Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek
Op 29 juni gaf Marita Mathijsen een zoom-college over ‘Struggle for life van literaire teksten. Hoe Max Havelaar kon overleven’. Het is een college in de reeks ‘Dit hebben wij in huis’ van de Faculteit der Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam.
Lees verder >>Elsbeth Etty, voorzitter van het Multatuli Genootschap, vertelt over het project. De rector van de VU Vinod Subramaniam werkt intussen aan het begin van Saidjah en Adinda. Je kunt nog meedoen.
Multatuli-liefhebbers schrijven Max Havelaar met de hand over
In het jubileumjaar van de schrijver Multatuli start de Vrije Universiteit Amsterdam (VU) een landelijk project voor een nieuwe, experimentele uitgave van zijn roman Max Havelaar: een handgeschreven lockdown-editie waaraan iedereen kan meedoen. Dit als uitdrukking dat de ideeën van Multatuli over humaniteit, gelijkwaardigheid en eigenzinnigheid breed gedragen worden in een tijd waarin dit nog altijd hard nodig is. Job Cohen (oud-burgemeester Amsterdam) en journalist Elsbeth Etty horen bij de bekende Nederlanders die meedoen en die de eerste delen thuis overschrijven. Het schrijfproject is een initiatief van VU-hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde Jacqueline Bel in samenwerking met de Universiteitsbibliotheek van de VU en start maandag 15 juni. De eerste handgeschreven editie van Max Havelaar verschijnt rond 1 oktober.
Lees verder >>Het juninummer van Onze Taal is gewijd aan taal in de negentiende eeuw. Tijdens de jaarvergadering van het genootschap, eerder deze maand, presenteerden twee auteurs kort hun bijdragen aan dat nummer: Jaap de Jong over Abraham Kuyper en Marc van Oostendorp over Multatuli.
Door Margriet Hos
‘Ja, waarlijk, dat Rolduc was: un riant exil des bois! Maar toch zing ik met geestdrift: “Salut! Pour la dernière fois!”’
‘Ik roep ‘Heil! tot dat fraaie ballingsoord in de bossen, voor de laatste keer!’, zo beëindigt Herman Riethoven triomfantelijk zijn seminaristenbestaan en vervliegt de droom van zijn moeder dat een van haar kinderen zich ‘aan den dienst des Heeren zoude wijden’. Herman is het hoofdpersonage uit de vierdelige romancyclus Een kwart eeuw tusschen de keerkringen (1883), geschreven door de ‘Gepensioneerde Hoofdofficier van het Nederlandsch-Indische leger’ M.T.H. Perelaer. In het voorwoord bij het eerste deel, Naar den equator. Met een voorspel: van pastoor soldaat, zegt de schrijver nadrukkelijk: ‘Ik wil uit veler leven een greep doen, ook hier en daar uit het mijne’. Er zullen dus parallellen zijn tussen Herman en Michel Perelaer.
Preview: 200 jaar Multatuli
‘Juffrouw Laps, je bent een zoogdier!’ Als haar zoon (leraar op de basisschool) een biologisch feitje deelt met de bezoekende dames, eindigt het theekransje bij juffrouw Pieterse met een scheldpartij en uittocht. Voordracht van ‘Het salieavondje bij juffrouw Pieterse’ gebaseerd op ‘De geschiedenis van Woutertje Pieterse’ van Multatuli.
Lees verder >>Het verblijf – dag 68
STEUN ONS IN DE VERBLIJFSKOSTEN
Usha Balesar is lerarenopleider aan de Anton de Kom-universiteit in Paramaribo. Multatuli (pseudoniem van Eduard Douwes Dekker 1820-1887) voedde met zijn debuut Max Havelaar het verzet tegen het kolonialisme in Nederlands-Indië.
Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie.
Vanavond hield Arnon Grunberg aan de VU – virtueel – de Abraham Kuyper Lezing over het thema ‘blinde gehoorzaamheid’. VU-hoogleraar Nederlandse letterkunde Jacqueline Bel gaf – ook virtueel – commentaar. Lezing en commentaar zijn ook op YouTube te vinden..
Het verblijf – dag 56
STEUN ONS IN DE VERBLIJFSKOSTEN
Jaap de Jong is hoogleraar Journalistiek en Nieuwe Media aan de Universiteit Leiden. Multatuli (pseudoniem van Eduard Douwes Dekker, 1820-1887) was een schrijver met een opmerkelijke haat- liefde verhouding tot poëzie.
Presentatie, format, productie, vogels en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie.
De Multatulileescursus (slot)
Door Marc van Oostendorp
Literatuur is een gesprek. Wie een boek leest, kan dat boek niet alleen maar consumeren, je moet er van alles van jezelf in stoppen. Gevoelens. Beelden. Begrip. Ervaring. Zonder dat alles blijven de letters zwart. Een boek lezen, een boek écht lezen, betekent altijd praten met iemand anders. Een goed boek lezen betekent bovendien dat je nooit bent uitgepraat.
Lees verder >>De Multatulileescursus (80)
Door Marc van Oostendorp
– Eigenlijk zou er een uitgave moeten komen waarin deze biografie van Dik van der Meulen de Volledige Werken begeleid. Waarin je door dat werk geleid wordt aan de hand van zijn teksten, in plaats van die vreemde tekstjes die Stuiveling schreef.
– En dan een selectie van die Werken: niet die vele, vele documenten, maar wel de mooiste brieven – en alles wat gepubliceerd is, of geschreven is voor publicatie.
Lees verder >>Saïdjah en Adinda uit Max Havelaar van Multatuli zoals voorgelezen in oktober 2018 in het Groninger Museum tijdens de tentoonstelling Het Volle Leven.
De Multatulileescursus (78)
Door Marc van Oostendorp
– Dat boekje van Marie Anderson is een studie in vriendschap!
– Vind je? Een boekje waarin ze hem in 1901, dus bijna vijftien jaar na zijn dood, neerzet als een soort Harvey Weinstein van de negentiende eeuw? Waarin de ene na de andere vrouw door hem ‘tot vrouw wordt gemaakt’? Een studie in vriendschap?
Lees verder >>De Multatulileescursus (78)
Door Marc van Oostendorp
– Jammer, dit! Ik had me hier zo op verhoogd. Kristalman van Atte Jongstra is een van mijn favoriete boeken over Multatuli, en ik had me daarom enorm verheugd op dit boek.
Lees verder >>De Multatulileescursus (77)
Door Marc van Oostendorp
– Toch gek hoe dat werkt, ik werd echt een beetje treurig van deze laatste twee delen van de Volledige Werken. Al die doodsberichten! Na anderhalf jaar met Multatuli bezig zijn krijg je toch het gevoel dat je echt iemand verliest.
– Mensen, we gaan op de sentimentele toer!
Lees verder >>De Multatulileescursus (75)
Door Marc van Oostendorp
– Kunnen jullie me zien?
– Ik kan je wel zien, maar niet horen!
– Grappenmaker. Het is twee weken én een eeuwigheid geleden dat we elkaar gezien hebben. Fijn dat we elkaar nu op deze manier kunnen treffen. We zouden nog Multatuli’s brieven uit 1885 en 1886 met elkaar bespreken.
Lees verder >>Het verblijf – dag 3
Frank Willaert is emeritus hoogleraar Middelnederlandse letterkunde aan de Universiteit van Antwerpen. Multatuli was het pseudoniem van Eduard Douwes Dekker (1820-1887); zijn Max Havelaar staat volgens velen aan de top van de Nederlandse canon.
Om je verblijf deze dagen te veraangenamen vind je elke dag een verhaal of gedicht uit de Nederlandse literatuur. Uitgekozen en voorgelezen vanuit huis door Neerlandici en auteurs.
Het Verblijf is een initiatief van Marc van Oostendorp. Presentatie, productie, techniek en muziek: Michiel van de Weerthof. Redactie: Johan Oosterman, Iris van Erve, Jaap de Jong, Lot Broos.
Abonneer je via je favoriete podcastapp of hier.
Door Roland de Bonth
Om de 200e geboortedag van Multatuli op 2 maart 2020 te vieren plaatste ik twee weken geleden een Multatuli-triviaquiz op Neerlandistiek. Twee weken lang kregen deelnemers de tijd hun heuristische vaardigheden op de proef te stellen. En het moet gezegd, degenen die het antwoordformulier hebben ingezonden, blijken heel goed in staat te zijn hun weg op het internet te vinden. Bijna alle deelnemers – uit Nederland, Italië en Frankrijk – hadden maar één of twee foutjes. (Het antwoord op vraag 5 heb ik niet meegeteld want in de opgave stond dat de derde letter in plaats van de vierde letter genoteerd moest worden. Op Neerlandistiek is dat inmiddels verbeterd.)
Lees verder >>
Op maandag 30 maart aanstaande vindt in Amsterdam een speciale avond plaats rondom Multatuli, georganiseerd door De Nieuwe Liefde, Feest der Poëzie, De Arbeiderspers en Uitgeverij Boom. Op deze avond presenteert Uitgeverij De Arbeiderspers de heruitgave van zijn Liefdesbrieven, met een voorwoord van Elsbeth Etty (emeritus hoogleraar literaire kritiek) die over Multatuli’s liefdesleven zal spreken. Uitgeverij Boom presenteert de heruitgave van de met de AKO-literatuurprijs bekroonde biografie van Multatuli door Dik van der Meulen, die de avond zal inleiden met een korte lezing over zijn leven en werk. Etty en Van der Meulen gaan in debat over Multatuli en de vrouw, de politiek en het kolonialisme. Dichter-theoloog en oprichter van De Nieuwe Liefde Huub Oosterhuis belicht Multatuli’s problematische relatie met het christendom door het voordragen van zijn Gebed van de Onwetende (‘O God, er is geen God!’).
Lees verder >>De Multatulileescursus (74)
Door Marc van Oostendorp
– Hebben jullie het nieuwste nummer van Zacht Lawijd gelezen?
– Ja, wat is dat toch een heerlijk blad. En dan komen ze nu ook nog met een Multatuli-special, met allerlei ver-ruk-ke-lij-ke bijdragen!
Lees verder >>Als ambtenaar in de toenmalige kolonie Nederlands-Indië ziet Eduard Douwes Dekker van dichtbij hoe de bevolking wordt uitgebuit door de Nederlandse overheersers. Daarover schrijft hij onder het pseudoniem Multatuli zijn meesterwerk Max Havelaar, of de koffij-veilingen der Nederlandse Handelmaatschappij.
Door Marc van Oostendorp
Door Eric Hoekstra en Reinier Salverda
Vandaag, 2 maart 2020, is het de tweehonderdste geboortedag van Multatuli, en daarom verschijnt op het blog van het Friese culturele tijdschrift De Moanne de Friese vertaling van zijn ‘Het Gebed van de onwetende’ uit 1861.
Lees verder >>
Door Roland de Bonth
“Nederlanders zijn maar matig in staat hun weg te vinden op internet”. Dat bleek uit onderzoek waarop communicatiewetenschapper Alexander van Deursen in december 2010 promoveerde aan de Universiteit Twente. We zijn inmiddels bijna 10 jaar verder. Zou zijn stelling nog steeds waar zijn? Zijn we beter geworden in zoeken? Of zou alleen het algoritme van Google zich verder hebben ontwikkeld?
Op 2 maart vieren we de tweehonderdste geboortedag van Multatuli. Deze dag markeert tevens de start van het Multatuli-jaar. Met de geregelde aandacht op Neerlandistiek voor Multatuli – denk aan de Multatuli-leescursus! – weet de trouwe lezer van dit tijdschrift inmiddels aardig wat over het werk van deze grote negentiende-eeuwse schrijver. Maar is het genoeg om deze Multatuli-triviaquiz te maken?
Lees verder >>Tweehonderd jaar geleden werd Multatuli geboren. Zacht Lawijd, literair-historisch tijdschrift, brengt als eerste aflevering van de 19de jaargang een themanummer over de auteur van de Max Havelaar.
Vijf bijdragen werpen een eigentijdse blik op Multatuli en zijn oeuvre:
Lees verder >>
Recente reacties