Bestelinformatie bij Stichting De Tandeloze Tijd … [Lees meer...] overVerschenen: De tandeloze tijd 40 jaar, deel 2
A.F.Th. van der Heijden
Zogkoorts NIET uitgegeven door Van der Heijden
Mededeling De Tandeloze Tijd A.F.Th. van der Heijden geeft zijn nieuwe roman Zogkoorts niet uit in eigen beheer! Dat ‘in eigen beheer’ is helaas verkeerd in de publiciteit gekomen. Wat is er aan de hand? In 2016 werd Stichting De tandeloze tijd in het leven geroepen voor de uitgave van “Door de spiegel van A.F.Th. van der Heijden”, een literaire wandeling door … [Lees meer...] overZogkoorts NIET uitgegeven door Van der Heijden
Verschenen: 40 Jaar De tandeloze tijd, deel 1
Deel 1 van de bundel met essays over en herinneringen aan 40 jaar De tandeloze tijd. Bijdragen van Jan Brands, A.F.Th. van der Heijden, Robert Hempelman, Arjan Peters, Han Roijakkers, Tijs Tummers, Jan Weemers en Rop Zweedijk Uitvoering: 15,8 x 22,5 cm, 224 pagina’s, genaaid gebonden in harde band. Inhoudsopgave:• Voorwoord. A.F.Th. van der Heijden • Van Scharen tot … [Lees meer...] overVerschenen: 40 Jaar De tandeloze tijd, deel 1
Je kunt een boek niet in je eentje lezen
40 jaar tandeloos (75) Boeken lezen over boeken is ongeveer even leuk als boeken lezen. Ja, als je een roman leest, treed je binnen in het hoofd van iemand anders. Maar als je een boek leest over een roman, treed je het hoofd binnen van iemand die het hoofd binnentreedt van iemand anders. Het aardige van romans is dat ze een ervaring bieden die je vrij letterlijk kunt … [Lees meer...] overJe kunt een boek niet in je eentje lezen
Het is de aloude handelsgeest
40 jaar tandeloos (75) De Nederlandse literatuur komt in De tandeloze tijd steeds prominenter naar voren. In de eerdere delen wordt een enkele keer in het voorbijgaan naar bijvoorbeeld Gerard Reve of Harry Mulisch verwezen, maar daar blijft het bij. De nadruk ligt gedurende de hele cyclus veel meer op de Franse literatuur uit de naoorlogse jaren: Genet, Céline, Sartre. Ook … [Lees meer...] overHet is de aloude handelsgeest
En dat met die oude vingerstokjes van ‘m
40 jaar tandeloos (74) Een manier om Zogkoorts, de nieuwe roman van A.F.Th. van der Heijden te lezen, als een aanklacht tegen de leeftijd. Waarom zouden onze mogelijkheden laten inperken door de toevallige cijfertjes die achter 'geboortedatum' in het paspoort staan? Als betrekkelijk spectaculair wordt meestal beschouwd dat de man Van der Heijden in Stemvorken en nu … [Lees meer...] overEn dat met die oude vingerstokjes van ‘m
Een veelbelovende schrijver
40 jaar tandeloos (73) Er zijn, volgens een bekende typologie, schrijvers die iedere keer een nieuw boek schrijven, en schrijvers van één boek. Op het eerste gezicht lijkt het alsof A.F.Th. van der Heijden tot het tweede type behoort. Nog nooit in de Nederlandse literatuurgeschiedenis, en zeer zelden in de wereldliteratuur, heeft iemand zoveel jaren één en hetzelfde … [Lees meer...] overEen veelbelovende schrijver
Verdriet van Geldrop
40 jaar tandeloos (75) Toen A.F.Th. van der Heijden in 1983 aan De tandeloze tijd begon, was de Tweede Wereldoorlog misschien nog wel hét thema van de Nederlandstalige literatuur. Harry Mulisch had bijvoorbeeld een jaar eerder De aanslag gepubliceerd, en Hugo Claus publiceerde zijn Verdriet van België in hetzelfde jaar als De slag om de Blauwbrug. Strepen aan de hemel van … [Lees meer...] overVerdriet van Geldrop
Dat durfde theaterdier Mozart zomaar over Shakespeare te schrijven
40 jaar tandeloos (74) Met Stultifera navis, het in 2021 in kleine, bibliofiele editie verschenen tiende deel van De tandeloze tijd wordt er een nieuwe kleur van aan het palet van emoties toegevoegd: dat van de spijt. De korte roman beschrijft een bootreis die Albert Egberts en zijn vriendin Corinne Suwijn in 2019 maken door het noorden van Noorwegen, om het noorderlicht … [Lees meer...] overDat durfde theaterdier Mozart zomaar over Shakespeare te schrijven
Hij hoeft zich alleen maar af te schminken
40 jaar tandeloos (72) De roman Stemvorken gaat over mensen die iemand anders willen zijn: Pijkel wil een tijger zijn, en is misschien wel een tijger, Tibbolt Satink wil een ander zijn (een Rotterdammer) zodat die ander met zijn dood zit opgezadeld, de heteroseksuele Corinne en Zwanet willen een lesbisch koppel vormen, en de schrijver van Stemvorken, A.F.Th. van der … [Lees meer...] overHij hoeft zich alleen maar af te schminken
Een goed betaalde huidenkoopman
40 jaar tandeloos (71) De bijbel bestaat uit een Oud en een Nieuw Testament, waarbij het laatste voortbouwt op het eerste maar ook de ambitie heeft het te overstijgen: alle oude verhalen worden in een nieuw licht geplaatst. Op een soortgelijke manier probeerde Vergilius met zijn Aeneis een korte en betere versie van de Ilias en de Odysse in één band te scheppen, maar nu in … [Lees meer...] overEen goed betaalde huidenkoopman
Verderop danst een groepje vliegen in de regen
40 jaar tandeloos (70) In ieder deel van De tandeloze tijd komt wel ergens een vlieg voor. In De slag om de Blauwbrug: "Drommen vliegen onttrokken zijn open wonden aan het oog"; Vallende ouders: "Met een zware staart ranselde het onophoudelijk rug en billen om zich de vliegen van het lijf te houden", De gevarendriehoek: "De staart, als bij een ploegpaard tot een knoet … [Lees meer...] overVerderop danst een groepje vliegen in de regen
Niemand thuis (dacht ik)
40 jaar tandeloos (69) Waarom zet een romanschrijver mededelingen tussen haakjes? Over het algemeen heb je minstens twee alternatieven: komma's en gedachtestreepjes. Neem de volgende (willekeurig gekozen) zin uit Stemvorken: Op een dag, niemand thuis (dacht ik), knielde ik op de overloop voor onze eigen deur neer. De schrijver zou hier ook hebben kunnen … [Lees meer...] overNiemand thuis (dacht ik)
De hebzucht is sterker dan ’s mensen overlevingsdrang
40 jaar tandeloos (68) Zwanet Vrauwdeunt heeft in de roman Stemvorken, deel 8 van De tandeloze tijd, een obsessie met de dingen. Ze laat de mensen zeker niet links liggen, en heeft voor haar werk bij de ongediertebescherming veel met dieren te maken. Maar haar aandacht betreft vooral gebruiksvoorwerpen: Poëzie schuilt voor mij in mensen, in hun verlegen weerloosheid, … [Lees meer...] overDe hebzucht is sterker dan ’s mensen overlevingsdrang
Hans K.
40 jaar tandeloos (67) In juni van dit jaar hield Arjan Peters in boekhandel Roelants een mooi betoog over het oeuvre van Van der Heijden (online na te zien), aan de hand van de wederwaardigheden van één personage: Sabberita, een knappe vrouw met een mooie stem maar een scherpe tong, een Heijdensiaanse uitwerking, volgens Peters, van het oerbeeld van de femme … [Lees meer...] overHans K.
Cuntstruck
40 jaar tandeloos (66) Een vulgaire manier om de heteroseksuele mannensoort in twee groepen te verdelen, is door ze op te splitsen in billenmannen en borstenmannen. Twee politieagenten doen dat in Kwaadschiks en vragen aan de psychopathische hoofdpersoon Nico Dorlas tot welke categorie hij zichzelf rekent. "Ik ben", zegt hij, "cunt-struck". De politieagenten blijken ook … [Lees meer...] overCuntstruck
Die tweede spiegel: de ander
40 jaar tandeloos (65) Spiegels spelen een belangrijke en bijzondere rol in Stemvorken, deel 8 van De tandeloze tijd. Mensen bekijken heel vaak zichzelf, maar ze bekijken daarnaast ook elkaar via de omweg van de spiegel. Hans Krop, de rivaal van Albert Egberts, gaat af en toe naar een kapper aan de overkant van de straat om Albert te kunnen begluren ("Wie vanaf het … [Lees meer...] overDie tweede spiegel: de ander
Zo sjokte ik de hele dag met Corinne rond
40 jaar tandeloos (64) Hoe belangrijk is iemands jeugd voor diens latere levensloop? Dat is natuurlijk een van de centrale vraagstukken in De tandeloze tijd. Albert Egberts is als student impotent en iets later aan heroïne verslaafd. In beide gevallen wordt er een verband gesuggereerd met een jeugdtrauma van een dronken, tierende en met een mes zwaaiende vader. Nico … [Lees meer...] overZo sjokte ik de hele dag met Corinne rond
Scheiding der Geesten
40 jaar tandeloos (63) Bij het verschijnen van ieder nieuw deel van De tandeloze tijd putten de uitgever en de recensenten zich uit in verzekeringen dat dit nieuwe deel toch echt ook zelfstandig gelezen kan worden. Er komen weliswaar personages in voor die ook al in eerdere delen verschenen, en er wordt ook anderszins af en toe verwezen naar eerdere delen, maar dat stoort … [Lees meer...] overScheiding der Geesten
Kleurennamen in De tandeloze tijd
40 jaar tandeloos (62) Wie De tandeloze tijd aandachtig doorleest, merkt op dat A.F.Th. van der Heijden gaandeweg steeds minder vaak benoemt welke kleur zaken hebben die de verteller of een personage ziet. De schrijver lijkt het gaandeweg steeds minder vaak over kleuren te hebben, die kleuren misschien wel steeds minder op te merken, of ze minder belangrijk te vinden. … [Lees meer...] overKleurennamen in De tandeloze tijd
Laat maar komen die mevrouw Suwijn
40 jaar tandeloos (62) Hoe geef je de gedachten van een personage weer? Dat kan in de vorm van directe rede: je schrijft een zin op, en zegt dat de persoon waarover je schrijft dat dacht. Hier is een voorbeeld uit Advocaat van de hanen. Terwijl hij daar op de stoep stond te huilen, half blind van pijn en zwelling en tranen, stond opeens de kruideniersvrouw voor hem … [Lees meer...] overLaat maar komen die mevrouw Suwijn
Osmins aangepunte bamboestok
40 jaar tandeloos (61) Wolfgang Amadeus Mozart begeleidt de hele Tandeloze tijd. In deel 1, Vallende ouders, wordt onder meer over hem gezegd: Op een avond vertelde ik Flix hoe voor de eerste keer de muziek van Mozart me getroffen had. Mijn eigen relaas greep me behoorlijk aan, en toen ik uitverteld was en naar een bepaald punt op de muur bleef kijken, zei hij met zoete … [Lees meer...] overOsmins aangepunte bamboestok
Das Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen Reproduzierbarkeit.
40 jaar tandeloos (60) A.F.Th. van der Heijden heeft natuurlijk in essays en interviews wel het een en ander gezegd, maar het nawoord ('Ik verzamel scharen') bij het bibliofiel uitgegeven deel 7, Kastanje a/d zee, is de enige plaats waar hij min of meer in de cyclus zelf iets zegt over de cyclus. Hij vertelt erin hoe het idee bij hem ontstond 'op een mooie, rijpe … [Lees meer...] overDas Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen Reproduzierbarkeit.
Jaloers orgasme
40 jaar tandeloos (59) In zijn nawoord bij het in 2016 alleen bibliofiel verschenen Kastanje a/d zee noemt A.F.Th. van der Heijden dat boek een 'erotische studie van jaloezie in al z'n facetten en verschijningsvormen'. Als we de cyclus als geheel verdelen in twee perioden (de delen die verschenen zijn tussen 1983 en 1996, en de delen die verschenen zijn na 2013), dan valt … [Lees meer...] overJaloers orgasme
De zilte, bittere wolk van zee en bloei
40 jaar tandeloos (58) Je kunt niet zeggen dat A.F.Th. van der Heijden zijn lezers in De tandeloze tijd voortdurend lastig valt met details over bomen. Er komen wel wilgen, populieren en eiken voor, maar slechts sporadisch, en meestal als een decorstuk. Het allermeest worden bomen aangeduid als boom. Toch zijn er twee cruciale bomen in het leven van Albert Egberts. In … [Lees meer...] overDe zilte, bittere wolk van zee en bloei