Als ik mensen spreek over mijn project, om oude teksten met jonge lezers te lezen, is Guido Gezelle de dichter die mij het meest aanbevolen wordt. Gezelle is volgens veel volwassen lezers dus uitermate geschikt voor kinderen en jongeren. Wat valt er te beleven aan zijn gedichten, en wat maakt ze geschikt voor jonge lezers? Ik geloof niet in een canon als statische lijst van … [Lees meer...] overGezelle voor een nieuwe generatie lezers
Neerlandistiek voor de klas
Represent Zuiderzee
De betekenis van plaats en je (niet) thuis voelen in hiphop en de Zuiderzeeballade In hiphopteksten worden veel ‘thuisplaatsen’ verbeeld. Hiphopartiesten en -collectieven als Hef, Broederliefde, Killer Kamal en Smib verwijzen bijvoorbeeld naar Spangen, Woensel-Noord en de Bijlmer. Ze geven ook in hun bandnaam (denk aan Osdorp Posse) en in interviews blijk van hun relatie … [Lees meer...] overRepresent Zuiderzee
De ogen van de slaaf
Over Wie schön weiß ich bin, Slaaf kindje slaaf en Hoe mooi wit ik ben van Dolf Verroen In Hoe mooi wit ik ben van Dolf Verroen krijgt Maria een tot slaaf gemaakte jongen cadeau voor haar twaalfde verjaardag. Zij wordt de eigenaar van de zevenjarige Koko, een jongen die zijn ouders niet kent en alleen weet dat hij ‘van de markt’ komt. Het hele verhaal, dat veertig korte … [Lees meer...] overDe ogen van de slaaf
Een analysedidactiek voor jeugdliteratuur
Onderzoekend lezen in de klas In het eerste artikel over de recente historische jeugdromans Offerkind (2020) van Rob Ruggenberg en Onheilsdochter (2022) van Jean-Claude van Rijckeghem liet ik zien hoe de verschillende vertelwijzen en representaties van personages en machtsverhoudingen invloed hebben op de lezer. Als bijvoorbeeld discriminatie of seksueel geweld niet worden … [Lees meer...] overEen analysedidactiek voor jeugdliteratuur
Oekraïners in het Nederlandse onderwijs
(Dit artikel is gebaseerd op de scriptie waarmee Judith de master Meertaligheid & Taalverwerving af (UU) binnenkort afrondt.) Op 24 februari 2022 viel Rusland Oekraïne vanaf vier fronten binnen. Al in de eerste week na deze Russische invasie ontvluchtten ruim 1 miljoen Oekraïners hun land. In de weken erna volgden er meer. Begin juli worden ruim 68 duizend Oekraïense … [Lees meer...] overOekraïners in het Nederlandse onderwijs
Seksueel geweld en autonomie in historische jeugdromans
Een vergelijkende analyse van Offerkind van Rob Ruggenberg en Onheilsdochter van Jean-Claude van Rijckeghem Vierduizend jaar geleden wordt een meisje seksueel belaagd door haar broer. Elke keer als ze elkaar zien betast hij haar. Haar zussen vinden dat zij hem zijn gang moet laten gaan. Haar vader lijkt het niet erg te vinden en haar dorpsgenoten ‘grinniken’ om de … [Lees meer...] overSeksueel geweld en autonomie in historische jeugdromans
’t Kan verkeren
Van een programmatische puinhoop naar een gestructureerd onderwijsaanbod van het vak-Nederlands in de bovenbouw van vwo en havo In 1998 vond een grote ingreep plaats in het voortgezet onderwijs, dat het ‘studiehuis’, genoemd werd en waarbij het begrip ‘zelfwerkzaamheid’ als leidinggevend principe voor de invulling ervan werd aanbevolen. Daarentegen werd de … [Lees meer...] over’t Kan verkeren
Examens Nederlands en tweede correctie
De examenperiode zorgt niet alleen bij veel leerlingen voor stress, ook docenten ervaren het vaak als een stressvolle periode. We storten ons op het correctiewerk en stemmen dat vervolgens af met de tweede corrector. Levende Talen Nederlands (LTN) ving op dat de tweede correctie tijdens deze examenperiode in sommige gevallen moeizamer verliep dan andere jaren. Om te onderzoeken … [Lees meer...] overExamens Nederlands en tweede correctie
Het kind als redder in Zeemeermeisje van Jowi Schmitz
De carnavaleske transformatie van Miki Een zomer vol vrije tijd, croissantjes en chai lattes in Amsterdam, en een minicruise naar Schotland in de meest luxueuze hut die het schip te bieden heeft zonder dat je ouders je allemaal kinderachtige regels opleggen. Voor welke tiener zou dat geen droomvakantie zijn? Voor Miki. Zij maakt zich namelijk zorgen om haar ouders (gaan ze … [Lees meer...] overHet kind als redder in Zeemeermeisje van Jowi Schmitz
Kinderboekenspecial: Waar dient dit voor?
Deze zomer publiceren we op Neerlandistiek iedere vrijdag een bespreking van een kinderboek door Eline Zenner. De recensies verschenen eerder op https://www.lees-wijzer.be/boeken/ Waar dient het voor? Er zijn zo ontzettend veel redenen om wild te zijn van dit boek. Een: iedereen voorlezer! Je hoeft geen stemmetjes te kunnen nabootsen, je hoeft geen diploma te hebben … [Lees meer...] overKinderboekenspecial: Waar dient dit voor?
Nieuw nummer Nederlandse Letterkunde verschenen
Gastredactie: Jeroen Dera & Roel van Steensel Inhoud Leesbevordering, laaggeletterdheid en leesonderwijs: ter inleiding Jeroen Dera & Roel van Steensel Over de drempels van geletterdheid: laaggeletterde ouders helpen hun jonge kind te ondersteunen Jeanne Kurvers & Roel van Steensel Meeleesclub voor laaggeletterde volwassenen: een toepassing van het … [Lees meer...] overNieuw nummer Nederlandse Letterkunde verschenen
Hoe smeer je een boterham met pindakaas?
Dit voorjaar is de afdeling Nederlandse Taal en Cultuur van de Radboud Universiteit begonnen met een nieuw project: Student in de Klas. Studenten van de opleiding gaan terug naar hun oude middelbare school en geven daar een gastles. Ze doen dat over een specifiek onderwerp, waarvan zij verbaasd, verwonderd of verguld waren erover te leren. In deze aflevering vertelt tweedejaars … [Lees meer...] overHoe smeer je een boterham met pindakaas?
NWO promotiebeurs Jacques Koppenol
Jacques Koppenol heeft bij NWO een Promotiebeurs Leraren in de wacht gesleept voor het onderzoeksproject “Erasmus motivator: de Gesprekken als pedagogisch-didactisch instrument“. Het onderzoek gaat over een eeuwenoud probleem: het motiveren van jongeren voor het leren van een vreemde taal. Erasmus onderving dit doeltreffend met een vernieuwende methode, … [Lees meer...] overNWO promotiebeurs Jacques Koppenol
Nieuwe uitgave van Wij slaven van Suriname voor het onderwijs
Recensie van Henna Goudzand Nahar en Michiel van Kempen (red.) - Wij slaven van Suriname van Anton de Kom ‘Het gespuis’, daarmee duidden de koloniale bestuurders de helden van Suriname aan. In zijn antikoloniale roman Wij slaven van Suriname (1934) noemt Anton de Kom (1898-1945) deze marrons, die in verzet kwamen tegen de slavernij en ook andere slaven hielpen de vrijheid … [Lees meer...] overNieuwe uitgave van Wij slaven van Suriname voor het onderwijs
Postacademische cursus ‘Poëzie en media in het voortgezet onderwijs’
Vraag een willekeurige persoon om te beschrijven wat een gedicht is, en de kans is groot dat het woord ‘papier’ valt. Dat is ook niet zo gek, want een aanzienlijk deel van de Nederlandstalige poëzie verschijnt in papieren dichtbundels en bloemlezingen. Toch is het terrein vele malen breder: poëzie vind je ook op podia, in digitale media, op gebouwen en zelfs op lichamen van … [Lees meer...] overPostacademische cursus ‘Poëzie en media in het voortgezet onderwijs’
Nieuw leermiddel op KlasCement over Reinout van Montalbaen en De Historie van de Vier Heemskinderen
In Dendermonde wordt om de tien jaar een Ros Beiaardommegang gehouden, die door de UNESCSO is erkend als immaterieel werelderfgoed. Daarin wordt het verhaal van de Vier Heemskinderen uitgebeeld, die voortdurend overhoop liggen met hun oom Karel de Grote. Het verhaal is spannend en vol van strijd, list en avontuur. In dit leermiddel wordt de traditie van de Ros … [Lees meer...] overNieuw leermiddel op KlasCement over Reinout van Montalbaen en De Historie van de Vier Heemskinderen
Schrijf je pws met LitLab
LitLab bevat allerlei handvatten voor het doen van literatuuronderzoek. Inspiratie vind je in de Proeven, en in een uitgebreide handleiding voor leerlingen die een profielwerkstuk willen schrijven over Nederlandstalige literatuur. De handleiding begeleidt leerlingen stap voor stap door het onderzoeksproces en biedt een waaier aan concrete onderzoeksvragen en relevante … [Lees meer...] overSchrijf je pws met LitLab
Taalwetenschap in thema’s en toolkits
Omdat taalkunde in het curriculum van het schoolvak Nederlands relatief onderbelicht is, biedt het profielwerkstuk een uitstekende gelegenheid voor leerlingen om dit veelzijdige vakgebied te ontdekken. Profielwerkstuk Taalkunde is een inspiratieplatform voor een taalkundig profielwerkstuk en bevat informatie rondom verschillende thema’s, zoals meertaligheid, dialecten en … [Lees meer...] overTaalwetenschap in thema’s en toolkits
Kort, korter, kortst
De AVI-ziekte van de nieuwe leesvaardigheidstoetsen van Cito Een van de trends in het basisonderwijs is dat de teksten die kinderen lezen steeds korter worden. Dat kun je terugzien in de taalboeken en in de lesboeken voor de zaakvakken, maar ook in de toetsen van het leerlingvolgsysteem die kinderen zo’n twee keer per jaar maken. Neem nu Cito, een grote speler op het … [Lees meer...] overKort, korter, kortst
PWS-ondersteuning Radboud Pre-University College
Het PUC ondersteunt scholen en individuele leerlingen bij het profielwerkstuk. Scholen kunnen gebruik maken van de ‘PWS-starter’ die bestaat uit een lezing van een onderzoeker en speeddate-sessies met studenten. Zo kunnen scholen hun leerlingen een goede start bieden van hun profielwerkstuk. Voor leerlingen bieden wij masterclasses aan over bijvoorbeeld academische vaardigheden … [Lees meer...] overPWS-ondersteuning Radboud Pre-University College
Leerkrachten hoeven het niet altijd te weten
Je verwacht misschien dat een leerkracht niet zo snel tegen een klas zou zeggen iets niet te weten. Toch komt dit best vaak voor in de klassengesprekken die we op video opnamen in groep 6. Ons onderzoek toont zelfs aan dat zulke ‘ik weet het niet’-uitingen van leerkrachten erg nuttig kunnen zijn.Voor dit onderzoek hebben we gebruik gemaakt van conversatieanalyse, een methode … [Lees meer...] overLeerkrachten hoeven het niet altijd te weten
Onderzoek in de digitale bronnen van het INT
Het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) is dé plek voor iedereen die iets wil weten over het Nederlands door de eeuwen heen. Met de online historische en moderne woordenboeken van het INT ligt de betekenis en het gebruik van woorden uit vijftien eeuwen Nederlands binnen ieders handbereik. Daarnaast stelt het INT tal van digitale onderzoeksbronnen en corpora – grote … [Lees meer...] over Onderzoek in de digitale bronnen van het INT
Kruimels
In 2008 promoveerde Theo Witte op onderzoek naar de literaire ontwikkeling van leerlingen in de bovenbouw van havo en vwo. Witte beschrijft in zijn proefschrift zes niveaus van literaire competentie: belevend, herkennend, reflecterend, interpreterend, letterkundig en academisch. Deze niveaus zijn hiërarchisch. Idealiter zou een leerling die met een vwo-diploma de … [Lees meer...] overKruimels
Een PWS over schrijven
Veel leerlingen vinden zelf schrijven leuk en uitdagend, en het schrijven van een PWS geeft ze de kans zich hierin meer te verdiepen. In deze workshop verkennen we de richtingen die hun onderzoek dan kan nemen. Denkbaar zijn bijvoorbeeld: onderzoek naar zelf schrijven: zelf iets schrijven in een bepaald genre, en daarbij een reflectief onderzoeksverslag maken met onderzoek … [Lees meer...] overEen PWS over schrijven
Van Cd-Rom Middelnederlands naar Corpus Middelnederlands
Als iemand op het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) zich jarenlang vol enthousiasme heeft ingespannen om de studie van het Middelnederlands te vergemakkelijken, dan is dat Dirk Geirnaert geweest. Dozen vol met diskettes en alfa- en betaversies van de Cd-rom Middelnederlands die hij achterliet toen hij in oktober 2021 met pensioen ging, zijn daar de stille getuigen van. … [Lees meer...] overVan Cd-Rom Middelnederlands naar Corpus Middelnederlands