Vrijdag 13 december 2019 Grote of St. Bavokerk op de Grote Markt in HaarlemInloop vanaf 16.00 uur. Aanvang 16.30 uur Willem Bilderdijk woonde de laatste vier jaar van zijn leven in Haarlem. In navolging van Leiden (de Huizinga-lezing) organiseert Stichting Bilderdijk Haarlem sinds 2006 tweejaarlijks de Bilderdijk-lezing. Eerdere lezingen werden gehouden door Piet … [Lees meer...] over13 december 2019, Haarlem: Bilderdijklezing Maaike Meijer ‘Triumf! ik ben voldaan, ik zal onsterfelijk zijn.’
18e eeuw
De samenleving maakt de schrijver, de schrijver maakt de samenleving
Waaruit bestaat de literatuurgeschiedenis? Uit meesterwerken? Uit elkaar almaar bestrijdende generaties met steeds weer nieuwe ideeën over wat een goed boek is? Uit genieën die af en toe opstaan en iedereen anders laten kijken? Uit een economie van uitgeverijen, geleerde genootschappen en krantenredacties? Rick Honings en Lotte Jensen zien het anders. De bouwstenen van hun … [Lees meer...] overDe samenleving maakt de schrijver, de schrijver maakt de samenleving
20 december 2019, Amsterdam: Rampzalig Nederland. De omgang met rampen in Nederland en Vlaanderen, 1780-1940
Universiteitsbibliotheek (Singel 425), Doelenzaal, Amsterdam In de periode 1780-1940 deden zich in Nederland en Vlaanderen tal van rampen voor die een ontwrichtende invloed hadden op de samenleving. Denk bijvoorbeeld aan de Leidse buskruitramp van 1807 en de grootschalige rivieroverstromingen van 1809, 1820, 1855 en 1861. Ook in de koloniën waren rampen als … [Lees meer...] over20 december 2019, Amsterdam: Rampzalig Nederland. De omgang met rampen in Nederland en Vlaanderen, 1780-1940
21 september 2019, Scheveningen: Wat vond Jacob Campo Weyerman op Scheveningen?
Met de eenarmige bandiet Johan Hendrik baron Van Syberg wandelde Weyerman in de jaren ’30 van de achttiende eeuw op het Scheveninger strand, zij beraamden er samen snode plannen. Wat nog meer zocht Weyerman aan zee? Op zaterdag 21 september bezoekt de Stichting Jacob Campo Weyerman Muzee Scheveningen om er in de schitterende Scheveningenzaal antwoord te krijgen op die vraag … [Lees meer...] over21 september 2019, Scheveningen: Wat vond Jacob Campo Weyerman op Scheveningen?
Nieuwe Mededelingen Jacob Campo Weyerman
Zojuist verscheen het nieuwe nummer van de Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman, de eerste aflevering van jaargang 42. In de bijna honderd bladzijden komt de Amsterdamse horeca van Weyerman (‘Koninklijke gaarkeukens en driestuivers ordinarissen’) in een bijdrage van Maarten Hell aan de orde. In een klein artikeltje wordt het Amsterdams faillissement van Weyerman … [Lees meer...] overNieuwe Mededelingen Jacob Campo Weyerman
‘God is omtrent het leeven van een Jood niet onverschillig’ (1793)
Jeugdverhalen over joden (48) Door Ewoud Sanders ‘God is omtrent het leeven van een Jood niet onverschillig’ (1793)Auteur: Cornelis Müller (†1793) Herkomst en drukgeschiedenis Cornelis Müller, de auteur van deze verhalen, was tussen 1791 en 1793 predikant in Zijderveld, een klein dorp in de provincie Utrecht. Aan het eind van de 18de eeuw schreef hij … [Lees meer...] over‘God is omtrent het leeven van een Jood niet onverschillig’ (1793)
Bloemhofjes en Tijdverdrijvers: Schriftuurlijke Raadsels
Door Marti Roos Naast boekjes met raadsels voor vermaak, zoals het Clucht boecxken, die sinds het midden van de 16e eeuw het licht zagen, verschenen er ook boekjes met zogenoemde schriftuurlijke of religieuze raadsels. Enerzijds sluiten deze aan bij catechismussen, waarin godsdienstige kennis met betrekking tot de bijbel en de geloofsleer werd overgebracht in de vorm van … [Lees meer...] overBloemhofjes en Tijdverdrijvers: Schriftuurlijke Raadsels
‘De jood’ (1785)
Jeugdverhalen over joden (46) Door Ewoud Sanders ‘De jood’ (1785)Auteur: Christian Gotthilf Salzmann (1744-1811) Herkomst en drukgeschiedenis Salzmann was een Duitse predikant en pedagoog. In 1784 stichtte hij op landgoed Schnepfenthal in Waltershausen (Thüringen) een eigen opvoedingsinstituut. Salzmann behoorde tot de laat-achttiende-eeuwse Duitse pedagogen die … [Lees meer...] over‘De jood’ (1785)
11 september 2019, Amsterdam: Presentatie Romantici en Revolutionairen
Vijf hedendaagse schrijvers/schrijvende wetenschappers gaan in op hun favoriete prototype auteur en reflecteren op de hedendaagse rol van schrijvers in de samenleving. Wat is de rol van de hedendaagse schrijver? Wil hij of zij de wereld veranderen en politiek engagement nastreven? Of is het juist beter afstand te nemen en kunst om de kunst te maken? En welke tussenposities zijn … [Lees meer...] over11 september 2019, Amsterdam: Presentatie Romantici en Revolutionairen
‘Pietje en zijne moeder’ (1784)
Jeugdverhalen over joden (44) Door Ewoud Sanders ‘Pietje en zijne moeder’ (1784)Auteur: waarschijnlijk Augustus Sterk (1748-1815) Herkomst en drukgeschiedenis ‘Pietje en zijne moeder’ verscheen op 11 november 1784 in het Weekblad voor Neêrlands jongelingschap. Dit tijdschrift werd samengesteld door de Lutherse predikant Augustus Sterk, toen werkzaam in Amsterdam. … [Lees meer...] over‘Pietje en zijne moeder’ (1784)
Aagje Deken stierf aan verdriet
Door Marita Mathijsen Zo bekend was Betje Wolff dat haar overlijden in de Haarlemsche Courant gemeld werd. Ze stierf op 5 november 1804, 66 jaar oud. Haar vriendin Aagje Deken volgde haar negen dagen later, nog geen 63 jaar oud. Zevenentwintig jaar hadden ze bij elkaar geleefd en lief en leed gedeeld. Ze waren in 1788 samen naar Frankrijk gevlucht voor het geweld van de … [Lees meer...] overAagje Deken stierf aan verdriet
Bourgondische raadsels uit Den Hof der Liefde
Door Marti Roos Den hof der liefde is een 18e-eeuwse, kleine handleiding voor het hofmaken. Het bevat raadgevingen over houding en gedrag, voorbeelden voor de jongen om een meisje aan te spreken, hetgeen al snel wordt gevolgd door het huwelijksaanzoek en het katholieke doopritueel, met daartussen een aantal gedichten. Hierop volgt een verzameling van 110 genoeglijke raadsels … [Lees meer...] overBourgondische raadsels uit Den Hof der Liefde
‘De verkeerde vrees’ (1782)
Jeugdverhalen over joden (42) Door Ewoud Sanders ‘De verkeerde vrees’ (1782)Auteur: Hieronymus van Alphen (1746-1803) Keesje zag eens Joden loopen,Om wat ouds! wat ouds! te koopen;Hij werd bang, ja bleek van schrik;Hij kroop weg, en ging aan ’t huilen.Pietje spotte met dat schuilen;En zei lagchend: doe als ik! Kees zei: zoudt gij niet ontstellen,Als gij hun eens aan … [Lees meer...] over‘De verkeerde vrees’ (1782)
Het Volmaakte Kind (1798)
Jeugdverhalen over joden (41) Door Ewoud Sanders Het Volmaakte Kind (1798)Auteur: Johannes Henricus Nieuwold (1737-1812) Herkomst en drukgeschiedenis Johannes Henricus Nieuwold staat bekend als de Nederlandse Pestalozzi. Net als deze Zwitserse pedagoog was hij een onderwijshervormer. Nieuwold begon zijn loopbaan … [Lees meer...] overHet Volmaakte Kind (1798)
Vlogboek – Lucretia van Merken en haar toneelstuk Jacob Simonszoon de Rijk (1774)
Vandaag verschijnt er een nieuwe, herspelde editie van het achttiende-eeuwse toneelstuk Jacob Simonszoon de Rijk (1774) van Lucretia van Merken (1721-1789). Deze schrijfster werd door het tijdschrift Vaderlandsche Letter-oefeningen 'Hollands beroemdste dichteres' genoemd en ze werd in haar tijd bejubeld door zowel lezers als collega's. In deze video kennismaking met deze … [Lees meer...] overVlogboek – Lucretia van Merken en haar toneelstuk Jacob Simonszoon de Rijk (1774)
Vegatariër, stadsdokter, patriot
Door Marc van Oostendorp De titel van het nieuwe boek van de Bossche patriottenkenner Jacques Baartmans is sober: Pieter van Schelle (1749-1792). Veelzijdig en verlicht. Hij dekt wel precies de inhoud, en wat voor inhoud! Er zijn mensen wiens leven je ook 250 jaar na dato nog inspireren. Pieter van Schelle was zo iemand: een man die zo'n beetje alle dingen die zijn tijd … [Lees meer...] overVegatariër, stadsdokter, patriot
Call for papers – Congres Werkgroep ‘De Moderne Tijd’ – Doelenzaal (UBA) Amsterdam, 20 december 2019
Rampzalig Nederland De omgang met rampen in Nederland, 1780-1940 (Let op: gewijzigde datum: 20 december 2019) Door de opwarming van de aarde en de toenemende dreiging van klimaatrampen heeft het historisch onderzoek naar rampen en rampverwerking een hoge vlucht genomen. Het besef is doorgedrongen dat overstromingen, aardbevingen, hittegolven, droogtes, en de gevolgen daarvan … [Lees meer...] overCall for papers – Congres Werkgroep ‘De Moderne Tijd’ – Doelenzaal (UBA) Amsterdam, 20 december 2019
Vrijdag 7 juni, Nijmegen: boekpresentatie Jacob Simonszoon de Rijk (editie Lotte Jensen en Tommie van Wanrooij)
Lucretia van Merken en haar tijdgenoten: de bloei van het toneel in de achttiende eeuw Vrijdag 7 juni, 14.30-17.00 uur Huize Heyendael, Beelkamer Geert Grooteplein-Noord 9 6525 EZ Nijmegen … [Lees meer...] overVrijdag 7 juni, Nijmegen: boekpresentatie Jacob Simonszoon de Rijk (editie Lotte Jensen en Tommie van Wanrooij)
Snowy view of Holland
Door Christopher Joby Although the primary reason for the Dutch going to Japan from around 1600 onwards was to trade, they often brought gifts with them in order to endear themselves to local rulers including the shogun. Among the gifts they presented to Japanese were telescopes, clocks and peep-boxes. Peep-boxes were devices into which the viewer could peer and see different … [Lees meer...] overSnowy view of Holland
Bespottelijke vrouwen en de boerse Nederlandse taal
Door Marc van Oostendorp Dat samenlevingen soms overstappen op een andere taal, is bekend. Dat de meeste mensen dat een ongunstige ontwikkeling vinden eveneens. In zo'n geval rijst natuurlijk al snel de vraag: wiens schuld is dat eigenlijk? In de loop van de geschiedenis blijkt het antwoord daarop vaak te zijn geweest: van de vrouwen. Ik ben de laatste tijd wat … [Lees meer...] overBespottelijke vrouwen en de boerse Nederlandse taal
21- 22 februari 2019, Nijmegen: Conference Foreign Eyes on the Republic
European Perspectives on the Republic and the Dutch in the Long Eighteenth Century 21 – 22 February 2019 Radboud University Nijmegen Please register on www.foreigneyes.nl What images did the Dutch evoke during the long eighteenth century? By examining both the international importance of the Republic as well as the development and dissemination of European stereotypes … [Lees meer...] over21- 22 februari 2019, Nijmegen: Conference Foreign Eyes on the Republic
Volkswoede, volksopvoeding, bouwen en breken in de 18e eeuw
Nieuw nummer Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman Het onlangs verschenen, nieuwe nummer van de Mededelingen opent met Ton Jongenelens artikel over de doelistenopstand van 1748 en daarin botsen de nette burgers met het woedende ‘gemeen’. Bijna iedereen lijkt in die dagen een ‘geel hesje’ te dragen. Jongenelen laat zien dat de ‘doelisten’ veel meer bereikten dan … [Lees meer...] overVolkswoede, volksopvoeding, bouwen en breken in de 18e eeuw
22 februari 2019, Leiden: symposium Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’
Spelen, leven, sterven. Bilderdijk en het gezinsleven PROGRAMMA 14.00: Opening door Gert-Jan Johannes 14.05: Eveline Koolhaas-Grosfeld: Jacob de Vos Wzn en Willem Bilderdijk. Twee vroege 'striptekenaars' over hun kinderen’ 14.30: Gert-Jan Johannes: ‘En hier vliegt hy, om de klucht…’ Bilderdijk als pionier van de luchtreis per vlieger … [Lees meer...] over22 februari 2019, Leiden: symposium Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’
Uitslag van de Worm-en-donder-kerstquiz
Door Roland de Bonth Vlak voor Kerstmis verscheen op Neerlandistiek de Worm-en-donder-kerstquiz (zie hier). Omdat zondag 6 januari 2019 de laatste mogelijkheid was om de gevraagde zin op te sturen, is het nu tijd om zowel de oplossing als de uitslag bekend te maken. Allereerst de oplossing. Hieronder staan de 32 titels uit de opgave, gevolgd door de voor- en achternaam van … [Lees meer...] overUitslag van de Worm-en-donder-kerstquiz
De Worm-en-donder-kerstquiz
Door Roland de Bonth Na de kerstactie, het kerstgala en het kerstontbijt begint vandaag voor alle docenten in het voortgezet onderwijs – en ook voor heel veel andere neerlandici – een tweeweekse kerstvakantie. Een tijd van bezinning maar ook een periode om eindelijk Worm en donder van kaft tot kaft te lezen, het door Inger Leemans en Gert-Jan Johannes geschreven deel uit de … [Lees meer...] overDe Worm-en-donder-kerstquiz
