Onlangs publiceerde de Nijmeegse neerlandicus Peter Altena zijn boek Nieuwsgier, een biografie over Jacob Campo Weyerman. Waarom zouden we nu nog geïnteresseerd zijn in deze achttiende-eeuwse polemist, romanschrijver, journalist en fraudeur? … [Lees meer...] overVideo: Peter Altena over Jacob Campo Weyerman
18e eeuw
19-22 september 2024: Uitvoering Lucretia van Merken voor 450 jaar Leidens Ontzet
In aanloop naar de 450e viering van het Leidens Ontzet wordt op 19 t/m 22 september 2024 de speciale theatervoorstelling Beleg gespeeld in de Leidse Schouwburg. Deze productie is een samenwerking van de Historische Vereniging Oud Leiden, de Leidse Schouwburg en Theaterbron.nl. Beleg is een actuele versie van het stuk dat Leids ereburger Lucretia van … [Lees meer...] over19-22 september 2024: Uitvoering Lucretia van Merken voor 450 jaar Leidens Ontzet
Op weg naar de finale: het omslag en de portrettenmisère
De beslissingen zijn genomen, de titel staat vast: Een vrije geestHet uitzonderlijke leven van Betje Wolff Het aantal woorden van de biografie staat nu op 124.748 (zo’n 350 pagina’s), het omslag is gereed, een bekwame fotograaf heeft mijn huidige staat vastgelegd, de redacteur van Balans heeft zijn goedkeurig gegeven, mijn lieve ondersteuners hebben meegelezen en … [Lees meer...] overOp weg naar de finale: het omslag en de portrettenmisère
Esmée (vwo 4) schrijft over Sara Burgerhart: ‘dit prachtstuk wil je niet missen’
Waarom zou je een briefroman uit de achttiende eeuw lezen als eenentwintigste-eeuwse scholier? Volgens Esmée wil je die leeservaring niet missen, omdat je met ‘een andere kijk op het leven’ geconfronteerd wordt. In vwo 4 behandelde ik dit jaar een deel van onze lessenreeks over Sara Burgerhart, waarna een aantal leerlingen (leesgierige meisjes) ervoor koos om het hele boek te … [Lees meer...] overEsmée (vwo 4) schrijft over Sara Burgerhart: ‘dit prachtstuk wil je niet missen’
Besprek: Eelko Alta ‘Een Atlas die de hele wereld had getorst’
Op Biografieportaal ferskynde dizze wike fan de hân fan sjoernaliste Marita de Jong in kritysk besprek fan Philippus Breukers biografy fan Eelko Alta: De Friese historicus en letterkundige Philippus Breuker (1939) maakt het de lezer niet gemakkelijk in zijn nieuwste boek Eelko Alta (1723-1798) Biografie van een verlicht volksvoorlichter, uitgegeven door Noordboek. … [Lees meer...] overBesprek: Eelko Alta ‘Een Atlas die de hele wereld had getorst’
Bewonderenswaardig verliteratuurd
Het woord verliteratuurd heeft nooit een heel positieve bijklank gehad. Het Platoonse idee dat de literatuur alleen maar een afgeleide is van het werkelijke leven (dat zelf eigenlijk ook alleen maar een afgeleide is van de ideeën) is onuitroeibaar. En dat terwijl er natuurlijk niets fijner is dan lezen – waarom zou je dan neerzien op iemand die dat zijn hele leven … [Lees meer...] overBewonderenswaardig verliteratuurd
Thijssen-Schoute MA Thesis Award 2024
The Dr. C. Louise Thijssen-Schoute Foundation is soliciting nominations for the 2024 award for the best MA-thesis on early modern Dutch intellectual history. Established in 1961, the Dr. C. Louise Thijssen-Schoute Foundation aims to encourage research in the history of ideas of the early modern Netherlands. According to the will of Dr. Thijssen-Schoute – the author of an … [Lees meer...] overThijssen-Schoute MA Thesis Award 2024
Tranenthee van een archiefonderzoeker
of: drie weken in Trévoux, Bourg-en-Bresse en Lyon Er is dat mooie kinderboek van Uil die tranenthee wil zetten, en om voldoende tranen op te vangen gaat denken aan verloren dingen: lepels die achter het fornuis vallen en nooit teruggevonden worden, potloodjes die te klein geworden zijn om vast te houden, boeken die je niet kunt uitlezen omdat er bladzijden uitgescheurd … [Lees meer...] overTranenthee van een archiefonderzoeker
Te verschijnen: Nieuwsgier, Peter Altena
Roddelverhalen waren in de achttiende eeuw geliefd en niemand kon ze zo goed vertellen als Jacob Campo Weyerman. Hij was de grootmeester van het genre. Met zijn vermakelijke weekbladen exploiteerde hij de nieuwsgierigheid van zijn lezers en bepaalde hij het oneerbiedige gesprek in kroegen, koffiehuizen en trekschuiten. Hij gaf de vaderlandse journalistiek een ander gezicht. … [Lees meer...] overTe verschijnen: Nieuwsgier, Peter Altena
Een schrijverssteen voor Betje Wolff en Aagje Deken
Een slechter begin van een vriendschap is niet denkbaar. Die van Betje Wolff en Aagje Deken begon met een knallende ruzie. Wat moeten we ons voorstellen als de twee voor het eerst met elkaar in contact komen? Het is 1776. In Amsterdam woont dan een wat oudere jongedame, 35 jaar, ze leeft van een theehandeltje. Ze heeft één bundel gedichten uitgegeven, samen met een andere … [Lees meer...] overEen schrijverssteen voor Betje Wolff en Aagje Deken
Op syn Frânsk II
Yn de earste wike fan it nije jier haw ik yn Op syn Frânsk I in opstapke makke mei it oanstipjen fan de maatskiplike taalkontekst yn de Nederlannen yn de iermoderne tiid, fan belang foar it begryp fan de doetiidske status fan en de ynfloed op it Nederlânsk en it Frysk. It gong yn dy bydrage oer it dominante plak dat dy bûtenlânske taal dêr earder ynnaam. Dy ynfloed wie oars net … [Lees meer...] overOp syn Frânsk II
De geheime romance van Sara en Abraham
Romantische woorden uit een liefdesbrief uit het archief van de West-Indische Compagnie (1755): ‘Mijn ziel, leven van mijn hart, mijn zoet, zoet man van mijn leven, gisteravond heb ik u gezien, mijn hart verheugde, konde ik vliegen om u te omhelzen, water barstte mij uit ‘t oog.’ Briefwisseling in Papiaments Zo begint Sara de Isaac Pardo in 1755 één van haar vele brieven … [Lees meer...] overDe geheime romance van Sara en Abraham
Een Nieuw Kluchtig Raadsel-Boekje
Het aantal overgeleverde Nederlandse raadselboeken uit de vroegmoderne tijd is niet heel groot. Het oudst bekende is het anonieme Een niev Clucht Boecxken uit het midden van de 16e eeuw, dat allerlei soorten raadsels van diverse herkomst bevat, vooral bedoeld voor vermaak (een bespreking hiervan volgt binnenkort). In de 17e eeuw vinden raadsels vooral toepassing in belerende … [Lees meer...] overEen Nieuw Kluchtig Raadsel-Boekje
Nieuwe ontdekking over “de kwade uitstap van het vuile ding”
Betje Bekker en haar zeventiende verjaardag Het gonsde in Vlissingen eind juli 1755 over wat Elisabeth Bekker uitgespookt had. Zonder dat haar vader ervanaf wist, was ze er vandoor gegaan met een jonge militair. Ja, vertelden de mensen elkaar, ze is vertrokken met Matthijs Gargon, die jongen uit de domineesfamilie in Kats, een neef van onze vroegere dominee. En waar zijn … [Lees meer...] overNieuwe ontdekking over “de kwade uitstap van het vuile ding”
Rhijnvis Feith herdacht
Het was 8 februari druk op de begraafplaats aan de Meppelerstraatweg in Zwolle, bij het monument ter ere van de dichter Rhijnvis Feith. Veel familie, veel aanwezigen droegen de achternaam Feith. Jonkheer Feith zelf sprak ‘enkele herdenkingswoorden’. Een fraaie krans werd neergelegd. Tijdens de ‘eenvoudige plechtigheid’ stelden nazaten van de dichter de publicatie van een … [Lees meer...] overRhijnvis Feith herdacht
De achtste schrijverssteen in De Nieuwe Kerk: voor Betje en Aagje
Op 7 maart, één dag voor Internationale Vrouwendag, wordt er in de Nieuwe Kerk in Amsterdam een schrijverssteen onthuld voor Betje Wolff en Aagje Deken. Daarbij is een programma (in de ochtend) met toespraken, ikzelf zal er ook het woord voeren. Daar komt hun gedenksteen te liggen naast de memoriestenen voor Dirck Coornhert, Hella S. Haasse, J.H. Huizinga, Multatuli, W.F. … [Lees meer...] overDe achtste schrijverssteen in De Nieuwe Kerk: voor Betje en Aagje
Verschenen: nieuwe nummers De Moderne Tijd
Liefst drie nummers van De Moderne Tijd zijn eind vorig jaar tegelijk verschenen: een dubbeldik themanummer over de historische beleving van Parijs en een nummer over oorlog op afstand, het thema van het vorige jaarcongres van Werkgroep De Moderne Tijd. Het dubbelnummer Zoveel Parijzen. De beleving van het ‘andere’ Parijs rond 1900 stond onder redactie van Babs … [Lees meer...] overVerschenen: nieuwe nummers De Moderne Tijd
Verschenen: Jan van Gijsen (1668-1722), een journalistieke broodpoëet in de Jordaan
Eind zeventiende eeuw verruilde Jan van Gijsen (1668-1722) zijn geboortestad Haarlem voor de Amsterdamse Jordaan en enige jaren later zijn beroep van wever voor dat van schrijver. Voortaan zou hij zijn brood verdienen met de pen. Hij begon met verzen over de actualiteit voor de Antwerpse courant, maar zijn journalistieke ambities kregen pas echt de ruimte in zijn eigen … [Lees meer...] overVerschenen: Jan van Gijsen (1668-1722), een journalistieke broodpoëet in de Jordaan
20 januari 2024: Middag over Betje Wolff
Op 20 januari 2024 organiseert de Stichting Jacob Campo Weyerman een bijeenkomst in Amsterdam, in Huize Lydia, Roelof Hartplein 2 A. Op het programma staat een lezing van Marita Mathijsen over Betje Wolff, ‘de soliste’, over haar werk vóór het optreden van het duo. Het optreden van de aanstaande Wolff-biograaf wordt gevolgd door een gesprek over verrassende visies op de … [Lees meer...] over20 januari 2024: Middag over Betje Wolff
Verschenen: Jaarboek Bilderdijk 2023
Het Jaarboek Bilderdijk is een wetenschappelijke uitgave van de Werkgroep Bilderdijk. Het tijdschrift richt zich op onderwerpen en thema’s die verband houden met het leven, de periode en de omgeving van Willem Bilderdijk en zijn tijdgenoten. Het is de opvolger van het tijdschrift Het Bilderdijk-Museum (1984-2020), dat compleet op de DBNL te lezen is. … [Lees meer...] overVerschenen: Jaarboek Bilderdijk 2023
Is Holland, in ’t jaar MM,CCCC,XL [2440] misschien geschreven door Gerrit van der Jagt?
In haar blog van 25 april 2023 schrijft Marita Mathijsen dat het anonieme boekje Holland, in ’t jaar MM,CCCC,XL niet aan Betje Wolff toegeschreven kan worden. In het verleden zijn er heruitgaves van gemaakt waarin gewoon ervan uitgegaan wordt dat zij dit geschreven heeft. Bijvoorbeeld in 1975 door G.W.Huygens. In handboeken literatuurgeschiedenis wordt het schrijverschap ook … [Lees meer...] overIs Holland, in ’t jaar MM,CCCC,XL [2440] misschien geschreven door Gerrit van der Jagt?
Een ordinaire roof
Het Betje Wolff-Museum meldt dat de verdwijning van de portretjes van Betje Wolff en Aagje Deken in 1975 geen diefstal door een bewonderaar was, maar een ordinaire roof. Het Museum werd toen verbouwd, en de kostbaarheden waren in een speciaal aangeschafte munitiekist met slot opgeborgen in de kluis van het Polderhuis van het Waterschap Beemster. Daar verdwenen begin maart niet … [Lees meer...] overEen ordinaire roof
Een eenzame enkele morianiade, of: De straf van de schande
Dit is misschien wel het stichtelijkste verhaal uit de bundel van Hoffmann, en met de minste ironie gebracht. Gij zult anderen niet uitlachen als gij iets vreemds aan ze ziet. Een moraal die nog steeds hout snijdt. Ik heb maar één bewerking ervan gevonden. In De gestrafte bakkersjongen, in het anonieme Hoe het met stoute kinderen gaat uit 1893, zegt het … [Lees meer...] overEen eenzame enkele morianiade, of: De straf van de schande
Vier zwavelstokkiaden
1. Het brandgevaarlijke verhaal kent niet veel navolgers. De anonieme centsprent uit Het leven van den kleine deugeniet, gedateerd 1866-1897 is waarschijnlijk niet geënt op Hoffmann. Een van de twaalf taferelen toont Hendrik die onoplettend speelt met vuur in de kachel, met het onderschrift: Brand, brand! ’k ben enkel vuer! o leer!Blusch, blusch my slechts voor dezen … [Lees meer...] overVier zwavelstokkiaden
Geef ze nu eens terug, die portretjes!
U, bewonderaar van Betje Wolff en Aagje Deken, die in maart 1975 de twee miniatuurportretjes van Betje Wolff en Aagje Deken gestolen heeft uit het Betje Wolff Museum in Middenbeemster, kom er nu eens mee voor de dag! Ik begrijp u wel. Hoe vaak kom ikzelf niet in een museum waar de dingen niet zo heel keurig liggen, zo voor het grijpen, onbeschermd, waar ze misschien niet het … [Lees meer...] overGeef ze nu eens terug, die portretjes!
