Door Leonie CornipsWoorden in een zin zijn ruwweg te verdelen in twee soorten. Er zijn inhoudswoorden die naar iets in de werkelijkheid verwijzen en waarbij onmiddellijk een beeld opdoemt, zoals bij de woorden ‘boom’, ‘hond’ en ‘rennen’. In principe zijn inhoudswoorden onbeperkt in aantal; we verliezen woorden omdat we ze niet meer (willen) gebruiken of omdat waarnaar ze … [Lees meer...] overFunctiewoorden
dialecten
Nogmaals OOM en NONKEL
Oorspronkelijk verschenen in de Dialectatlas van het Nederlands (red. Nicoline van der Sijs, Amsterdam 2011) (met een verbeterde kaart) door Jan Stroop Dit is een hoofdstukje uit de Dialectatlas van het Nederlands. Ik publiceer ’t opnieuw omdat ik de tekst en ’t bijhorende kaartje op een belangrijk punt heb moeten verbeteren: ik ging er eerst ten onrechte van uit dat … [Lees meer...] overNogmaals OOM en NONKEL
Vernederlandsingen in de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten
Een oproep tot medewerkingDoor Nicoline van der SijsVandaag wordt de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND) gelanceerd, zie het persbericht hier en zie de website. De eWND bevat complete tekstuitgaven van dialectwoordenboeken, met inleidingen waarin uitleg wordt gegeven over de uitspraak, spelling en grammatica van het dialect. Die complete tekstuitgaven … [Lees meer...] overVernederlandsingen in de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten
Taalkunstenaars in de dop: De toekomst van tweetalig Limburg
Inspiratiebijeenkomst op donderdag 19 november 2015 van 13.00-17.30 uurLocatie: Fontys Hogeschool, Mgr. Claessenstraat 4 in SittardEen halve eeuw geleden was de gedachte dat dialect spreken een achterstand zou opleveren in de ontwikkeling van het Nederlands van het jonge kind. Sinds de jaren negentig laat taalkundig verwervings- en cognitieonderzoek voorzichtig zien dat … [Lees meer...] overTaalkunstenaars in de dop: De toekomst van tweetalig Limburg
Lancering elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND)
Het Meertens Instituut lanceert op 16 juni een nieuwe databank: de elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND) (http://www.meertens.knaw.nl/ewnd). Het doel van de eWND is om zoveel mogelijk dialectwoordenboeken digitaal beschikbaar en doorzoekbaar te maken. De eWND bevat een alsmaar groeiend aantal oude en modernere Nederlandse dialectwoordenboeken. Alle … [Lees meer...] overLancering elektronische Woordenbank van de Nederlandse Dialecten (eWND)
Ja hoor, ook dialect kan nuttig zijn in de klas (maar met mate)
Door Steven Delarue Sinds dinsdagavond lopen de reacties op het korte interview dat ik dinsdag op Radio 1 gaf vlotjes binnen, en bijna allemaal snijden ze hetzelfde thema aan: dialect in de klas. Over tussentaal hoor ik eigenlijk niet veel meer (omdat het intussen al zo vaak is verkondigd?), maar dat ik het aangedurfd heb om te zeggen dat ook dialect nuttig kan zijn in de klas, … [Lees meer...] overJa hoor, ook dialect kan nuttig zijn in de klas (maar met mate)
Succes in dialect
Door Leonie CornipsIn de jaren vijftig zou het voor Rowwen Hèze, Ivo Rosbeek, Normaal of Nynke Laverman onmogelijk geweest zijn om in het Nederlands, dialect of Fries te zingen. Nederlandstalige muziek was toen oubollig en dialecttalige muziek te eenvoudig en uitermate braaf. Maar volgens Hans op de Coul en Ine Sijben kantelt ‘het beeld van dialect als museumstuk’ in de jaren … [Lees meer...] overSucces in dialect
Rowwen Hèze gaat digitaal
Door Leonie CornipsIn diepe stilte werken we hard aan het Limburgportaal in de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren, die iedereen de DBNL noemt. De DBNL was altijd zelfstandig maar is met ingang van 1 januari 2015 onderdeel geworden van de Koninklijke Bibliotheek. De DBNL digitaliseert de Nederlandse literatuur snel, betrouwbaar en in zeer hoge kwaliteit. … [Lees meer...] overRowwen Hèze gaat digitaal
30 Jaar Over Rowwen Hèze: auteurs en bijdragen in vogelvlucht
Voorwoord bij: Cornips, Leonie & Barbara Beckers (red.). 2015. Het dorp en de wereld. Over dertig jaar Rowwen Hèze. Nijmegen: Uitgeverij Vantilt. pp 264 30 Jaar Over Rowwen Hèze: auteurs en bijdragen in vogelvlucht Door Leonie Cornips Rowwen Hèze bestaat dertig jaar en trekt volle poptempels, weidetenten en theaters met steeds nieuwe fans en trouwe fans die hun band al … [Lees meer...] over30 Jaar Over Rowwen Hèze: auteurs en bijdragen in vogelvlucht
Limburgs in triolen
Vandaag verschijnt het boek Het dorp en de wereld. Over dertig jaar Rowwen Hèze, onder redactie van Leonie Cornips en Barbara Beckers. Het onderstaande artikel is een voorpublicatie uit dit boek.Door Marc van OostendorpZo expliciet als Guus Meeuwis (kedeng kedeng kedeng kedeng) doen weinig artiesten het, maar aan veel populaire muziek ligt hetzelfde strakke ritme ten … [Lees meer...] overLimburgs in triolen
Het Limburgs is als middeleeuws Engels
Door Marc van OostendorpEen gesprek dat ik eerder deze week hield met Ben Hermans van het Meertens Instituut (en de Vrije Universiteit) over waarom het belangrijk is om Limburgse dialecten te bestuderen, en waarom deze dialecten meer lijken op middeleeuws Engels dan op het Chinees. … [Lees meer...] overHet Limburgs is als middeleeuws Engels
Waarom Abruzzo zo mooi is: Umlaut
Door Marc van OostendorpIn de video van deze week leg ik uit waarom Abruzzo zo'n mooie streek is. Ik schreef ook een wetenschappelijk artikel over metafonie. … [Lees meer...] overWaarom Abruzzo zo mooi is: Umlaut
Japan aan de Maas
Door Leonie CornipsVolgens het CBS leefden er in 2011 achtduizend Japanners in Nederland. De meesten wonen in Amstelveen, ook wel Japan aan de Amstel genoemd. De Japanners daar zijn expats die met hun gezin tijdelijk uitgezonden zijn om in de hoofdkantoren van grote Japanse bedrijven te werken. Mijn collega Anna Strycharz heeft met een prestigieuze beurs twee jaar lang … [Lees meer...] overJapan aan de Maas
Attenoje: Jiddisch ondergronds
Door Marc van Oostendorp Het Nederlandse Jiddisch, de taal van de Asjkenazische joden in Nederland, is volgens de meeste geleerden al aan het begin van de twintigste eeuw uitgestorven. Het assimilatiebeleid dat de Nederlandse regering in de negentiende eeuw had ingezet – Joden moesten ook op school en in de sjoel zoveel mogelijk Nederlands spreken, de Tenach moest in die … [Lees meer...] overAttenoje: Jiddisch ondergronds
Web: Dagwoord – een jaar lang aftellen
Het afscheid van Siemon Reker als hoogleraar Groninger taal en cultuur aan de RUG wordt begeleid met een dagelijkse column over taal, meer in het bijzonder telkens over een woord. Half maart volgend jaar vindt dat afscheid plaats en in de aanloop daar naartoe wil Reker op werkdagen betrekkelijk lukraak een Gronings boek uit de kast pakken en op basis hiervan in een korte tekst … [Lees meer...] overWeb: Dagwoord – een jaar lang aftellen
Eindhovens is stoer – voor vwo’ers
Door Marc van Oostendorp Het dialect mag dan langzaam maar zeker uit Eindhoven verdwenen zijn, de zachte g blijft altijd bestaan. Dat blijkt in ieder geval uit een artikel van Max Wilting, Roeland van Hout en Jos Swanenberg in het nieuwe nummer van Taal en Tongval. Van Wilting en zijn collega's legden 259 scholieren in de regio Eindhoven een vragenlijst voor: vonden … [Lees meer...] overEindhovens is stoer – voor vwo’ers
‘Allez, moeder, het is te hopen dat je goed slaapt’
Door Marc van Oostendorp Een jaar of vijftien geleden had ik een heel fraai sluitende theorie, die moest verklaren waarom er in Nederland wél films, popliedjes en stripverhalen in het dialect gemaakt werden en in Vlaanderen niet. Waar het noorden Wilde mossels, Skik en Haagse Harry had, kon je in het zuiden geen cd'tje persen en geen pagina drukken … [Lees meer...] over‘Allez, moeder, het is te hopen dat je goed slaapt’
Sjtómme Limburger
Door Leonie Cornips Gé Reinders heeft maar twee coupletten in zijn lied Sjtómme Limburger van het album ‘As ’t d’r op aan kump’ nodig om het hart te raken van het onderzoek naar Taalcultuur in Limburg. In het eerste couplet van Sjtómme Limburger introduceert Gé een ik-figuur die ons laat weten dat hij met rijke mensen op een boot voor het land van de vrijheid – Amerika – … [Lees meer...] overSjtómme Limburger
’t Poldernederlands is toch echt iets aparts
door Jan StroopOp Wikipediavind je ook een hoofdstuk over het Poldernederlands. Dat gaat over mijn ontdekking en beschrijving van dit sub-ABN. Een intrigerende passage in die tekst is de volgende: “Critici van het concept Poldernederlands wijzen erop dat het verschijnsel van de lager aangezette diftong op zichzelf niet nieuw is. De verlaging van de diftongen in de … [Lees meer...] over’t Poldernederlands is toch echt iets aparts
’t Mestreechts is online
Door Leonie Cornips Onlangs is in het Theater aan het Vrijthof de website gelanceerd van de Dictionair vaan de Mestreechter Taolin aanwezigheid van zo’n negenhonderd belangstellenden. De Maastrichtenaar Roger Weijenberg heeft deze website ingericht en visueel vormgegeven. De naam Dictionairis veel te bescheiden want wat er op deze site te zien valt, is veelomvattender dan een … [Lees meer...] over’t Mestreechts is online
Die doet woone in Rome
Door Leonie Cornips In de Provinciale Zeeuwsche Courant viel vorig jaar te lezen: ‘Eens in de zoveel tijd valt bij een onzer verslaggevers een verzoek om medewerking in de bus van het fameuze Meertens Instituut, dat diepgaand onderzoek doet naar zaken als regionale verschillen in de viering van Pasen of de manier waarop men in de diverse landsdelen een spijkerbroek … [Lees meer...] overDie doet woone in Rome
(De)standaardisering in Europa: kwantitatieve en kwalitatieve methoden
Taal & Tongvalcolloquium 2014, vrijdag 28 november, GentOp vrijdag 28 november vindt in de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde (KANTL) in Gent het jaarlijkse Taal & Tongvalcolloquium plaats. Dit jaar is het thema (De)standardisation in Europe: Qualitative and quantitative approaches. Het programma is rijk gevuld, met naast vier internationale … [Lees meer...] over(De)standaardisering in Europa: kwantitatieve en kwalitatieve methoden
Wat vindt men op de lerarenopleiding van accenten?
Door Jos SwanenbergEerstejaars studenten van de lerarenopleiding vinden dat het spreken van Nederlands met een accent best mag, zelfs voor de klas. Maar het maakt wel uit over welk accent we het dan hebben.Dat blijkt uit de eerste resultaten van een enquête die Petra Poelmans, Anne Kerkhof en ik hebben afgenomen bij studenten van de lerarenopleiding in Tilburg. Er waren 136 … [Lees meer...] overWat vindt men op de lerarenopleiding van accenten?
Die Muur, was dat ook een Taalmuur?
door Jan Stroop Door alle aandacht die ’t 25-jarig jubileum van de Val van de Berlijnse Muur krijgt, komt bij mij de herinnering boven aan ’t Colloquium ‘Dialect and Standard Language’ dat in Amsterdam plaatsvond, aan de Vrije Universiteit, van 15-18 oktober 1990, dat wil zeggen nog geen jaar na de val van die muur. Aan dat congres nam ook deel Professor Dr. … [Lees meer...] overDie Muur, was dat ook een Taalmuur?
Que sera, sera
Door Leonie Cornips Onlangs was ik bij mijn oude buurvrouw op bezoek die in Brunssum naar een zorginstelling verhuisd is. Ik had haar lang niet meer gezien en voelde me daar ongemakkelijk bij. Vooral omdat ik deze buurvrouw in de tijd dat ik nog thuis woonde als een tweede moeder beschouwde; ik noem haar dan ook mijn tante. Zij was vergeleken met mijn moeder een échte prater … [Lees meer...] overQue sera, sera