Het is Boekenweek! We vieren de literatuur met Adriaan, Simon vraagt hem het hemd van het lijf over het begin van zijn schrijfcarrière, hoe je een boek moet behandelen (hou je het netjes of mag het er gelezen uit zien), kun je van het werk van een schrijver houden als je hem/haar helemaal niet mag? Over zijn interviews op televisie (jaja, Annie Cohen-Solal wordt genoemd), wie … [Lees meer...] overAlles over de lezer en schrijver Adriaan van Dis
20e eeuw
23 maart 2024: Komrij 80!
Gerrit Komrij (1944-2012) stierf op de dag nadat wij onze erfpacht tekenden voor De Studio. Ik herinner mij nog scherp de verwarring tussen de hoge jubel om ons nieuwe pand en de doffe ellende om het verlies van een dierbare vriend van het huis. Op 30 maart aanstaande zou hij 80 jaar worden en we gaan in De Studio zijn verjaardag, zijn werk en zijn leven vieren en … [Lees meer...] over23 maart 2024: Komrij 80!
Er liep een man op straat
Wat is Het Uur U toch een onsterfelijk gedicht. Bloedstollend ook. En dat begint meteen al. Het was zomerdag. De doodstille straat lag te blakeren in de zon. En dan komt er een man de hoek om. Ik vind dit al uitermate spannend en die spanning wordt het hele gedicht volgehouden. De man, hij loopt en dat is alles. De man, hij is voorbijganger, zoals wij allen voorbijganger zijn. … [Lees meer...] overEr liep een man op straat
Nonsens
Geen kopzorgDe vader van Bram Jammerdanvond vreemde beestjes in zijn kam.Hij hield ze tegen ’t licht en zei:‘Daar kan mijn arme hoofd niet bij.’ Bram Jammerdan zijn vroom verstandwees Pa’s repulsie van de hand,want zelfs de minste neet mag hopenop Gods almacht’ge microscopen. Van de oer-Vijftigers, de dichters die deel uitmaakten van de zogenoemde Experimentele Groep in … [Lees meer...] overNonsens
Publieke intellectuelen: Hugo Claus
Registratie van een avond in de Balie in Amsterdam, met onder meer Arnon Grunberg en Mark Schaevers … [Lees meer...] overPublieke intellectuelen: Hugo Claus
ELB
Je bent niet belbaar, ELB, neeniet telbaar in je verstrooiingmaar wakker in je namen appelboom belbus beugelbekcelbewoner enkelband fabelboekfakkelbaard grendelbuur egelbuikketelbink koppelbaas telbaronrinkelbel sleutelbos wikkelbandijzelbeker speekselbrand slapende jij met je muis in de meelbakpersen de luizen je stem nog uit schellakontruimen je stenen mijn … [Lees meer...] overELB
Een oude geschiedenis
Om redenen die hier niet van belang zijn lees ik momenteel 's Morgens en 's avonds niet bellen (1969) van Aya Zikken (1919-2013), een auteur die ik, toen ik dit boek op straat vond, waarschijnlijk alleen van naam kende uit een bijzin in de literatuurgeschiedenis, een zin in de trant van: 'Verder moet ook nog genoemd worden [...]' of iets vergelijkbaar denigrerends … [Lees meer...] overEen oude geschiedenis
Fama non olet – Zikken, Kouwenaar en Haasse
In de prachtige biografie men moet beschrijft Arjen Fortuin meerdere financiële troebelen alsmede het eeuwige gevecht om aandacht en reputatie in het leven van Gerrit Kouwenaar. Enig soelaas op beide gebieden bracht, neem ik aan, het aanbod van Querido dat Kouwenaar samen met Adriaan Morriën en Jacques den Haan de redactie zou vormen van Stemmen van schrijvers, … [Lees meer...] overFama non olet – Zikken, Kouwenaar en Haasse
Harry Mulisch als vertaler
We zullen het over Harry Mulisch moeten hebben. Geen prettig onderwerp, ik weet het. Ook geen prettige auteur. Ik krijg er de kriebels van. Waar Hermans een genie was die zich een nul vond is Mulisch een nul die zich een genie vond. Wat hem voor mij onleesbaar maakt. Mulisch is het alleen maar om standing en status te doen en uit iedere zin, zelfs iedere terloopse opmerking … [Lees meer...] overHarry Mulisch als vertaler
Ter Braak, gelezen door Femke Halsema
Gisteren herdacht men, zoals gebruikelijk bij het beeld van De Dokwerker op het Amsterdamse Jonas Daniël Meijerplein, de met veel geweld neergeslagen staking die drieëntachtig jaar geleden werd uitgeroepen om te protesteren tegen de razzia’s waarbij de Duitse bezetters honderden Joodse mannen arresteerden en wegvoerden naar concentratiekamp Mauthausen. Burgemeester Femke … [Lees meer...] overTer Braak, gelezen door Femke Halsema
De Simpsonparadox
In het oog van Marijke Schermer Als weinig andere schrijvers laat Marijke Schermer zien dat de roman bij uitstek in staat is om te functioneren als een laboratorium van de ziel. Haar vier romans zijn evenzoveel proefopstellingen voor experimenteel onderzoek naar menselijke verhoudingen en gedragingen, opstellingen waarin een persoonlijke ethiek aanschouwelijk wordt gemaakt … [Lees meer...] overDe Simpsonparadox
Men moet
Men moet niet menen dat ik overdrijf als ik hier zeg dat ik werkelijk zelden een zo innige, goede en goed geschreven en mooi gestructureerde biografie heb gelezen als deze. Als ik deze stelling zou moeten onderbouwen, zou ik minstens Fortuins Van Oorschot-biografie (2015) moeten herlezen, maar dat mag iemand anders doen. Deze biografie van Gerrit Kouwenaar vind ik … [Lees meer...] overMen moet
Sybren Polet
Tekening: Robert Kruzdlo … [Lees meer...] overSybren Polet
De auteur leeft: Hannes Meinkema!
In november 2022 overleed schrijver, dichter en literatuurwetenschapper Hannes Meinkema, waarna haar feministische cultroman En dan is er koffie (1976) snel herdrukt werd. Ze schreef echter heel veel meer: romans, essays, poëzie, thrillers, en met Ethel Portnoy richtte ze in 1978 het tijdschrift Chrysallis op, waar vrouwelijke auteurs voorrang genoten. Tijdens De auteur leeft: … [Lees meer...] overDe auteur leeft: Hannes Meinkema!
Wat als Greta Monach Amerikaans was geweest?
Over keuzes, toeval, en de reproduceerbaarheid van digitale poëzie Greta Monach (pseudoniem van Greta Vermeulen, 1928-2018) was een Nederlandse dichteres die bekend is geworden door haar klankgedichten. In haar Compoëzie (1973) beschrijft Monach een verzameling automatische gedichten die zij Automaterga noemt (het enkelvoud Automatergon is een samenstelling van de Griekse … [Lees meer...] overWat als Greta Monach Amerikaans was geweest?
Alles willen weten over woorden
Over Woordenlijst.org Is het nu 50+’er, vijftigplusser of 50-plusser? Om vast te stellen wat de officiële spelling van een woord is, ga je natuurlijk naar Woordenlijst.org, de gratis online en uitgebreidere versie van het Groene Boekje. Onlangs is deze website in een fraai, nieuw jasje gestoken. Als gebruiker krijg je nu direct heldere tips … [Lees meer...] overAlles willen weten over woorden
Jaap Goedegebuure over Hendrik Marsman
De Utrechtse historicus Maarten van Rossem vertelt op de Utrechtse tv regelmatig over de Utrechtse geschiedenis. Zo ook, af en toe, over schrijvers uit de provincie. Deze keer over Hendrik Marsman, samen met de Marsman-lenner Jaap Goedegebuure. Hier te zien. … [Lees meer...] overJaap Goedegebuure over Hendrik Marsman
Leefde Theo Thijssen nog maar
Wat zou Theo Thijssen (1879-1943) ervan gevonden hebben? Niet veel soeps, vermoed ik. Niet van het onderwijs, niet van de voorgestelde vernieuwingen in het onderwijs, in ieder geval. Volgens de ondertitel van Peter-Paul de Baars biografie was Thijssen 'schrijver, schoolmeester, socialist'. Maar het schrijverschap en het socialisme stonden allebei bij hem uitdrukkelijk in … [Lees meer...] overLeefde Theo Thijssen nog maar
Thuisdevotie voor arbeiders verklaard
Voor een boek over honderd jaar Reve schrijf ik een essay over de analogie tussen de auteursportretten van de volksschrijver en zijn literaire werk. G.K. van het Reve is onmiskenbaar een van de meest fotogenieke schrijvers van zijn generatie. Van de macht van het beeld was hij zich zeer bewust. Het waren ook niet de minste fotografen die zich tot hem aangetrokken voelden: Cas … [Lees meer...] overThuisdevotie voor arbeiders verklaard
De zinloosheid van het bestaan weer eens aangetoond
Over een misbegrepen podcast En dan zijn de decemberavonden voorbij en duikt plots, uitgerekend op een druilerige februariochtend, ene Johan Copier op die op Neerlandistiek zijn licht laat schijnen over de Avonden-podcast die Jozien Wijkhuijs en Yentl van Stokkum december vorig jaar uitzonden, tijdens de avonden van De avonden. Copier is niet enthousiast over de podcast en … [Lees meer...] overDe zinloosheid van het bestaan weer eens aangetoond
Frida Vogels: De harde kern
De harde kern bestaat uit drie boeken die tussen 1992 en 1994 verschenen. Voor het tweede boek ontving Frida Vogels (1930) in 1994 de Libris Literatuurprijs, maar als auteur bleef zij steeds buiten de schijnwerpers. Haar werk is een doorgedreven autobiografische zoektocht, waarbij ze genadeloos de waarheid over zichzelf, haar verleden en haar relatie tot de mensen om zich heen … [Lees meer...] overFrida Vogels: De harde kern
Letter en geest
Saskia de Coster, auteur van een almaar groeiend proza-oeuvre, met als meest recente roman het knappe en indringende ‘Net echt’, sprak gisterenmiddag, in een goed gevulde Aula van de Radboud Universiteit, de dertigste Frans Kellendonklezing uit: ‘Mijn jaar van het spook’. De Kellendonklezing werd kort na Kellendonks overlijden voor het eerst gehouden, met als - steeds … [Lees meer...] overLetter en geest
11 februari 2024: Leven in dienst van de Heiland
Over missie- en zendingsliteratuur; met Benoît Verstraete-Hansen, Susan Legêne en Felix Burleson De literatuur van zendelingen en missionarissen is een verwaarloosd genre, ongetwijfeld omdat we vandaag de dag een broertje dood hebben aan evangelische boodschappen in romans en jeugdboeken, die we zien als deel van het koloniale project. Maar de literatuur van zendelingen en … [Lees meer...] over11 februari 2024: Leven in dienst van de Heiland
Het beste van Boekwinkeltjes: Harry Mulisch, Chantage op het leven (1953)
Helge Bonset schrijft iedere maand over Nederlandstalige boeken die je zou moeten (her)lezen “Ik groet u allen” – Dat is onveranderlijk de wending, waarmee je ’s avonds de kamer binnenkomt; en dan buig je met een gestandaardiseerd welbehagen aan de vorm je ballonlichaam, dat geheel met havermoutpap opgevuld schijnt. Pas daarna ga je in je eigen kamertje je jas uittrekken … [Lees meer...] overHet beste van Boekwinkeltjes: Harry Mulisch, Chantage op het leven (1953)
29 februari 2024: Rudolf van Lier Lezing door Charl Landvreugd
Edgar Cairo’s Temeku. Over generationeel trauma Op donderdag 29 februari 2024 geeft Dr Charl Landvreugd de Rudolf van Lierlezing 2024 in het Lipsiusgebouw van de Universiteit Leiden. Het is de achtste keer dat de Werkgroep Caraïbische Letteren deze lezing organiseert. Landvreugd zal spreken over Edgar Cairo’s novelle Temeku en generationeel trauma. Datum: donderdag 29 … [Lees meer...] over29 februari 2024: Rudolf van Lier Lezing door Charl Landvreugd