• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Multatuli

Het maakt hem vertrouwd met… kletsen!

29 februari 2020 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

De Multatulileescursus (73) - We zijn nu toch wel duidelijk in de laatste jaren van Multatuli aanbeland, de jaren van bitterheid en wrok. - Hoe bedoel je? Hij schrijft juist af en toe enorm enthousiast en warm. Ik zou juist zeggen: de mildheid is ingetreden! Dat briefje dat hij aan de schrijver Vosmaer schrijft als deze aankondigt met zijn gezin langs te willen komen … [Lees meer...] overHet maakt hem vertrouwd met… kletsen!

Ik houd van zulke opmerkingen, als bydragen tot kleine-menschen studie

22 februari 2020 door Marc van Oostendorp 8 Reacties

De Multatulileescursus (72) - Als je één conclusie kunt trekken uit het 22e deel van de Volledige Werken: voor iemand die voortdurend klaagde dat hij niet kon schrijven, kon Multatuli behoorlijk goed schrijven. - Volgens editeur Van den Bergh zou er zelfs 'bijna een achtste bundel Ideeën te putten zijn uit de mooiste brieven van dit jaar'. … [Lees meer...] overIk houd van zulke opmerkingen, als bydragen tot kleine-menschen studie

De waarheid blijft een talige aangelegenheid

18 februari 2020 door Marc van Oostendorp 6 Reacties

Gelukkig zag ik Jacqueline Bel meteen toen ik de Nieuwe Kerk binnenkwam. Zij is de nieuwe Multatuli-hoogleraar, en dit was de opening van het Multatuli-jaar, dus zij mocht vast vooraan zitten, dus als ik in haar kielzog terecht kwam, had ik een topmiddag. Maar zo was het niet, want de voorste rijen waren gereserveerd en het mannetje van de Nieuwe Kerk tegen wie ik zei 'maar … [Lees meer...] overDe waarheid blijft een talige aangelegenheid

Welk kind zou voor zoo’n vader wel achting kunnen hebben?

15 februari 2020 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

De Multatulileescursus (71) - Wat heb je daar? - De bundel Ik heb niets tegen antisemieten, ik lééf ervan met stukken van Ischa Meijer (1943-1995). Deze week verschenen, omdat Ischa gisteren vijfentwintig jaar dood was. Geredigeerd door Ronit Palache. - Oké. Maar we gingen vandaag toch de brieven uit de jaren 1882 en 1883 lezen in de Volledige Werken. … [Lees meer...] overWelk kind zou voor zoo’n vader wel achting kunnen hebben?

’t Is net of je het weer voor de eerste keer mag lezen

8 februari 2020 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (70) - Zeg nu zelf, dit is toch het beste portret dat ooit van Komrij gemaakt is? Het is de eerste tekening in het tweede deel van Woutertje Pieterse bewerkt en in beeld gebracht door Jan Kruis. Komrij had namelijk de inleiding geschreven. We zien hem hier als de chagrijnige negentiende-eeuwse letterheer die hij ook kon zijn. … [Lees meer...] over’t Is net of je het weer voor de eerste keer mag lezen

Myn laatste eten was een door honden bepist stuk zwart brood geweest.

1 februari 2020 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (69) - Je zou de loopbaan van Multatuli kunnen beschrijven als een helling naar een steeds grotere afkeer van het schrijven. - Hoe bedoel je dat? … [Lees meer...] overMyn laatste eten was een door honden bepist stuk zwart brood geweest.

A wife-beater, gambler and drunkard

25 januari 2020 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (68) - We zouden nu bijna aan het einde van onze leescursus moeten zijn, toch? Over iets meer dan een maand vieren we de tweehonderdste geboortedag van Multatuli. - Maar we hebben nog zoveel te lezen! Zelfs als we nu de Volledige Werken snel zouden lezen, haalden we het net niet: er liggen nog vijf delen te wachten. En dat nog even los van alles … [Lees meer...] overA wife-beater, gambler and drunkard

’n Boek is oprecht en ’n mensch niet

18 januari 2020 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (67) - We zijn met dit deel 20 van de Volledige Werken toch wel echt in de periode Hans van den Bergh en Berry Dongelmans beland, die de redactie hadden overgenomen na de dood van Stuiveling. - Huh? … [Lees meer...] over’n Boek is oprecht en ’n mensch niet

By elke aanraking met vreemden moet ik me geweld aandoen

11 januari 2020 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (66) - Het gekke is: we hebben nu de afgelopen weken twee perioden mee mogen lezen waarin Multatuli door Nederland toerde met ';voordrachten', namelijk in 1878 en 1879. Aantekeningen die hij maakte voor die lezingen zijn de revue gepasseerd, recensies, reacties op recensies, brieven die hij zelf schreef over die 'voordrachten', maar ik kan niet … [Lees meer...] overBy elke aanraking met vreemden moet ik me geweld aandoen

Een zoentje voor Wouter, ik zal zeker aardigheid in hem hebben

4 januari 2020 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (65) - Ik moet toegeven dat ik er in het begin een beetje tegenop zag dat we in deze cursus ook al die delen 'brieven en documenten' gingen lezen, maar dat het me tot nu toe alles meevalt. - Ja, neem nu die brieven uit 1878 die we nu hebben gelezen. Dat is toch weer een hele roman op zich! Ineens krijgen we een inkijkje in de verhouding tussen … [Lees meer...] overEen zoentje voor Wouter, ik zal zeker aardigheid in hem hebben

Een koningin moet rijk zijn

28 december 2019 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

De Multatulileesclub (64) - Als er een prijs was voor de neerlandicus van het jaar 2019, zou die Elsbeth Etty waarschijnlijk niet ontgaan. Twee boeken heeft ze dit jaar gepubliceerd, over Willem Wilmink en over Maarten 't Hart, daarnaast heeft ze het initiatief genomen voor de Multatuli-leerstoel aan de VU. En dan komt ze op de valreep ook nog met dit boekje, … [Lees meer...] overEen koningin moet rijk zijn

‘Het probleem blijft ondertussen dat ik niets over Multatuli te vertellen heb’

21 december 2019 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileesclub (63) Door Marc van Oostendorp - Ja! De jaren tachtig! - Van de twintigste eeuw. - De jaren tachtig van de twintigste eeuw. Die spatten je wel tegemoet uit dit boekje Er is niets poëtischer dan de waarheid. … [Lees meer...] over‘Het probleem blijft ondertussen dat ik niets over Multatuli te vertellen heb’

Niet ’n quasi-geleerde beschaving, niet ’n politisch-kranterige koffiehuis-beschaving, niet ’n salonfrazen-beschaving

14 december 2019 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (62) - Multatuli had iets met stilstand. Al in Max Havelaar speelt hij ermee dat hij zijn held best een tijdje kan laten hangen om te gaan uitweiden over allerlei andere zaken. In de tweede helft van dit zevende deel van de Ideën, doet hij dat nog wat uitgebreider. Hij blijft de lezer maar plagen met de vraag of Wouter wel ooit in Haarlem zal … [Lees meer...] overNiet ’n quasi-geleerde beschaving, niet ’n politisch-kranterige koffiehuis-beschaving, niet ’n salonfrazen-beschaving

Een zeer groot gedeelte des levens bestaat nu eenmaal uit ’n aaneenschakeling van ’t geringe

7 december 2019 door Marc van Oostendorp 5 Reacties

De Multatulileescursus (61) - Ik geloof dat ik vandaag voor het eerst moet zeggen: het viel me niet mee. Misschien doordat we nu toch al veertien maanden met Multatuli bezig zijn, maar ik vond het weinig geïnspireerd, de eerste helft van de zevende bundel Ideën. - Ik denk echt dat het aan jou lag. … [Lees meer...] overEen zeer groot gedeelte des levens bestaat nu eenmaal uit ’n aaneenschakeling van ’t geringe

Voel je hoe vreeselyk ’t is dit te moeten zeggen van z’n kind?

30 november 2019 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (60) - 1877! Het jaar waarin Multatuli eindelijk deel 7 van de de Ideeën voltooide. - Ja, dat zou je eigenlijk uit de brieven en documenten die we deze keer lazen niet zeggen, dat het getob nu voorbij was. Want dit was een uitermate tobberig jaar. - Ja, 'verdrietig', zoals hij voortdurend noemt. Hij was neerslachtig, misschien door alle … [Lees meer...] overVoel je hoe vreeselyk ’t is dit te moeten zeggen van z’n kind?

Ik vind men moest niet langer leven dan 50 jaar.

23 november 2019 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (59) - Een van de zaken die je goed kunt bestuderen aan de hand van de brieven en stukken uit het najaar van 1875 en het jaar 1876, is het verschijnsel polarisering. - Ik vind juist dat Multatuli in deze periode soms wat mat overkomt. - Nee, ik bedoel ook niet zijn eigen werk, maar wat anderen over hem schrijven. Je hebt inmiddels zeer … [Lees meer...] overIk vind men moest niet langer leven dan 50 jaar.

Haar doormekkeren over het trouwen, haar beledigende ‘pedante teutjes’-brief, haar dominantie in alles, haar luidruchtige optreden

16 november 2019 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

De Multatulileescursus (58) - Ik ben blij dat je ons dit boek over Mina Krüseman hebt laten lezen. Ik had het niet willen missen! - Nou! - Ja! (enthousiaste bijval) … [Lees meer...] overHaar doormekkeren over het trouwen, haar beledigende ‘pedante teutjes’-brief, haar dominantie in alles, haar luidruchtige optreden

20 november 2019, Amsterdam: Dutch Masterpieces: on translating Multatuli and Slauerhoff

14 november 2019 door Redactie Neerlandistiek Reageer

Wednesday November 20th, 7.30 PM award-winning translators Ina Rilke and David McKay discuss Multatuli's Max Havelaar en J.J. Slauerhoffs Adrift in the Middle Kingdom (Het leven op aarde) at Athenaeum Bookstore, Spui 14-16. Kristen Gehrman is your moderator. Admission is free, but RSVP. Aanmelden / sign up … [Lees meer...] over20 november 2019, Amsterdam: Dutch Masterpieces: on translating Multatuli and Slauerhoff

Zulk een nieuwtje op den 1en April!

9 november 2019 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

De Multatulileescursus (57) - We zouden deze week nog eens terugkomen op stukken uit 1875, en met name de recensies van Vorstenschool die hier zijn afgedrukt. - Ja, zoals er indertijd kennelijk in de krant ook allerlei artikels verschenen over dat Multatuli mogelijk de repetities zou bijwonen, en dat hij indertijd de repetities had bijgewoond, en dat de eerste … [Lees meer...] overZulk een nieuwtje op den 1en April!

Ik ben in oorlog met Douwes Dekker, die verlangt te deelen in mijn bewondering voor Multatuli

2 november 2019 door Marc van Oostendorp 1 Reactie

De Multatulileescursus (56) - Het gedocumenteerde leven van Multatuli was ook echt nooit saai, hè. Ook in de stukken uit 1875 valt weer veel te smullen. - Nou, voor mij waren het toch vooral wel héél veel recensies van Vorstenschool, dat in deze periode eindelijk in première ging, met Multatuli's goede vriendin Mina Krüseman in de hoofdrol van Koningin Louise. - … [Lees meer...] overIk ben in oorlog met Douwes Dekker, die verlangt te deelen in mijn bewondering voor Multatuli

Iedere poging om eenvoudiger en natuurlijker te worden, wordt eerst bejegend met geschreeuw over gezochtheid

26 oktober 2019 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (55) - Als je Een zaaier van Carel Vosmaer leest, begrijp je wel ongeveer wat Multatuli bedoelde als hij klaagde dat hij niet goed gelezen werd. - Maar over Vosmaer had hij toch geen klachten? Hij... - Nee, dat maakt het eigenlijk des te erger. Vosmaer was hem natuurlijk gunstig gezind... - ... hij was denk ik de eerste die een … [Lees meer...] overIedere poging om eenvoudiger en natuurlijker te worden, wordt eerst bejegend met geschreeuw over gezochtheid

Multatuli en de historische taalkunde: ‘alles gaat over in alles’

21 oktober 2019 door Freek Van de Velde Reageer

Door Freek Van de Velde Op de laatste dag van het jaar 1872 begint Eduard Douwes Dekker (Multatuli), die op dat ogenblik in Wiesbaden is, aan een brief aan Sicco E.W. Roorda van Eysinga, een koloniaal bestuurder in Nederlands-Indië, die (net als Multatuli) in vlammende geschriften tekeer ging tegen de Europese uitbuiting van de lokale bevolking. De brief gaat over heel … [Lees meer...] overMultatuli en de historische taalkunde: ‘alles gaat over in alles’

De natuur heeft zich met Eduard vergist, hy had ’n meisje moeten zyn

19 oktober 2019 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (54) - We hebben vandaag de brieven en documenten uit het najaar van 1874 gelezen. Het is fijn dat de DBNL de editie van Stuiveling online heeft gezet, maar hij doet toch vooral ook voelen hoe fijn het zou zijn als er een nieuwe digitale editie kwam. - Want? - Die Stuiveling liet zich wel voelen, zeg. Altijd maar, in iedere twist, partij … [Lees meer...] overDe natuur heeft zich met Eduard vergist, hy had ’n meisje moeten zyn

Door m’n al te vurig dichterlyk genie heb ik me daar laten verlokken tot ’n overdryving die zeer te betreuren is

12 oktober 2019 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (53) - Jij zei indertijd dat de derde bundel Ideeën je favoriete boek van Multatuli was. Ik geloof dat voor mij de zesde bundel die status heeft. - Vanwege Woutertje. - Vanwege Wouter Pieterse inderdaad. Deze bundel bevat het grootste brok van die roman, en anders dan in eerdere delen zijn er niet van die hele lange onderbrekingen waarin … [Lees meer...] overDoor m’n al te vurig dichterlyk genie heb ik me daar laten verlokken tot ’n overdryving die zeer te betreuren is

Ik ben in myn kring de hoofdpersoon, en niet myn vrouw en kinderen noch Mimi!

5 oktober 2019 door Marc van Oostendorp Reageer

De Multatulileescursus (52) - De brieven uit 1874 vormen een roman. Een roman met een duidelijk thema: Multatuli tussen vijf vrouwen. - Vijf? - Er is natuurlijk zijn vriendin Mimi, waarvan hier een paar heel mooie brieven en dagboekaantekeningen zijn opgenomen. Er is een meisje dat een tijdje bij Mimi en Multatuli is komen wonen samen met haar op sterven liggende … [Lees meer...] overIk ben in myn kring de hoofdpersoon, en niet myn vrouw en kinderen noch Mimi!

« Vorige
Volgende »

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Edwin de Groot • stem

hier vergaat een mens zonder moeite
enkel het veenmoeras houdt je met zure liefde
vast en goed tot in de eeuwigheid
maar het bos, het bos lost je gladweg op

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

KLEINE BOOM IN MIST

De horizon die hem omvangt
geeft hem te drinken, maakt hem lichter.
De mist die om het boompje hangt
is waar het blad het breedst is dichter.

Bron: De Revisor, februari 1974

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

13 november 2025: Letter en Geest-lezing: U wordt weggesleept

13 november 2025: Letter en Geest-lezing: U wordt weggesleept

10 november 2025

➔ Lees meer
24 november 2025: Herdenking veertigste sterfdag C. Buddingh’

24 november 2025: Herdenking veertigste sterfdag C. Buddingh’

10 november 2025

➔ Lees meer
21 november 2025: Trendsconferentie: Lezenswaardig – actuele perspectieven op lezen in het onderwijs

21 november 2025: Trendsconferentie: Lezenswaardig – actuele perspectieven op lezen in het onderwijs

5 november 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1930 Nico Scheepmaker
1934 Willem van den Berg
sterfdag
1988 Mia Gerhardt
➔ Neerlandicikalender

Media

Een kantiaanse benadering van de oorsprong van taal

Een kantiaanse benadering van de oorsprong van taal

12 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Sint-Nikolaasavond en Koning Willem II

De Sint-Nikolaasavond en Koning Willem II

9 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Dag van de biografie: Sander Bax

Dag van de biografie: Sander Bax

5 november 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact