In het eerste Cahier Jeroen Brouwers staat een artikel over een leesteken. Wat is dat nu voor een onderwerp? Voor schoolmeesters met het rode potlood dat samen met de griffel allang voorbij is gestreefd door AI? Het zal aan mij liggen, maar ik vind het zalige materie. Interpunctie schept een orde die er niet helemaal is. Dat gaat voorbij taal. Afgelopen … [Lees meer...] overTot op het bot
interpunctie
Meegeven
Het laatste katern van de kat van de muziekschool lijkt iets van die harmonie te realiseren. Wat de vorm betreft is dit het meest regelmatige van alle ‘Velden'. Tekst staat alleen maar op de plaats waar je het zou verwachten: op de linker pagina, op een kwart van boven. Twee keer wordt minimaal gevarieerd op wat veel weg heeft van een muzikaal motief of thema en juist daardoor … [Lees meer...] overMeegeven
Bij deze
De verre uittrap op de kaft van Veld 4 gaat over 23 lege bladzijden, een imaginair Veld 5 en komt dan neer in Veld 6. Niet op de plek waar je het zou verwachten: op de linkerpagina, op een kwart van boven enz. Op de rechterpagina staat, ook niet op de plek waar je het zou verwachten: goedkomt goed komt De bal komt goed neer? Alles zal goed komen? De plek van het … [Lees meer...] overBij deze
Er
Na de presentatie van enkele aanwezigheden in Veld 2, de aanwezigheid van leven, een verleden en dichterlijk materiaal, lijkt Veld 3 in het teken te staan van zelfreflectie. Heel letterlijk: een tekst toont zichzelf door te verwijzen naar zichzelf. Twee woorden zijn belangrijk: ‘er’ en ‘plukje'. ‘Er' komt het meest voor, ‘plukje’ twee keer en dan alleen in de tweede helft van … [Lees meer...] overEr
Onthoofdlettering
Mijn vooroordelen gaan soms zo snel, dat het nog best een klus is ze te reconstrueren. Onlangs zag ik een optreden aangekondigd van de fantastische bassiste-zangeres Esperanza Spalding. Mijn aandacht werd echter opgezogen door de spelling van haar naam, die ze onthoofdletterd had tot esperanza spalding. Waarna mijn conclusie over me heen rolde. Zwart, activisme, … [Lees meer...] overOnthoofdlettering
De scheldkanonnade in het Nederlands
En zo klinken de honderdenelf invectieven in het Wakeaans Nederlands, een herziene herziening met voor de gelegenheid en als uitvloeisel van voorgaande verregaande diepgaande onderzoekingen geromaniseerde komma’s behalve waar die gecursiveerd dienen te zijn. De cursieve komma’s zijn in de Trinité (waarin de Nederlandse Wake is gezet) minder duidelijk te onderscheiden van de … [Lees meer...] overDe scheldkanonnade in het Nederlands
Interpunctie
Vlak voor de executie kwam een oekaze van de tsaar: ‘Terechtstellen niet begenadigen!’ Казнить нельзя помиловать! Wat deed de beul? Waar zette hij de komma? Toen zijn uitgever de eigenzinnige interpunctie in Treasure Island ongevraagd had aangepast, schreef Stevenson hem: ‘Ik moet wel aannemen dat mijn interpunctiestelsel heel erg slecht is; maar het is het mijne; … [Lees meer...] overInterpunctie
Stinken naar zo’n dialoog
Wat beschamend: sommige Nederlanders retourneerden hun koninklijke onderscheiding omdat Mitchell Esajas er ook eentje had gekregen, andere Nederlanders maakten schriftelijk bezwaar tegen de toekenning. Een principekwestie? Ook wie niet instemt met de gelouterde zwartepieten- en Black Archives-activist, moet de mogelijkheid openhouden dat andersluidende ideeën relevant … [Lees meer...] overStinken naar zo’n dialoog
Familieberichtenaanhalingstekens
Intrigerend onderwerp voor een artikel, in het nieuwste nummer van het vakblad Linguistics: de tussen aanhalingstekens geplaatste namen: De onderzoekers vonden hun data in Duitse overlijdensadvertenties. Ik weet eigenlijk niet of de vorm bij ons ook in familieberichten wordt gevonden, maar hij is zeker herkenbaar. Je voelt meteen aan wat hij betekent. De vorm bestaat … [Lees meer...] overFamilieberichtenaanhalingstekens
De puntkomma op het spoor – Malva (2015)
In 2015 verscheen de roman Malva van de dichteres en schrijfster Hagar Peeters. Malva, de dochter van de Chileense dichter Pablo Neruda, werd met een waterhoofd geboren en levenslang door haar vader doodgezwegen. Ze woonde later bij een pleegfamilie in Gouda, waar ze in 1943 op 8-jarige leeftijd stierf. In de roman vertelt ze vanuit het hiernamaals haar levensverhaal – ze biedt … [Lees meer...] overDe puntkomma op het spoor – Malva (2015)
Lieke Marsman, punt
Lieke Marsman voor de klas (7) Als docent Nederlands kom je tegenwoordig niet heen om een lesje over de betekenis van interpunctie. Jongeren kennen betekenis toe aan punten aan het eind van een zin. Er is een verschil tussen de volgende twee zinnen, wanneer ze bijvoorbeeld in een app gestuurd worden: Ik kom eraanIk kom eraan. De eerste zin is neutraler dan de … [Lees meer...] overLieke Marsman, punt
Het gemiste punt
De Faculteit der Letteren van de Radboud Universiteit in Nijmegen organiseert ieder jaar een essaywedstrijd voor scholieren. Dit jaar was het onderwerp het gebruik van punten door jongeren: bekend is dat zij op sociale media punten aan het eind van een zin niet neutraal interpreteren, maar als korzelig. Hier is het winnende essay van Adriaan Boot van het Liemerscollege … [Lees meer...] overHet gemiste punt
Puntkomma
De puntkomma is een weinig populair leesteken. Hij heeft zelfs tegenstanders, mensen die vinden dat de gebruikers van de puntkomma overdreven aanstellers zijn, schrijvers die niet precies weten wat de relatie tussen twee zinnen is die ze achter elkaar zetten en daarom de lezer maar het bos in sturen met een punt boven een komma. Geef ons maar een gedachtestreepje! De … [Lees meer...] overPuntkomma
Leestekens: een kwestie van smaak
Leestekens vormen een interessant onderwerp van potentieel onderzoek. Ze maken enerzijds onderdeel uit van de geschreven taal en geschreven taal schreeuwt altijd om standaardisering. Maar hoewel we in het Nederlands absurd gedetailleerde regels hebben over dat andere aspect dat uniek is voor de geschreven taal – de spelling – is het gebruik van leestekens niet officieel … [Lees meer...] overLeestekens: een kwestie van smaak
Geen punt.
Door Lauren Fonteyn Het overkomt u steeds vaker: de jongelui doen iets, en u wordt daar heel erg boos van. “Verdomde millennials”, gromt u, zonder precies te weten of u zelf misschien ook nog net een millennial bent. En groot gelijk heeft u, zeg ik, zonder precies te weten waar u boos om bent. Mijn enige goede voornemen dit jaar was dat ik mijn vakkennis wat meer zou … [Lees meer...] overGeen punt.
De punt (2/2)
Nultaal (7) Door Jan Renkema Zonder nul is er geen wiskunde. Zonder niets is er geen communicatie. Want niets in taal is niet niets, maar iets. In deze serie een verkenning van onder meer: de stilte, de spatie, de betekenis van de punt, wat er gebeurt tussen ‘navel’ en ‘truitje’, het inhoudsloze gesprek, ‘Dat hebt u mij niet horen zeggen,‘E 621’ op een verpakking en verbale … [Lees meer...] overDe punt (2/2)
De punt (1/2)
Nultaal (6) Door Jan Renkema Zonder nul is er geen wiskunde. Zonder niets is er geen communicatie. Want niets in taal is niet niets, maar iets. In deze serie een verkenning van onder meer: de stilte, de spatie, de betekenis van de punt, wat er gebeurt tussen ‘navel’ en ‘truitje’, het inhoudsloze gesprek, ‘Dat hebt u mij niet horen zeggen,‘E 621’ op een verpakking en verbale … [Lees meer...] overDe punt (1/2)
Maar we zitten zonder meid
Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (114) Het Nederlandse sonnet bestaat 452 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan? Door Marc van Oostendorp Een van de vele onontgonnen studiegebieden in de neerlandistiek is die van het feitelijk gebruik van leestekens door onze grote schrijvers. Wanneer zette iemand een punt, wanneer een komma, een dubbele punt … [Lees meer...] overMaar we zitten zonder meid
De emancipatie van?!
Door Marc van OostendorpHet feit dat niet op de voorpagina's van alle weblogs heeft gestaan dat Voor altijd voor het laatst van Tjitske Jansen het Nederlandse taalbouwwerkje van het jaar is, betekent dat het boekje wordt onderschat, vind ik. De dichteres is zich sinds haar succesvolle debuut uit 2003 langzaam aan het transformeren in een prozaschrijfster, maar op de omslag … [Lees meer...] overDe emancipatie van?!
Uitroeptekens als minismileys
Door Marc van OostendorpEr is een kleine verandering die ik bij mezelf meen te bespeuren, maar die nauwelijks te bestuderen is. Ik heb het idee dat ik meer uitroeptekens schrijf dan vijfentwintig jaar geleden. En ik denk dat ik daar ook niet de enige in ben – anders zou ik het hier natuurlijk ook niet melden. Ik heb het onlangs eens op Twitter nagevraagd en daar vonden de … [Lees meer...] overUitroeptekens als minismileys
