"Het liefst zou ik zien", schrijft Tsead Bruinja in het nawoord bij de anthologie die hij deze week publiceert, "dat er nooit meer een bloemlezing verschijnt met louter Nederlandstalige poëzie." De titel, De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie, is dan ook een programma: laten we de Nederlandse poëzie anders afbakenen – niet langer als alleen maar de poëzie die in het … [Lees meer...] overPoëzie, landsgrenzen, taalgrenzen
Fries
Friese moderne klassieker in ‘gewone’ spelling
Zaterdag 22 oktober verschijnt een nieuwe editie van de Friese moderne klassieker De Reade Bwarre van Trinus Riemersma. Dit boek uit 1992, dat algemeen wordt gezien als het beste boek uit de na-oorlogse Friese literatuur, is oorspronkelijk geschreven in een zelf uitgedokterde fonologische spelling van de auteur, die destijds ijverde voor een grondige hervorming … [Lees meer...] overFriese moderne klassieker in ‘gewone’ spelling
Invloed Nederlands op Fries varieert
De Friese spreektaal heeft veel variatie, niet alleen wat de Friese dialecten, maar ook wat de invloed van het Nederlands betreft. De resultaten uit onderzoek van taalkundige Nika Stefan (Wrocław, Polen, 1985) bevestigen het wijdverbreide voorkomen van leenwoorden en leenconstructies in het gesproken Fries en het verschil met de Friese standaard, maar laten ook zien dat … [Lees meer...] overInvloed Nederlands op Fries varieert
5 november 2022: DINGtiid-lezing 2022
’30 jaar Europees Handvest: drijfzand of dansvloer?’ Zaterdag 5 november 2022 – 10.00 uurDe Koperen Tuin, Leeuwarden Op 5 november 2022 is het precies 30 jaar geleden dat Nederland het Europees Handvest voor regionale talen of talen van minderheden ondertekende. Het Europees Handvest is het fundament onder het gebruik van het Fries in bijvoorbeeld onderwijs, rechtbank en … [Lees meer...] over5 november 2022: DINGtiid-lezing 2022
14 september 2022: Presentatie biografie Tony Feitsma
Woensdag 14 september om 15.00 uur is de presentatie van de wetenschappelijke biografie: Pionier foar it Frysk. Libben en striid fan Tony Feitsma (1928-2009) Het eerste exemplaar zal worden aangeboden als onderdeel van de Conference of Frisian Humanities aan commissaris van de koning in Fryslân Arno Brok. De biografie is geschreven door dr. Liuwe H. Westra, die … [Lees meer...] over14 september 2022: Presentatie biografie Tony Feitsma
10-11 september 2022: Open dagen bij Tresoar
Tresoar bestaat dit jaar 20 jaar en om dit jubileum te vieren, zijn er op 10 en 11 september van 11.00 tot 16.00 uur open dagen bij Tresoar in Leeuwarden met allerlei activiteiten, muziek en gezelligheid. Kom langs en zie meer van het rijke verleden van Fryslân. Tresoar bewaart het Friese verleden en legt verbinding met het nu en de toekomst. In september 2002 ontstond … [Lees meer...] over10-11 september 2022: Open dagen bij Tresoar
‘Elke regel een daad voor het volk’
De zes völkische lezingen van de Friese schrijver Fedde Schurer uit 1941 en 1942 Een tsjerne is een karnton, een ton om boter in te maken. In de negentiende eeuw hoorden zulke tonnen thuis in de kelders van Friese veeboerderijen, waar de boerin verantwoordelijk was voor het botermaken. Toen rond 1880 het vermoeden rees dat de karnende Friese boerin de kantjes eraf … [Lees meer...] over‘Elke regel een daad voor het volk’
Verschenen: From West to North Frisia. A Journey along the North Sea Coast
Frisian studies in honour of Jarich Hoekstra This volume contains 25 articles covering a wide array of subjects, reflecting the breadth of scholarship of one of today’s leading experts in the field of Frisian Studies. The articles, written mostly in English and German, encompass a temporal range from Old Frisian to Modern Frisian and a geographical range from West … [Lees meer...] overVerschenen: From West to North Frisia. A Journey along the North Sea Coast
Het Nederlands is in Holland een migrantentaal
Stel nu, je zet een tijdmachine neer op de heuvel van de burcht van Leiden en besluit elfhonderd jaar terug de tijd in te gaan. Wat zou je zien? Wat zou je horen? Wat zou je meemaken? Eerst even een waarschuwing voor de argeloze tijdreiziger; de tiende eeuw is geen prettige plaats voor iemand met moderne gevoeligheden. Oorlogsgeweld, honger, overstromingen, slavernij. Kom … [Lees meer...] overHet Nederlands is in Holland een migrantentaal
Meertalig opgroeien met Fries
Kletsheads Seizoen 3, Aflevering 9 Let op: door allerlei internetproblemen tijdens de opname is de geluidskwaliteit van deze aflevering niet zo goed als het hoort te zijn. Onze excuses voor het ongemak! Hoe verloopt de taalontwikkeling van meertalige kinderen als hun twee talen op elkaar lijken? Daar hebben we het over in deze aflevering. En in het bijzonder hebben we … [Lees meer...] overMeertalig opgroeien met Fries
‘Heb je ook sibbelings?’
Als rasechte introvert ben ik een ramp met ‘small talk’: het keuvelen over koetjes en kalfjes waarbij het niet om de inhoud van het gesprek gaat, maar gewoon om het feit dat je een gesprekje hebt. Ik kán het gewoon niet, lijkt het wel, en het voelt altijd zo gekunsteld. ‘Heb je ook broers of zussen?’ is zo’n standaard ‘small talk’-vraag – weinig mensen zullen intrinsiek … [Lees meer...] over‘Heb je ook sibbelings?’
Oprop foar masterskripsjes oangeande Fryske taal en kultuer
Universitêre studinten kinne harren masterskripsje ynstjoere foar de Skripsjepriis 2020-2022 fan de Fryske Akademy. It bêste skripsjeûndersyk op it mêd fan ’e Fryske taal en kultuer wurdt beleanne mei tûzen euro. De priis wurdt ien kear yn de twa jier útrikt. Masterskripsjes kinne oant 1 juny 2022 ynstjoerd wurde foar de Skripsjepriis, dêrfoar moat wol in tal … [Lees meer...] overOprop foar masterskripsjes oangeande Fryske taal en kultuer
Crusader kings III en de geschiedenis van Holland en Friesland
Uitgelegd door een taalhistoricus mbv Crusader kings III Crusader Kings III is een computerspel waarin je je eigen heersersdynastie door de middeleeuwen leidt. Het is geen hyperrealistisch spel dat de wetenschappelijke kennis over de midddeleeuwen perfect weergeeft maar in deze video wil ik toch kort verkennen hoe dit spel een inkijkje biedt in de middeleeuwse … [Lees meer...] overCrusader kings III en de geschiedenis van Holland en Friesland
Vacatures: twa promoasjeplakken op it mêd fan de Fryske taal en kultuer
De Stifting Fryske Akademy docht wittenskiplik ûndersyk nei de Fryske taal, de meartalige maatskippij en de regionale skiednis fan Fryslân en leveret dêrmei in kritysk-opbouwende bydrage oan it ynternasjonale wittenskiplike debat en oan hoe't de mienskip him ûntjout. Al is de Fryske Akademy oan de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) liearre, it ynstitút … [Lees meer...] overVacatures: twa promoasjeplakken op it mêd fan de Fryske taal en kultuer
Verschenen: grammatica van het Saterlandse Fries
Op maandag 13 december is de Grammatik des Saterfriesischen verschenen, een online-grammatica van het Fries dat wordt gesproken in de Duitse regio Saterland. De grammatica is geschreven door Bouke Slofstra, Eric Hoekstra en Tessa Leppers van de Fryske Akademy. Voor de inhoud is de Kute Seelter sproakleere van Pyt Kramer als basis genomen en flink uitgebreid. De grammatica is … [Lees meer...] overVerschenen: grammatica van het Saterlandse Fries
Niederländer schreiben Online-Grammatik der saterfriesischen Sprache
Persbericht Fryske Akademy Ob man jetzt Saterfriesich lernen möchte, es Kindern in der Schule unterrichten will oder die Sprache als Wissenschaftler erforscht, gute Nachschlagewerke sind unverzichtbar. In der heutigen Zeit haben viele Menschen solche Nachschlagewerke am liebsten auch in digitaler Form zur Verfügung. Für sie wird es in nächster Zeit etwas einfacher, denn die … [Lees meer...] overNiederländer schreiben Online-Grammatik der saterfriesischen Sprache
Speciale aflevering Klokhuis over tweetaligheid
De meeste kinderen hebben één moedertaal. Sommige kinderen groeien op met meer dan één taal, bijvoorbeeld omdat hun moeder Nederlands is en hun vader Spaans. Of omdat er thuis Arabisch wordt gesproken en op school Nederlands. In Friesland krijgen veel kinderen zowel Fries als Nederlands met de paplepel ingegoten. Hoe is het om tweetalig te zijn? Wat zijn de voor- en nadelen van … [Lees meer...] overSpeciale aflevering Klokhuis over tweetaligheid
De best beschermde minderheidstaal van Nederland is niet het Fries
Hoewel er geen officieel beleid voor bestaat, voeren sommige Nederlandse bestuursorganen een beleid ten gunste van het Engels waar het beleid voor talen met een officieel beschermde status zwak bij afsteekt. In deze laatste bijdrage bespreek ik een paar voorbeelden en hun juridische context. Wie gebouwen van de Rijksuniversiteit Groningen binnenloopt, ziet meteen als 'push' … [Lees meer...] overDe best beschermde minderheidstaal van Nederland is niet het Fries
Gemeentelijke website moet van Europa tweetalig, maar Nederlands-Fries mag niet
Gemeentelijke websites moeten binnenkort tweetalig zijn, maar de combinatie Nederlands-Fries is niet voldoende. Er moet een buitenlandse taal bij. Tegelijk lijkt de Nederlandse wet dat standaardmatige gebruik van buitenlandse talen helemaal niet toe te staan. Hoe zit dat? Wie op de website van de gemeente Groningen kijkt, ziet daar heel wat informatie in buitenlandse talen … [Lees meer...] overGemeentelijke website moet van Europa tweetalig, maar Nederlands-Fries mag niet
Rechten van Friestalige burgers minder goed beschermd dan gedacht
De wettelijke bescherming van de Friese taal is grotendeels geregeld in de Wet Gebruik Friese taal. Dat is althans de bedoeling. Met die wet zijn een paar vreemde dingen aan de hand. Wie goed leest, ontdekt dat die wet het Fries onbedoeld juist achterstelt bij andere talen. Volgens twee belangrijke rechtsstatelijke principes mogen burgers alles doen wat niet door een wet … [Lees meer...] overRechten van Friestalige burgers minder goed beschermd dan gedacht
20 november 2021: Oudgermanistendag, Fryske Akademy
De Oudgermanistendag 2021 zal op 20 november, 2021, plaats vinden in Leeuwarden (Tresoar). Het betreft een 'hybride' bijeenkomst: op locatie, maar met de mogelijkheid om onderdelen online bij te wonen. Voor VOG-leden is de Oudgermanistendag gratis; niet-leden betalen 5 EUR. Het thema van de Oudgermanistendag is "New Perspectives on the Frisians in the Middle Ages"; het … [Lees meer...] over20 november 2021: Oudgermanistendag, Fryske Akademy
Etymologica: Gapende wonden en een mysterieuze link naar het Fries
Waar het Nederlandse woord jaap ‘diepe snee, diepe wond’ vandaan komt is niet helemaal duidelijk. In het EWN (Philippa e.a. 2009) worden zowel een afleiding van de persoonsnaam jakob > jaap als een verband met het werkwoord gapen als etymologische mogelijkheden genoemd. Een korte verkenning van de dialectvariatie binnen het Nederlands en de etymologische aanknopingspunten in … [Lees meer...] overEtymologica: Gapende wonden en een mysterieuze link naar het Fries
Hoe het Friese werkwoord verandert
Alles wat in Fryslân gebeurt, komt in de rest van Nederland vijftig jaar later. Dat geldt in ieder geval op taalgebied: het intensieve contact met een verwante taal dat het Nederlands ondergaat met het Engels, dat kennen de Friezen al langer, met het Nederlands. Iedereen in de provincie spreekt in ieder geval óók Nederlands. Wat zulke langdurige en intensieve tweetaligheid … [Lees meer...] overHoe het Friese werkwoord verandert
Woen bij de Friezen
De vereerde zienergod Woen, wijs met zijn warende raven over Middelgaard, werd vroeger Weda genoemd door de heidense Friezen en hun nazaten. Dat is althans wat heden vaak gesteld wordt. Maar klopt het ook? En hoe zit het met woansdei en wensdei, de Friese evenknieën van woensdag? Een kostbaar aandenken In de omgeving van het gehucht Swichum, … [Lees meer...] overWoen bij de Friezen
19 november 2021: 11e Dag van de Friese Taalkunde
Het Taalkundig Werkverband van de Fryske Akademy organiseert dit jaar de 11e Dag van de Friese Taalkunde, als onderdeel van de ‘Myn Taal’-viering rond Kneppelfreed. De 11e Dag van de Friese Taalkunde is van belang voor iedereen die zich bezighoudt met de studie van het Fries in brede zin: het mag gaan om historische, sociologische of taalkundige benaderingen, als er maar een … [Lees meer...] over19 november 2021: 11e Dag van de Friese Taalkunde