem
Door Marc Kregting Af en toe dwing ik me een bliksembezoek te brengen aan Wilderstwitterland. Alle commotie rond zijn foto van een bebloede Merkel (wier gevoelens de PVV-leider kent sinds hij in de publieke ruimte als martelaar werd afgebeeld?) leidt een beetje af van de bijschriften. Het kan aan mijn beroepsdeformatie liggen, maar ik krijg de indruk dat Wilders’ … [Lees meer...] overAn existential problem
Forumdiscussie met de dichter Cees Nooteboom en zijn vertalers
Videoopname van een forumdiscussie met Cees Nooteboom, Irina Michajlova, Ard Posthuma, David Colmer, Philippe Noble, tijdens: 'Denken over poëzie en vertalen. De dichter Cees Nooteboom in vertaling'. (Studiedag in de KANTL gehouden op 18/11/2016) Moderator : Désirée Schyns. … [Lees meer...] overForumdiscussie met de dichter Cees Nooteboom en zijn vertalers
Het laatste restje poëtische vorm
Door Marc van Oostendorp Wat maakt een gedicht tot een gedicht? Misschien, zegt de Britse hoogleraar Richard Andrews in zijn nieuwe boek A Prosody of Free Verse, dat het uit regels bestaat. Zoals de titel van het boek al zegt, gaat het Andrews vooral om het vrije vers. Daarin vind je per definitie geen vast aantal lettergrepen en geen regelmatige afwisseling van beklemtoonde … [Lees meer...] overHet laatste restje poëtische vorm
Hugo de Groot op de zeilwagen van Simon Stevin
Door Ton Harmsen In de winter van 1601 nodigde prins Maurits een gezelschap van 28 man uit om hem te vergezellen op het uitstapje van de eeuw. De reis in de zeilwagen die Simon Stevin voor hem had gebouwd ging in razende snelheid over het strand van Scheveningen naar Petten. Onder de genodigden waren de Franse gezant Paul Choart de Buzanval, de Spaanse admiraal Francisco … [Lees meer...] overHugo de Groot op de zeilwagen van Simon Stevin
Hymnen, onder meer aan de duur
door Gert de Jager Neerlandici bestuderen systemen. Twee elementen die lekker functioneren binnen het systeem van de moderne Nederlandse poëzie zijn Huub Beurskens en Piet Gerbrandy. De eerste heeft een oeuvre van zo'n vijftig titels op zijn naam staan, waarvan ongeveer de helft poëzie; de tweede is gerespecteerd dichter en 's lands belangrijkste poëziecriticus. Beurskens' … [Lees meer...] overHymnen, onder meer aan de duur
Het huwelijk als protest
Door Marc van Oostendorp In de nieuwe bloemlezing van de Nederlandse poëzie van Ilja Leonard Pfeijffer is geen enkel gedicht van Willem Elsschot opgenomen.Kennelijk omdat de erven dit weigerden! Uit protest draag ik Het huwelijk voor. Naschrift. Max Molovich nam de moeite om de automatisch gegenereerde YouTube-ondertiteling te transcriberen. Dat leverde een nieuw … [Lees meer...] overHet huwelijk als protest
De conventies van de geschoolde poëzielezer (2)
door Gert de Jager Over Jeroen Dera etc., Dichters van het nieuwe millennium, Nijmegen 2016; zie hier voor het eerste deel. In het openingshoofdstuk van Postmoderne poëzie in Nederland en Vlaanderen uit 2003 analyseren Vaessens en Joosten wat zij 'de conventies van de geschoolde lezer' noemen. Die lezer is door Merlyn en het New Criticism heen gegaan en verwacht van een … [Lees meer...] overDe conventies van de geschoolde poëzielezer (2)