Categorie: Neerlandistiek voor de klas

Het leven een verdienvermogen

Posted on by

Door Marc van Oostendorp

Eric Wiebes en gezellin in de strijd tegen de Chinezen. Bron: Wikimedia

Waar je bij minister van onderwijs Ingrid van Engelshoven kon vermoeden dat ze zomaar in het wilde weg wat aan het hakken is in de universiteiten omdat iemand tegen haar gezegd heeft dat dit nu eenmaal moest, en haar collega Arie Slob vorige week de euvele moed had te suggereren dat hij de leraren meer geld ging geven zonder dat dit waar bleek te zijn, leverde hun collega-minister Eric Wiebes gisteren in het Financieel Dagblad het ideologisch fundament achter het beleid van dit kabinet: “Onderwijs is een van mijn favorieten”, meldde hij, maar dat betekent niet dat de leraren hogere lonen moeten krijgen “want dat leidt niet tot een hoger verdienvermogen van de samenleving”. Zoals hij het ook onzin vond om op scholen nog Frans en Grieks te doceren: “Gaan we daar binnen twintig jaar nog de Chinezen mee verslaan?”

Lees verder >>

“Dit was het (taal)nieuws”. Nieuwsbrieven voor het schoolvak Nederlands

Posted on by

Door Roland de Bonth

Hoe tevreden zijn Nederlandse leerlingen over het aangeboden onderwijs op hun school? Om die vraag te beantwoorden is Scholenopdekaart een bruikbare bron. Deze website toont gegevens over het onderwijs en de resultaten van zowel basisscholen als middelbare scholen. Interessant voor leerlingen en hun ouders die op het punt staan een school te kiezen, maar ook voor de professional die benieuwd is – ik citeer – “hoe het staat met de kwaliteit van de scholen in je omgeving”.

Zonder leerlingen heeft een school geen bestaansrecht dus veruit het interessantst is het om na te gaan hoe zij oordelen over het aangeboden onderwijs. Ik heb me hier beperkt tot scholen voor het voortgezet onderwijs. Het kopje Tevredenheid Leerlingen bevat bij elke school de resultaten van de enquêtes die onder de leerlingen zijn afgenomen. Helaas blijkt het niet altijd te gaan om alle jaarlagen van een school en is soms het aantal respondenten te gering om een representatief beeld te geven. Als we de algehele beoordeling van een school naast die van de vergelijkingsgroep leggen, dan zien we dat er over het algemeen geen sprake is van enorme onderlinge verschillen, vaak gaat het maar om een paar tienden van een punt.

Lees verder >>

Maathouden versus orde houden

Posted on by

Door Robert Chamalaun

Een van mijn favoriete momenten tijdens de spellingles is altijd het moment waarop iets ogenschijnlijk eenvoudigs plots heel wat ingewikkelder blijkt te zijn. Het vormt meestal een mooi aanknopingspunt om met leerlingen dieper in te gaan op de taal zelf. Spellingregels lijken soms totaal niet logisch en dan is het des te interessanter om te beredeneren waarom een woord op een bepaalde manier gespeld moet worden.

Zo waren mijn leerlingen in vwo 5 afgelopen week bezig met een opdracht ‘aaneenschrijven’. Ze kregen verschillende combinaties van woorden voorgelegd en de opdracht was om de woordcombinaties goed te spellen. Combinaties als een + eerste + klas + coupé of school + examen + onderdeel zorgden nauwelijks voor problemen, maar toen kwamen er twee combinaties die voor de nodige verwarring zorgden.

Lees verder >>

Sponsorgeld voor onderwijsinitiatieven van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde

Posted on by

Wat is het MNL-onderwijsfonds?  

De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, gevestigd te Leiden, werd in 1766 opgericht als een vereniging van letterkundigen, taalkundigen en historici. Zij heeft als doelstelling de beoefening van de betreffende disciplines in hun onderlinge samenhang te bevorderen. Het bestuur stelt jaarlijks een bedrag van 10.000 euro ter beschikking voor inhoudelijk en/of didactisch vernieuwende onderwijsinitiatieven op het gebied van de neerlandistiek, geschiedenis en/of Nederlandstalige letterkunde in Nederland, Vlaanderen alsook in de zogenaamde ‘extramurale’ gebieden.

Op dit fonds kan een beroep worden gedaan door al wie onderwijs verstrekt op de genoemde gebieden, zoals U(H)D’s en hoogleraren aan universiteiten, middelbare school-docenten, basisschooldocenten en anderen. MNL moedigt aan dat de projecten worden uitgevoerd in samenwerking met studenten/leerlingen/stagiairs. 

Lees verder >>

PlusNederlands: puzzelen, onderzoeken en schrijven voor scholieren

Posted on by

Door Els Stronks

Nederlands is een van de weinige middelbare schoolvakken die het zonder plusprogramma moet stellen. Daar brengt PlusNederlands verandering in. Vanaf nu is online een Olympiade, Onderzoekslab en Schrijfakademie beschikbaar voor alle leerlingen (en hun docenten) die in het verlengde van het schoolvak Nederlands de diepte in willen gaan. 

De opleidingen Nederlandse taal en cultuur in Nederland en Vlaanderen werkten de afgelopen tijd samen om PlusNederlands te maken, onder coördinatie van de Utrechtse opleiding Nederlands. 

Lees verder >>

Curriculum.nu: Missie mislukt

Posted on by

Reactie op Concept Curriculum.nu Leergebied Nederlands

Door Lidy Peters

Het was er vóór de zomervakantie niet van gekomen, de deadline van 11 augustus viel in mijn vakantie maar ik vond het eigenlijk een flauw excuus om daarom niet te reageren. Los van de vraag of het een goed idee is om namens meer dan 6000 basisscholen 150 leraren en schoolleiders een nieuw curriculum te laten schrijven – welke kennis is er in die groep aanwezig? Waarom laten we dit niet aan universitair geschoolden over zodat de kans dat het onderwijs weer jaren te laat achter wetenschappelijk onderzoek aanhobbelt in ieder geval verkleind wordt? – vond ik het wel zo fair om, nu er om reactie gevraagd werd, dat niet te negeren.

Dus gingen er 59 pagina’s van het Curriculum.nu in mijn rugzak mee naar Italië en dan had ik me nog beperkt tot de Conceptvoorstellen Leergebied Nederlands. ‘Taal is zeg maar echt mijn ding’ om met Paulien Cornelisse te spreken, het leergebied rekenen beoordelen laat ik graag aan anderen over.

Lees verder >>

Docenten gezocht voor docentontwikkelteam Nederlands (start oktober 2019)

Posted on by

Dit najaar gaat er weer een docentontwikkelteam (DOT) Nederlands van start. U kunt hierbij als docent Nederlands aan de slag om samen met vakwetenschappers en vakdidactici uit het Meesterschapsteam Nederlands handen en voeten te geven aan de visie die neergelegd is in het Manifest Nederlands op School en de daarop voortbordurende Visie Curriculum Nederlands. 

Doel

De naam docent-ontwikkel-team herbergt twee even belangrijke doelen van een DOT:

  1. Docenten doen mee voor hun eigen ontwikkeling; professionalisering vormt een cruciaal onderdeel van het proces, via nascholing over recente wetenschappelijke inzichten en via overleg met collega-docenten, vakwetenschappers en vakdidactici.
  2. Het team komt bij elkaar om onderwijsmaterialen te ontwikkelen en te onderzoeken voor het schoolvak Nederlands. Deze materialen kunt u direct in uw eigen onderwijspraktijk gebruiken, maar zullen ook gepubliceerd worden via o.a. de website van Vakdidactiek Geesteswetenschappen.
Lees verder >>

Geef handen en voeten aan Curriculum.nu en onderstreep het belang van taal en cultuur!

Posted on by

De reacties op Curriculum.nu lopen erg uiteen. De één vindt dat de voorstellen de impuls geven die het talenonderwijs nodig heeft, de ander vindt ze niet ver genoeg gaan en nog een ander vindt ze volledig de verkeerde kant uitgaan. Wij roepen iedereen op om de voorstellen met een open blik te bekijken: niet vanuit de huidige eindtermen of toetsing (die gaan toch op de schop), niet vanuit één taal, school of regio maar wel vanuit de vraag waarom talen voor elke leerling een belangrijke meerwaarde vormen binnen het curriculum.

In de aanloop naar de Landelijke Studiedag van Levende Talen lanceren we een blogreeks waarin we korte blogposts plaatsen die de voorstellen van Curriculum.nu concreter maken of op een andere manier de kansen die Curriculum.nu biedt handen en voeten geven. De blogreeks zal verschijnen op de nieuwe site Taalwijs.nu en is een initiatief van Levende Talen, Vakdidactiekgw.nl en het Nationaal Platform voor de Talen.

Lees verder >>

Bulkboek 2.0

Posted on by

Door Theo Knippenberg

Geachte docent Nederlands, lerarenopleider, schoolmediathecaris of anderszins betrokkene bij het stimuleren van lezen door jongeren of nieuwkomers,

Bulkboek is terug, in een totaal nieuwe vorm… met prachtige verhalen die (geheel gratis!) online gelezen, gedownload en geprint kunnen worden, maar ook tegelijk (kosteloos) kunnen worden beluisterd op o.a. Spotify en Apple Music, onomstreden twee van de populairste apps onder scholieren.

Komende maand is het precies vijftig jaar geleden dat ik het eerste bulkboek maakte (een roman van Heere Heeresma). In september 1969 was dat. En ik had nog geen flauw idee dat de volgende dertig jaar het gros van de scholieren met die krantjes literair zou opgroeien. 
Nu ben ik best trots om het onderwijs anno schooljaar 2020 de opvolger aan te bieden: een soort bulkboek-twee-punt-nul.

Lees verder >>

Nog niet bestaande vlogs voor het onderwijs

Posted on by

Door Marc van Oostendorp

Aan ideeën over een uitdagendere en rijkere invulling van het schoolvak Nederlands is geen gebrek. Dat kun je concluderen uit het fraaie, door Sander Bax samengestelde, speciale nummer van TNTL over ‘onderzoek voor het schoolvak Nederlands’. Het nummer bevat zes artikelen en bruist van de ideeën: hoe we het grammaticaonderwijs zinniger kunnen maken, hoe we gedichten ook elders in het onderwijs kunnen inzetten dan alleen bij het blokje ‘hoe beantwoord ik vragen over poëzie op een correcte manier’, hoe we Tjeempie kunnen gebruiken om leerlingen inzicht te geven in de literatuurgeschiedenis, enzovoort.

Het artikel over Tjeempie is geschreven door Bax zelf, samen met Erwin Mantingh. Het illustreert een aantal zaken die alle bijdragen tot op zekere hoogte kenmerken. Zo ligt de nadruk in het nieuwe vakdidactische onderzoek duidelijk minder op pure kennis – nergens wordt uit de doeken gedaan wat voor feiten een leerling uit het hoofd moet leren – dan op vaardigheden. Alleen zijn dat dan weer niet de tradionele taalvaardigheden lezen, schrijven, spreken en luisteren. De belangrijkste is het analyseren van en redeneren over taal en van teksten – waarbij in dit nummer overigens sterk de nadruk ligt op literaire teksten, want daar gaan vijf van de zes artikelen over.

In die zin is de titel ‘onderzoek voor het schoolvak Nederlands’ ook dubbelzinnig: de aandacht gaat vooral uit naar manieren om leerlingen onderzoekend bezig te zijn met taal.

Lees verder >>

Nieuwe posters De Alphaman

Posted on by

Op de website van De Alphaman zijn weer drie nieuwe posters met samenvattingen Nederlandstalige meesterwerken uit het (verre) verleden te vinden! Naast de Max Havelaar en tal van andere werken kun je nu ook samenvattingen vinden van Ferguut, Oeroeg en Terug tot Ina Damman.

Vergeet je altijd de inhoud van dat ene verhaal? Wil je Max Havelaar graag boven je bed hangen? Het kan! Download onze posters, print ze en lijst ze in!

Adieulied van Maria van Bourgondië

Posted on by

Door Jan Uyttendaele

Het praalgraf van Maria van Bourgondië. Bron: Wikimedia

Gisteren ging het festival  voor oude muziek Laus Polyphoniae 2019 van start in Antwerpen. De geplande concerten zullen een beeld geven van de muziek ten tijde van Maria van Bourgondië (1457-1482) en van het Bourgondische hof. Maria van Bourgondië was in de late middeleeuwen een van de machtigste vrouwen van West-Europa. Toen de vorstin van de Nederlanden in 1477 als twintigjarige aan de macht kwam, stond haar geen gemakkelijke taak te wachten. Haar oorlogszuchtige vader Karel de Stoute had haar opgezadeld met een lege staatskas, vijandig gezinde buurlanden en binnenlandse opstanden. Dankzij haar diplomatische aanpak kon de jonge vrouw in Vlaanderen de gemoederen bedaren.  Wegens haar positie was zij de meest begeerde bruid van Europa. Diverse kandidaten stonden te popelen om met haar te mogen trouwen. Het was keizer Maximiliaan van Oostenrijk die die eer te beurt viel. Door hun huwelijk werd het huis van Bourgondië verbonden met dat van het machtige Habsburg. Helaas was Maria geen gunstig lot beschoren. Door een ongelukkige val van haar paard tijdens een valkenjacht overleed ze in 1482. Ze was 25 jaar oud.

Lees verder >>

Waarom ik graag Kader Abdolah in de klas lees

Posted on by

Door Michelle van Dijk

De verhalenbundel Rode wijn en andere verhalen van Kader Abdolah opent met het verhaal ‘Een onbekende trekvogel’. Ik ken het verhaal al jaren, want het is een moderne klassieker in lessen verhaalanalyse. Het is kort en leerlingen ontdekken er snel thema en motieven in, misschien ook een moraal, een boodschap, zelfs als ik daar helemaal niet om vraag. Dat is mooi.

Er is een grandioos verschil tussen wiskunde uitleggen en een verhaal uitleggen. In beide gevallen is een leraar blij of op z’n minst tevreden als de leerling het antwoord heeft gevonden. Bij wiskunde of bijvoorbeeld zinsontleding is dat voor alle leerlingen hetzelfde antwoord. Bij literatuur niet en dat is zo mooi: dat een leerling iets ontdekt en ook kan beseffen dat het een uniek inzicht is. Je kunt anderen overtuigen van jouw ideeën of overtuigd raken van hoe de ander het ziet, maar je zult hoe dan ook verrast zijn door de vele mogelijkheden. (Poëzie-analyse: NOG VEEL LEUKER!)

Lees verder >>

Fake news in de Nederlandse literatuur

Posted on by

Voor docenten Nederlands

Wanneer geldt iets als dichterlijke vrijheid, en wanneer als hoax? Waar gaat fictie over in een leugen? Deze nascholing voor docenten Nederlands gaat in op actuele thema’s in literatuuronderzoek en onderzoeksgeoriënteerd literatuuronderwijs, en resulteert in een docentenhandleiding voor profielwerkstukken over Nederlandstalige literatuur.

Doel

Uitgangspunt van deze cursus is dat reflecteren op literatuur een prikkelend en kritisch perspectief biedt op actuele vraagstukken rondom nepnieuws, alternatieve feiten en framing. In dit project nemen de cursisten, begeleid door Gaston Franssen en Lia van Gemert, de proef op de som. Ze onderzoeken historische en moderne teksten die de grens tussen ‘waargebeurd’ en ‘verzonnen’ op scherp stellen. Tegelijkertijd worden de teksten in de onderwijspraktijk aan leerlingen voorgelegd, om hun reacties en leespraktijk in kaart te brengen. De historische casus focust op de framing van Nederlandse criminelen in de Verlichting, die vergeleken wordt met de actuele beeldvorming over criminaliteit. De moderne casus draait om verzonnen autobiografische teksten en werpt vragen op over de media-presentatie (en –manipulatie) van hedendaagse auteurs.

Lees verder >>

Lesmateriaal: Wilhelmus

Posted on by

In 2017 sprak de regering de wens uit dat alle scholieren in Nederland het Wilhelmus in zijn historische context leren kennen. De Universiteit Utrecht, Universiteit Antwerpen, het Meertens Instituut en Nationale Opera & Ballet pakten de handschoen op, en bieden nu lesmateriaal en kennis aan waarmee scholieren zich tekst en muziek van het Wilhelmus eigen kunnen maken. Voor meer informatie zie de site van de Universiteit Utrecht.

Geef handen en voeten aan Curriculum.nu!

Posted on by

Door Judith Richters, Blanca Cano Gonzalez, Anna Kaal, Sebastiaan Dönszelmann, Maaike Koffeman, Wander Lowie en Bert Le Bruyn
(Meesterschapsteam Moderne Vreemde Talen)

Op 19 juni 1999 werd de Bolognaverklaring ondertekend. Deze zou een verregaande impact hebben op het Hoger Onderwijs in Europa. Een verjaardag als deze is een moment om terug te blikken maar misschien meer nog om vooruit te kijken en om samen een stempel te drukken op het onderwijs van de toekomst, en met name op het talenonderwijs. In plaats van dit te doen voor het hoger onderwijs willen wij focussen op het primair en voortgezet onderwijs. Als uitgangspunt nemen we graag de voorstellen van Curriculum.nu.

Sinds 8 maart 2018 zijn 125 leraren, 18 schoolleiders en 80 ontwikkelscholen bezig om krijtlijnen uit te zetten voor een vernieuwd curriculum voor het po en vo. De ontwikkelteams Nederlands en Engels/MVT behoren tot de ‘grotere’ teams met respectievelijk 14 en 17 enthousiaste docenten/schoolleiders die zich met hart en ziel inzetten voor hun vakken. Taalvaardigheid blijft belangrijk in hun voorstellen, maar talen krijgen ook een veel bredere invulling waardoor ze een centrale rol opeisen binnen het curriculum. Dit geldt niet enkel voor Nederlands en Engels, die deze rol al bij voorbaat toegekend hadden gekregen, maar voor alle moderne talen.

Lees verder >>

Kunnen we het schoolvak Nederlands versterken?

Posted on by

Door Karin Echten

Er wordt wel geklaagd dat het schoolvak Nederlands saai is en de aantrekkelijke kanten van de studie Neerlandistiek niet genoeg toont. Voor een deel van het programma geldt dat zeker. Veel leerlingen en docenten in het VO willen meer vakinhoud: naast de letterkunde – die een redelijk goede plaats heeft in de huidige eindtermen – moet de taalkunde net zo’n positie krijgen. Mijn school, het Sint Bonifatiuscollege te Utrecht, besteedt veel aandacht aan cultuur en bij Nederlands gaat meer dan de helft van de uren naar letterkunde, en dat is mooi, maar dat is niet genoeg. Bij mij op school is het verplicht om het PWS bij Nederlands over een taalwetenschappelijk onderwerp te schrijven (en ook bij Engels is dat een mogelijkheid en daar gebeurt het dus ook): ieder jaar schrijven zo’n vijf tot tien van onze examenleerlingen (van ongeveer 180 vwo-leerlingen en 75 havo-leerlingen) een taalkunde-PWS. Verder laten verschillende collega’s Nederlands de presentaties in 4-vwo, 5-vwo, 5-havo houden over taalkundige onderwerpen. Keer op keer merken we dat de leerlingen na enige onwennigheid erg enthousiast worden. Taalkunde toevoegen aan de eindtermen en dus structureel aan onze lessen zal ons vak interessanter maken.

Lees verder >>

De vloek van de Volkskrant

Posted on by

Door Marc van Oostendorp

aak heb ik me afgevraagd wat het toch is met de Volkskrant: het lijkt alsof je in die krant nooit iets mag publiceren als je niet minstens een paar keer de plank volledig misslaat. Al sinds een jaar of acht houd ik op deze site een speciale tag bij voor de keren dat ik zoiets onder ogen krijg. Voor geen enkele krant is het mogelijk om zo’n systematisch overzicht van missers te maken: het is alsof men taal en taalwetenschap bij de redactie van de Volkskrant háát.

Het zoemt ook door alle katernen. Het wetenschapskatern schrijft zelden of nooit iets dat zelfs maar redelijk is over het prachtige onderzoek dat in Nederland of elders gebeurt. Boeken over taal worden vooral gerecenseerd op de vraag of ze wel streng genoeg zijn tegen taalfouten. En columnisten trekken altijd liefst zonder enige kennis van zaken van leer.

Deze week was het de beurt aan Aleid Truijens om tekeer te gaan tegen de plannen van Curriculum.nu, het grootschalige, door de overheid geïnitieerde project waarin leraren een toekomst schetsen voor het onderwijs op de basisschool en de middelbare school. Om redenen die Truijens niet nader toelicht spitst ze haar kritiek toe op het vak Nederlands, zo’n beetje het enige vak waarover nu juist geen trammelant is tussen de betrokkenen van Curriculum.nu.

Lees verder >>

Onderwerp en persoonsvorm als ANWB-echtpaar: een pleit voor meer narratieven in het grammaticaonderwijs

Posted on by

Door Henk Wolf

Leerlingen die goed zijn in ontleden, zijn niet altijd goed in ontleden. Zeker, ze kunnen een hoog cijfer verdienen door zorgvuldig geselecteerde woorden en zinsdelen in speciaal geconstrueerde zinnetjes juist te benoemen. Maar vaak snappen ze niet wat er nou eigenlijk in een zin gebeurt.

Het probleem

Een kleine illustratie: ooit vroeg ik een groep eerstejaarsstudenten Nederlands tijdens hun eerste studiedag om me te vertellen wat een lijdend voorwerp was en een meewerkend voorwerp en een voorzetselvoorwerp. Op die vragen kwamen antwoorden die getuigden van een goed geheugen, maar niemand wist me een antwoord te geven op de vraag wat nou eigenlijk een voorwerp was – zonder iets van lijdend of meewerkend ervoor. Of een bepaling. Het is alsof ze een herdershond en een keeshond kunnen onderscheiden, maar geen idee hebben dat er een zoiets als een hond bestaat.

Lees verder >>

Instagrampoëzie in de klas

Posted on by

In het nieuwe nummer van Levende Talen Magazine schreven Jeroen Dera (Radboud Universiteit) en Kila van der Starre (Universiteit Utrecht) een artikel over het gebruik van Instagrampoëzie in het voortgezet onderwijs.

Ze betogen dat deze vorm van poëzie vanwege de aansluiting bij de leefwereld van jongeren bijzondere handvatten biedt om poëzie centraal te stellen in de klas. Aan de hand van het zogenaamde RES-model van Nicholas Mazza lichten ze vervolgens een didactiek toe waarmee dit soort gedichten in het onderwijs betekenisvol gebruikt kunnen worden.

Dera en Van der Starre onderstrepen met hun bijdrage een recente trend in de neerlandistiek, namelijk die waarin universitaire onderzoekers hun onderzoeksinteresses uitdrukkelijk vertalen naar het voortgezet onderwijs. Klik hier om hun artikel te lezen.

Van test naar tekst

Posted on by

Door Roland de Bonth

Wetenschappelijk onderzoek laat zich – als zovele andere zaken – goed vergelijken met een ijsberg. Alleen het topje –  een artikel of boek – is zichtbaar, terwijl het grootste gedeelte ervan aan het zicht onttrokken is – het proces van oriënteren & vaststellen, zoeken & plannen, selecteren, meten & verzamelen en verwerken (zie hier voor een zesstappenplan onderzoek doen).

Studenten in het hoger onderwijs leren tijdens hun bachelor en master geleidelijk aan hoe zij (wetenschappelijk) onderzoek moeten doen, maar leerlingen in het voortgezet onderwijs komen daarmee slechts mondjesmaat in aanraking, in het ongunstigste geval alleen bij het schrijven van een profielwerkstuk.

Lees verder >>

Amsterdam, 3 juni 2019: avond over SchrijfAkademie

Posted on by

Op maandag 3 juni organiseert de Akademie van Kunsten van de KNAW een informatie- en discussieavond over de inrichting van een SchrijfAkademie voor middelbare scholieren. Iedereen die hierover als docent, leerlingen, beleidsmaker of schrijver mee wil denken, is van harte welkom. Meer informatie is te vinden op de website van de Akademie.

Oefenen in stijl

Posted on by

Door Roland de Bonth

Frans Hals en de Modernen. Zo heette de tentoonstelling die van 13 oktober 2018 tot en met 24 februari 2019 te zien was in het Frans Halsmuseum in Haarlem. Honderden kunstenaars, onder wie beroemde schilders als Gustave Courbet, Claude Monet en Eduard Manet, brachten aan het eind van de negentiende eeuw een bezoek aan het in 1862 geopende museum, toen nog gevestigd in het stadhuis. Op de daar opgestelde schildersezels waren de Modernen bezig om de bewonderde Hollandse Meester te kopiëren. Max Liebermann kon met recht de grootste Hals-fan uit die tijd worden genoemd. De Duitse impressionist bezocht ten minste vijf keer het museum en vervaardigde meer dan dertig kopieën van Hals’ werken. Zo hoopte Liebermann zich de losse schilderstijl van zijn zeventiende-eeuwse voorganger eigen te maken. 

Niet alleen schilders oefenen zich in het kopiëren van voorbeelden, ook van schrijvers is bekend dat zij teksten van beroemde voorgangers overschreven om zich zo de stijl van een literator eigen te maken. Anderen deden dat door teksten uit het hoofd te leren, zoals de beroemdste ex-leraar Duits van Nederland: O. den Beste. Zelfs meer dan 33 jaar nadat hij die van buiten had geleerd, wist hij de volledige tekst van Simon Carmiggelts Kronkel ‘De Voordrachtskunstenaar’ in rap tempo voor te dragen. En dat was zeker niet de enige Kronkel die hij in het geheugen geprent had. Naar eigen zeggen had hij er in 1951 zo’n vijftig gememoriseerd.

Lees verder >>

Complexe emoties – het centraal examen vwo-Nederlands moet vanaf nu echt anders

Posted on by

Door Anneke Neijt

De Juniorkennisbank leert ons wat complexe emoties zijn: “Sommige emoties leer je. Baby’s kunnen boos zijn, verdrietig of bang. Maar heb je wel eens een jaloerse baby gezien of een baby die zich schaamt? Spijt, jaloezie, schaamte, schuld, heimwee en medelijden zijn ingewikkelde emoties. Wetenschappers noemen het complexe emoties.” Xandra Schutte gebruikt complexe emoties terloops in een van haar teksten (2016), en ze geeft er een andere betekenis aan. De makers van het vwo-examen van 2019 kozen haar tekst, pasten hem aan, en gaven aan complexe emoties een prominente plaats. Dat zat me dwars toen ik het examen van 2019 maakte. Voortdurend kwelde me de vraag wat er bedoeld wordt met complexe emoties. Gelukkig maar dat ik de kennisbank niet mocht raadplegen tijdens het maken van het examen, want in Schuttes tekst gaat het niet om emoties zoals jaloezie, maar betekent het zoiets als gemengde gevoelens of genuanceerd denken.

Sinds jaar en dag ligt het centraal examen vwo-Nederlands onder vuur. Steeds redenen voor ontevredenheid, en dit keer kunnen ze geïllustreerd worden aan de hand van de vragen bij Schuttes tekst en de aanpassingen die in die tekst zijn aangebracht. 

Lees verder >>