De Multatuli-leescursus (81 - toegift) - Had Multatuli in de vele jaren dat hij in Duitsland woonde maar meer in het Duits geschreven dan altijd in dat Hollands van hem! Dan was er dit jaar zeker een fraai hoorspel verschenen over zijn woelige leven. - Jij weet wel hoe je een reünie gezellig moet beginnen. - Zeg nu zelf, de scripts die Ger Beukenkamp verzamelde in … [Lees meer...] overEen nog gedeeltelijk geklede Eduard Douwes Dekker ligt op een naakte vrouw
De Multatulileesclub
Het leven een leescursus
De Multatulileescursus (slot) Literatuur is een gesprek. Wie een boek leest, kan dat boek niet alleen maar consumeren, je moet er van alles van jezelf in stoppen. Gevoelens. Beelden. Begrip. Ervaring. Zonder dat alles blijven de letters zwart. Een boek lezen, een boek écht lezen, betekent altijd praten met iemand anders. Een goed boek lezen betekent bovendien dat je … [Lees meer...] overHet leven een leescursus
En zo kwam hij ook via de Frans-Duitse oorlog bij de hoofdthema’s van zijn werk terecht
De Multatulileescursus (80) - Eigenlijk zou er een uitgave moeten komen waarin deze biografie van Dik van der Meulen de Volledige Werken begeleid. Waarin je door dat werk geleid wordt aan de hand van zijn teksten, in plaats van die vreemde tekstjes die Stuiveling schreef. - En dan een selectie van die Werken: niet die vele, vele documenten, maar wel de mooiste brieven … [Lees meer...] overEn zo kwam hij ook via de Frans-Duitse oorlog bij de hoofdthema’s van zijn werk terecht
‘Eene dergelijke ontaarding van den boekhandel, waartegen argelooze lezers gewoonlijk slecht gewapend zijn’
De Multatulileescursus (78) - Dat boekje van Marie Anderson is een studie in vriendschap! - Vind je? Een boekje waarin ze hem in 1901, dus bijna vijftien jaar na zijn dood, neerzet als een soort Harvey Weinstein van de negentiende eeuw? Waarin de ene na de andere vrouw door hem 'tot vrouw wordt gemaakt'? Een studie in vriendschap? … [Lees meer...] over‘Eene dergelijke ontaarding van den boekhandel, waartegen argelooze lezers gewoonlijk slecht gewapend zijn’
Wie die niet inziet, heeft Multatuli’s leven en streven nooit begrepen of aangevoeld
De Multatulileescursus (78) - Jammer, dit! Ik had me hier zo op verhoogd. Kristalman van Atte Jongstra is een van mijn favoriete boeken over Multatuli, en ik had me daarom enorm verheugd op dit boek. … [Lees meer...] overWie die niet inziet, heeft Multatuli’s leven en streven nooit begrepen of aangevoeld
M’n allervriendschappelykst plan is, u te verpletteren.
De Multatulileescursus (77) - Toch gek hoe dat werkt, ik werd echt een beetje treurig van deze laatste twee delen van de Volledige Werken. Al die doodsberichten! Na anderhalf jaar met Multatuli bezig zijn krijg je toch het gevoel dat je echt iemand verliest. - Mensen, we gaan op de sentimentele toer! … [Lees meer...] overM’n allervriendschappelykst plan is, u te verpletteren.
Het interesseerde me enorm hoe sommige Pietjes sommige Mietjes krijgen – al waren ze maar verzonnen
De Multatulileescursus (75) - Kunnen jullie me zien? - Ik kan je wel zien, maar niet horen! - Grappenmaker. Het is twee weken én een eeuwigheid geleden dat we elkaar gezien hebben. Fijn dat we elkaar nu op deze manier kunnen treffen. We zouden nog Multatuli's brieven uit 1885 en 1886 met elkaar bespreken. … [Lees meer...] overHet interesseerde me enorm hoe sommige Pietjes sommige Mietjes krijgen – al waren ze maar verzonnen
Multatuli had zomaar omver geblazen kunnen worden door de storm van etniciteit, identiteit, diversiteit en intersectionaliteit
De Multatulileescursus (74) - Hebben jullie het nieuwste nummer van Zacht Lawijd gelezen? - Ja, wat is dat toch een heerlijk blad. En dan komen ze nu ook nog met een Multatuli-special, met allerlei ver-ruk-ke-lij-ke bijdragen! … [Lees meer...] overMultatuli had zomaar omver geblazen kunnen worden door de storm van etniciteit, identiteit, diversiteit en intersectionaliteit
Het maakt hem vertrouwd met… kletsen!
De Multatulileescursus (73) - We zijn nu toch wel duidelijk in de laatste jaren van Multatuli aanbeland, de jaren van bitterheid en wrok. - Hoe bedoel je? Hij schrijft juist af en toe enorm enthousiast en warm. Ik zou juist zeggen: de mildheid is ingetreden! Dat briefje dat hij aan de schrijver Vosmaer schrijft als deze aankondigt met zijn gezin langs te willen komen … [Lees meer...] overHet maakt hem vertrouwd met… kletsen!
Ik houd van zulke opmerkingen, als bydragen tot kleine-menschen studie
De Multatulileescursus (72) - Als je één conclusie kunt trekken uit het 22e deel van de Volledige Werken: voor iemand die voortdurend klaagde dat hij niet kon schrijven, kon Multatuli behoorlijk goed schrijven. - Volgens editeur Van den Bergh zou er zelfs 'bijna een achtste bundel Ideeën te putten zijn uit de mooiste brieven van dit jaar'. … [Lees meer...] overIk houd van zulke opmerkingen, als bydragen tot kleine-menschen studie
Welk kind zou voor zoo’n vader wel achting kunnen hebben?
De Multatulileescursus (71) - Wat heb je daar? - De bundel Ik heb niets tegen antisemieten, ik lééf ervan met stukken van Ischa Meijer (1943-1995). Deze week verschenen, omdat Ischa gisteren vijfentwintig jaar dood was. Geredigeerd door Ronit Palache. - Oké. Maar we gingen vandaag toch de brieven uit de jaren 1882 en 1883 lezen in de Volledige Werken. … [Lees meer...] overWelk kind zou voor zoo’n vader wel achting kunnen hebben?
’t Is net of je het weer voor de eerste keer mag lezen
De Multatulileescursus (70) - Zeg nu zelf, dit is toch het beste portret dat ooit van Komrij gemaakt is? Het is de eerste tekening in het tweede deel van Woutertje Pieterse bewerkt en in beeld gebracht door Jan Kruis. Komrij had namelijk de inleiding geschreven. We zien hem hier als de chagrijnige negentiende-eeuwse letterheer die hij ook kon zijn. … [Lees meer...] over’t Is net of je het weer voor de eerste keer mag lezen
Myn laatste eten was een door honden bepist stuk zwart brood geweest.
De Multatulileescursus (69) - Je zou de loopbaan van Multatuli kunnen beschrijven als een helling naar een steeds grotere afkeer van het schrijven. - Hoe bedoel je dat? … [Lees meer...] overMyn laatste eten was een door honden bepist stuk zwart brood geweest.
A wife-beater, gambler and drunkard
De Multatulileescursus (68) - We zouden nu bijna aan het einde van onze leescursus moeten zijn, toch? Over iets meer dan een maand vieren we de tweehonderdste geboortedag van Multatuli. - Maar we hebben nog zoveel te lezen! Zelfs als we nu de Volledige Werken snel zouden lezen, haalden we het net niet: er liggen nog vijf delen te wachten. En dat nog even los van alles … [Lees meer...] overA wife-beater, gambler and drunkard
’n Boek is oprecht en ’n mensch niet
De Multatulileescursus (67) - We zijn met dit deel 20 van de Volledige Werken toch wel echt in de periode Hans van den Bergh en Berry Dongelmans beland, die de redactie hadden overgenomen na de dood van Stuiveling. - Huh? … [Lees meer...] over’n Boek is oprecht en ’n mensch niet
By elke aanraking met vreemden moet ik me geweld aandoen
De Multatulileescursus (66) - Het gekke is: we hebben nu de afgelopen weken twee perioden mee mogen lezen waarin Multatuli door Nederland toerde met ';voordrachten', namelijk in 1878 en 1879. Aantekeningen die hij maakte voor die lezingen zijn de revue gepasseerd, recensies, reacties op recensies, brieven die hij zelf schreef over die 'voordrachten', maar ik kan niet … [Lees meer...] overBy elke aanraking met vreemden moet ik me geweld aandoen
Een zoentje voor Wouter, ik zal zeker aardigheid in hem hebben
De Multatulileescursus (65) - Ik moet toegeven dat ik er in het begin een beetje tegenop zag dat we in deze cursus ook al die delen 'brieven en documenten' gingen lezen, maar dat het me tot nu toe alles meevalt. - Ja, neem nu die brieven uit 1878 die we nu hebben gelezen. Dat is toch weer een hele roman op zich! Ineens krijgen we een inkijkje in de verhouding tussen … [Lees meer...] overEen zoentje voor Wouter, ik zal zeker aardigheid in hem hebben
Een koningin moet rijk zijn
De Multatulileesclub (64) - Als er een prijs was voor de neerlandicus van het jaar 2019, zou die Elsbeth Etty waarschijnlijk niet ontgaan. Twee boeken heeft ze dit jaar gepubliceerd, over Willem Wilmink en over Maarten 't Hart, daarnaast heeft ze het initiatief genomen voor de Multatuli-leerstoel aan de VU. En dan komt ze op de valreep ook nog met dit boekje, … [Lees meer...] overEen koningin moet rijk zijn
‘Het probleem blijft ondertussen dat ik niets over Multatuli te vertellen heb’
De Multatulileesclub (63) Door Marc van Oostendorp - Ja! De jaren tachtig! - Van de twintigste eeuw. - De jaren tachtig van de twintigste eeuw. Die spatten je wel tegemoet uit dit boekje Er is niets poëtischer dan de waarheid. … [Lees meer...] over‘Het probleem blijft ondertussen dat ik niets over Multatuli te vertellen heb’
Niet ’n quasi-geleerde beschaving, niet ’n politisch-kranterige koffiehuis-beschaving, niet ’n salonfrazen-beschaving
De Multatulileescursus (62) - Multatuli had iets met stilstand. Al in Max Havelaar speelt hij ermee dat hij zijn held best een tijdje kan laten hangen om te gaan uitweiden over allerlei andere zaken. In de tweede helft van dit zevende deel van de Ideën, doet hij dat nog wat uitgebreider. Hij blijft de lezer maar plagen met de vraag of Wouter wel ooit in Haarlem zal … [Lees meer...] overNiet ’n quasi-geleerde beschaving, niet ’n politisch-kranterige koffiehuis-beschaving, niet ’n salonfrazen-beschaving
Een zeer groot gedeelte des levens bestaat nu eenmaal uit ’n aaneenschakeling van ’t geringe
De Multatulileescursus (61) - Ik geloof dat ik vandaag voor het eerst moet zeggen: het viel me niet mee. Misschien doordat we nu toch al veertien maanden met Multatuli bezig zijn, maar ik vond het weinig geïnspireerd, de eerste helft van de zevende bundel Ideën. - Ik denk echt dat het aan jou lag. … [Lees meer...] overEen zeer groot gedeelte des levens bestaat nu eenmaal uit ’n aaneenschakeling van ’t geringe
Voel je hoe vreeselyk ’t is dit te moeten zeggen van z’n kind?
De Multatulileescursus (60) - 1877! Het jaar waarin Multatuli eindelijk deel 7 van de de Ideeën voltooide. - Ja, dat zou je eigenlijk uit de brieven en documenten die we deze keer lazen niet zeggen, dat het getob nu voorbij was. Want dit was een uitermate tobberig jaar. - Ja, 'verdrietig', zoals hij voortdurend noemt. Hij was neerslachtig, misschien door alle … [Lees meer...] overVoel je hoe vreeselyk ’t is dit te moeten zeggen van z’n kind?
Ik vind men moest niet langer leven dan 50 jaar.
De Multatulileescursus (59) - Een van de zaken die je goed kunt bestuderen aan de hand van de brieven en stukken uit het najaar van 1875 en het jaar 1876, is het verschijnsel polarisering. - Ik vind juist dat Multatuli in deze periode soms wat mat overkomt. - Nee, ik bedoel ook niet zijn eigen werk, maar wat anderen over hem schrijven. Je hebt inmiddels zeer … [Lees meer...] overIk vind men moest niet langer leven dan 50 jaar.
Haar doormekkeren over het trouwen, haar beledigende ‘pedante teutjes’-brief, haar dominantie in alles, haar luidruchtige optreden
De Multatulileescursus (58) - Ik ben blij dat je ons dit boek over Mina Krüseman hebt laten lezen. Ik had het niet willen missen! - Nou! - Ja! (enthousiaste bijval) … [Lees meer...] overHaar doormekkeren over het trouwen, haar beledigende ‘pedante teutjes’-brief, haar dominantie in alles, haar luidruchtige optreden
Zulk een nieuwtje op den 1en April!
De Multatulileescursus (57) - We zouden deze week nog eens terugkomen op stukken uit 1875, en met name de recensies van Vorstenschool die hier zijn afgedrukt. - Ja, zoals er indertijd kennelijk in de krant ook allerlei artikels verschenen over dat Multatuli mogelijk de repetities zou bijwonen, en dat hij indertijd de repetities had bijgewoond, en dat de eerste … [Lees meer...] overZulk een nieuwtje op den 1en April!
