Tag: lezing

Onlinelezing over Matthias de Vries

Posted on by

Taal- en letterkundige Matthias de Vries overleed op 9 augustus 1892 en vier dagen later werd hij begraven op de begraafplaats Groenesteeg in Leiden. Om hem te herdenken heeft het Instituut voor de Nederlandse Taal 2020 uitgeroepen tot Matthias de Vriesjaar, en worden er vandaag, op 9 augustus, bloemen gelegd op het graf van De Vries. Daarnaast geeft voormalig INL-directeur Piet van Sterkenburg een bevlogen lezing over het werk en leven van de wetenschapper. De lezing is hier en via ivdnt.org/matthiasdevriesjaar te bekijken.

9 augustus 2020: digitale lezing Matthias de Vries

Posted on by

Matthias de Vries overleed op 9 augustus 1892, en vier dagen later werd hij begraven op begraafplaats Groenesteeg in Leiden. In het kader van het Matthias de Vriesjaar zal het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) op 9 augustus 2020 een bloemenkrans leggen op het graf van De Vries. Vooraf geeft voormalig INL-directeur Piet van Sterkenburg een digitale lezing over het leven en werk van Matthias de Vries.

Lees verder >>

Nieuwe website: StreamGram

Posted on by

Wie waar ook ter wereld een lezing wil bijwonen over de theorie van de grammatica, hoeft daarvoor voortaan niet meer in het vliegtuig te stappen. Dat is de ambitie van de initiatoren van StreamGram, een nieuwe website dat zulke lezingen voortaan gratis streaming wil aanbieden. Bovendien moet zo een archief worden opgebouwd met lezingen uit het verleden.

StreamGram vindt u hier.

14 november 2018, Leiden: Albert Verwey-lezing

Posted on by

In een digitale wereld lezen we anders. Velen vinden romans te lang, maar lezen eindeloos teksten online. Hoe beïnvloedt dit ons denken? Wat betekent dit ‘andere lezen’ voor de toekomst van de roman? Over lezen en zich inleven, over kennis en verheldering – een poging om na te denken in en via literaire teksten.

Op 14 november houdt Stefan Hertmans, o.a. bekend van literaire bestsellers Oorlog en Terpentijn en De Bekeerlinge, de Albert Verwey-lezing onder de titel ‘De fictie en de feiten’.
De lezing begint om 20.00 in het Academiegebouw te Leiden (Rapenburg 73).

Meld je aan via gastschrijver@hum.leidenuniv.nl.
Toegangsprijs: €10, studenten gratis

25e Bert van Selm-lezing door Frits van Oostrom: Van geletterd naar gepixeld

Posted on by

Op dinsdag 6 september 2016 zal de vijfentwintigste Bert van Selm-lezing plaatsvinden met de voordracht van prof. dr. Frits van Oostrom onder de titel: ‘’Van geletterd naar gepixeld. Over de missie van de letterkundige neerlandistiek’.

Bert van Selm was een man van het klassieke boek, maar ook een pionier van digitalisering. Sinds Berts overlijden in 1991 zijn de ontwikkelingen op laatstgenoemd gebied meer dan stormachtig geweest: ze hebben fundamenteel veranderd hoe wetenschap en (jonge) mensen in het leven staan. In verhouding daartoe heeft de letterkundige neerlandistiek nog maar schoorvoetend meebewogen met deze ontwikkeling, laat staan dat zij daarin leidend of uitgesproken inspirerend is geweest.

Wat zijn de tegenkrachten daarvoor, intellectueel en institutioneel? En is het niet de hoogste tijd dat wij die gaan doorbreken, juist in het onderwijs en voor de valorisatie van ons vak? Over verschillende facetten van die missie zal de lezing gaan. Met aan de horizon zelfs afbraak van het heiligste huisje in het letterkundig landschap: de eenheid van het literaire kunstwerk. Maar er gloort ook hoop voor – en vooral: bij – Vondel en Multatuli.

Lees verder >>

Lezing Marc van Oostendorp in Leiden: Taalkundige zijn is het mooiste wat er is

Posted on by

Hoera, de Leidse vereniging voor studenten taalwetenschap T.W.I.S.T. en de Leidse vereniging voor studenten Nederlands NNP organiseren samen een lezing!

Onze spreker is niemand minder dan Marc van Oostendorp, die niet over een taalkundig verschijnsel gaat vertellen, maar over de taalkunde zelf. De titel van de lezing is ‘Taalkundige zijn is het mooiste wat er is’. In zijn woorden is “de taalkunde het mooiste, interessantste en belangrijkste vak dat er bestaat. Dat komt door het onderwerp dat bestudeerd wordt: de menselijke taal die het menselijk denken, de menselijke samenleving en de menselijke cultuur bepaalt. Bijna niets dat belangrijk is in ons leven zou kunnen bestaan zonder taal. Het komt ook doordat het vak je leert op heel verschillende manieren na te denken: als een natuurwetenschapper, als een sociale én als een geesteswetenschapper. Er zijn zoveel verschillende dimensies aan taal dat je als taalkundige vanzelf gedwongen wordt om ieder probleem op heel veel manieren te bekijken.
Waarom zou je taalkundige willen zijn? Tijdens de studie wordt er weinig aandacht aan besteed, maar eigenlijk is het een vraag die iedere student zich wel eens stelt. Mijn antwoord is: niet omdat het leuk is of interessant – al is dat allebei ook waar –, maar omdat het vreselijk belangrijk is dat de mens de taal begrijpt waarmee hij zo is vergroeid. De vraag is dus eerder waarom er mensen zijn die geen taalkundige willen zijn.”

De lezing begint op 3 mei om 17:00 in Lipsius 0.11 en na afloop zal er een borrel zijn in de Grote Beer (Rembrandtstraat 27). Iedereen is welkom!
(Je kunt je belangstelling voor dit evenement kenbaar maken via Facebook.)

Uitnodiging voor eerste Louis Peter Grijp lezing, getiteld: ‘Wie schreef het Wilhelmus?’

Posted on by
Op dinsdag 10 mei verzorgt Mike Kestemont de eerste Louis Peter Grijp-lezing. De lezing zal gaan over het onderzoek naar het auteurschap van het Wilhelmus. Is het met computationele technieken mogelijk de auteur daarvan te achterhalen?
 
De lezing wordt gehouden ter ere en herdenking van musicus en musicoloog Louis Peter Grijp, die op 9 januari jongstleden op 61-jarige leeftijd overleed. Vanaf nu zal elk jaar zal op of rond 10 mei, de dag dat in 1932 het Wilhelmus het Nederlandse volkslied werd, door het Meertens Instituut in samenwerking met de Universiteit Utrecht georganiseerd worden.
 
Louis Grijp studeerde muziekwetenschap aan de Universiteit Utrecht en gitaar en luit aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag. Sinds 1990 was hij als onderzoeker verbonden aan het Meertens Instituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen, vanaf 2001 was hij ook hoogleraar aan de Universiteit Utrecht met als leeropdracht de Nederlandse liedcultuur in heden en verleden. Hij was sinds 2003 lid van de KNAW, en stond meer dan 40 jaar lang aan de basis van het muziekgezelschap Camerata Trajectina.
 

Lees verder >>

Lezing: Technologie, cultuur, literatuur. Over de publieke receptie van de bliksemafleider, 1752-1870

Posted on by

Vanmiddag geeft Ben Peperkamp een lezing over J.J.L. ten Kate aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.

Geen technologische innovatie van de late achttiende eeuw heeft vermoedelijk zoveel belangstelling gewekt als de bliksemafleider, voor het eerst beschreven door Benjamin Franklin rond het jaar 1752 in Amerika. Tegen de achtergrond van de vitale verbreiding van Benjamins ideeën over elektriciteit en afleider in Europa wil ik aandacht vragen voor een uitvoerige passage over bliksem en de afleider in een gedicht van dominee J.J.L. ten Kate (foto), De Planeeten uit 1869. Waarom schrijft Ten Kate – een van de meest gevierde dichter-dominees van Nederland– meer dan een eeuw na Franklins uitvinding nog zo uitvoerig (en behoedzaam) over de afleider? En waarom voegt hij aan zijn gedicht een ‘gebruiksaanwijzing’ toe: hoe zelf een goede afleider aan de woning te monteren? Mijn veronderstelling is dat een analyse van dit gedicht (en de bronnen) zicht biedt op de wijze waarop kennis in de 19de eeuw werd gewaardeerd.
 
W&N; Building, Vrije Universiteit Amsterdam; room G 076, Wednesday 16 March 2016, 16.00-17.15h. Deze lezing is een Simon Stevin-lezing [15]

KB-fellow Huub Wijfjes over ontzuiling en de rol van de media

Posted on by

Tot in de jaren zestig van de vorige eeuw was de Nederlandse samenleving sterk verzuild. Protestanten, katholieken, liberalen en socialisten hadden allemaal hun eigen verenigingen, scholen, tijdschriften en kranten. Daarna volgde een hevige periode van ontzuiling, waarin verschillende media een belangrijke rol speelden. Mediahistoricus Huub Wijfjes onderzoekt al jaren de relatie tussen de media en de processen van verzuiling en ontzuiling.

De afgelopen maanden was hij KB-fellow op het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS) in Wassenaar. Aan de hand van de grote verzamelingen gedigitaliseerde kranten van de KB en andere digitale bronnen bracht hij de verhouding tussen media en politiek opnieuw in kaart. En met behulp van innovatieve eScience-technieken toetste hij zowel de gangbare theorieën als de bruikbaarheid van grote databestanden.

Op dinsdagavond 12 januari 2016 doet Huub Wijfjes verslag van zijn onderzoek met een publiekslezing in de KB. Daarbij komen zowel de inhoudelijke resultaten van zijn onderzoek aan bod als de methoden van de digital humanities. Vanaf 19.30 uur verwelkomen we u met koffie en thee in de Foyer. De lezing van Huub Wijfjes begint om 20.00 uur in de Aula. Rond 21.15 uur start de afsluitende borrel.

U kunt de lezing bijwonen. De toegang is gratis, maar in verband met de catering dient u zich wel van tevoren aan te melden op deze pagina of telefonisch via 070 – 314 02 17.

Lezing Johan Koppenol over Jan van Hout

Posted on by
  1. Op woensdag 9 december houdt Johan Koppenol in Leiden de Jan van Houtlezing van de Historische Vereniging Oud Leiden. In zijn lezing gaat hoogleraar oudere Nederlandse letterkunde Koppenol in op de invloed van Jan van Hout op de feestcultuur in de stad.

Omschrijving

Jan van Hout (1542-1609), de energieke Leidse stadssecretaris tijdens het laatste kwart van de zestiende eeuw, was een buitengewoon groot organisatietalent. Weinig zaken ontsnapten aan zijn aandacht bij zijn werk voor de burgemeesters, vroedschap en de stedelijke vierschaar, maar ook de pas opgerichte universiteit. Ook soms zette hij zich ook in voor zaken die duidelijk buiten de muren van het Leidse stadhuis lagen. Dat geldt bijvoorbeeld voor de stadsfeesten. Voor die Leidse festiviteiten riep hij de hulp in van de rederijkers, vanouds een organisatie die zich toelegde op toneelvoorstellingen, optochten en muziek. In de bange jaren rond het Beleg en Ontzet van de stad was de rederijkerij in ongerede geraakt, maar Van Hout wekte de rederijkerskamer ‘De Witte Acoleyen’ – toen de stad eenmaal was bevrijd – nieuw leven in en organiseerde samen met hen de eerste vieringen van het Leids Ontzet. De kamer fungeerde min of meer als voorloper van de Drie October Vereeniging. In 1596 had Van Hout de rederijkers nodig voor de publiciteitscampagne rond de grote liefdadigheidsloterij die de stad dat jaar organiseerde.

Praktische informatie

De lezing vindt plaats in de Lokhorstkerk, Pieterskerkstraat 1, Leiden. De zaal is open om 19.30, de lezing zal beginnen om 20.00 uur.

Jacob van Lenneplezing door Mary Kemperink: Homoseksualiteit en het literair-historisch perspectief

Posted on by
Zesde Jacob van Lenneplezing door Mary Kemperink, hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen. Donderdag 1 oktober 2015 om 20 uur in SPUI25 te Amsterdam.

Homoseksualiteit en het literair-historisch perspectief

In deze lezing zal het licht vallen op het concept ‘homoseksualiteit’ zoals dat gedurende de tweede helft van de negentiende eeuw via een kruisbestuiving van literaire en medische teksten tot stand is gekomen. ‘Homoseksualiteit’ als concept van een bijzonder soort identiteit is een negentiende-eeuwse uitvinding. De lezing van Mary Kemperink zal niet alleen gaan over het tot stand komen van dit concept, maar vooral over hoe de nu zogenoemde homoseksuele schrijver door diens eigen tijdgenoten werd gezien en hoe deze werd en wordt benaderd door latere historici. Wat is het literair-historische belang van de vraag of een schrijver ‘zó’ was? En wat betekent dat ‘zó’ dan eigenlijk? Rond deze vragen zal zij aan de hand van concrete figuren als Jan Kneppelhout en Willem Kloos een aantal overwegingen laten horen.


De spreker

Mary Kemperink heeft een zeer brede expertise in de negentiende-eeuwse letterkunde uit Nederland en Vlaanderen. Meer in het in bijzonder gaat haar aandacht uit naar de relatie tussen literatuur en wetenschap. Dat gebeurt dan aan de hand van verschillende thema’s zoals de evolutieleer, het vitalisme en een scala aan medische concepten (hysterie, de temperamentenleer, hypnotisme).


Jacob van Lenneplezing

De Jacob van Lenneplezing is een jaarlijks op de eerste donderdag van oktober terugkerende publiekslezing op het terrein van de Nederlandse literatuur en cultuur van de negentiende eeuw. Zij is, op initiatief van de leerstoelgroep Moderne Nederlandse letterkunde van de Universiteit van Amsterdam, de Werkgroep De Negentiende Eeuw en Academisch-cultureel centrum SPUI25 te Amsterdam, in het leven geroepen bij gelegenheid van het afscheid van Marita Mathijsen als hoogleraar Moderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam om de negentiende-eeuwse cultuur onder de publieke aandacht te blijven brengen.


De lezing is gratis toegankelijk, maar u dient zich wel vooraf aan te melden. Dat kan vanaf medio september 2015 via de website www.spui25.nl.

18 maart, Rotterdam: Het einde van het Nederlands

Posted on by

Het onderwijs en het bedrijfsleven luiden – gesteund door taalliefhebbers – de noodklok: de Nederlandse taal verloedert. Jongeren lezen geen boeken meer en sollicitanten krijgen geen zin meer fatsoenlijk op papier. Althans, zo luidt de klacht. Maar waarom is dat eigenlijk erg?

Hoogleraar Joop van der Horst schreef Het einde van de standaardtaal, waarin hij de ontwikkeling van de taal beschrijft vanaf de Middeleeuwen tot de sms-taal op mobiele telefoons. Volgens Van der Horst is er geen sprake van een verloedering van het Nederlands, maar verdwijnt het standaard Nederlands om plaats te maken voor verschillende talen. Dit is een ontwikkeling die al lang aan de gang is maar pas vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw aan de oppervlakte is gekomen. Wat heeft dat voor gevolgen? Moet het ABN overboord? Spreken we over vijftig jaar allemaal straattaal? En in hoeverre is taal een machtsmiddel dat bepaalde groepen buitensluit van het onderwijs of de arbeidsmarkt?

Joop van der Horst is hoogleraar Nederlandse Taalkunde aan de Universiteit van Leuven. Hij schreef een lange reeks boeken en artikelen over de geschiedenis van de taal en was jarenlang medewerker aan het radioprogramma Wat is Taal.

woensdag 18 maart 20:00 – 22:00
meer informatie / vooraanmelding: Arminius, Rotterdam

Het Denkcafé is maandelijkse samenwerking van Arminius en SG Erasmus. Het Denkcafé is ook thuis via de livestream te volgen op de homepage.

Koen Stassijns over liefde in tijden van oorlog

Posted on by


Door Bart FM Droog

Op woensdag 11 februari 2015 geeft dichter, vertaler, verteller en anthologist Koen Stassijns in het Poëziecentrum Gent (PcG) de lezing ‘Poëzie op alle fronten. Een vertelling over liefde in tijden van oorlog’.

Hij gaat in op liefde en vriendschap in en buiten de loopgraven, met ‘oorlogsdichters’ aller landen als hoofdrolspelers.

[gedicht ‘Eros’ van Wilfred Owen (1893-1918); uit: The Works of Wilfred Owen. Wordsworth Editions, 1994]

Lees verder >>

Lezing: Excellentie! De militaire brieven van gouveneur-generaal J.B. van Heutsz

Posted on by
Excellentie! De militaire brieven van gouveneur-generaal J.B. van Heutsz
Op vrijdagmiddag 27 februari 2015 geeft dr Vilan van de Loo een lezing over J.B. van Heutsz (1851-1924), topmilitair en landvoogd van Nederlands-Indië. Titel: “Excellentie! De militaire brieven van gouveneur-generaal J.B. van Heutsz”. Locatie: Universiteit Leiden, 15.45-1700 uur. Met medewerking van het Regiment Van Heutsz. Toegang gratis, iedereen welkom.
Geen militair uit de Nederlandse geschiedenis is zo bewonderd en verguisd als Van Heutsz. Hoe dat kan, legt dr Vilan van de Loo uit in een lezing over deze uitzonderlijke Nederlandse held. Veel aandacht is er voor de brieven die Van Heutsz schreef als gouverneur-generaal. Als brievenschrijver is Van Heutsz een ontdekking. Hij is scherp, terzake en vaak geestig. In zijn brieven toont hij zich als een man met wie niet te spotten viel, maar ook als iemand met een diepe loyaliteit voor de majesteit en een warme kameraadschap voor zijn manschappen. Fragmenten uit deze brieven worden gelezen door militaiten van het Regiment van Heutsz, dat in 2015 jubileert met het 65-jarig bestaan. Het Regiment zet de tradities voort van het Koninklijk Nederlands Indische Leger (KNIL).

Lees verder >>

Frans Kellendonklezing 2015 door Maarten Asscher

Posted on by


Op 23 februari 2015 zal schrijver Maarten Asscher de Frans Kellendonklezing 2015 uitspreken aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, onder de titel Engagement, taal en verbeelding.
Inhoud
Van tijd tot tijd klinken er oproepen aan het adres van Nederlandse schrijvers om meer engagement te tonen. De Nederlandse literatuur zou zich te veel met zichzelf en te weinig met de problemen van de wereld bezighouden. Een juiste constatering, een terecht verwijt? En waar komt die verplichting tot literair engagement uit voort? Uit een morele verplichting? Een maatschappelijke taak? En waar moet dat engagement dan uit bestaan?
In zijn Kellendonklezing Engagement, taal en verbeelding gaat de schrijver op zoek naar verschillende soorten literair engagement en naar een benadering van het engagement, die niet alleen recht doet aan de kennelijke behoeften in dit opzicht van de maatschappij, maar vooral aan de aard van het literair schrijverschap.

Lees verder >>

“Grote God” – Eerste Kees Fens-lezing door Wiel Kusters

Posted on by


Op woensdag 18 februari 2015 organiseren de onlangs opgerichte Kees Fens Stichting en de Rode Hoed de eerste Kees Fens-lezing. Deze lezing zal voortaan jaarlijks gehouden worden, om de inzet en de belangrijkste thema’s uit het literairkritische en cultuurhistorische werk van criticus en essayist Kees Fens (1929-2008) levend te houden.
De reeks wordt geopend door Fens’ biograaf, de dichter Wiel Kusters, emeritus hoogleraar algemene en Nederlandse letterkunde aan de Universiteit Maastricht. Onder de titel Grote God gaat hij in op voor Kees Fens belangrijke noties als tijd en eeuwigheid en belicht hij, mede aan de hand van Vestdijks De toekomst der religie, de aard van Fens’ (moderne) traditionalisme.
Datum: woensdag 18 februari 2015
Tijd: 15.30 uur (café open 15.00 uur)
Locatie: Rode Hoed, Keizersgracht 102, Amsterdam
Toegang:gratis, aanmelden verplicht via kaarten@rodehoed.nl
Meer informatie: Rode Hoed

Publiekslezing historisch letterkundige Els Stronks in de KB


Posted on by
‘Jeugdige overmoed. Digitaal duiden van denkbeelden over jongeren’

Historisch letterkundige prof. dr. Els Stronks deed als fellow Digital Humanities in de Koninklijke Bibliotheek onderzoek naar denkbeelden over jongeren in Nederlandse teksten (1500-1800). We kennen een aantal opvattingen uit die periode. Maar waren er ook andere? Dit onderzocht ze in gedigitaliseerde tekstbestanden als Delpher, de Liederenbank (Meertens Instituut) en de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (DBNL). 

De resultaten presenteert zij in een publiekslezing op woensdag 14 januari 2015. De KB nodigt u van harte uit deze lezing bij te wonen.

Meer informatie en aanmelden

Grunberglezingen aan de UvA

Posted on by


Begin 2015 wordt aan de UvA een reeks lezingen gehouden rondom de Arnon Grunberg Tentoonstelling bij de Bijzondere Collecties. De lezingen zijn:
dinsdag 6 januari: Grunbergs realiteitshonger – Thomas Vaessens over Grunberg als journalist
Meer informatie en aanmelden
 
maandag 12 januari: Grunberg N.V. Auteurschap in het tijdperk van zijn technische reproduceerbaarheid – Gaston Franssens over de ‘Grunbergformule’
Meer informatie en aanmelden
 
maandag 19 januari: Economisch sadisme & literair masochisme – Saskia Pieterse over Huid en haar en de verhouding tussen economie en literatuur in deze roman
Meer informatie en aanmelden

Lees verder >>

Bilderdijklezing 2014: Bilderdijk Superstar

Posted on by


Willem Bilderdijk (1756-1831) woonde de laatste vier jaar van zijn leven in Haarlem. In navolging van Leiden, waar de Huizingalezing gehouden wordt, organiseert de Stichting Bilderdijk Haarlem sinds 2006 tweejaarlijks de Bilderdijklezing. Eerdere lezingen werden gehouden door Piet Gerbrandy, Marita Mathijsen, Peter van Zonneveld en Eric Moormann.  
Dit jaar verzorgt Rick Honings, Neerlandicus en gelauwerd biograaf van Willem Bilderdijk, de vijfde Bilderdijklezing, getiteld Bilderdijk Superstar. Bilderdijk werd door tijdgenoten gezien als de belangrijkste dichter van zijn tijd. Men noemde hem de Hollandse Homerus, de tweede Vondel en de vaderlandse Goethe. Met zijn opvallende en excentrieke imago – dat van de arme, melancholische, bijna-dode, maar goddelijk geïnspireerde dichter – groeide hij uit tot een negentiende-eeuwse celebrity. Rondom Bilderdijk zag men bovendien allerlei vroege vormen van fancultuur ontstaan. 

Lees verder >>

Leidse gastschrijver(s) 2014: Verwey-leesclub

Posted on by
Sinds 1985 kwamen er 29 gastschrijvers naar Leiden. Befaamde schrijvers die drie maanden per jaar onderwijs aan de Leidse universiteit gaven, van Gerard Reve tot Joke van Leeuwen. Ter gelegenheid van de dertigste verjaardag komen er dit seizoen in Leiden wel acht gastschrijvers van de ‘nieuwe generatie’: Nina Polak, Hassan Bahara, Philip Huff, Hanna Bervoets, Yannick Dangre, Franca Treur, Niña Weijers en Kira Wuck.
Leesclubs
Literatuur lezen en maken doen we lang niet meer altijd alleen. Schrijvers van nu werken samen. In de kolommen van oude en nieuwe tijdschriften, op festivals en in revolutionaire, vaak in digitale vormen. Hetzelfde geldt voor lezers: zij verenigen zich in leesclubs, terwijl zij hun meningen over boeken delen op Facebook, en zich laten zien en horen op literaire feesten en festivals.
Acht gastschrijvers
Om deze oude en nieuwe gemeenschappelijkheid van literatuur te vieren en te verkennen, wordt de dertigste Verwey-lezing dit jaar een Verwey-leesclub. Vanaf 29 oktober komen de acht schrijvers van rond de dertig naar Leiden om te praten over eigen en andermans werk. 

Lees verder >>

Lunchlezing Nelleke Moser: “Bedekte letters, bedrogen lezers: trompe l’oeil in teksten” (Museum Meermanno)

Posted on by


Op zondag 31 augustus 2014 vindt in Museum Meermanno de vierde van zes lunchlezingen plaats in de reeks ‘Boekvorm en leeservaring’. De Nederlandse Boekhistorische Vereniging en Museum Meermanno organiseren deze serie lunchlezingen over de vraag in hoeverre de vormgeving van het boek de leeservaring beïnvloedt. De sprekers bespreken die kwestie vanuit hun eigen deskundigheid en ervaring als boekwetenschapper, vormgever, kunsthistoricus, conservator of letterkundige. Waar mogelijk brengen ze hun verhaal ook in verband met de tentoonstellingen en collecties van Museum Meermanno.
Dit keer houdt Nelleke Moser de lezing, onder de titel:  “Bedekte letters, bedrogen lezers: trompe l’oeil in teksten”.
In de Universiteitsbibliotheek Leiden ligt een paradoxaal boekje uit 1779. Het lijkt gedrukt, maar het is volledig met de hand geschreven. Het lijkt een ABC-boekje, bedoeld om uit te leren lezen, maar het is vrijwel geheel onleesbaar. De maker, schrijfmeester Crijn van Zuyderhoudt, heeft namelijk op elke bladzij een afbeelding over zijn eigen tekst getekend, zodat de onderliggende tekst afgedekt is. Het effect is alsof er losse blaadjes in het boekje liggen. Soms zit er een gat in deze getekende blaadjes, waardoor de onderliggende tekst tóch nog deels te zien is. Sommige afbeeldingen zijn zelf weer tekstdragers. Wat is de bedoeling van dit spel met de lezer? In hoeverre getuigt het van een strijd tussen handschrift en druk, woord en beeld, lezen en kijken?

Lees verder >>

23ste Bert van Selmlezing door Frans Blom

Posted on by


Op dinsdag 2 september 2014 zal aan de Universiteit Leiden de drieëntwintigste Bert van Selmlezingplaatsvinden met de voordracht van Frans Blom, universitair docent vroegmoderne Nederlandse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, onder de titel: Pennen in beweging. De reizende schrijver in kaart:
“Schrijvers hebben een open oog voor de wereld en trekken er graag op uit. De lezer thuis reist mee in de literatuur. Deze lezing onderzoekt de effecten van bewegende schrijvers op de vergroting van het wereldbeeld. De analyse is multimediaal en besteedt aandacht aan tekst, beeld, kaarten en apps. We komen in de UB Leiden, in de Alpen, in New York, in de Casuariestraat van Den Haag en bij de grote Russische tsaar.”

Lees verder >>

Vierde Voorjaarslezing Ruusbroecgenootschap (23/05)

Posted on by

Op vrijdag 23 mei geeft Clarck Drieshen (University of Leeds) de vierde en laatste Voorjaarslezing van het Ruusbroecgenootschap. Zijn lezing is getiteld: ‘Visioensliteratuur in devotionele context: de transmissie en functionaliteit van laatmiddeleeuwse gebedsvisioenen’.

De lezing gaat door op de Stadscampus van de Universiteit Antwerpen, in lokaal Annexe – Rodestraat 14 – 2000 Antwerpen, van 14u tot 16u.

 

Abstract:
Het gebedsvisioen kan worden beschouwd als een subgenre van de mystieke of visioensliteratuur welke zich in de vijftiende-eeuwse devotionele cultuur in toenemende mate begint te manifesteren als een onafhankelijke tekstvorm. Verspreiders van deze gebedsinstructies zijn veelal devotionele hervormers, zoals Kartuizer monniken en Observanten, die in de visioensverhalen autoritatieve middelen vinden om op grote schaal een spirituele hervorming te bewerkstelligen. Centraal in deze lezing staat de transmissie en de functionaliteit van dergelijke teksten onder (semi-)religieuze vrouwengemeenschappen. Met name het bezit van numerieke gebedsvisioenen, waarin aan de verering van het gekwantificeerde lijden van Christus verschillende beloftes van verlossing worden gekoppeld, stelde deze gemeenschappen in staat om een geheel eigen gebedscultuur te ontwikkelen. Niet alleen konden zij zich hiermee profileren als experts in de passiedevotie maar ook als experts in de verlossing van zielen in het vagevuur. Een verkenning van de transmissie van enkele van deze gebedsvisioenen, zoals het Middelengelse werk The Revelation of the Hundred Paternosters, laat zien dat deze devoties werden verspreid onder religieuze vrouwengemeenschappen in zowel Engelse, Nederlandse en Opperduitse cultuurgebieden en dat er daarbij misschien zelfs gesproken kan worden van een actieve uitwisseling van tekstmaterialen. Eveneens zal worden belicht hoe dat deze gebedsteksten in het proces van verspreiding werden aangepast aan de devotionele culturen van afzonderlijke vrouwenkloosters en hun specifieke interacties met de buitenwereld.

 

Lezing ‘DIGITAL HUMANITIES and KNOWLEDGE DESIGN’

Posted on by
WAAR: Janskerkhof 13, 006, Utrecht.
WANNEER: 27 mei
HOE LAAT: 17.00 uur
MOGELIJK GEMAAKT DOOR: NWO VIDI-project Back to the Book; Focusgebied CCHR; opleiding Literatuurwetenschap
Professor Jeffrey Schnapp spreekt op 27 mei over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van digital humanities en kennisontwerp in het digitale tijdperk. Welke nieuwe genres en conventies zijn ontwikkeld voor wetenschappelijke boeken en welke experimenten zullen de geesteswetenschappen mogelijk blijvend veranderen? Hoe ziet de bibliotheek van de toekomst er (mogelijk) uit en wat betekent dit voor ons onderzoek?

Lees verder >>