Penseur sauvage in nomadenland (2) In de periode van Breytenbachs detentie in Zuid-Afrika was Ten Berge in Nederland geëngageerd voor de schrijver en schilder. ‘Intra muros’ is de reekstitel van in totaal acht gedichten (of tekstfragmenten) die hij presenteerde in Vingermaan, de compilatiebundel van Nederlandse schrijvers en galerijhouders voor de op dat moment vijf … [Lees meer...] overH.C. ten Berge en Breytenbach in de jaren tachtig en later
letterkunde
Call for papers: ‘Velden en wegen: Achter de verhalen 2024’
‘Als je het niet kunt tekenen, begrijp je het niet goed genoeg,’ zou Albert Einstein eens hebben opgemerkt. De recent in TNTL heropende discussie over de schematisering van de literaire infrastructuur in het Nederlandse taalgebied laat zien dat er aangaande de productie, distributie en receptie van literatuur nog veel te onderzoeken valt. Daarom organiseert de expertisegroep … [Lees meer...] overCall for papers: ‘Velden en wegen: Achter de verhalen 2024’
Zie maar eens wijs te worden uit die spaghettikluwens
40 jaar tandeloos (52) De schrijver A.F.Th. van der Heijden heeft weleens gezegd dat hij bewust digibeet is. Hij schrijft zijn boeken niet op de computer, maar op een typemachine – een elektrische typemachine weliswaar, maar dat is het enige compromis aan de moderne tijd. Ik ben onvoldoende doorgedrongen in de Van der Heijdenologie om te kunnen verklaren waarom de … [Lees meer...] overZie maar eens wijs te worden uit die spaghettikluwens
Literaire herinneringen
Op een zaterdagochtend sta ik op een kerkhof in Wetsens op zoek naar een grafmonument. Op de foto ziet het eruit als een grote boomstronk, maar ik kan het graf van Rink van der Velde (1932-2001) niet vinden. Het blijkt vervangen te zijn door een steen. Het houten monument – dat werd gemaakt op verzoek van de schrijver zelf – is vergaan en moest worden vervangen. Zoals dat … [Lees meer...] overLiteraire herinneringen
Digitale reis door de werelden van Louis Couperus op literatuurmuseum.nl
Toen Louis Couperus honderd jaar geleden overleed, zullen er niet veel mensen rondgelopen hebben die meer van de wereld hadden gezien dan hij. Hij groeide op in Nederlands-Indië en woonde in Den Haag, Italië en Frankrijk. Daarnaast heeft hij enorm veel gereisd. In de nieuwe online expositie, ‘De werelden van Louis Couperus', brengt het Literatuurmuseum die werelden samen en … [Lees meer...] overDigitale reis door de werelden van Louis Couperus op literatuurmuseum.nl
Oproep: scriptieprijs Madelein
Eens in de twee jaar reikt de Werkgroep 18e Eeuw de scriptieprijs Madelein uit aan de auteur van een masterproef over een aspect van de geschiedenis, literatuur, filosofie of beeldende kunst van de ‘lange’ achttiende eeuw (1670-1830). Scripties kunnen zowel in het Nederlands, Engels, Frans en Duits zijn opgesteld. Voor deze editie dient de scriptie tussen 1 september 2022 en 1 … [Lees meer...] overOproep: scriptieprijs Madelein
Onze grootste schrijver
40 jaar tandeloos (51) In Kwaadschiks verwijst A.F.Th. van der Heijden ineens naar collega-schrijvers. In eerdere delen bleven die verwijzingen naar Nederlandse schrijvers beperkt – ik heb al gewezen op verwijzingen naar Frans Kellendonk en Gerard Reve, in Advocaat van de hanen zit een bekende pastiche op S. Carmiggelt, en verder wordt een doodenkele keer verwezen naar een … [Lees meer...] overOnze grootste schrijver
25.10.23-24.01.24: Sprach- und Literaturlandschaften der Niederlande und Flanderns
Die Universität Leipzig nimmt den Gastlandauftritt der Niederlande und Flanderns auf der Leipziger Buchmesse 2024 zum Anlass, eine Ringvorlesung zu der bunten und lebendigen Sprach- und Literaturszene im niederländischen Sprachraum zu veranstalten. In sechs Überblicksvorträgen geben sieben Expert:innen ein aktuelles Bild der Sprache und Literatur. Auch die Kinder- und … [Lees meer...] over25.10.23-24.01.24: Sprach- und Literaturlandschaften der Niederlande und Flanderns
7B en de vertellende provincie
Een niet-menselijke verteller in de roman 7B (2021) door Aafke Romeijn Literatuur geeft de mogelijkheid verschillende standpunten in te nemen en perspectieven van anderen te leren kennen. Gevoelens en gedachtes van andere vertellers kunnen een eigen visie op de wereld van het verhaal geven en een andere stem leidt de lezers door de vertelling. In sommige gevallen geeft … [Lees meer...] over7B en de vertellende provincie
Een boek om in rond te dolen
Van de verhalenbundel Volledig ontstemde piano van Robert Anker kom ik maar niet los. Steeds weer, met onregelmatige tussenpozen, lees ik het; steeds weer gaat zo'n lectuur in het begin gepaard met het aanbrengen van marginalia (streepjes, uitroep- en vraagtekens, smiley's, verwijzingen naar andere pagina's en/of werken van Anker en/of anderen) en onderstrepingen in de tekst … [Lees meer...] overEen boek om in rond te dolen
Hij hield van het uitstekende bot onder haar linkerknieschijf
40 jaar tandeloos (50) Er is een tweetal thema's dat pas vanaf deel 5 aan bod komt in De tandeloze tijd: liefde, en jaloezie. In de delen 1 tot en met 4 lijken Albert Egberts en Ernst Quispel nauwelijks echt geïnteresseerd in hun partners. Te weinig om grote liefde te voelen, te weinig om jaloers te zijn. Als Zwanet met Ernst trouwt in plaats van met Albert blijkt uit … [Lees meer...] overHij hield van het uitstekende bot onder haar linkerknieschijf
Oktober 2023-januari 2024: Van en over Couperus
Dit jaar is het 100 jaar geleden dat Louis Couperus, Nederlands grootste schrijver, is overleden. Literair podiumcollectief Het Feest der Poëzie grijpt dit Couperusjaar 2023 aan voor een tournee met de voordrachtvoorstelling 'Van en over Couperus'. Voordrachtskunstenaar Simon Mulder brengt bekend en minder bekend werk van Louis Couperus, zoals fragmenten uit de schokkend … [Lees meer...] overOktober 2023-januari 2024: Van en over Couperus
Verschenen: Jan van Gijsen (1668-1722), een journalistieke broodpoëet in de Jordaan
Eind zeventiende eeuw verruilde Jan van Gijsen (1668-1722) zijn geboortestad Haarlem voor de Amsterdamse Jordaan en enige jaren later zijn beroep van wever voor dat van schrijver. Voortaan zou hij zijn brood verdienen met de pen. Hij begon met verzen over de actualiteit voor de Antwerpse courant, maar zijn journalistieke ambities kregen pas echt de ruimte in zijn eigen … [Lees meer...] overVerschenen: Jan van Gijsen (1668-1722), een journalistieke broodpoëet in de Jordaan
24 november 2023: Symposium 1823-2023 Werkgroep Bilderdijk
Op vrijdag 24 november 2023 vindt in de Universiteitsbibliotheek Leiden een symposium van de Werkgroep Bilderdijk plaats, in samenwerking met de Stichting Réveil-Archief. Centraal staat het jaar 1823, dat in vele opzichten memorabel was. In de zomer van 1823 werd in Haarlem het Laurens Janszoon Coster-feest gevierd. Vlak daarna publiceerde Bilderdijks leerling Isaäc da Costa … [Lees meer...] over24 november 2023: Symposium 1823-2023 Werkgroep Bilderdijk
Strijd tussen ernst en boert
Boerekermis (1708) van Lukas Rotgans (6) In zijn Boerekermis trakteert Rotgans zijn lezers op heel wat gesprekken, in het bijzonder tussen het ‘heerschap’, de verteller en gids, en de kermisgangers of kermiskijkers die hem desgevraagd opheldering verschaffen. Zo verzamelt de tekst een bonte reeks van stemmen, al heeft het ‘heerschap’ natuurlijk het eerste en … [Lees meer...] overStrijd tussen ernst en boert
Het beste van Boekwinkeltjes: Huissens van Bordewijk
Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandse boeken die je zou moeten (her)lezen De agent stond tenger aan de kant van het water. Het was ver na middernacht. De buurt was een dodenstad. Maar er bewoog zich iets vreemds. Een reuzige vogel van rouw was neergestreken aan de overkant en kraste klaaglijk. (…..) Het was een grote donkere manmens aan de overzij. Kra, kra, … [Lees meer...] overHet beste van Boekwinkeltjes: Huissens van Bordewijk
Die modderstroom van taal… hield het dan nooit op?
40 jaar tandeloos (49) Ik schreef al eerder over de opvatting van Jaap Goedegebuure die meende dat Ernst Quispel in Advocaat van de hanen een 'karikatuur' is van Albert Egberts: een mislukte schrijver tegenover een echte kunstenaar. Toen Goedegebuure dat schreef, was Kwaadschiks nog niet verschenen, waarin de échte anti-Egberts opduikt: Nico Dorlas. Waar Albert Egberts … [Lees meer...] overDie modderstroom van taal… hield het dan nooit op?
6-8 oktober 2023: Herneming ‘Paranoia: Een toneelstuk naar de novelle van Willem Frederik Hermans’
Adres: The Merchant House, Herengracht 254, Amsterdam Kaarten online: www.merchanthouse.nl/paranoia Beperkte zitplaatsen. Duur: 1 uur (gespeeld in het Nederlands). Lipsius vatte, kortom, echt de kern van Hermans’ werk. Op meerdere niveaus. – Neerlandistiek Een man, achtervolgd door de oorlog, brengt de oorlog naar zijn huis. Paranoia is de eerste toneelbewerking … [Lees meer...] over6-8 oktober 2023: Herneming ‘Paranoia: Een toneelstuk naar de novelle van Willem Frederik Hermans’
Echt! Mimosa beter dan Nirwana
Behalve over onbegrijpelijke manoeuvres van literaire jury’s, irritante juryleden en rare capriolen van het CPNB, spreken Hans en Chrétien over de als oppervlakkig gepercipieerde debuutroman Mimosa van KIRAC-activiste Mette Maria van Dijk. Waarbij Chrétien deze roman naast het nieuwe, vuistdikke werk van Tommy Wieringa, Nirwana, legt (met een opvallende conclusie). Verder de … [Lees meer...] overEcht! Mimosa beter dan Nirwana
Verschijnt binnenkort: Theo Thijssen-biografie door Peter-Paul de Baar
Theo Thijssen (1879–1943) is vooral bekend als schrijver van Kees de jongen (1923). Dat nu honderdjarige boek is ‘eeuwig mooi’ – net als het haar van Kees’ vriendinnetje Rosa Overbeek. Maar Thijssen was zo veel méér. Hij schreef ook klassiekers als Schoolland, De gelukkige klas, Het taaie ongerief en (zijn eigen favoriet) Het grijze kind. … [Lees meer...] overVerschijnt binnenkort: Theo Thijssen-biografie door Peter-Paul de Baar
12 oktober 2023: De ‘honderdjarige’ Christine D’haen met twee publicaties herdacht
Boekvoorstelling Christine D’haen (1923-2009) was de allereerste vrouw die de Prijs der Nederlandse Letteren ontving. Haar eeuwfeest is een welkome gelegenheid om haar werk te herlezen. Bewonderaars Paul Claes en Piet Couttenier stelden de bloemlezing Het is niets samen. De titel is een citaat uit het bekende gedicht ‘Daimoon megas’. De bloemlezing verschijnt op … [Lees meer...] over12 oktober 2023: De ‘honderdjarige’ Christine D’haen met twee publicaties herdacht
Handboek en handwerk
De omslag is er al, het boek volgt spoedig. In de kleine uurtjes verrichten wij het laatste filologische en redactionele handwerk voor het H.C. ten Berge Handboek, dat in december verschijnt bij Poëziecentrum in Gent onder redactie van Carl De Strycker, Piet Gerbrandy en ondergetekende. Ik ben blij dat ik destijds met het idee naar Gent reisde en trots op het resultaat, op … [Lees meer...] overHandboek en handwerk
Een regelrechte zonde tegen het heilige bestaan
40 jaar tandeloos (48) Alle delen van De tandeloze tijd hebben natuurlijk alles te maken met alle andere delen. De verleiding is groot om de eerste vier delen centraal te stellen, als de delen waar alles uit is voortgekomen: deel 5, De helleveeg, biedt een nieuwe kijk op de familie van Albert Egberts en deel 6, Kwaadschiks, laat zien hoe de wereld van Ernst Quispel er ruim … [Lees meer...] overEen regelrechte zonde tegen het heilige bestaan
Overal heerst erosie
Met een tot vreugde stemmende regelmaat bezorgt de postbode boeiende brieven, opbeurende kaarten en soms een bijzonder drukwerk. Zo ontving ik vanochtend het boekje Wat ik geloof, een in de nalatenschap van de auteur aangetroffen beschouwing van F.C. Terborgh, pseudoniem van de Nederlandse diplomaat in buitenlandse dienst Reijnier Flaes (1902-1981). Het is een uitgave in de … [Lees meer...] overOveral heerst erosie
Snappen jullie dan nooit iets, stelletje stomkoppen?
40 jaar tandeloos (47) Misschien nog wel meer dan andere delen van De tandeloze tijd is De helleveeg een familieroman. Natuurlijk, ook in de eerste delen, met name Vallende ouders en De gevarendriehoek speelt de familie van Albert Egberts een belangrijke rol, zoals er ook later van allerlei personages allerlei trauma's worden opgerakeld. Maar nooit staat de familie zo … [Lees meer...] overSnappen jullie dan nooit iets, stelletje stomkoppen?