Tag: Albert Verwey

Albert Verwey, De Heerscher

Geplaatst op door

Door Spinoza’s lens

Door Peter J.I. Flaton

Aan het slot van mijn bespreking van Alberts Verweys Rijpheid  noteerde ik, dat ‘De weg naar het licht’ met Vondels bekering niet ten einde was. Met Vondels overgang naar de Romana was er immers geen einde gekomen aan de tweeheid of het dualisme waarin God-de-Schepper (de ‘natura naturans’) en zijn schepping (de ‘natura naturata’) naast en tegenover elkaar staan. Waarom het Verwey ging, was Vondels keuze voor de transcendentie, niet om de RK-gestalte ervan. Pas door, met en in het slotgedicht van de reeks van twaalf gloort het visioen van de nieuwe schepping: de transformatie van ‘de waan van de tweeheid’ tot het wezenlijk ene. Re-creatie die het werk zal zijn van ‘De Heerscher’, met hoofdletter inderdaad.

In de slotzin van mijn bespreking opperde ik de mogelijkheid van een spinozistische invalshoek van waaruit dit gedicht is geschreven en (dus) kan worden gelezen.

Lees verder >>

Rijpheid van Albert Verwey: wie is Eusebia?

Geplaatst op door

Door Peter J.I. Flaton 

Net als ‘De brug’ is ‘Rijpheid’ opgenomen in de laatste afdeling van de bundel De weg naar het licht (uit 1922): “De legenden van de eene weg” die uit twaalf gedichten bestaat die op hun beurt elk twaalf verzen tellen.  Dat kan geen toeval zijn: het getal 12 is dat van de perfectie (zoals blijkt uit het boek Jona 4,11 maar we mogen hier ook denken aan de twaalf stammen van Israël, aan Christus’ twaalf leerlingen -de ‘binnenste kring’ genoemd-, aan Herakles’ twaalf werken en aan de twaalf ridders van Arthurs Ronde Tafel en zo voort en verder.) 

Lees verder >>

Pas verschenen: Marijke van Faassen en Ton van Kalmthout (red.) Vonken van inspiratie. Correspondenten rond 1900 en de uitgave van hun brieven

Geplaatst op door

Ter gelegenheid van het lanceren van het project Brieven en correspondenten rond 1900 en het afscheid van dr. Annemarie Kets organiseerde het Huygens ING eind 2016 een symposium. De lezingen die toen werden gehouden, zijn nu verschenen in een boekje dat is geredigeerd door Marijke van Faassen en Ton van Kalmthout. Behalve van de redacteuren zijn er bijdragen van Peter Paul Witsen, Gerlof Verwey, Annemarie Kets, Leo Jansen, Madelon de Keizer, Mathijs Sanders , Rob van de Schoor en Peter de Bruijn.

Het boekje is niet in de handel, maar er zijn nog enkele tientallen exemplaren om weg te geven. Zolang de voorraad strekt, dus. Wie interesse heeft kan een mail sturen naar info@huygens.knaw.nl. Dan krijgt de afzender het boekje toegestuurd.

Verschenen: Als een meeuw op de golven, biografie Albert Verwey

Geplaatst op door

Bij Uitgeverij Prometheus verscheen deze week de biografie van Albert Verwey, Als een meeuw op de golven. Albert Verwey en zijn tijd, geschreven door Madelon de Keizer. Nog geen zeventien jaar oud was de Amsterdamse hbs’er Albert Verwey toen hij debuteerde met het gedicht ‘De Roze’ in een gerespecteerd literair tijdschrift. Kort daarna werd hij met Willem Kloos een van meest bewonderde vaandeldragers van de Beweging van Tachtig. Maar hij ontwikkelde zich snel. Na zijn breuk met Kloos in 1888 werd Verwey een strijdbaar dichter en literatuurcriticus, die uiteindelijk in de jaren dertig van de twintigste eeuw erkenning kreeg als een ‘waarlijk nationaal figuur’ en een schepper van waarden: een Dichter des Vaderlands!

Cultuurhistoricus Madelon de Keizer verdiepte zich in Verweys unieke en zeer omvangrijke archief en las de duizenden brieven die hij met beroemde tijdgenoten in binnen- en buitenland wisselde. Als een meeuw op de golven beschrijft zijn veelomvattende leven en werk aan de hand van zijn liefde voor zijn vrouw Kitty van Vloten en zijn vriendschap met de schilder Jan Veth, zijn hartsvriend en latere vijand Willem Kloos, zijn moeizame relatie met Lodewijk van Deyssel, zijn beroemde Duitse dichtersvriend Stefan George, zijn ‘pupil’ P.N. van Eyck en zijn bewonderaar Maurits Uyldert.

Uit deze eerste moderne biografie van Verwey komt een dichter en criticus naar voren wiens werk de grote veranderingen in de wereld van zijn tijd reflecteerde. Net als Huizinga toonde Verwey zich in de jaren dertig een sterk geëngageerd intellectueel. Zijn dichterschap blijkt ook nu nog actueel.

Als een meeuw op de golven. Albert Verwey en zijn tijd, Uitgeverij Prometheus, gebonden, 768 pag., € 39,99
ISBN: 9789044635201

(Overgenomen van de website van de Maatschappij)

Als een Ethiopisch vorst zijn gloênden stranden een vloot ontzendt

Geplaatst op door

Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (125)
Het Nederlandse sonnet bestaat 452 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?

Door Marc van Oostendorp

Soms komt een woord na eeuwen van afwezigheid terug in de taal. Lang, lang is het opgeborgen geweest in een schatkamer van de taal – een nuttig instrument dat niemand tot nut was – en dan haalt iemand het op, poetst het op, en kijk, het blijkt nog precies even nuttig als in de middeleeuwen.

Ontzenden is in het Nederlands zo’n woord. In de dertiende eeuw werd het gebruikt in de betekenis van ‘heenzenden tegen iemands wil’. Het Vroegmiddelnederlands woordenboek geeft dit citaat:

heft uernomen
Dat scheeden suar dat moste comen
Saen tuschen hare ende yolenden
Die got soude emmer hare onssenden
Jn corten tiden

Het Middelnederlands Woordenboek lijkt al iets onzekerder over het werkwoord, en sindsdien is er eeuwenlang niets meer van gehoord. Lees verder >>

‘Op Verwey afstappen? Zo’n snotneus als ik?’

Geplaatst op door

Gesprek met Johan W. van Hulst

door Marieke Winkler

Mijn opa werd geboren in 1900. Dat maakte het erg makkelijk zijn leeftijd te onthouden – hoewel het niet zoveel uitmaakte hoe oud hij precies was want voor mij was opa Winkler altijd al stokoud. Hij overleed in 1994. Ik was tien. Vandaag had ik een afspraak met meneer Van Hulst, de oudste bewoner van het verzorgingstehuis waar een goede vriend van mij fysiotherapeut is. Meneer Van Hulst is geboren in 1911. Dat betekent dat hij meer dan drie keer zo oud is als ik nu ben. Ik kan mij niet voorstellen hoe oud dat is. Het idee dat iemand al langer dan een eeuw op de aarde rondloopt is amper te bevatten.

Nog op 95-jarige leeftijd schreef Van Hulst een artikel over de dichter Albert Verwey. Hierin betoogt hij aan de hand van vele passages uit Verweys gedichten waarin naar ‘het Boek’ wordt verwezen dat Verwey zijn religieuze opvoeding nooit verloochend heeft. Een nogal tegendraadse opvatting. De Tachtigers, waartoe Verwey behoorde, zijn immers de boeken ingegaan als de dichters die Schoonheid op de plaats van God zetten en de dichter tot Christusfiguur maakten. Toen Van Hulst vernam dat er op dit moment door een veel jongere neerlandicus onderzoek wordt gedaan naar Verwey, veerde hij op in zijn rolstoel. Ik kreeg het artikel thuisbezorgd en moest maar eens komen praten. Lees verder >>