Categorie: nieuws

Willy Roggeman wordt 85: archief van 65 jaar schrijverschap.

Posted on by

Door Jürgen Pieters

Willy Roggeman in zijn werkkamer in Ninove, 2018.
Foto: Jürgen Pieters

Vandaag, 9 juni, wordt de Vlaamse auteur Willy Roggeman 85. Hij werd in 1934 geboren in het Oost-Vlaamse Ninove, waar hij nog steeds woont. Roggeman is intussen ook al 65 jaar schrijver. Twee redenen om te vieren dus. 

In 1954 – hij was toen derdejaarsstudent Germaanse Filologie aan de Universiteit Gent – maakte Willy Roggeman zijn officiële intrede in de Vlaamse literatuur met de publicatie van de gedichtencyclus ‘Nuages’ in Tijd en Mens. Dat blad was op dat moment het belangrijkste literaire tijdschrift in het Zuiden van het Nederlandse taalgebied, met in de redactie letterkundige giganten als Louis-Paul Boon, Hugo Claus en Jan Walravens. Boon nodigde Roggeman uit op de redactievergaderingen en liet hem ook stukken schrijven voor de boekenpagina van de Vooruit. 

Lees verder >>

Onbekend Middelnederlands fragment keert terug naar Vlaanderen

Posted on by


Amerikaanse verzamelaar schenkt eeuwenoude perkamenten strook aan Universiteit Antwerpen. 

(Persbericht Universiteit Antwerpen)

Een Amerikaanse verzamelaar schenkt de Universiteit Antwerpen een fragment van een veertiende-eeuws handschrift in middeleeuws Nederlands. De perkamenten strook bevat verzen van een tot nu toe onbekend verhaal over Alexander de Grote. “Ik viel van mijn stoel toen ik foto’s zag”, zegt prof. Remco Sleiderink.

Farley P. Katz is een succesvol advocaat in San Antonio, Texas. Belastingwetgeving is zijn specialisatie, maar zijn echte passie is het verzamelen van handgeschreven boeken uit de middeleeuwen. Handschriften en fragmenten die hij op de kop kan tikken, probeert hij eerst zo goed mogelijk te onderzoeken. Vervolgens schenken hij en zijn vrouw Carolyn Fuentes deze middeleeuwse bronnen aan bibliotheken waar ze nader bestudeerd kunnen worden. Lees verder >>

Promotiecampagne voor talenstudies

Posted on by

Door Romy Veul

De terugloop van het aantal studenten bij talenstudies als Nederlands en moderne vreemde talen is al maandenlang onderwerp van gesprek. Veel universitaire talenopleidingen zien hun studentenaantallen met het jaar dalen en sommige opleidingen zijn om die reden zelfs gesloten. Daarom heeft het Nationaal Platform voor de Talen een promotiecampagne opgezet om jongeren te informeren over en te enthousiasmeren voor talenstudies. De campagne is onlangs gelanceerd op www.talenstudievoorjou.nl. 

De studiekeuzecampagne is bedoeld om talenstudies meer bekendheid te geven bij studiekiezers en om de beeldvorming rond de inhoud en de beroepsperspectieven van deze opleidingen in positieve zin bij te sturen. De studenten die aan het woord komen in de campagne, laten zien dat talenstudies gevarieerd en uitdagend zijn en interessante toekomstmogelijkheden bieden. 

Lees verder >>

Edward van de Vendel nieuwe gastschrijver van de RUG

Posted on by

Kinder- en jeugdboekenschrijver Edward van de Vendel wordt de nieuwe gastschrijver van de Rijksuniversiteit Groningen. In drie lezingen en een openbaar interview zal hij zich komend najaar buigen over klassiekers uit de kinder- en jeugdliteratuur, queerboeken en literatuur op het Eurovisie Songfestival. Daarnaast verzorgt hij voor een geselecteerde groep studenten werkcolleges.

Programma

Edward van de Vendel is een bijzonder veelzijdig auteur. Hij schrijft gedichten voor kinderen en jongeren, stripgedichten, informatieve boeken, prentenboeken, boeken voor eerste lezers, kinderboeken en jeugdromans. Op de openingsavond gaat dichter en schrijver Iduna Paalman met hem in gesprek over zijn werk en zijn verslingering aan het schrijven voor kinderen en jongeren. In drie openbare lezingen bespreekt Edward van de Vendel drie verschillende thema’s: tien moderne klassiekers uit de kinder- en jeugdliteratuur, de nieuwe jeugdliteraire belangstelling voor gender en seksualiteit in queerboeken en onverwachte raakvlakken van literatuur en het Eurovisie Songfestival. In de werkcolleges begeleidt hij studenten bij het schrijven van een samenhangende serie kinderpoëzie.
Lees verder >>

Benoeming Hans Van de Velde tot hoogleraar sociolinguïstiek, Utrecht

Posted on by

Hans Van de Velde (1969), sociolinguïstisch onderzoeker aan de Fryske Akademy, is met ingang van 1 mei 2019 benoemd tot hoogleraar sociolinguïstiek aan de Universiteit Utrecht. Het gaat om een reguliere leerstoel sociolinguïstiek, met bijzondere aandacht voor de taalvariëteiten in Fryslân.

Sinds eind 2014 is Van de Velde senior onderzoeker sociolinguïstiek bij de Fryske Akademy, waar hij ook lid is van het managementteam. Daarvoor was hij van 2002 tot 2014 docent-onderzoeker aan de Universiteit Utrecht. Lees verder >>

Academische jaarprijzen: Nederlandse taalkunde 2017 en 2018

Posted on by

Mededeling Maatschappij der Nederlandse Letterkunde

Jonge neerlandici doen spannend, actueel en wetenschappelijk hoogstaand onderzoek, en schrijven daarover in sterke scripties, artikelen en proefschriften. Omdat we in Nederland geen cultuur hebben waarin we veel prijzen of beurzen uitreiken, is de kwaliteit van hun werk helaas niet voor iedereen zichtbaar.

Om daar verandering in te brengen, en aankomende academici een goede kans te geven op de arbeidsmarkt en bij subsidieaanvragen, zijn de Academische jaarprijzen ingesteld: afwisselend voor taal- en voor letterkundig onderzoek. Deze prijzen worden jaarlijks uitgereikt voor de beste masterscriptie, het beste artikel en de beste dissertatie, in termen van veelbelovend vervolgonderzoek. Lees verder >>

Onderzoeker Meertens Instituut Frans Hinskens benoemd tot bijzonder hoogleraar Taalvariatie aan de Radboud Universiteit

Posted on by

Frans Hinskens is met ingang van 15 februari 2019 benoemd tot bijzonder hoogleraar Taalvariatie en taalcontact aan de Radboud Universiteit. Hinskens is sinds 2002 als onderzoeker verbonden aan het Meertens Instituut.

Frans Hinskens is deskundig op het gebied van de variatielinguïstiek (fonologie en sociolinguïstiek). Hij onderzoekt onder andere niet-standaardvariëteiten van het Nederlands, regiolecten en regionale variëteiten van de standaardtaal, Negerhollands (de vroegere creooltaal van de Maagdeneilanden) en Afrikaans. Lees verder >>

Ons Erfdeel vzw komt met drie nieuwe websites

Posted on by

(Persbericht Ons Erfdeel)

Op 1 april lanceert de Vlaams-Nederlandse culturele instelling Ons Erfdeel vzw drie nieuwe websites: www.de-lage-landen.com,www.les-plats-pays.com en www.the-low-countries.com. Daarvoor hebben we enkele mooie namen kunnen strikken als columnist. Zo willen we nog meer context geven bij cultuur uit de Lage Landen.

Verhalen vertellen over Vlaanderen en Nederland, dat doen we bij Ons Erfdeel vzw al jaren in drie talen, met scherpe pennen van geloofwaardige stemmen. Die verhalen verdienen een groter, breder en jonger publiek. Daarom lanceren we op 1 april maar liefst drie websites, in het Engels, Frans en Nederlands. Dezewebsites  hebben eenzelfde uitstraling, maar bieden andere inhoud aan.

Lees verder >>

Educatie in de Taal- en Cultuurwetenschappen: Nederlands

Posted on by

Ben je eerstegraads docent en wil je je nascholingsbudget inzetten om weer aan de universiteit te gaan studeren? Vanuit de Radboud Universiteit bieden we komend collegejaar drie zeer actuele cursussen op het terrein van de neerlandistiek aan die je in de vorm van contractonderwijs kunt volgen.

Interesse? Het betreft de volgende cursussen:

Gent, 7 mei 2019: Studiemiddag Rouw en poëzie

Posted on by

Tussen poëzie en rouw bestaat al eeuwen een hechte band. Niet alleen vormen de dood en de emoties die hij oproept het thema van veel belangrijke gedichten, poëzie speelt ook een ondersteunende rol tijdens funeraire rituelen en momenten van rouw. Tijdens een studiemiddag onderzoeken we die wisselwerking tussen rouw en poëzie.

Hoe brengen dichters gevoelens van rouw onder woorden? Welke rol spelen cultuurhistorische visies op de dood? Hoe verhouden afzonderlijke rouwgedichten zich tot het prestigieuze genre van de elegie? Hoe gebruiken de lezers zelf, van kinderen tot volwassenen, gedichten in hun eigen rouwproces?

Zulke vragen staan centraal in vier academische lezingen: Lees verder >>

Universiteiten willen met ‘Olympiade’ Nederlandse taal en cultuur weer op de kaart zetten

Posted on by

De Universiteiten van Utrecht, Antwerpen en Nijmegen zullen de eerste Olympiade voor Nederlands organiseren. Met het initiatief willen de universiteiten de studie van de Nederlandse taal en cultuur weer op de kaart zetten als een spannende en uitdagende discipline voor jongeren van vandaag.

De Olympiade Nederlands zal voor het eerst gehouden worden in het schooljaar 2019-2020. Nederlandse en Vlaamse leerlingen uit de derde graad van het secundair onderwijs buigen zich in wedstrijdverband over een reeks puzzels op het gebied van taalkunde, literatuur, cultuurgeschiedenis en communicatie. Dat gebeurt in twee ronden. De finaleronde vindt plaats op een centrale locatie. Scholen in Vlaanderen en Nederland zullen in het voorjaar van 2019 benaderd worden met meer informatie over de inschrijfprocedure, oefenstof en prijzen. Lees verder >>

Luisteraars houden precies bij wanneer ze ‘uh’ horen

Posted on by

(Persbericht Radboud Universiteit)

Als mensen ‘uh’ zeggen doen ze dat vaak vlak voor weinig voorkomende woorden (‘uh… iglo’). Inhttp://een eye-tracking experiment laten onderzoekers van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek in Nijmegen zien dat luisteraars kunnen voorspellen welk soort woord er na ‘uh’ komt. Zelfs als ‘atypische’ sprekers ‘uh’ zeggen voor ‘alledaagse’ woorden (‘uh… hand’) leren mensen de juiste (simpele) woorden te voorspellen – behalve als de spreker een buitenlands accent heeft.

Haperingen zoals pauzes, herhalingen en ‘uh’ of ‘uhm’ komen vaak voor in onze spraak: naar schatting zes keer per 100 woorden. Maar ‘uh’ komt niet zomaar willekeurig voor. Sprekers zeggen vooral ‘uh’ voor ‘lastige’ weinig voorkomende woorden (‘uh…iglo’). Eerder onderzoek van Hans Rutger Bosker van het Max Planck Instituut liet al zien dat luisteraars dit klassieke patroon van haperingen in spraak kunnen gebruiken om woorden te voorspellen: ‘uh’ is een aanwijzing dat er een ‘ongewoon’ of ‘moeilijker’ woord aankomt. Maar Bosker en zijn collega’s gingen nog een stap verder. Ze onderzochten of luisteraars ook een ander patroon van ‘uh’ zeggen zouden kunnen oppikken – bijvoorbeeld als ‘uh’ ineens op een heel onverwachte plek voorkomt. Lees verder >>

Nieuw rapport biedt een actueel overzicht van de contactvariëteiten in Friesland

Posted on by

De Fryske Akademy heeft in opdracht van de Taalunie een onderzoek uitgevoerd naar de taalkundige positie en het functioneren van de zogenaamde contactvariëteiten Fries – Nederlands in Friesland. Het onderzoek ligt in lijn met het implementatieplan taalvariatie van het Algemeen Secretariaat van de Taalunie. Het beschrijven van taalvariatie is een van de beleidslijnen in dat plan.

In de provincie Friesland worden enkele contactvariëteiten gesproken die ontstaan zijn uit het contact tussen het Fries en het Nederlands. Deze Fries-Nederlandse contacttalen worden in de dagelijkse omgang gebruikt. Ze behoren tot het cultuurhistorisch erfgoed en zijn van groot belang voor de taalwetenschap.

Het onderzoek

Het rapport biedt onder andere een beschrijving van de contactvariëteiten in Friesland en een overzicht van de gebruikers, bestaande bronnen en basismaterialen en van partijen en organisaties die met contactvariëteiten bezig zijn. Daarnaast geeft het rapport een aanzet tot een eerste documentatie-, onderzoeks- en ontwikkelingsagenda. Lees verder >>

Nieuwe proef en twee nieuwe leesclubs online op www.litlab.nl

Posted on by

Maandelijkse update LitLab, 28 februari 2019

Vanaf het najaar van 2018 verschijnt maandelijks nieuw lesmateriaal online in LitLab, een digitaal laboratorium voor literatuuronderzoek op de middelbare school. Dat materiaal ontwikkelt de redactie van LitLab in samenwerking met docenten, onderzoekers, studenten en docenten-in-opleiding. Lees verder >>

De praktijk van de leeslijst

Posted on by

Persbericht Stichting Lezen

Harry Mulisch, Tim Krabbé en W.F. Hermans zijn de drie meestgelezen auteurs in de examenklassen van het havo en vwo. Maar betekent dit ook dat ze het meest geliefd zijn? Dit valt te lezen in het rapport De praktijk van de leeslijst van Jeroen Dera (Radboud Universiteit Nijmegen). Hij heeft onderzocht welke titels en auteurs voor de lijst worden gelezen door jongeren uit de examenklassen havo/vwo. Daarnaast vroeg hij de scholieren hoe zij de boeken waarderen. Het onderzoek levert een nuttige set gegevens op over het leesgedrag en de leessmaak van jongeren.

Stichting Lezen pleit ervoor om binnen het literatuuronderwijs ruime aandacht te geven aan de lezer en de leesmotivatie. Dit rapport biedt daarvoor belangrijke en soms verrassende inzichten. Welke genres vallen in de smaak bij scholieren? Welke auteurs spreken hen aan? Welke boeken op de lijst worden daadwerkelijk gelezen?

Downloaden

KNAW gaat adviseren over de neerlandistiek

Posted on by

Persbericht KNAW

De KNAW zal op verzoek van de minister van OCW een advies uitbrengen over de situatie bij de universitaire opleidingen Nederlandse Taal en Cultuur. Vanaf 4 maart 2019 gaat een commissie onder voorzitterschap van Lex Heerma van Voss (Huygens ING en Universiteit Utrecht) aan het werk. Het advies zal rond de zomer 2019 verschijnen.

De universitaire studie Nederlandse taal en cultuur heeft te maken met teruglopende studentaantallen: gedurende de laatste vijf jaar zijn die met zo’n 30 procent gedaald. Dat kan leiden tot een tekort aan leraren, en zeker aan leraren met een wetenschappelijke opleiding. Lees verder >>

Over en sluiten : “VU stopt na honderd jaar met de bachelorstudie Nederlands”

Posted on by

Door Willem Kuiper

Met vijf medewerkers op vijf eerstejaars is de studie onbetaalbaar geworden, zegt de Amsterdamse universiteit.

Aldus de NRC van zaterdag 23 februari 2019.

Tot mijn verbazing blijft het merkwaardig rustig op Neerlandistiek na deze zeer deprimerende mededeling. Laat ik dan maar mijn stem verheffen.

Literatuur is het dagboek van onze cultuur. Als wij onszelf willen begrijpen dan zullen wij de boeken moeten lezen die onze voorouders geschreven hebben gedurende de 20e eeuw, de 19e eeuw, de 18e eeuw, de 17e eeuw, de 16e eeuw, de 15e eeuw, de 14e eeuw, de 13e eeuw en wat erover is van vóór die tijd. Dat is een hoop eeuwen en dat zijn heel veel boeken, en daarom heeft men al in de 19e eeuw periodisering ingevoerd en de Middelnederlandse letterkunde afgescheiden van de letterkunde van de Renaissance en de Nieuwe Tijd. Later heeft men daar de letterkunde van de 18e en de 19e eeuw aan toegevoegd. Ook zag je aan Nederlandse en Belgische universiteiten specialismen ontstaan. Je kunt niet overal goed in zijn. Het Instituut voor Neerlandistiek UvA, waaraan ik studeerde en doceerde, had als één van de zwaartepunten de gedrukte letterkunde van de Middeleeuwen (Herman Pleij en Rob Resoort) en ook werd er relatief veel aandacht aan de 18e eeuw besteed (André Hanou en Bert Paasman). Zo’n specialisme opheffen of wegbezuinigen kost relatief weinig vergadertijd, zo’n specialisme opbouwen een decennium, gesteld dat je de mensen kunt aantrekken die over voldoende kennis, ervaring en affiniteit beschikken. Lees verder >>

Levende Talen Nedersaksisch

Posted on by

Nedersaksisch

Wist je dat binnen de vereniging Levende Talen gebarentaal, Pools, Russisch en Turks wel vertegenwoordigd zijn, maar de Nederlandse streektalen nog niet? Dat moet natuurlijk anders!

Op de ALV van zaterdag 6 april 2019 van Levende Talen wordt besproken of ook het Nedersaksisch en het Limburgs elk een eigen sectie binnen Levende Talen mogen oprichten. We zijn heel blij dat dit hier besproken gaat worden en kunnen jouw hulp goed gebruiken!

Voorwaarden voor oprichting Levende Talen Nedersaksisch

De vereniging Levende Talen stelt twee voorwaarden voor het oprichten van een nieuwe sectie.

  • een oprichtingsbestuur
  • 25 toezeggingen van betalende leden

Lees verder >>

Grammaticaonderwijs leidt tot taalfouten door hypercorrectie

Posted on by

(Persbericht Radboud Universiteit)

Het aanleren van regels voor bepaalde grammaticaconstructies kan leiden tot het maken van fouten in andere grammaticaconstructies. Dit blijkt uit onderzoek onder ruim driehonderd middelbare scholieren door taalwetenschappers van de Radboud Universiteit dat op 6 februari verscheen in Applied Linguistics. De onderzoekers pleiten voor een andere aanpak van grammaticaonderwijs.

De onderzoekers keken naar de prestaties van meer dan 300 middelbare scholieren op het gebruik van ‘hun’ en ‘hen’ en ‘als’ en ‘dan’. ‘Onze eerste conclusie is dat leerlingen heel goed scoren op de constructies waaraan veel aandacht besteed wordt op school en in de samenleving. Zo werden er bijzonder weinig fouten gemaakt van het type “groter als” en ‘hun hebben”, aldus Ferdy Hubers, één van de betrokken onderzoekers. Wat vaker fout ging, waren zinnen met ‘hun’ als meewerkend voorwerp en ‘twee keer zo groot als’. Leerlingen kozen hier vaak voor respectievelijk ‘hen’ in plaats van ‘hun’ en ‘dan’ in plaats van ‘als’. Lees verder >>

Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan: boekuitgave

Posted on by

Door Michelle van Dijk

Ja! Je leest het goed! Dit jaar nog komt mijn hertaling van Couperus’ Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan op de markt. Ik hoop dat het boek straks op vele scholen te vinden is en via verlanglijstjes voor Sint en Kerst weer in vele huishoudens een plek in de boekenkast krijgt.

De hertaalde versie is een volledige versie: dat wil zeggen dat ik geen zinnen of passages geschrapt heb. Maar in de taal is er wel degelijk wat veranderd: woorden en begrippen die wij nu niet meer kennen, zijn vertaald. De zinslengte en -volgorde is vaak aangepast. Zo kan ook iemand die niet thuis is in de taal en cultuur van meer dan honderd jaar geleden toch zonder voetnoten en academische inleiding meegesleept worden door het familiemysterie van de ‘oude mensen’ en door de meesterlijke vertelkunst van Couperus. Lees verder >>

Winnaars AVT/Anéla-dissertatieprijs en LOT Populariseringsprijs

Posted on by

Kirstel Doreleijers, winnares van de LOT-populariseringsprijs

Tijdens het Taalgala, gisterenmiddag in Utrecht, is de AVT/Anéla-dissertatieprijs voor het beste in het afgelopen jaar verdedigde taalkundige proefschrift toegekend aan Tessel Boerma, voor haar dissertatie Profiles and paths. Effects of language impairment and bilingualism on children’s linguistic and cognitive development in 2017 verdedigd aan de Universiteit Utrecht

De LOT-populariseringsprijs, voor een voorstel om de resultaten van taalkundig onderzoek dichter bij het publiek te brengen, ging naar Kristel Doreleijers, Mathilde Jansen en Nicoline van der Sijs voor hun Projectplan Website voor scholieren. 

Lees verder >>

De vertaling in Trouw van de Brexit-rede van David Lammy

Posted on by

Door Henk Wolf

Redacteurs van Nederlandse kranten vertalen voortdurend en vertalen is moeilijk. Heel verwonderlijk is het dan ook niet dat persberichten en citaten geregeld worden omgezet naar een wat houterig Nederlands. Zolang de inhoud daarbij correct wordt weergegeven, is dat geen ramp. Wordt de inhoud geweld aangedaan, dan kan dat wel ernstig zijn.

Zaterdag verscheen er op de website van Trouw een vertaling van een toespraak die het Britse Lagerhuislid David Lammy begin januari heeft gehouden. In z’n toespraak trekt Lammy van leer tegen de Brexit, die hij ‘A trick. A swindle. A fraud’ noemt.

Lammy is een goede spreker en hij heeft z’n rede in de vorm van een analogie gegoten. Zijn boodschap is dat de Brexit slecht is voor Groot-Brittannië en dat politici dat hardop moeten zeggen, ook al wil het grote publiek het niet horen. Dat maakt hij aannemelijk door te vertellen hoe hijzelf in 2011 tegen de wil van z’n buurtgenoten in de Londense wijk Tottenham de waarheid sprak over de rellen daar.

Lammy in het Nederlands

Volgens Trouw zei Lammy het volgende: Lees verder >>

Activiteiten POWEZIE, voorjaar 2019

Posted on by

Op 8 november 2018 heeft de faculteitsraad Letteren en Wijsbegeerte de aanvraag voor de oprichting van de onderzoeksgroep POWEZIE (Universiteit Gent) goedgekeurd. In POWEZIE participeren de vakgroepen Letterkunde, Taalkunde, Talen en Culturen en Vertalen, Tolken en Communicatie én collega’s verbonden aan binnen- en buitenlandse universiteiten en belangstellenden uit de literaire wereld.

In het voorjaar verleent POWEZIE medewerking aan de volgende evenementen. U bent uiteraard van harte welkom. Lees verder >>

Leen van Dijck nieuwe voorzitter van de KANTL

Posted on by

Leen van Dijck werd in 2013 door de KANTL als lid verkozen. In 2017 trad ze toe tot de Raad van Bestuur en in 2018 werd ze ondervoorzitter. Sinds 1 januari 2019 is Leen Van Dijck onze nieuwe voorzitter.

Met de invoering van een nieuw decreet werd de termijn voor het voorzitterschap van de KANTL recent aanzienlijk uitgebreid. Terwijl die termijn traditioneel tot slechts één jaar beperkt bleef, werd het voorzitterschap verlengd tot een periode van vier jaar. Nadien is er een herverkiezing voor een nieuwe termijn mogelijk. Lees verder >>