Fries
Twee dagen praten over Het Schoolvak Nederlands
Door Henk Wolf De taalkunde is een volwassen wetenschap, met heel veel beoefenaars die in de afgelopen decennia heel veel kennis over taal hebben opgedaan. In het onderwijs is daar alleen weinig van terug te zien. Het enige stukje taalkunde dat op scholen traditioneel veel aandacht krijgt, de zinsbouw, wordt nu nauwelijks anders behandeld dan honderd jaar geleden. Dat geldt … [Lees meer...] overTwee dagen praten over Het Schoolvak Nederlands
Nullehakkebaitseboksebaitseboksenullehakke! The creation of a language
Door Marc van Oostendorp Whould there have been anything like Frisian without its literary authors? Would the language be taught in Frisian schools today? Would there be tv shows in Frisian? Would it be possible to use the language in court? It probably is overly romantic to relate the fate of a language to the existence of a literary tradition. Isn't speaking a language … [Lees meer...] overNullehakkebaitseboksebaitseboksenullehakke! The creation of a language
Stijf in het kruis
Door Henk Wolf Op de Friese radio was jarenlang vaak het lied De ballade fan Longerhou te horen, geschreven door Wibren Altena en uitgevoerd door Doede Veeman. In dat lied, een satire op allerlei thema's uit volksverhalen, komt de volgende zin voor: Hy skeat doe fuort, wat stiif yn 't krús, dêr wie de kjeld yn sketten. Die zin zal door de meeste Nederlandstaligen, en … [Lees meer...] overStijf in het kruis
Evaluatie Kaderverdrag: hoe goed zorgt Nederland voor z’n minderheden?
Door Henk Wolf Deze maand onderzoekt de Raad van Europa of Nederland de afgelopen vier jaar wel genoeg voor z'n minderheden heeft gedaan. Volgens de Nederlandse overheid zou het daarbij alleen om de Friezen moeten gaan, maar de deskundigen van de Raad van Europa zijn het daar niet helemaal mee eens. Ik schuif als een van de vele informanten ook een middag met de deskundigen … [Lees meer...] overEvaluatie Kaderverdrag: hoe goed zorgt Nederland voor z’n minderheden?
Ontwikkelingsvisie voor het Fries
Door Hessel Yntema De afgelopen week zijn op deze website de zeven ‘grote opdrachten‘ voor het schoolvak Nederlands van de toekomst behandeld door Marc van Oostendorp. Momenteel wordt ook voor de tweede officiële taal in de provincie Fryslân gewerkt aan een nieuwe visie voor de toekomst, namelijk die van het schoolvak Fries. Belangrijk hierbij is, hoe scholen ruimte behouden … [Lees meer...] overOntwikkelingsvisie voor het Fries
Nedersaksisch: naast het Fries, onder het Nederlands
Door Henk Wolf 'Nedersaksisch is nog steeds geen Fries' stond er donderdag in Trouw. Ook andere media meldden dat de vage beleidsvoornemens voor het Nedersaksisch niet in de buurt komen van de Friese taalpolitiek. Dat is natuurlijk waar, maar waarom de vergelijking tussen die twee talen getrokken? Toen ik wat googelde op ontwikkelingen rond het Nedersaksisch, kwam ik in het … [Lees meer...] overNedersaksisch: naast het Fries, onder het Nederlands
It tsjerke
Door Henk Wolf Wanneer er in het Fries iets verandert, dan is het resultaat meestal dat die taal ietsjes meer op het Nederlands is gaan lijken, óf dat de verschillen tussen de twee talen wat regelmatiger zijn geworden. Een opvallende uitzondering daarop is de geslachtsverandering van het woord tsjerke ('kerk'). Dat is vanouds net als in het Nederlands een de-woord, maar een … [Lees meer...] overIt tsjerke
De twaalf Friese vertalingen van ‘je’, ‘jij’ en ‘u’
Door Henk Wolf In het Engels is iedereen die je aanspreekt you. Dat is makkelijk. In het Frans moet je kiezen tussen tu en vous. Dat is al wat lastiger. Het Nederlands is nog een stapje complexer: daarin moet je kiezen tussen je, combinaties van je/jij/jou en u. Kies je verkeerd, dan oogst je hilariteit of bega je zelfs een faux pas. De complexiteit ontstaat doordat er … [Lees meer...] overDe twaalf Friese vertalingen van ‘je’, ‘jij’ en ‘u’
Het gaat niet goed met het schoolvak Fries
Door Henk Wolf Het schoolvak Fries is geen groot succes. Een flink deel van de Friese scholen haalt de wettelijke kerndoelen niet. Dat blijkt uit onderzoek dat Albert Walsweer en Nynke Anna Varkevisser van de NHL Stenden Hogeschool de afgelopen jaren hebben uitgevoerd. Ze presenteerden de resultaten daarvan afgelopen donderdag in Heerenveen op de conferentie Frysk yn it … [Lees meer...] overHet gaat niet goed met het schoolvak Fries
Morgen een week zijn je schoenen klaar
Door Henk Wolf In het Nederlands kun je zeggen dat er 'over een week' iets staat te gebeuren. In het Fries kan dat net zo goed: 'Oer in wike is it klear'. Je kunt ook het woord vandaag of hjoed toevoegen om aan te geven dat die week begint op de dag dat je de zin uitspreekt. Je krijgt dan zinnen zoals de volgende: Vandaag over een week zijn je schoenen klaar. Hjoed oer in … [Lees meer...] overMorgen een week zijn je schoenen klaar
Wij bin / wij binne
Door Henk Wolf De meervoudsvorm van Friese werkwoorden in de tegenwoordige tijd krijgt als regel een van de uitgangen -e of -je. Zo staat dat in alle boekjes, zo is het in de schrijftaal, zo doen de nieuwslezers van Omrop Fryslân het. Alleen in de dagelijkse praktijk is het nog weleens anders. Er is namelijk een groep werkwoorden waarbij de meervoudsuitgang -e kan worden … [Lees meer...] overWij bin / wij binne
Aan het roer / bij het roer
Door Henk Wolf Het gedicht 'De moeder de vrouw' van Martinus Nijhoff staat opeens volop in de belangstelling. Een deelonderwerp van de discussie is het woordje bij in 'bij het roer'. De vrouw op het schip in Nijhoffs gedicht staat 'bij het roer', terwijl ze in een conceptversie ervan 'aan het roer' stond. Nijhoff kan die verandering simpelweg hebben aangebracht omdat er in … [Lees meer...] overAan het roer / bij het roer
‘Zolang het gras groeit’
Overleeft de Friese literatuur de 21e eeuw? Door Marc van Oostendorp Zoals het liefdesliedje hebban olla uogala een mythisch begin van het Nederlands vormt – er zijn wel oudere sporen, maar die zijn minder romantisch –, zo halen Friese literatuurhistorici graag de Oudfriese "eeuwigheidsformule" aan, waarin wordt gezegd dat het recht zal duren "zolang als de wind van de … [Lees meer...] over‘Zolang het gras groeit’
Vroege tweetaligheid Friezen geen voordeel bij leren Engels
(Persbericht Fryske Akademy) Vroege tweetaligheid in Fries-Nederlands is geen garantie voor succesvolle ontwikkeling van Engels als derde taal. Dat blijkt uit promotieonderzoek van Mirjam Günther-Van der Meij. Dat is opvallend, omdat meestal een voordeel van tweetaligheid op derdetaalverwerving gevonden wordt. In de Friese context is dat dus niet het geval. Andere factoren … [Lees meer...] overVroege tweetaligheid Friezen geen voordeel bij leren Engels
Pas verschenen: Zolang de boom bloeit. Korte geschiedenis van de Friese literatuur
Door de eeuwen heen hebben Friese schrijvers en dichters in hun eigen taal geschreven: over zichzelf, over hun taal en over hun land. De Friese literatuur kent vele onverwachte schatten die de moeite van het ontdekken waard zijn. 'Zolang de boom bloeit' is daarvoor een mooi startpunt. In zeven hoofdstukken behandelt literatuurwetenschapper Joke Corporaal de belangrijkste … [Lees meer...] overPas verschenen: Zolang de boom bloeit. Korte geschiedenis van de Friese literatuur
Oprop: Skripsjepriis 2016-2018
(Parseberjocht Fryske Akademy) De Fryske Akademy hat in twajierlikse priis foar it bêste skripsjeûndersyk op it mêd fan ’e Fryske taal en kultuer. De Skripsjepriis waard ynsteld by it fyftichjierrich bestean fan ’e Fryske Akademy yn 1988, mei as doel om studinten dy’t wittenskiplik ûnderwiis folgje in oantrún te jaan har ûndersyk op Fryske tema’s te rjochtsjen. De priis is in … [Lees meer...] overOprop: Skripsjepriis 2016-2018
Trije dagen fol mei Fryske letterkunde
(Persbericht Fryske Akademy) It grutte Frysk Geasteswittenskiplik Kongres (Conference on Frisian Humanities) yn Stedsskouboarch De Harmonie wijt trije dagen oan de stúdzje fan literatuer yn ’e Fryslannen. Fan moandei 23 o/m woansdei 25 april biede de Twadde Letterkundedagen in ferskaat oan lêzingen fan sprekkers dy’t foar de helte út it bûtenlân komme, foar in fjirdepart út … [Lees meer...] overTrije dagen fol mei Fryske letterkunde
23 – 26 April 2018: 1st Conference on Frisian Humanities
We’d like to invite you to our first Conference on Frisian Humanities, in the Municipal Theatre De Harmonie in Leeuwarden, from 23 till 26 April 2018, as part of the project Lân fan taal (Country of languages) of Leeuwarden-Fryslân European Capital of Culture 2018. We’re happy to present you the preliminary program of the four symposia on the conference! (Preview) … [Lees meer...] over23 – 26 April 2018: 1st Conference on Frisian Humanities
Anne sei dat er my hie sjoen
Door Marc van Oostendorp Sommige dingen kun je nu eenmaal op verschillende manieren zeggen. Er lijkt bijvoorbeeld geen verschil of je nu Anne zegt dat hij me gezien heeft. zegt, of: Anne zegt dat hij me heeft gezien. De meeste mensen hebben het idee dat allebei de vormen grammaticaal zijn, en dat je ze allebei kunt zeggen (al vind je de ene vorm misschien wat … [Lees meer...] overAnne sei dat er my hie sjoen
J.H. Halbertsma’s Lexicon Frisicum (1872) wordt vertaald
Door Anne Dykstra Joost Hiddes Halbertsma (1789-1869) wordt gezien als de founding father van de lexicografie van het moderne Fries. Daar valt wat voor te zeggen, want zijn postuum uitgegeven Lexicon Frisicum (1872) heeft uiteindelijk geleid tot het wetenschappelijke Woordenboek der Friese taal (1984-2011) van de Fryske Akademy, en daarmee tot allerlei andere woordenboeken die … [Lees meer...] overJ.H. Halbertsma’s Lexicon Frisicum (1872) wordt vertaald
Pas verschenen: The Dawn of Dutch. Language contact in the Western Low Countries before 1200
The Low Countries are famous for their radically changing landscape over the last 1,000 years. Like the landscape, the linguistic situation has also undergone major changes. In Holland, an early form of Frisian was spoken until, very roughly, 1100, and in parts of North Holland it disappeared even later. The hunt for traces of Frisian or Ingvaeonic in the dialects of the … [Lees meer...] overPas verschenen: The Dawn of Dutch. Language contact in the Western Low Countries before 1200
27 oktober 2017: 9e Dag van de Friese Taalkunde
Het programma en de samenvattingen van de 9th Dag van de Friese Taalkunde staat online, hier en hier. De Dag wordt gehouden op vrijdag 27 oktober 2017 op de Fryske Akademy, Doelestraat 8 te Leeuwarden en begint met koffie om 09:30 en sluit af met een borrel om 16:30. Iedereen is welkom. Er zijn geen kosten aan deelname verbonden. … [Lees meer...] over27 oktober 2017: 9e Dag van de Friese Taalkunde
22-24 april 2018: Friese Letterkunde
Op 23-24 april 2018 vindt het congres Friese Letterkunde plaats, als onderdeel van het 1e Fries Geesteswetenschappelijk Congres, in Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden. Wie een lezing wil houden over Friese literatuur, kan een samenvatting insturen naar: ehoekstra@fryske-akademy.nl. Zie hier voor meer informatie. … [Lees meer...] over22-24 april 2018: Friese Letterkunde
23-26 april 2018: First Conference on Frisian Humanities
The Fryske Akademy organizes its 1st Conference on Frisian Humanities Date 23 to 26 April 2018 Location City Theatre "De Harmonie" in Leeuwarden The event is part of ‘Lân fan taal’ (country of languages) of Leeuwarden-Fryslân European Capital of Culture. … [Lees meer...] over23-26 april 2018: First Conference on Frisian Humanities