Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek
Deze zomer wijdde de radiozender Klara een mooie podcastserie aan de canon van de Nederlandse literatuur die de KANTL eerder een opfrisbeurt had gegeven. Je kunt alle afleveringen nu beluisteren, bijvoorbeeld via Spotify of op de website van Klara.
Met artikelen over Hugo Claus, Prudens van Duyse, Willem die Madoc maecte en Janine De Rop.
De artikelen zijn allemaal in open access hier te lezen.
Door Marie-José Klaver
Gangreen 1 (Black Venus) van Jef Geeraerts is in België uit de literaire canon gegooid. ‘De commissie kon zich niet vinden in de machtspositie van de witte man die zwarte vrouwen als gebruiksvoorwerpen ziet,’ zei canoncommissievoorzitter Erik Vlaminck op Radio 1 van de VRT. De canon van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) en het Vlaams Fonds voor de Letteren bestaat uit ’50 parels van boeken’ en Geeraerts’ boek is bij nader inzien ‘toch geen parel omdat we het daar toch met z’n allen in de commissie moeilijk mee hadden, met de machtspositie van waaruit dat witte hoofdpersonage zwarte vrouwen tot gebruiksvoorwerpen maakt en dat in die hele koloniale achtergrond’.
Lees verder >>
In 2015 maakte de KANTL een eerste editie van de literaire canon bekend. Vijf jaar later krijgt de lijst zoals beloofd een eerste update.
De lijst bevat drie volstrekte nieuwkomers: Van de koele meren des doods (Frederik van Eeden), Pallieter (Felix Timmermans) en Turks fruit (Jan Wolkers).
Lees verder >>Wie zijn de leden van de KANTL? Welk woord uit de Nederlandse taal doet hun hart een beetje sneller slaan? Welk boek kunnen ze echt niet missen? En waarin vinden ze troost in tijden van eenzaamheid? Erik Vlaminck klapt uit de biecht.
Wie zijn de leden van de KANTL en waarmee houden zij zich tijdens hun quarantaine bezig? Veerle Fraeters geniet van de manier waarop Joke van Leeuwen zich door Hadewijch liet inspireren tot een dialoog met de god van de consumptie.
Op 26 juli jl. was het precies tweehonderd jaar geleden dat de Gentse rederijkerskamer De Fonteine bij Koninklijk Besluit de toestemming kreeg tot het voeren van de titel ‘Koninklijke Maatschappij’. Graag willen we dat samen met u op zondag 13 oktober 2019 in het gebouw van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (Koningstraat 18, 9000 Gent) gedenken.
We beginnen om 10.30 u.
In haar lezing « Ter ontluiking van de Nederlandse volksgeest. De inlijving van Vlaamse rederijkerskamers door de regering van Willem I, 1815-1830 » zal Universitair Docent Moderne Letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen dr. Janneke Weijermars de context belichten waarin het Besluit van 26 juli 1819 tot stand is gekomen.
Na de lezing volgt een receptie in de Salons van de Academie.
De Nacht van de canon wordt een spectaculair hoogtepunt van onze werking rond klassiekers uit de Nederlandstalige literatuur. Een nachtelijk concert van Roosbeef (solo) is alvast iets om reikhalzend naar uit te kijken.
In 2020 wordt de lijst met 50(+1) essentiële werken uit de literaire canon voor het eerst hernieuwd. Sommige titels zullen verdwijnen, andere werken worden eraan toegevoegd. In blijde verwachting van de ‘nieuwe’ canon nemen we op 19 oktober spetterend afscheid van onze eerste canonlijst.
Lees verder >>Door bestuur KANTL
De Vrije Universiteit Amsterdam besliste om de bacheloropleiding Nederlands stop te zetten.
De Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren is verbijsterd en verontwaardigd over deze beslissing.
De afdeling neerlandistiek aan de Vrije Universiteit Amsterdam droeg in bepalende mate bij tot de diversiteit van het vakgebied in de lage landen, maar wordt nu enkel en alleen op basis van economische argumenten opgeheven. Het is, zo heet het, “voor de faculteit financieel niet haalbaar om de afstudeerrichting nog langer in stand te houden.”
In haar publieke communicatie rond ‘profiel en missie’ beroept de Vrije Universiteit Amsterdam zich op ‘vrij zijn van commercie’, en op het verder kijken dan het eigenbelang. Hoe ze haar argumentatie om de bacheloropleiding Nederlands af te stoten daarmee rijmt, valt moeilijk te begrijpen. Lees verder >>
Leen van Dijck werd in 2013 door de KANTL als lid verkozen. In 2017 trad ze toe tot de Raad van Bestuur en in 2018 werd ze ondervoorzitter. Sinds 1 januari 2019 is Leen Van Dijck onze nieuwe voorzitter.
Met de invoering van een nieuw decreet werd de termijn voor het voorzitterschap van de KANTL recent aanzienlijk uitgebreid. Terwijl die termijn traditioneel tot
(Persbericht KANTL)
De Vlaamse regering heeft zopas een nieuw decreet aangenomen in verband met de KANTL. Naast een aantal bestuurlijke aanpassingen en een nieuwe formulering van onze taken en missie, is een kleine wijziging van onze naam het meest opvallende gevolg van dat nieuwe decreet.
Met de nieuwe wettekst worden enkele aspecten uit het vroegere decreet (van 1980) aan onze huidige werking aangepast. Het gaat daarbij zowel om inhoudelijke als organisatorische elementen. Lees verder >>
De grote vlucht inwaarts van Thijs Lijster is bekroond met de Essayprijs van de KANTL.
Voor De weg naar het binnenland ontvangt Tom Verschaffel de Leonard Willemsprijs voor de studie van oudere taal, literatuur en cultuur. Lees verder >>
(Persbericht KANTL)
De KANTL organiseert op 25 mei een studiedag over het werk van Gerbrand Adriaensz. Bredero, die precies 400 jaar geleden is overleden.
Op 23 augustus 1618 stierf de succesvolle Amsterdamse dichter-schilder Gerbrand Adriaensz. Bredero – plots en onverwacht, 33 jaar oud. In nog geen tien jaar tijd had Bredero een ruim toneeloeuvre bij elkaar geschreven en had hij zijn reputatie van getalenteerd lieddichter waar gemaakt. Ook in 2018 blijft zijn waarde als canoniek dichter en succesvol toneelauteur aangehouden. Of zoals een zeventiende-eeuwse lofdichter het vol vertrouwen stelde: ‘Hij blijft toch Bred’ro, die hy altijdt is gheweest’.
En toch. Herdenkingsjaren fungeren vaak als ijk- en hertoetsingsmomenten van het oeuvre van een schrijver en ze nodigen uit tot reflectie. Lees verder >>
Door Yves T’Sjoen
De Commissie Taal- en Letterkunde van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde organiseert op 20 april in Leiden een themanamiddag over de rol van de geesteswetenschappen en de studie van de vaderlandse geschiedenis in de negentiende-eeuwse natievorming van Nederland. De sprekers zullen in debat reflecteren over de academische respectievelijk maatschappelijke rol van de menswetenschappen en in het bijzonder van de neerlandistiek vandaag. Bij die gelegenheid wordt de studie Language, Literature, and the Construction of a Dutch National Identity (1780-1830) gepresenteerd.
De keuze voor het onderwerp is evident. Steeds meer komt de opleiding taal- en letterkundige neerlandistiek aan Nederlandse universiteiten in de verdrukking. Er zijn universiteiten waar de neerlandistiek intussen is opgegaan in Cultural Studies en soortgelijke brede, meer op comparatistiek gerichte studierichtingen. Columnisten en vakgenoten wijden in de media geregeld opiniestukken aan de teloorgang, achteruitgang en volgens bepaalde stemmen zelfs de irrelevantie van een specifieke opleiding Nederlands. Anderen, zoals Sander Bax onlangs, komen in het verweer en verdedigen op het publieke forum het vakgebied. Lees verder >>
De KANTL gaat samenwerkingsverbanden aan met de Universiteitsbibliotheek en het Letterenhuis. Op 10 april komt minister van cultuur Sven Gatz deze samenwerkingen bezegelen.
Tijdens een kort maar krachtig programma zal de KANTL een deel van haar archief aan het Letterenhuis overhandigen. Ook de overdracht van meer dan 3000 oude en kostbare drukken van de KANTL aan de Universiteitsbibliotheek wordt dan officieel gemaakt. Door deze samenwerking zullen de boeken uit de collectie van de KANTL voortaan ook online beschikbaar zijn via de samenwerking van de Universiteitsbibliotheek met Google Books
Na de officiële overdracht wordt het publiek de gelegenheid geboden om een rondleiding te volgen doorheen het prachtige Academiegebouw. Vooraf inschrijven is daarvoor wel noodzakelijk. Lees verder >>
(Perbericht KANTL)
De Vlaamse dichter Leonard Nolens (1947) ontvangt het diploma van doctor honoris causa voor een indrukwekkend literair oeuvre dat in een halve eeuw tot stand is gekomen.
Leonard Nolens is een van de meest geprezen en geprijsde schrijvers van de naoorlogse literatuur in Vlaanderen en bij uitbreiding van het Nederlandse taalgebied. Zowat alle literaire onderscheidingen met prestige zijn de inmiddels zeventigjarige dichter te beurt gevallen. Tijdens het schrijverschap heeft de auteur ook driemaal een verzameld dichtwerk tot stand gebracht. Dat kan geen enkele andere dichter in ons taalgebied zeggen. Het werk van Nolens wordt ook bestudeerd aan universiteiten, waaronder de UGent, en komt aan bod in tal van hoorcolleges over hedendaagse Nederlandse poëzie. Lees verder >>
Het nummer 2017/1 van V&M is nu online raadpleegbaar.
Het bevat de volgende teksten:
V&M (of voluit: Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde) verschijnt zowel op papier als digitaal.
Voor de gedrukte versie werkt de KANTL voortaan samen met SKRIBIS, het publicatieplatform van Nevelland Graphics. Via de webshop van SKRIBIS kunt u alle nieuwe nummers van V&M voortaan online bestellen.
Oudere nummers kunnen rechtstreeks bij de KANTL worden besteld (zie daarvoor www.kantl.be).
De digitale versie van het tijdschrift vindt u via http://www.
Taalkunde is een van de meest veronachtzaamde hulpwetenschappen voor de studie van de vroegste middeleeuwen. Een nieuwe publicatie van de KANTL brengt daar verandering in.
In Lo, Donk, Horst houdt Academielid Jozef van Loon een pleidooi voor de herwaardering van de filologische taalkunde, maar ook voor een vernieuwde studie van de rijke hagiografische literatuur van de middeleeuwen.
In het eerste deel bepaalt Van Loon de precieze betekenis van drie welbekende grondwoorden (lo, donk en horst) in de Nederlandse toponymie. Door die inzichten komen sommige teksten die tot nu historisch weinig geloofwaardig werden geacht, in een onverwacht nieuw licht te staan.
Van Loon dringt vervolgens door tot de geschiedenis van de Frankische en Merovingische periode, en gaat daarbij in het bijzonder in op de oudste geschiedenis van Oudenburg, Gent, St.-Ghislain en Lier.
Meer informatie over het boek en de auteur vind je hier.
Het boek bestellen kan bij Leuven University Press.
De openbare bijeenkomst van de KANTL op 18 oktober 2017 wordt een feestelijke aangelegenheid. Er worden twee nieuwe leden ‘geïnstalleerd’ en er is ook de uitreiking van de vierjaarlijkse prijs voor taalkunde.
Terwijl auteur Annelies Verbeke en letterkundige Marc Van Vaeck op 18 oktober officieel worden ‘geïnstalleerd’ als nieuwe leden van de Academie, ontvangen zowel Eline Zenner (KULeuven) als Anne-Sophie Ghyselen (UGent) de KANTL-prijs voor taalkunde.
Al in 2016 werd bekend dat er dit jaar vier nieuwe leden tot de Academie zouden toetreden. Twee van hen werden nog niet officieel in de KANTL ‘geïnstalleerd’. Op 18 oktober valt die eer tijdens de operbare bijeenkomst van de KANTL te beurt aan Annelies Verbeke en Marc van Vaeck. Lees verder >>
De Week van de Afrikaanse Roman organiseert samen met Universiteit Gent (Gents Centrum voor het Afrikaans en de Studie van Zuid-Afrika) en de Suid-Afrikaanse Akademie vir Wetenskap en Kuns op vrijdag 6 oktober een letterkundig symposium. Het symposium vindt plats in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL), waar iedereen van harte welkom is in de grote vergaderzaal om 13 uur. Vanaf 17u30 kunnen de aanwezigen napraten op de receptie. De lezingen in het symposium zullen spelen met het thema ‘dubbeltalenten’. Dit omdat de aanwezige auteurs van alle markten thuis zijn veelschrijver, academicus of beeldend kunstenaar. De diversiteit van deze ‘dubbeltalenten’ staat garant voor boeiende gesprekken. Lees verder >>
U wordt vriendelijk uitgenodigd op de installatie van Reinhild Vandekerckhove en Peter Theunynck als lid van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde.
De openbare zitting heeft plaats in de grote vergaderzaal van het Academiegebouw, Koningstraat 18 te Gent, op woensdag 21 juni 2017 om 15 uur. Lees verder >>
Op 21 december j.l. werd aan de schrijver Ilja Leonard Pfeijffer de Prijs voor Proza van de KANTL uitgereikt voor zijn roman La Superba. Hier is de laudatio van juryvoorzitter Hugo Brems:
Annelies Verbeke, Peter Theunynck, Reinhild Vandekerckhove en Marc van Vaeck zijn zopas verkozen als nieuwe leden van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL).
De KANTL telt 30 leden: 10 literatuurwetenschappers, 10 taalkundigen en 10 creatieve auteurs. De Academie heeft daarnaast ook een wisselend aantal ereleden die de leeftijdgrens van 75 jaar hebben bereikt, of die ontslag nemen als werkend lid van de Academie.
Bij het ingaan van 2017 worden vier personen erelid van de KANTL. Het gaat om Walter van den Broeck, Stefaan van den Bremt, Johan Taeldeman en Werner Waterschoot. Ze worden in 2017 opgevolgd door Annelies Verbeke, Peter Theunynck, Reinhild Vandekerckhove en Marc van Vaeck.
De KANTL is een autonoom, onafhankelijk en multidisciplinair genootschap dat door de overheid is ingesteld. Haar doel is de studie, de beoefening en de bevordering van de Nederlandse taal en letterkunde. Nieuwe Academieleden worden verkozen door de leden van de KANTL, en benoemd door de Vlaamse regering.
Meer info: www.kantl.be
Lees verder >>
Videoopname van een forumdiscussie met Cees Nooteboom, Irina Michajlova, Ard Posthuma, David Colmer, Philippe Noble, tijdens: ‘Denken over poëzie en vertalen. De dichter Cees Nooteboom in vertaling’. (Studiedag in de KANTL gehouden op 18/11/2016)
Moderator : Désirée Schyns.
De Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) heeft haar Prozaprijs van 2016 toegekend aan Ilja Leonard Pfeijffer. Hij krijgt de prijs voor de roman La Superba, die in 2013 bij De Arbeiderspers is verschenen.
De KANTL reikt voortaan nog jaarlijks één literaire (en daarnaast ook één wetenschappelijke) prijs uit. De literaire prijs van 2016 bedraagt 5.000 euro en bekroont een Nederlandstalig prozawerk uit de periode van 2011 tot 2015.
De uitreiking gebeurt tijdens een openbare vergadering van de KANTL op woensdag 21 december in het Academiegebouw in Gent.
In de jury zetelden de volgende leden van de Academie: Hugo Brems (voorzitter), Piet Couttenier, Luc Devoldere, Bart Vervaeck en Erik Vlaminck.
De jury noemt La Superba “een buitengewoon rijke, labyrintische, fascinerende en verwarrende roman” en vindt het “een boek dat fascineert en afstoot, dat ontroert en bij momenten doet walgen, dat choqueert en dat verontrust, dat doet nadenken en doet lachen.”
Vorige laureaten van de prozaprijs van de KANTL waren Stefan Brijs (De engelenmaker, 2006) en Arnon Grunberg (Tirza, 2011).
Meer informatie over de prijs vindt u hier.
Meer informatie over de uitreiking vindt u hier.
Recente reacties