Op vrijdag 25 november 2022 vindt in de Universiteitsbibliotheek Leiden een symposium van de Werkgroep Bilderdijk plaats. Belangstellenden worden van harte uitgenodigd deze middag bij te wonen. Het thema is: Reizen in de tijd van Bilderdijk Datum: Vrijdag 25 november 2022Plaats: UB Leiden, Vossiuszaal, Witte Singel 27, 2311 BG LeidenToegang: Gratis … [Lees meer...] over25 november 2022: Symposium Reizen in de tijd van Bilderdijk
19e eeuw
Het koloniaal gehalte van Multatuli’s Max Havelaar
Afgelopen week werd er in NRC door Jacqueline Bel een stevige terechtwijzing uitgedeeld. Het is ook bizar dat literair historicus René van Stipriaan Multatuli in NRC karakteriseerde als een auteur die „in de eerste plaats aanbevelingen deed om de exploitatie van de kolonie Nederlands-Indië te verbeteren”. Van Stipriaan weet wel beter: bijvoorbeeld dat de Indonesische … [Lees meer...] overHet koloniaal gehalte van Multatuli’s Max Havelaar
6 oktober 2022: Boekpresentatie Het slechte geweten van Vlaanderen
Nationalisme, racisme en kolonialisme in de tijd van Hendrik Conscience Het nieuwe boek van Kevin Absillis (Universiteit Antwerpen) verscheen bij Davidsfonds Uitgeverij. Programma Een panelgesprek op het scherp van de snee met: Martha Claeys, verbonden als doctor in de filosofie aan het Centrum voor Ethiek (Universiteit Antwerpen), podcastmaker … [Lees meer...] over6 oktober 2022: Boekpresentatie Het slechte geweten van Vlaanderen
Te koop: literaire Rond1900-bibliotheek
Ik heb een voorjaarsschoonmaak gehouden. Dan kan en moet van alles weg, waaronder ruim honderd boeken van en over ‘decadentisme’ en symbolisme en aanverwante. Het betreft vroege, oorspronkelijke of bibliofiele uitgaven van schrijvers als J.-K. Huysmans, De Maupassant, Catulle Mendes, Jean Lorrain, Elemir Bourges, Villiers de l’Isle-Adam of Jean de Tinan. Daarnaast ook enkele … [Lees meer...] overTe koop: literaire Rond1900-bibliotheek
A.C.W Staring (1767-1840) Herdenking 1820
Het is boekenweek 2022 en het thema is “eerste liefde”. Wat past er dan beter dan dit gedicht, waar Staring zo’n veertig jaar aan gewerkt heeft? De eerste kus, ergens op het veld in Gelderland. Het is avond en het heeft net geregend. Nog voor het nacht wordt heeft Anthony zijn eerste kus te pakken. De ontstaansgeschiedenis van dit gedicht, met een overzicht van de diverse … [Lees meer...] overA.C.W Staring (1767-1840) Herdenking 1820
Presentatie Lockdown Max Havelaar
Afgelopen maandag 4 april werd de handgeschreven lockdown Max Havelaar feestelijk gepresenteerd op de VU door prinses Laurentien. Voorzitter van het College van Bestuur Mirjam van Praag, die ook een passage overschreef, opende de bijeenkomst. Enkele bekende medeschrijvers luisterden de bijeenkomst op met hun commentaar op Max Havelaar: Elsbeth Etty, Freek de Jonge, Margriet … [Lees meer...] overPresentatie Lockdown Max Havelaar
DPM Huet (Piet Huet) 1827-1895. Mosselbaai. Uit Afrikaansche Gedichten 1867
In het recente meesterwerk “L de lezer in de 19e eeuw”, maakt Marita Mathijsen gehakt van de dichter-dominee D.P.M (kortweg Piet) Huet. Zij vindt zijn gedichten sentimenteel en clichématig en dicht Piet’s publiek vooral piëtistische gedachten toe. Als voorbeeld geeft zij het acrostichon “Jezus Christus” uit Afrikaansche gedichten (1867), die inderdaad nogal bruiloften en … [Lees meer...] overDPM Huet (Piet Huet) 1827-1895. Mosselbaai. Uit Afrikaansche Gedichten 1867
Nationalisme in de 19e eeuw
Nationalisme is een vorm van verbeelding en daarom werd in de 19e eeuw de literatuur ingezet om het nationale gevoel over te brengen. Hierbij ging het verzet tegen de Franse overheersing gepaard met een verhoogde interesse in de vaderlandse geschiedenis. Besproken werken: J.F. Helmers, De Hollandsche natie … [Lees meer...] overNationalisme in de 19e eeuw
Dichtertje
In de cursus 'Moderne Letterkunde in de klas: Literatuur en burgerschap' (Master Language) besprak ik deze week met een groep masterstudenten uit het hele land de intrigerende novelle 'Dichtertje' van Nescio uit 1917 tegen de achtergrond van de mentaliteit van de burgerlijke cultuur. Een van de beste boeken over die mentaliteit vind ik nog altijd The Bourgeois van Franco … [Lees meer...] overDichtertje
De Elfde Jacob van Lennep lezing met Jenny Reynaerts
De Jacob van Lennep-lezing keert jaarlijks terug in de eerste week van oktober en beoogt de Nederlandse literatuur en cultuur van de negentiende eeuw onder de publieke aandacht te brengen. Dit jaar onderzoekt Jenny Reynaerts de negatieve stereotypering van de negentiende-eeuwse Nederlandse schilderkunst. … [Lees meer...] overDe Elfde Jacob van Lennep lezing met Jenny Reynaerts
L. De lezer van de negentiende eeuw
Als iets opvalt aan de literatuur van de negentiende eeuw, dan is het hoe verantwoordelijk veel schrijvers zich voelden voor het welzijn van de maatschappij. Maar hoe zat dat met de lezers? Wat lazen negentiende-eeuwers eigenlijk? Waar haalden mensen hun boeken vandaan, welke modes volgden ze en welke literaire schandalen trokken hun aandacht? Deze avond staan we stil bij het … [Lees meer...] overL. De lezer van de negentiende eeuw
Nergens dansen de boeren en boerinnen
Joris-Karl Huysmans en zijn vaderland Onderverdelingen zoals die tussen de neerlandistiek enerzijds en de romanistiek anderzijds, zijn een ongewenst overblijfsel uit de romantiek. We mogen wel doen alsof we de wereld kunnen opdelen in 'taalgebieden' met ieder hun eigen literatuur, maar de werkelijkheid trekt zich daar weinig van aan. Dat is een van de conclusie die je kunt … [Lees meer...] overNergens dansen de boeren en boerinnen
De historische roman in de 19e eeuw
In de eerste helft van de negentiende eeuw is er sprake van historiezucht en is er een toename van verhalen over het vaderlandse verleden. Mede onder invloed van de populaire boeken van Walter Scott verovert de historische roman zijn plek in de Nederlandse literatuurgeschiedenis. Besproken historische romans: Adriaan Loosjes, Het leven van Maurits Lijnslager (1808) … [Lees meer...] overDe historische roman in de 19e eeuw
De top-10 van de negentiende eeuw bevat vooral onbekende boeken
Hoe zou L het boek gevonden hebben dat Marita Mathijsen over hem geschreven heeft? Hij (of zij) is voor haar een typische, gemiddelde lezer uit de negentiende eeuw, iemand zoals jij en ik, die de literatuur probeert bij te houden. Zo iemand leest per definitie boeken die middle of the road zijn: de beststellers, niet de experimenten. Door deze gemiddelde lezer centraal te … [Lees meer...] overDe top-10 van de negentiende eeuw bevat vooral onbekende boeken
Nieuw nummer De Moderne Tijd
Het nieuwe nummer van De Moderne Tijd (2021-2) is nu online beschikbaar (voor abonnees). Met speciale aandacht voor het aanstaande congres van de werkgroep met als thema Veerkracht- Wegen uit de crisis, 1780-1940. Inhoud‘In díe stad ga ik de wereldtentoonstelling zien’ De Amsterdamse wereldtentoonstelling van 1895 als instrument voor stadspromotie- Steven … [Lees meer...] overNieuw nummer De Moderne Tijd
29 september 2021: Presentatie L. De lezer van de negentiende eeuw
Spui25 en Uitgeverij Balans nodigen u graag uit voor de presentatie van L. De lezer van de negentiende eeuw van Marita Mathijsen op woensdag 29 september om 20.00 uur in de Singelkerk, Singel 452 Amsterdam (ingang Herengracht 431). Programma: Welkomstwoord door uitgever Plien van AlbadaMarita Mathijsen over de lezer van de 19e eeuwVoordracht Alma … [Lees meer...] over29 september 2021: Presentatie L. De lezer van de negentiende eeuw
Te verschijnen: Gendelettre. De vormende jaren van Frans Erens, 1857-1893
Op 9 september verdedigt Jean Frins zijn proefschrift 'Gendelettre. De vormende jaren van Frans Erens, 1857-1893' aan de Rijksuniversiteit Groningen. Deze eerste aan de Limburgse Tachtiger Frans Erens gewijde biografische studie is vanaf maandag 13 september te koop als geïllustreerde hardcover (564 pagina's, ISBN 978-90-826310-7-4). 'Gendelettre' vertelt het wonderlijke … [Lees meer...] overTe verschijnen: Gendelettre. De vormende jaren van Frans Erens, 1857-1893
Hendrik Conscience als aardige man
2021 is een jaar van herwaardering voor Hendrik Conscience (1812-1883). Het begon met een indrukwekkende serie blogposts Platform Leest waarin Kevin Absillis het vermeende racisme van de grote negentiende-eeuwse schrijver besprak. Absillis liet zien hoe Conscience in Vlaamse intellectuele kring in de afgelopen decennia zo'n beetje het toonbeeld van bedenkelijk gedachtengoed … [Lees meer...] overHendrik Conscience als aardige man
Vlogboek – Zwarte romantiek
In de eerste helft van de 19e eeuw schrijven sommige romantische auteurs onheilspellende verhalen met een opvallende fascinatie voor het duistere en het onverklaarbare. Deze periode wordt in Nederlandse literatuurgeschiedenissen vaak geduid als de zwarte romantiek. Duik met Vlogboek in deze verhalen vol duivels, geestverschijningen, vampieren, ruïnes, kerkhoven en gruwelijke … [Lees meer...] overVlogboek – Zwarte romantiek
13 september 2021: Oratie Rick Honings, Het land van ‘Oosterzonnegloed’
Sporen van Indië in negentiende-eeuwse schrijversarchieven De laatste jaren staat het Nederlandse koloniale verleden in Indië volop in de belangstelling. Het proces waarin Nederland in het reine probeert te komen met zijn beladen geschiedenis is in volle gang. Wat kunnen schrijversarchieven ons leren over dat koloniale verleden? In de Bijzondere Collecties van de … [Lees meer...] over13 september 2021: Oratie Rick Honings, Het land van ‘Oosterzonnegloed’
Sijbrand Edes Feitama • Des stervenden afscheid van zijne vrienden en magen
uit: Lijkkransje uit fraaije bloemen (op den Nederlandschen Helikon geplukt) zamen gevlochten, neergelegd op het graf van Henriette Wilhelmina Rojer (1850). Des stervenden afscheid van zijne vrienden en magen Vaart wel, mijn magen, en mijn vrienden, mij zoo waard!Ik ga nu onzen God en onzen Vader vinden:Mijn strijd heeft uit; niets kan me aan de ijdelheden binden;Ik … [Lees meer...] overSijbrand Edes Feitama • Des stervenden afscheid van zijne vrienden en magen
‘Dagen van duisternis’ (1898)
Jeugdverhalen over joden (138) Door Pieter Brouwer (1868-1926)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Pieter Brouwer was hoofdonderwijzer in Leerbroek, in de provincie Utrecht. Hij was van gereformeerde huize. Tussen 1897 en 1917 schreef hij een kleine twintig jeugdboeken. De meeste verschenen bij uitgeverij G.F. Callenbach in Nijkerk. Brouwer was … [Lees meer...] over‘Dagen van duisternis’ (1898)
In ’t groote leger (1878)
Jeugdverhalen over joden (137) Auteur: Franz Hoffmann (1814-1874)Vertaald uit het Duits door Suze Andriessen (1850-1924) Herkomst en drukgeschiedenis In 1842 begon Hoffmann, indertijd boekhandelaar, met het schrijven van jeugdboeken. Die werden zo geprezen dat hij besloot van zijn pen te gaan leven. Om genoeg te kunnen verdienen, sloot hij contracten af met … [Lees meer...] overIn ’t groote leger (1878)
‘Vooroordeel’ (1860)
Jeugdverhalen over joden (136) Auteur: onbekendWaarschijnlijk oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis De Kinder-Courant publiceerde ‘Vooroordeel’ in 1860. Het verhaal is niet ondertekend. Tussen circa 1857 en circa 1868 trad de Haagse onderwijzer J. van Weerden op als uitgever en hoofdredacteur van de Kinder-Courant. Dit weekblad verscheen tussen 1852 … [Lees meer...] over‘Vooroordeel’ (1860)
‘Joden’ (1860)
Jeugdverhalen over joden (135) Door Ewoud Sanders Auteur: Aart Cornelis de Zwart (1836-1885)Oorspronkelijk Nederlands Herkomst en drukgeschiedenis Het verhaaltje ‘Joden’ is te vinden in het tweede deeltje van Oom Thomas: een leesboekje voor de middelste klasse. Toen A.C. de Zwart dit schreef was hij onderwijzer op een christelijke school in Utrecht. Vervolgens … [Lees meer...] over‘Joden’ (1860)
