Door Marc van Oostendorp Over de mediëvistiek waart al decennia de geest van Umberto Eco. Wanneer laat je de teugels vieren van de weinige feiten die je tot je beschikking hebt en probeer je de lezer in te leiden in de wereld die je inmiddels zo goed kent door een verhaal te vertellen? Een roman te schrijven? Frits van Oostrom schrijft ook over de verleiding in zijn onlangs … [Lees meer...] overJan Smeken in Love
middeleeuwen
Nobel wetenschappelijk streven
Door Marc van Oostendorp Nobel streven, het nieuwe boek van Frits van Oostrom, kun je niet alleen lezen als een spannend boek over een verbazingwekkend leven – dat van Jan van Brederode, de Hollandse ridder die aan het eind van de veertiende eeuw deelnam aan een paar bizarre roofexpedities tegen Friesland en mede daardoor in financiële problemen raakte. Die zich na dat alles … [Lees meer...] overNobel wetenschappelijk streven
18 oktober verschijnt: ‘Ik Jan Smeken’ van Rick de Leeuw en Remco Sleiderink
In 1517 sterft de Brusselse stadsdichter Jan Smeken. Nu, vijfhonderd jaar later, vormen historische feiten en zijn bewaard gebleven oeuvre de basis voor een prikkelende roman over deze avontuurlijke dichter en toneelvernieuwer op de drempel van de renaissance. Ik Jan Smeken leest als een vlotte schelmenroman, doorspekt met talrijke passages uit het werk van Jan Smeken in een … [Lees meer...] over18 oktober verschijnt: ‘Ik Jan Smeken’ van Rick de Leeuw en Remco Sleiderink
Over de plaatsbepaling van de toponiemen in het Cartularium van Radbod
Door Gerald van Berkel Begin dit jaar verscheen opnieuw een vertaling door Marcel Otten van een IJslandse saga. Dit keer is het de Egilssaga en ik wil deze bijdrage graag beginnen met een toepasselijk fragment uit wat Otten noemt De saga van Egil, de zoon van Kale Grim. “Toen het herfst werd koersten ze weer naar het noorden en gingen bij Friesland voor anker. Op een … [Lees meer...] overOver de plaatsbepaling van de toponiemen in het Cartularium van Radbod
Boektrailer Nobel streven – Frits van Oostrom
Bericht Prometheus Rond 1372 kwam op het luisterrijke kasteel Santpoort Jan van Brederode ter wereld in de meest gezegende omstandigheden. Een kleine veertig jaar later sneuvelde hij roemloos, als ridderlijke huurling, in de fameuze Slag bij Azincourt. Nobel streven reconstrueert, als een historische detective, de loop van dit bizarre leven tot in verbluffende … [Lees meer...] overBoektrailer Nobel streven – Frits van Oostrom
Taalkunde als sleutel tot vroege middeleeuwen in nieuwe KANTL-publicatie
Taalkunde is een van de meest veronachtzaamde hulpwetenschappen voor de studie van de vroegste middeleeuwen. Een nieuwe publicatie van de KANTL brengt daar verandering in. In Lo, Donk, Horst houdt Academielid Jozef van Loon een pleidooi voor de herwaardering van de filologische taalkunde, maar ook voor een vernieuwde studie van de rijke hagiografische literatuur van de … [Lees meer...] overTaalkunde als sleutel tot vroege middeleeuwen in nieuwe KANTL-publicatie
Herman Pleij over geluk in de Middeleeuwen
Nog iets meer dan twee maanden en dan vindt het Geschiedenis Festival weer plaats. Een van de sprekers die dag is Herman Pleij. Hij zal het hebben over geluk, het thema van de Maand van de Geschiedenis 2017. Benieuwd wat je tijdens zijn lezing kunt verwachten? Bekijk hier een voorproefje. … [Lees meer...] overHerman Pleij over geluk in de Middeleeuwen
Wederwaardigheden bij het editeren: al lang geleden verbrand
door Viorica Van der Roest Vorige keer in deze serie vertelde ik over het fragment dat van Bonn Bad Godesberg naar Berlijn verhuisde. Daar, in Berlijn, heb ik het inmiddels ook gezien. Met het andere fragment dat kwijt was, is het helaas minder goed afgelopen. Het gaat om twee bladen uit het handschrift waar ook fragmenten van bewaard worden in Groningen en in Jena (H83D bij … [Lees meer...] overWederwaardigheden bij het editeren: al lang geleden verbrand
Een onbekend kroniekje van Jacob van Maerlant?
Door Dirk Schoenaers Eind mei vond ik, toevallig, in het abdijarchief van Averbode, in een zeventiende-eeuwse verzamelband een onbekend kroniekje van Vlaanderen op rijm. Even was ik uit mijn lood geslagen, toen ik in de inhoudsopgave achteraan het titeltje ‘Vande cornycke van Vlaendren / die Jacob van Merlant maeckte’ las (fig. 1). Als die omschrijving klopte, lag hier … [Lees meer...] overEen onbekend kroniekje van Jacob van Maerlant?
Wederwaardigheden bij het editeren: vertrokken zonder verhuisbericht
door Viorica Van der Roest Wanneer je een editie gaat maken van een fragmentarisch overgeleverde roman, wil je liever niet horen dat er fragmenten kwijt zijn. En als je het dan hoort, dan hoop je natuurlijk dat ze teruggevonden kunnen worden. Toen ik in kaart ging brengen waar de fragmenten van de Parthonopeus van Bloys allemaal bewaard werden, bleken de meeste gelukkig nog te … [Lees meer...] overWederwaardigheden bij het editeren: vertrokken zonder verhuisbericht
Hebban olla vogala uitgelegd door een taalkundige
Door Peter Alexander Kerkhof De Rochester proba pennae, ook wel bekend als het hebban-olla-vogala-gedichtje, is misschien wel het meeste bekende stukje Oudnederlands. Maar hoe spreek je het uit en hoe zit de taal precies in elkaar? (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overHebban olla vogala uitgelegd door een taalkundige
Willem Kuiper: De neerlandistiek over 25 jaar – de Middeleeuwen
Door Willem Kuiper In geen enkel West-Europees land is er zo hard gebroken met het middeleeuwse verleden als in de noordelijke Nederlanden. Voor de Republiek der Zeven Provincien belichaamde deze periode alles wat in de loop der eeuwen fout gegaan was sinds de ineenstorting van het Romeinse Rijk. De enige tekortkoming aan dit absolute hoogtepunt van de beschaving van de … [Lees meer...] overWillem Kuiper: De neerlandistiek over 25 jaar – de Middeleeuwen
De Bakker of de Baets?
Een Oudnederlandse beroepsnaam in Oudfranse vermomming Door Peter Alexander Kerkhof Namen zijn eigenaardige dingen binnen de etymologie. Ze zijn van nature erg conservatief en hebben daarom het wonderbaarlijke vermogen om een oude uitspraak van een woord te bewaren terwijl de rest van de taal verder evolueert (zie Stroop 1984). Maar er is nog een reden waarom het behoudende … [Lees meer...] overDe Bakker of de Baets?
Promotie Cécile de Morrée over tijd in laatmiddeleeuwse liederen
Video van Promotie Cécile de Morrée over tijd in laatmiddeleeuwse liederen Religieuze en wereldlijke feesten waren in de laatmiddeleeuwse beleving met elkaar versmolten. De grens tussen het religieuze en het profane was dan ook minder scherp dan tot nu toe werd aangenomen. Dat stelt Cécile de Morrée (Middeleeuwse literatuur) op basis van haar promotieonderzoek naar … [Lees meer...] overPromotie Cécile de Morrée over tijd in laatmiddeleeuwse liederen
Wonderwezens
Op 23 mei verschijnt het boek Wonderwezens. Klein overzicht van mythologische figuren van Ingrid Biesheuvel, met illustraties van John Rabou. (Bekijk deze video op YouTube.) … [Lees meer...] overWonderwezens
Wederwaardigheden bij het editeren: een in stukken gesneden meesterwerk
door Viorica Van der Roest De Parthonopeus van Bloys is fragmentarisch overgeleverd. Dat betekent dat we geen volledige handschriften van de roman hebben, maar alleen maar losse stukken, die her en der in oude boekbanden zijn opgedoken. Dat is natuurlijk jammer, maar we hebben het ermee te doen. En gelukkig zijn het niet maar snippertjes; het gaat zelfs vaker om bladen dan om … [Lees meer...] overWederwaardigheden bij het editeren: een in stukken gesneden meesterwerk
Waarom ’daeromme’? Vander vrouwen heimelijcheit vss 1777-84.
Door Mieke van Doorn-van Stekelenburg† en Jan Bethlehem In Vander vrouwen heimelijcheit, de Middelnederlandse rijmbewerking naar het Franse prozatraktaat Les secres des femmes, laten de verzen 1777-84 iets merkwaardigs zien. Het onderstreepte Daeromme is hiervan de kroongetuige. Wet oec wel dat men vint bescreven dat dat wijf wel ontfaet kint, nochtan dat sij en hevet … [Lees meer...] overWaarom ’daeromme’? Vander vrouwen heimelijcheit vss 1777-84.
april/mei 2017: ‘Die minne es al’ – Klein Hadewijch-festival
Op 21 april 2017 gaat de multimediale opera Revelations van componist Wim Henderickx in wereldpremière. De opera heeft als uitgangspunt de indrukwekkende Visioenen van de dertiende-eeuwse dichteres en mystica Hadewijch van Antwerpen. Naar aanleiding van die wereldpremière hebben een aantal organisaties, waaronder de Universiteit Antwerpen, de handen in elkaar geslagen om het … [Lees meer...] overapril/mei 2017: ‘Die minne es al’ – Klein Hadewijch-festival
Wederwaardigheden bij het editeren: literatuur tussen het puin
door Viorica Van der Roest Het was op 3 maart 2009 overal in het nieuws: de instorting van het Historisch Archief in de Severinstrasse in Keulen. Terwijl ik die avond naar het Journaal keek, kwam daar natuurlijk ook de grote hoeveelheid historische bronnen ter sprake die door de aarde was opgeslokt. Wat erg, dacht ik, al die oude handschriften en oorkonden. En toen kwam, met … [Lees meer...] overWederwaardigheden bij het editeren: literatuur tussen het puin
Wederwaardigheden bij het editeren – inleiding
door Viorica Van der Roest Wat kan er zo interessant zijn, vraagt u zich misschien af, dat iemand drie jaar geen tijd heeft om stukjes te schrijven voor Neerlandistiek.nl? Zulke dingen zijn natuurlijk uitermate zeldzaam, maar ik had een goed excuus: mijn proefschrift over de Middelnederlandse roman Parthonopeus van Bloys. Soms moet je je even, als het ware, begraven in de … [Lees meer...] overWederwaardigheden bij het editeren – inleiding
Pas verschenen: S. Smith, Miraudijs, Walewein en ‘ic’. Twee opstellen over ‘Die Riddere metter Mouwen’.
Vlaanderen kent in de dertiende en de eerste helft van de veertiende eeuw een bloeitijd van Arturromans in de volkstaal. In episodische verhalen, te onderscheiden van lijvige pseudo-historische romans, geniet de dappere en hoofse ridder Walewein, de neef van koning Artur, een geweldige reputatie. Vreemd, en vragend om een verklaring, is dat Walewein slechts een kleine en ook … [Lees meer...] overPas verschenen: S. Smith, Miraudijs, Walewein en ‘ic’. Twee opstellen over ‘Die Riddere metter Mouwen’.
Reynaertcolloquium ‘De metamorfosen van een literaire vos’
Op vrijdag 21 april 2017 vindt in Sint-Niklaas het colloquium ‘Metamorfosen van een literaire vos’ plaats. Wetenschappers uit drie landen, van vier verschillende instellingen, presenteren zes lezingen waarin diverse methodologische aspecten en enkele voorbeelden van de lange Nachlebung van het verhaal worden bestudeerd: Dra. Irmgard Fuchs (Zwitserland) – Universiteit … [Lees meer...] overReynaertcolloquium ‘De metamorfosen van een literaire vos’
Mary of Nemmegen. The ca.1518 Translation and the Middle Dutch Analogue, Mariken van Nieumeghen
Mary of Nemmegen is an important and neglected text, significant from a number of different perspectives: Dutch-English literary relations; the use of woodcuts for illustrating texts; the history of the book, especially for its role in the development of the taste for prose narrative; the parallel with Everyman, which also has its source in a Dutch play; the relationship of the … [Lees meer...] overMary of Nemmegen. The ca.1518 Translation and the Middle Dutch Analogue, Mariken van Nieumeghen
Promotie Gerard Bouwmeester over de primaire, secundaire en tertiaire receptie van Augustijnkens werk (1358-2015)
Promovendus: Gerard BouwmeesterPromotor / begeleiders: prof. dr. Paul Wackers, dr. Bart BesamuscaDatum: 29-04-2016Tijd: 14:30Plaats: Academiegebouw Universiteit UtrechtTitel: Receptiegolven: de primaire, secundaire en tertiaire receptie van Augustijnkens werk (1358-2015)Project: Dynamics of the Medieval Manuscript, Text Collections from a European … [Lees meer...] overPromotie Gerard Bouwmeester over de primaire, secundaire en tertiaire receptie van Augustijnkens werk (1358-2015)
In memoriam Louis Grijp
Onderstaande video-bijdrage nam Frank Willaert onlangs op voor een herdenkingsbijeenkomst van de musicoloog-neerlandicus Louis Grijp: … [Lees meer...] overIn memoriam Louis Grijp