Voor taalkundigen zijn alle taalvariëteiten in principe gelijkwaardig, maar iedereen weet ook dat sommige meer aanzien hebben dan andere. Door inconsistente nationale en regionale beleidskeuzes worden niet alle taalvariëteiten gelijk behandeld. Nederland en het noorden van België vormen samen de Nederlandse Taalunie (NTU). Sinds het oprichtingsverdrag van 1980 (Verdrag … [Lees meer...] overAlle dialecten zijn gelijk, maar…
dialecten
Hoalt d’eigen sproake in eer’
Een boek over het Hellendoorns dialect De taal van Hellendoorn van Jan Nijen Twilhaar biedt een unieke kijk op de taal en cultuur van Hellendoorn. Ik ben veel te weten gekomen over de taal en cultuur van Hellendoorn waar ik wel geboren, maar niet getogen ben. Mijn ouders waren net als Gerard en zijn vrouw uit het boek: ze wilden hun kinderen (helaas voor mij) geen … [Lees meer...] overHoalt d’eigen sproake in eer’
Er zijn belangrijker dingen dan dialecten
Een paar maanden geleden kreeg ik van iemand die kleiner ging wonen een stapeltje boeken van A.A. Weijnen (1909-2008) – tot aan zijn pensioen hoogleraar in Nijmegen en dus in zekere zin mijn voorganger. Daarnaast was hij een van de belangrijkste dialectonderzoekers die Nederland heeft gekend, en over zijn vakgebied gaat bijvoorbeeld het boekje Wezen en waarde van het dialect … [Lees meer...] overEr zijn belangrijker dingen dan dialecten
Mauwen
Waar komt vertaler Eva Wissenburg vandaan? Met die vraag bleef ik versuft achter nadat ik haar prozaboek Gek van Parijs gelezen had. Het is als Fou de Paris ter wereld gebracht door de in Luik geboren Eugène Savitzkaya, in een Frans dat zo hallucinant lenig moet zijn geweest dat de vertaler het louter recht kan doen met een Nederlands … [Lees meer...] overMauwen
Etymologica: Pissebed is toch uit ’t Frans
"Omtrent de herkomst van de lexicologische overeenkomst aan weerszijden van een taalgrens heerst doorgaans geen onzekerheid" (A.A. Weijnen, 1964) In 2016 verscheen er op Neerlandistiek een artikel van Michiel de Vaan over de etymologie van pissebed in de betekenis ‘paardebloem’, maar ook in die van ’t ‘veelpotige, knagende schaaldier’ dat ook keldermot genoemd … [Lees meer...] overEtymologica: Pissebed is toch uit ’t Frans
18 juni 2025: Da Vincilezing over dialecten en het ABN
Op 18 juni 2025 organiseert de KVAB een lezing over Edgard Blancquaert, getiteld "Dialecten en het ABN" in Paleis der Academiën, Brussel. Edgard Blancquaert (1894–1964) was een pionier in de dialectologie en taalstudie in Vlaanderen. Na een bewogen leven, waaronder dienst in de Eerste Wereldoorlog en studie in Londen en Parijs, werd hij hoogleraar … [Lees meer...] over18 juni 2025: Da Vincilezing over dialecten en het ABN
Red de rijkdom van onze dialecten
Hoeveel talen worden er gesproken in Nederland en Vlaanderen? Niemand die het weet. Zelfs als we talen als het Armeens, Berber, Catalaans, Deens, Ewe – en al die andere migratietalen van de afgelopen eeuw – buiten beschouwing laten, blijft het antwoord onbekend. Ook bij de autochtone talen is het aantal niet vast te stellen. Natuurlijk: er is het Limburgs, het West-Vlaams, het … [Lees meer...] overRed de rijkdom van onze dialecten
Etymologica: Sibbediksie
Een lezer vroeg me naar de etymologie van het Scheveningse woord sibbediksie ‘gezag, toezicht’: “Ik heb al bij latinisten geïnformeerd, Latijnse en Franse woordenboeken geraadpleegd, zonder resultaat. Sibi dictus? Kunt u dit raadsel oplossen?” Ik ga mijn best doen. Sibbediske Van dit sibbediksie had ik nooit gehoord, maar Scheveningse bronnen vermelden het woord … [Lees meer...] overEtymologica: Sibbediksie
Dialect rond het IJsselmeer
Het IJsselmeer is een interessant dialectgebied. In de jaren dertig van de vorige eeuw trok het al de aandacht van dialectonderzoekers: enerzijds komen drie van de belangrijkste dialectgroepen van ons taalgebied er samen, het Fries, het Nedersaksisch (de groep dialecten van Groningen tot de Veluwe) en het Hollands (waar we het Utrechts ook toe rekenen). Tegelijkertijd is er, … [Lees meer...] overDialect rond het IJsselmeer
Westland, Hoeksche Waard en Kinderdijk
In de vierde aflevering van Spreek de Streek gaan Mathilde en Charlene op zoek naar de sporen van streektaal bij molenaars en muzikanten. Ze starten bij oermolenaar Cock van den Berg, die de Kinderdijk heeft zien veranderen van een cruciale machine in de strijd tegen het water tot een attractie waar met name buitenlandse toeristen op afkomen. Wat heeft deze ommekeer met de … [Lees meer...] overWestland, Hoeksche Waard en Kinderdijk
Gezocht: studenten met hart voor dialect
De Universiteit Gent werkt momenteel samen met een aantal partners aan een grootschalig corpus van gesproken Nederlandse dialecten. Daarvoor zoekt het projectteam nog studenten die transcripties willen maken van de opnames uit Noord-Holland, Zuid-Holland, Overijssel, Utrecht, Gelderland en Drenthe. We zoeken specifiek studenten uit een talenrichting (van gelijk welke … [Lees meer...] overGezocht: studenten met hart voor dialect
Call: Discovering and uncovering Cleverlandish
Taoltje in de buurt: een degske offe ut Klèffelaonds Friday May 23, 2025 – Centre for Language Studies, Radboud University Cleverlandish, also known as Kleverlands in Dutch, is a dialect continuum within the Low-Franconian speaking area. Its geographical extension goes beyond national borders, as it stretches westwards in the Netherlands, particularly the easternmost … [Lees meer...] overCall: Discovering and uncovering Cleverlandish
Gezocht: student-assistenten met dialectkennis
De Universiteit Gent werkt momenteel samen met een aantal partners aan een grootschalig corpus van gesproken Nederlandse dialecten. Daarvoor zoekt het projectteam nog studenten die transcripties willen maken van de opnames uit Noord-Holland, Zuid-Holland, Overijssel, Utrecht, Gelderland en Drenthe. We zoeken specifiek studenten uit een talenrichting (van gelijk welke … [Lees meer...] overGezocht: student-assistenten met dialectkennis
Bekakt of plat: de taal van Den Haag
In de derde aflevering gaan Mathilde en Charlene naar Den Haag, de politieke hoofdstad van Nederland, waar taalgebruik een opvallend contrast vormt. Ze horen over de kenmerkende 'r', die zo typisch is voor het Haags. (podcast) … [Lees meer...] overBekakt of plat: de taal van Den Haag
De oorsprong van het Rotterdams
In Rotterdam gaan Mathilde en Charlene met stadsgids Herco Kruik naar een schipperskroeg op het Noordereiland en horen ze over de ‘natte T’ ’— kenmerkend voor het platte Rotterdams, dat van oudsher de taal van de werkende klasse was. De ‘t’ wordt op plekken toegevoegd waar hij niet hoort en juist weggelaten op plekken waar ie officieel wel hoort. Kruik houdt van het Rotterdams … [Lees meer...] overDe oorsprong van het Rotterdams
12 april 2025: Geef mij maar Amsterdams
Op 12 april in het Torpedo Theater (al bijna dertig jaar Amsterdams kleinste): 'Geef mij maar Amsterdams'. Je hoort steeds minder #Amsterdams om je heen, maar vandaag even niet. Wie spreekt het mooiste/oorspronkelijkste/sappigste Amsterdams en gaat met de titel en de beker de nacht in? Meer informatie volgt maar vast staat dat accordeon-coryfee André Vrolijk en … [Lees meer...] over12 april 2025: Geef mij maar Amsterdams
12 april 2025: Presentatie De taal van Hellendoorn
Op zaterdagmiddag 12 april 2025 presenteert Uutgeverieje ’n Boaken haar nieuwste boek: De taal van Hellendoorn, geschreven door oud-Hellendoorner dr. Jan Nijen Twilhaar. In De taal van Hellendoorn wordt het Hellendoorns van alle kanten belicht: grammatica, klanken, uitspraak, spelling enz. Er zijn hoofdstukken over persoonsnamen, veldnamen en bijnamen, waar ook de … [Lees meer...] over12 april 2025: Presentatie De taal van Hellendoorn
Gronings leren met een romantische komedie
Lancering gratis online cursus Gronings 6 maart Uit recent onderzoek blijkt dat het Gronings nog weinig van ouder op kind wordt doorgegeven. Om het laagdrempelig leren van het Gronings toch mogelijk te maken, hebben de Rijksuniversiteit Groningen en Centrum Groninger Taal & Cultuur in de afgelopen drie jaar een zogeheten MOOC (massive open online course) ontwikkeld. In … [Lees meer...] overGronings leren met een romantische komedie
Waarom is het Limburgs geen taal?
Het Fries is een taal, het Nedersaksisch een dialect en iemand die alleen af en toe ‘houdoe’ zegt heeft een accent. Maar wat is het verschil en wie bepaalt dat? Taalkundige Marc van Oostendorp legt het uit. … [Lees meer...] overWaarom is het Limburgs geen taal?
Duivens (Liemers, Kleverlands) en Frans
Het Duivens, een Liemerse versie van het Kleverlands, heeft enkele opmerkelijke verschijnselen gemeen met het Frans, zoals ‘liaison’ en ‘enchaînement’. Het verschijnsel ‘liaison’ betreft het verschil in de uitspraak van bijvoorbeeld de t in accent grave en accent aigu. De t is bij accent grave niet te horen, maar wel bij accent aigu. Bovendien doet zich hier ‘enchaînement’ … [Lees meer...] overDuivens (Liemers, Kleverlands) en Frans
Op syn Gitersk (*1751- † ?X) II*. By it weiwurden fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Taalkundige ferskillen tusken it Stellingwerfsk en it Gitersk? Yn Op syn Gitersk I is de skiednis fan de opkomst en delgong fan it Nedersaksyske dialekt boppe de Tsjonger of Kuunder ferteld mei de taalsosjologyske achtergrûnen dêrfan. It die bliken dat de sterk geografysk bepaalde identiteit fan it Gitersk syn namme oant op it lêst bewarre hie. De fraach is no oft dat mei de … [Lees meer...] overOp syn Gitersk (*1751- † ?X) II*. By it weiwurden fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
2 november 2024: Dialect, allicht!? Tweede editie van de Gij-dag in Goirle
Op 2 november 2024 komt de dialectgemeenschap Brabanders en hun Taal weer fysiek samen op de Gij-dag! Dit jaar heeft de Gij-dag de ondertitel 'Dialect, allicht!?'. Iedereen weet dat het gebruik van dialect op straat, in de culturele sector en in de zorg niet vanzelfsprekend is... of juist wel? Op het programma staan onder andere taalwetenschapper Kristel Doreleijers, … [Lees meer...] over2 november 2024: Dialect, allicht!? Tweede editie van de Gij-dag in Goirle
Op syn Gitersk (*1751- †2011). By it ferstjerren fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Ien fan de bêst bewarre geheimen op taalsosjologysk en dialektologysk gebiet yn Fryslân is wol it saneamde ‘Gieters’, it no útstoarne dialekt fan it Nedersaksysk, as migraasjetaal ôfkomstich fan it Oeriselske Gieteren (Giethoorn) en omkriten. Yn 1751 waard it foar it earst troch de earste turfmakkers nei Aldehaske en omkriten meibrocht, yn 2011 is de lêste sprekker yn Lúnbert … [Lees meer...] overOp syn Gitersk (*1751- †2011). By it ferstjerren fan ien fan de migraasjetalen fan Fryslân
Unne koe in de klas
Het proefschrift van Kristel Doreleijers is gebaseerd op het idee dat voor mij altijd de belangrijkste fascinatie is van de taalwetenschap: dat je een klein detail neemt van de taal en laat zien wat daar allemaal aan vastzit. Voor Doreleijers is dat detail het feit dat je in de Brabantse dialecten verschil maakt tussen mannelijke en vrouwelijke zelfstandig naamwoorden op … [Lees meer...] overUnne koe in de klas
Op syn Hylpersk
Nei oanlieding fan it ferskinen fan: Dyami Millarson, Beknopt woordenboek Nederlands-Hindeloopers. Hindeloopen 2024. Op 22 septimber ferline jier wie ik op de Streektalekonferinsje fan de Taalunie yn Frjentsjer. Elk moast oan it begjin - nêst de namme - it dialekt dat hy fertjintwurdige op in kaartsje skriuwe. Ik wie dêr net foar it Frysk, dat ik keas foar it Leewarders en … [Lees meer...] overOp syn Hylpersk
