It earste diel fan Op syn Feensters 1, skreaun troch Reitze Jonkman (fan Nijskoat) nei oanlieding fan Willem Winters, Ut Feensters; hoe staat het ervoor. Leeuwarden 2006. In alderaardichst boekwurkje (13 by 13 sm., 26 s.) fûn ik op myn sneuptocht nei boarnen foar dizze kollum oer it Hearrenfeanster dialekt: Ut Feensters fan de mearsidige Willem Winters. It is in lytse … [Lees meer...] overOp syn Feensters (1a)
18e eeuw
Te verschijnen: De storm die wij vooruitgang noemen
Tijd, tempoversnelling en de transformatie van Nederland in egodocumenten 1750-2000 De modernisering van Nederland begon rond 1800. De Bataafse revolutie bracht een nieuwe staatsvorm, de eerste grondwet en gelijke rechten voor alle burgers. De Industriële revolutie veranderde daarna met de stoomtrein, gasverlichting en fabrieken het landschap en het huiselijk leven. De … [Lees meer...] overTe verschijnen: De storm die wij vooruitgang noemen
Julia door Rhijnvis Feith
In deze aflevering van bibliotheek Den Haag & klassiekersduiken we in de hertaling van Julia van schrijver en dichter Rhijnvis Feith, een sentimentele briefroman uit 1783 vol liefde en boordevol tranen. Arjen van Meijgaard, schrijver én docent aan de School voor Jong Talent, bewerkte het originele werk tot een toegankelijke versie. We bespreken het … [Lees meer...] overJulia door Rhijnvis Feith
Taalregels worden gevormd door een samenleving
Hoe belangrijk was de val van Antwerpen voor onze taalnormen? Zouden mensen zich vandaag de dag zonder die gebeurtenis in 1585 zo druk maken over werkwoordsspelling of het verschil tussen hen en hun? Die vraag kwam bij me op tijdens het lezen van het interessante proefschrift Setting the Standard, waarop Eline Lismont onlangs in Brussel én in Leiden promoveerde. In dat … [Lees meer...] overTaalregels worden gevormd door een samenleving
‘Verlicht en vilein’ genomineerd voor Kleio-Klasse-Prijs
Het boek Verlicht en vilein. van Marleen de Vries is genomineerd voor de Kleio-Klasseprijs. De jury schrijft: "Marleen de Vries geeft een rijke dwarsdoorsnede van de achttiende eeuw in Nederland. Daarbij verkent ze ingenieus wat de eeuw van de Verlichting is en wat die betekent voor de contouren van Nederland in de Zilveren Eeuw. Ze beschrijft de Verlichting meer als een ‘state … [Lees meer...] over‘Verlicht en vilein’ genomineerd voor Kleio-Klasse-Prijs
26 januari 2025: Symposium Jenever en slavernij in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam
Welke rol speelde jenever in de slavenhandel en dwangarbeid in de achttiende en negentiende eeuw? Hoewel jenever bekend staat als een belangrijk cultureel product van Nederland, blijkt het ook een rol te hebben gespeeld in het koloniale verleden. Jenever werd gebruikt als betaalmiddel, als gift aan inheemse vorsten om handelsbetrekkingen op te zetten, en als proviand voor zowel … [Lees meer...] over26 januari 2025: Symposium Jenever en slavernij in het Nationaal Jenevermuseum Schiedam
Betje Wolff
Tekening: Robert Kruzdlo … [Lees meer...] overBetje Wolff
Wat onze taal óók ooit vermocht
In het nawoord bij zijn hertaling van Julia meldt Arjen van Meijgaard een schokkend feit: recente literatuurgeschiedenissen voor de middelbare school noemen het boek nauwelijks of niet. In de hedendaagse methodes die hij noemt, wordt Julia alleen 'aangestipt' – in de paragraaf 'Lees meer' van het deel over de periode 1700-1800. Dat terwijl het een … [Lees meer...] overWat onze taal óók ooit vermocht
18 januari 2025: Stichting Jacob Campo Weyerman
Graag nodigen we alle vrienden, vriendinnen en belangstellenden uit voor de grondvergadering van de Stichting Jacob Campo Weyerman. Dit jaar doen we het een beetje anders; eerst iets hartigs, dan het zoets. We vergaderen eerst, vervolgens hebben we maar liefst twee Hanou-observaties en een hoofdlezing. 18 januari 2025 Huize Lydia, Roelof Hartplein 2A in … [Lees meer...] over18 januari 2025: Stichting Jacob Campo Weyerman
7 januari 2025: Seminarie ‘Verbeelding van Verlangen in vroegmoderne Nederlandse komedies’
Dinsdag 7 januari 2025, 15.00-16.30 uurLocatie: Blandijnberg 2, lokaal 3.30 – Camelot Op 7 januari organiseert de onderzoeksgroep Vensters van Verlangen: de verbeelding van consumptie in de komedie van de Lage landen (1650-1725) in samenwerking met GEMS en Thalia een sessie over de verbeelding van verlangen in komisch toneel in de zeventiende en achttiende eeuw. Vensters … [Lees meer...] over7 januari 2025: Seminarie ‘Verbeelding van Verlangen in vroegmoderne Nederlandse komedies’
Betje Wolff, Scipio (1771)
![Diana, G. (ca. 1770). De grootmoedigheid van Scipio [Schilderij]. Rijksmuseum.](https://neerlandistiek.nl/wp-content/uploads/2024/11/SK-A-3465-150x150.jpg)
Een minder bekend boek van Betje Wolff is haar "Lier-, Veld- en Mengelzangen," dat in 1772 werd uitgegeven door T. Tjalingius te Hoorn. In dit werk staan 17 gedichten, voorafgegaan door twaalf pagina's voorrede in proza en acht pagina's "Ontschuldiging aan mijne Vrienden" in poëzie. Het geheel wordt afgesloten met een prozavertaling van Alexander Pope's "The Rape of the Lock." … [Lees meer...] overBetje Wolff, Scipio (1771)
In tranen
Het is even schrikken om te lezen dat Marita Mathijsen met Een vrije geest een 'emobiografie' heeft willen schrijven, een boek over Betje Wolff dat de grote achttiende-eeuwse schrijfster volgt in haar emotionele ontwikkeling. Wolff, zou je denken, is een schrijfster geweest die in aanraking kwam met tal van belangrijke ideeën uit haar tijd. Zou ze niet juist vanwege … [Lees meer...] overIn tranen
Een vondst: de tekst van een rekest uit 1790
Excuus: er volgt nu een stuk over een mooie vondst die echter alleen van belang is voor degenen die echt álles van Betje Wolff willen weten. Het gaat over pensioenen en het achterhouden daarvan. Geen toeslagenaffaire, maar toch ook toen al een wantrouwige overheid die een uitkering waar de weduwe recht op had achterhield, waarschijnlijk omdat ze op de zwarte lijst van … [Lees meer...] overEen vondst: de tekst van een rekest uit 1790
27 september 2024: De correspondentie van Belle van Zuylen
Jaarcongres Werkgroep Achttiende Eeuw Op vrijdag 27 september aanstaande zal in de Lutherse kerk te Utrecht het Jaarcongres van de Werkgroep Achttiende Eeuw plaatsvinden, met als thema de correspondentie van Belle van Zuylen. Dit congres is georganiseerd in samenwerking met het Huygens Instituut (KNAW). Belle van Zuylen (1740-1805) is één van de meest internationale … [Lees meer...] over27 september 2024: De correspondentie van Belle van Zuylen
Video: Peter Altena over Jacob Campo Weyerman
Onlangs publiceerde de Nijmeegse neerlandicus Peter Altena zijn boek Nieuwsgier, een biografie over Jacob Campo Weyerman. Waarom zouden we nu nog geïnteresseerd zijn in deze achttiende-eeuwse polemist, romanschrijver, journalist en fraudeur? … [Lees meer...] overVideo: Peter Altena over Jacob Campo Weyerman
19-22 september 2024: Uitvoering Lucretia van Merken voor 450 jaar Leidens Ontzet
In aanloop naar de 450e viering van het Leidens Ontzet wordt op 19 t/m 22 september 2024 de speciale theatervoorstelling Beleg gespeeld in de Leidse Schouwburg. Deze productie is een samenwerking van de Historische Vereniging Oud Leiden, de Leidse Schouwburg en Theaterbron.nl. Beleg is een actuele versie van het stuk dat Leids ereburger Lucretia van … [Lees meer...] over19-22 september 2024: Uitvoering Lucretia van Merken voor 450 jaar Leidens Ontzet
Op weg naar de finale: het omslag en de portrettenmisère
De beslissingen zijn genomen, de titel staat vast: Een vrije geestHet uitzonderlijke leven van Betje Wolff Het aantal woorden van de biografie staat nu op 124.748 (zo’n 350 pagina’s), het omslag is gereed, een bekwame fotograaf heeft mijn huidige staat vastgelegd, de redacteur van Balans heeft zijn goedkeurig gegeven, mijn lieve ondersteuners hebben meegelezen en … [Lees meer...] overOp weg naar de finale: het omslag en de portrettenmisère
Esmée (vwo 4) schrijft over Sara Burgerhart: ‘dit prachtstuk wil je niet missen’
Waarom zou je een briefroman uit de achttiende eeuw lezen als eenentwintigste-eeuwse scholier? Volgens Esmée wil je die leeservaring niet missen, omdat je met ‘een andere kijk op het leven’ geconfronteerd wordt. In vwo 4 behandelde ik dit jaar een deel van onze lessenreeks over Sara Burgerhart, waarna een aantal leerlingen (leesgierige meisjes) ervoor koos om het hele boek te … [Lees meer...] overEsmée (vwo 4) schrijft over Sara Burgerhart: ‘dit prachtstuk wil je niet missen’
Besprek: Eelko Alta ‘Een Atlas die de hele wereld had getorst’
Op Biografieportaal ferskynde dizze wike fan de hân fan sjoernaliste Marita de Jong in kritysk besprek fan Philippus Breukers biografy fan Eelko Alta: De Friese historicus en letterkundige Philippus Breuker (1939) maakt het de lezer niet gemakkelijk in zijn nieuwste boek Eelko Alta (1723-1798) Biografie van een verlicht volksvoorlichter, uitgegeven door Noordboek. … [Lees meer...] overBesprek: Eelko Alta ‘Een Atlas die de hele wereld had getorst’
Bewonderenswaardig verliteratuurd
Het woord verliteratuurd heeft nooit een heel positieve bijklank gehad. Het Platoonse idee dat de literatuur alleen maar een afgeleide is van het werkelijke leven (dat zelf eigenlijk ook alleen maar een afgeleide is van de ideeën) is onuitroeibaar. En dat terwijl er natuurlijk niets fijner is dan lezen – waarom zou je dan neerzien op iemand die dat zijn hele leven … [Lees meer...] overBewonderenswaardig verliteratuurd
Thijssen-Schoute MA Thesis Award 2024
The Dr. C. Louise Thijssen-Schoute Foundation is soliciting nominations for the 2024 award for the best MA-thesis on early modern Dutch intellectual history. Established in 1961, the Dr. C. Louise Thijssen-Schoute Foundation aims to encourage research in the history of ideas of the early modern Netherlands. According to the will of Dr. Thijssen-Schoute – the author of an … [Lees meer...] overThijssen-Schoute MA Thesis Award 2024
Tranenthee van een archiefonderzoeker
of: drie weken in Trévoux, Bourg-en-Bresse en Lyon Er is dat mooie kinderboek van Uil die tranenthee wil zetten, en om voldoende tranen op te vangen gaat denken aan verloren dingen: lepels die achter het fornuis vallen en nooit teruggevonden worden, potloodjes die te klein geworden zijn om vast te houden, boeken die je niet kunt uitlezen omdat er bladzijden uitgescheurd … [Lees meer...] overTranenthee van een archiefonderzoeker
Te verschijnen: Nieuwsgier, Peter Altena
Roddelverhalen waren in de achttiende eeuw geliefd en niemand kon ze zo goed vertellen als Jacob Campo Weyerman. Hij was de grootmeester van het genre. Met zijn vermakelijke weekbladen exploiteerde hij de nieuwsgierigheid van zijn lezers en bepaalde hij het oneerbiedige gesprek in kroegen, koffiehuizen en trekschuiten. Hij gaf de vaderlandse journalistiek een ander gezicht. … [Lees meer...] overTe verschijnen: Nieuwsgier, Peter Altena
Een schrijverssteen voor Betje Wolff en Aagje Deken
Een slechter begin van een vriendschap is niet denkbaar. Die van Betje Wolff en Aagje Deken begon met een knallende ruzie. Wat moeten we ons voorstellen als de twee voor het eerst met elkaar in contact komen? Het is 1776. In Amsterdam woont dan een wat oudere jongedame, 35 jaar, ze leeft van een theehandeltje. Ze heeft één bundel gedichten uitgegeven, samen met een andere … [Lees meer...] overEen schrijverssteen voor Betje Wolff en Aagje Deken
Op syn Frânsk II
Yn de earste wike fan it nije jier haw ik yn Op syn Frânsk I in opstapke makke mei it oanstipjen fan de maatskiplike taalkontekst yn de Nederlannen yn de iermoderne tiid, fan belang foar it begryp fan de doetiidske status fan en de ynfloed op it Nederlânsk en it Frysk. It gong yn dy bydrage oer it dominante plak dat dy bûtenlânske taal dêr earder ynnaam. Dy ynfloed wie oars net … [Lees meer...] overOp syn Frânsk II
