Poëzie, Ida Gerhardt en de leerlingen van het Utrechts Stedelijk Gymnasium Bij de afgelopen Utrechtse Neerlandistiek bij mijn voordracht/werkswinkel 'Nederlands, wat moet je ermee? DIT!' waren enkele steekwoorden 'poëzie', Ida Gerhardt en de leerlingen van het Utrechts Stedelijk Gymnasium Door de grondige kennismaking tijdens mijn studie Nederlands in Utrecht met poëzie … [Lees meer...] over‘Stormen en onweren trekken wij aan’
letterkunde
Te verschijnen: Rick Honings, Ontdekking van Insulinde
Het ‘prachtig ryk van Insulinde dat zich daar slingert om den evenaar, als een gordel van smaragd’. Met die woorden verheerlijkte Multatuli de kolonie Nederlands-Indië in zijn Max Havelaar (1860). In de vroege negentiende eeuw, na de ondergang van de VOC, werd Indië voor het eerst een echte kolonie van Nederland. Vanaf dat moment gingen reizigers op pad om de binnenlanden van … [Lees meer...] overTe verschijnen: Rick Honings, Ontdekking van Insulinde
Te verschijnen: Ivo Nieuwenhuis, Het was maar een grapje
Humor is om te lachen, zo luidt het cliché. Maar mensen kunnen zich er ook enorm kwaad over maken. Van Wim Sonnevelds Frater Venantius tot Koot en Bies Tegenpartij en Youp van ’t Heks ‘pisnicht’ – stuk voor stuk vormden ze de aanleiding van een fikse rel. Een publieke woede-uitbarsting over humor vertelt ons veel over de tijdsgeest, en hoe die soms ineens omslaat. Aangevuurd … [Lees meer...] overTe verschijnen: Ivo Nieuwenhuis, Het was maar een grapje
Een ragfijn soort Nederlands
Onder de motorkap van Carmiggelt (ii) Wie beide levensverhalen heeft gelezen – zie de vorige aflevering – weet van alles van Simon Johannes Carmiggelt (1913-1987). Opvallender is, dat er in geen van beide levensverhalen erg veel over de talige kant van Carmiggelt geschreven wordt. Dat is vooral bij het boek van Van Gelder opmerkelijk, omdat de lezer bij hem al snel het … [Lees meer...] overEen ragfijn soort Nederlands
Een verdwijntruc?
Vlak na de proloog van Van den vos Reynaerde, helemaal in het begin van het eigenlijke verhaal, in de verzen 51-56, legt de verteller uit waarom Reynaert als enige van alle dieren niet naar de hofdag van koning Nobel is gekomen. Zowel in het Comburgse als in het Dyckse handschrift begint de verteller zijn toelichting met te zeggen dat Reynaert het koninklijk hof zo veel … [Lees meer...] overEen verdwijntruc?
Verschenen: Ludo Jongen, Wonderbaarlijke levens
Van Ludo Jongen is bij de Walburg Pers het boek Wonderbaarlijke levens. Patronen in heiligenlevens verschenen. Middeleeuwse heiligenlevens staan vol wonderbaarlijke gebeurtenissen die bewijzen dat de heilige Gods bescherming geniet. Het gaat in deze verhalen, vaak literaire meesterwerkjes, niet om de historische maar om de morele waarheid. Ludo Jongen … [Lees meer...] overVerschenen: Ludo Jongen, Wonderbaarlijke levens
Kinderboekenspecial: De bleke baron
Deze zomer publiceren we op Neerlandistiek iedere vrijdag een bespreking van een kinderboek door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ In nog geen tachtig luchtige bladzijden en met slechts twee hoofdpersonages schetst dit boek de ontmenselijking van een dictatoriaal beleid via een toegankelijk, zacht, speels en ontroerend … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: De bleke baron
40 jaar tandeloos
Deel 1: De slag om de Blauwbrug Het is dit jaar veertig jaar geleden dat de proloog en het eerste deel verschenen van wat toen nog een 'trilogie' heette te worden: De tandeloze tijd van A.F.Th. van der Heijden. Het is een boek dat op allerlei manieren gaat over de tijd, het documenteert de Nederlandse samenleving in de afgelopen 70 jaar, het gebruikt als een centraal … [Lees meer...] over40 jaar tandeloos
Onder de motorkap van Carmiggelt
Vooraf. Het beeld in de titel klopt (proberen te kijken naar de taal en de aanpak in Simon Carmiggelts Kronkel-cursiefjes) en het woordgrapje is verleidelijk (motorkap en car-). Maar het is anderzijds niet een al te technische zomercheck die hier uitgevoerd wordt. Als ik dingen beweer die elders al verdedigd of bestreden zijn, wees zo vriendelijk me dat te mailen, dan maak … [Lees meer...] overOnder de motorkap van Carmiggelt
Martijn en de christelijke hoogleraren
Mijn vrouw denkt dat het aan mij ligt en ik een speciaal talent heb voor het aantrekken van wonderlijke figuren, maar ik denk dat het iedereen overkomt die zich iedere dag ergens in het openbaar manifesteert, hoe klein het hoekje ook is: dat er op een bepaald moment mensen komen die een obsessie lijken te ontwikkelen met jou persoon. Digitale stalkers. Ik heb een stuk over vier … [Lees meer...] overMartijn en de christelijke hoogleraren
Aan de cadans is geen ontkomen
Nog even nagenieten van een geslaagde editie van het Groningse festival Dichters van de Prinsentuin en van het gesprek met Stefanie Liebreks, Yentl van Stokkum en Joost Oomen over @poezieiseendaad en over hun bloemlezing Voor alle dagen. In ons gesprek ging het ook over een belangrijke functie van gedichten: het intensiveren van de waarneming van het alledaagse. Die verheviging … [Lees meer...] overAan de cadans is geen ontkomen
De literatuur als een verzameling gezellige zonnebrillen
Wanneer Bas Jongelen en Gerbert Faure in hun Basisboek Moderne Letterkunde opmerken dat de manier waarop Grunberg schrijft, heel dicht ligt bij de spreektaal, vervolgen ze . Net zoals romanpersonage Grunberg zijn middelvinger opsteekt naar het gezag, zo heeft schrijver Grunberg lak aan de gevestigde literaire normen." Zo'n zin roept allerlei vragen op, zoals: ligt Grunbergs … [Lees meer...] overDe literatuur als een verzameling gezellige zonnebrillen
Postacademische cursus ‘Young adult-literatuur’
In november en december 2023 organiseert de opleiding Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit in samenwerking met het Radboud Pre-University College of Society een postacademische cursus over young adult-literatuur.Young adult-literatuur is populair en krijgt volop aandacht in de boekhandel en op sociale media. In de afgelopen jaren is een prijs voor … [Lees meer...] overPostacademische cursus ‘Young adult-literatuur’
Pap had ook gekund
Waar leidt googelen en doorklikken toe? In mijn geval naar een Vrij Nederland-tekening van 1 januari 1985. Siegfried Woldhek verzamelde er louter (drieëntwintig) schrijfsters op. Als betrof het een natuurverschijnsel dat zich zelden voordoet. Er valt wel wat af te dingen op het pamflet Optimistische woede (2022) van het literaire-vrouwencollectief Fixdit, … [Lees meer...] overPap had ook gekund
‘Wie so wille wachte hem dies’. Reynaert-wijsheid in de Abdij van Park
Wanneer alle dieren – afgezien van één – zijn samengekomen op de hofdag van koning Nobel om zich te beklagen over de streken van Reynaert de vos, besluit Nobel de geweldenaar voor het hof te dagen. De eerste die eropuit wordt gestuurd is Bruun de beer. Reynaert weet Bruun echter snel om de tuin te leiden. Met het vooruitzicht op honing lokt hij Bruun naar een opengespleten eik … [Lees meer...] over‘Wie so wille wachte hem dies’. Reynaert-wijsheid in de Abdij van Park
Manifestatie 1000 dichters
De Nacht van de Poëzie on tour! We zoeken duizend dichters en poëzievoorlezers die tussen 24 september en 7 oktober komen voordragen op de 1000 Dichters marathon. Lees hieronder meer over het event, de complete tourlijst, de geschiedenis en de veelgestelde vragen. Dit jaar vindt de 40e editie van het mooiste poëziefeest van Nederland, De Nacht van de Poëzie, plaats. Om dat … [Lees meer...] overManifestatie 1000 dichters
Ontmoetingsdag voor alle literaire genootschappen uit Nederland en Vlaanderen
Op vrijdag 27 oktober a.s. in Letterenhuis, Antwerpen. Meer informatie Op grond van de eerste voorlopige aanmeldingen verwachten we meer dan 40 genootschappen, stichtingen en andere literaire organisaties. Van 6 tot 1.500 leden, van Vlaamse, Nederlandse en buitenlandse auteurs. Een informatief programma en vooral ook veel gelegenheid elkaar te ontmoeten, zowel informeel als … [Lees meer...] overOntmoetingsdag voor alle literaire genootschappen uit Nederland en Vlaanderen
De moord op de Essenburgsingel
Johan Brouwer, arbeiderszoon uit Rotterdam, pleegde tijdens zijn studententijd een moord, om te kijken of hij wel een geweten had. In de cel studeerde hij Spaans, en was journalist voor De NRC, tijdens de Spaanse burgeroorlog. Terug in Nederland werd hij bestsellerschrijver en in de Tweede Wereldoorlog was hij betrokken bij de overval op het Amsterdamse bevolkingsregister. … [Lees meer...] overDe moord op de Essenburgsingel
Nadenken over een topicale en neerlandofone literatuurgeschiedenis
Lezing van Geert Buelens in de KANTL op 22 juni 2023. … [Lees meer...] overNadenken over een topicale en neerlandofone literatuurgeschiedenis
De boer als kannibaal, hekeling voortgezet
Jacob Eduard de Witte liet liever niet met zich spotten. In het anonieme pamflet Als u een ezel schopt, wie zal uw rechter zyn?, waarover ik hier eerder schreef (hier en hier), werd De Witte geportretteerd als een wraakzuchtig idealist: de boeren waren geen Arcadische modelburgers, maar nors en argwanend in hun contacten met de burgers en dat zette hij de boeren … [Lees meer...] overDe boer als kannibaal, hekeling voortgezet
Nieuw themanummer Zacht Lawijd: ‘De bronnen van de biograaf’
In dit themanummer reflecteren de medewerkers op het werk van de biograaf en in het bijzonder diens relatie met het bronmateriaal. De bronnen in biografisch onderzoek – of juist de afwezigheid van bronnen – vormen de kern van het werk van een biograaf. De ene biograaf heeft een leven te beschrijven van iemand die alles heeft bijgehouden op papier of op zijn computer. Een ander … [Lees meer...] overNieuw themanummer Zacht Lawijd: ‘De bronnen van de biograaf’
8 juli – 3 september 2023: Zomerprogramma Literatuurmuseum en Kinderboekenmuseum
In 2023 is het 150 jaar geleden dat de slavernij in Suriname en het Caraïbisch gebied is afgeschaft. De gehele zomervakantie staat het Literatuurmuseum/Kinderboekenmuseum in het teken van deze gebeurtenis met diverse activiteiten voor jong en oud. Directeur Aad Meinderts: “Op 1 juli tijdens Keti Koti, Sranantongo voor gebroken ketenen, wordt het slavernijverleden herdacht en de … [Lees meer...] over8 juli – 3 september 2023: Zomerprogramma Literatuurmuseum en Kinderboekenmuseum
Literair salon met Frits van Oostrom en Frank Willaert
Gesprek tussen Frank Willaert en Frits van Oostrom over 'De Reynaert. Leven met een middeleeuws meesterwerk' (KANTL - 22- 06-2023) … [Lees meer...] overLiterair salon met Frits van Oostrom en Frank Willaert
Célébrons le vin
Un poème de Jan Vos (1610-1667) La confrérie du Clos de Clamart m’ayant approché pour traduire des vers néerlandais du XVIIe siècle, voici l’original (extrait du second volume des Œuvres complètes, vol. 2, 1671, du poète-vitrier Jan Vos, personnalité importante de son temps à Amsterdam) et la transposition en alexandrins. Wijns gebruik en … [Lees meer...] overCélébrons le vin
Een slechtziende engel met kromme vingers
Waarom Alara Adilow lezen? .Als Alara Adilow niet een aantal belangrijke poëzieprijzen had gekregen, had ik haar misschien niet ontdekt. Haar bundel Mythen en stoplichten moet je als bundel lezen. Er staan een paar goeie gedichten in, zoals het onderstaande, maar pas als je de bundel als geheel leest, ontdek je wat voor dichter Adilow is – iemand die je een nieuw leven … [Lees meer...] overEen slechtziende engel met kromme vingers