Categorie: letterkunde

Danslessen

Posted on by

Foute boeken? Uit de kast (14)

Door Nico Keuning

Kort na verschijnen van de roman Danslessen in het voorjaar van 1998 ging in het Moskouse appartement van de schrijver Pieter Waterdrinker (ps. van Pieter van der Sloot, Haarlem 1961) de telefoon. Hij bleek bij verstek veroordeeld tot een geldboete of gevangenisstraf wegens antisemitisme en belediging. ‘De teneur was duidelijk: ik was een schoft, een provocateur; ik had me de facto bezondigd aan het allerergste waaraan een mens zich in het naoorlogse Nederland – ik zal u de bijzonderheden besparen waarom – kon bezondigen: antisemitisme.’ Ondanks jurisprudentie in roemruchte rechtszaken van onder anderen W.F. Hermans (Ik heb altijd gelijk) en Gerard Kornelis van het Reve (Nader Tot U) werd Waterdrinker pas na een slopende rechtsgang van drie jaar en hoge proceskosten uiteindelijk vrijgesproken. Na de affaire Wiener (Uit de kast 9) opnieuw een rechtszaak over een scène die zich afspeelt in Zandvoort. Ditmaal was het een burgemeester die een klacht tegen een schrijver indiende. Lees verder >>

In memoriam Eddy Grootes (22 maart 1936 – 5 februari 2020)

Posted on by

Door Jeroen Jansen

Een hoogleraar hoort erudiet te zijn. Dat was Eddy Grootes dan ook: erudiet en enigszins gedistingeerd. Zijn uiterlijk boezemde ons als jonge studenten ontzag in. Vanaf het eerste jaar kenden we zijn deftige pak, de vlotte tred en zorgvuldig gecoiffeerde snor. Met enige schroom klopte je op zijn kamerdeur. Minzaam glimlachend stond hij je te woord. Zijn stem had iets betoverends, een melodieuze lijn van woorden die je haast bedwelmde. Heel persoonlijk werd het niet vlug. Maar de twinkeling in zijn ogen en de vrolijke intonatie toonden zijn enthousiasme. Zo leerde ik Eddy Grootes kennen in de vroege jaren ’80. Dat hij de hoogleraar was, wist iedere student. Zijn voornaam hoorde ik pas veel later, toen ik al bijna afgestudeerd was, uiteraard bij hem.

Lees verder >>

Olyvier van Castillen : Capittel 76

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 76

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

Olyvier van Castillen : Capittel 75

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 75

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

Maart/april 2020, Amsterdam/Antwerpen/Gent: Lyrisch activisme

Posted on by

Drie avonden over Nederlandstalige poëzie en politieke strijd sinds 1848

Deze drie avonden verbinden poëzie en politiek aan de hand van het werk van dichters die maatschappelijke verandering hebben nagestreefd op een manier die ons nu kan inspireren. Op dit moment leven we, na een lange fase van depolitisering van de kunst en het maatschappelijk debat, in een tijdperk waarin maatschappelijke verandering noodzakelijk is. Het leven op de planeet zoals we dat kennen staat onder druk. Stug doorleven,  schrijven en lezen staat gelijk aan de kop in het zand steken. Cruciale vragen hierbij zijn: Wat te doen? Welke strijd te voeren? Waarvoor in de pen te klimmen? Hoe te schrijven? Deze heroriëntatie op de maatschappelijke taak van de literatuur willen we tijdens deze avond herdenken door de activistische mogelijkheden van het heden te verrijken met een blik achterom. Want onze geschiedenis bulkt van de inspirerende voorbeelden. En onze actuele poëzie is vol potentie. Ze moet alleen wel aan het licht te komen. Daar willen deze drie avonden een bijdrage aan leveren.

Lees verder >>

Olyvier van Castillen : Capittel 74

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 74

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

Nachtegalen op hopen van compost

Posted on by

De stad van de toekomst in Niemandslandnacht (2018) van Annemarie Estor

Changi Airport, Artist’s impression

Door Marieke Winkler

De stad Orb is een lichtend middelpunt in een smoezelig, composterend landschap. Een stad van kristal. Helder, schoon, zuiver. Zo lezen we in Niemandslandnacht (2018), de jongste dichtbundel van Annemarie Estor:

Orb ligt in het landschap 
als een lichtende kroon 
een roemrijke koepel, mythisch rijk.

Lees verder >>

Olyvier van Castillen : Capittel 73

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 73

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

Een toerist begint dronken tegen de eigenaar

Posted on by

Door Marc van Oostendorp

Er zijn gelegenheidsgedichten die expliciet de gelegenheid noemen die zij verdichten (‘Nu wij hier samen zijn vergaard / rond tante Tiny’s 80e verjaardagstaart’) en er zijn gedichten die de gelegenheid onbenoemd laten. Het zal mij benieuwen hoe iemand het nieuwste gedicht van Dichter des Vaderlands Tsead Bruinja interpreteert die niet weet dat het op 31 januari 2020 gepubliceerd werd, of wat er op 31 januari 2020 precies gebeurde: Zo iemand leest het gedicht misschien wel als dronkemansgelal:

Lees verder >>

Colleges over Caraïbische en Nederlands-Indische literatuur publiek toegankelijk

Posted on by

Op vrijdagmiddag 7 februari begint aan de Universiteit van Amsterdam een nieuwe collegereeks – open voor publiek: Caraïbische dromen, verzorgd door prof. Michiel van Kempen. De colleges gaan overigens niet enkel over de literatuur van Suriname en de Caraïbische eilanden, maar ook over de Nederlands-Indische literatuur. Ook dit jaar zijn er weer verschillende schrijvers en gastdocenten aanwezig. De veertien colleges beginnen met de oudste koloniale literaturen en eindigen met de allernieuwste teksten.

Lees verder >>

Olyvier van Castillen : Capittel 72

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 72

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

De laatste hoven

Posted on by

Wonen in gedichten (1)

Door Judit Gera
Deze analyse is bestemd voor gevorderde studenten
en hoort bij de categorie Woord en beeld,

In de serie Wonen in gedichten bespreekt Judit Gera, hoogleraar in Boedapest, gedichten uit de Nederlandstalige literatuur, ten behoeve van het onderwijs in de Neerlandistiek extra muros. (buiten het taalgebied. Vandaag: Christus als hovenier, van Ida Gerhardt.

Lees verder >>

Wonen in gedichten

Posted on by

Inleiding bij de reeks analyses van gedichten van de Nederlandstalige poëzie voor de internationale neerlandistiek

Door Judith Gera
Opgedragen aan A. Agnes Sneller

A. Agnes Sneller kwam eerst naar Boedapest in de jaren ‘90 om onze collega, wijlen Erzsébet Mollay, te vervangen: ze gaf Nederlandse taalkunde aan onze vakgroep Neerlandistiek van de Eötvös Loránd Universiteit. We groetten elkaar altijd vriendelijk maar slechts terloops op de gang. Voor haar vertrek naar Nederland nodigde ik haar uit voor een etentje bij ons thuis. Toen bleek dat Agnes niet zomaar een taalkundige was. Ze was ‘genderlinguïst’, een begrip waarvan ik in de jaren 90 nog geen idee had. Ze legde het zeer helder en geduldig uit. Na een hevige discussie heeft ze mij en mijn man helemaal overtuigd van de macht van taal over ons denken en gedrag. Dit was het begin van onze vriendschap. 

Lees verder >>

17 februari 2020, Nijmegen: Drie jonge schrijvers over Frans Kellendonk, dertig jaar na zijn dood

Posted on by

Een speciale editie van de Kellendonklezing

Op 15 januari 1990 overleed Frans Kellendonk, gerenommeerd Nederlands auteur, onder meer bekend van Mystiek lichaam. De Radboud Universiteit Nijmegen, waar Kellendonk studeerde en promoveerde als anglist, herdenkt hem jaarlijks met de Frans Kellendonklezing. Sinds 1993 hebben vooraanstaande schrijvers en denkers hun licht laten schijnen over Kellendonks oeuvre en de relevantie daarvan voor hun eigen werk – een lezing die ook ieder jaar in de media aandacht krijgt.

Lees verder >>

Olyvier van Castillen : Capittel 71

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 71

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

Mystiek lichaam

Posted on by

Foute boeken? Uit de kast (13)

 

Door Nico Keuning

Die overgevoelige identiteitsmaatschappij is iets van deze tijd, dacht ik. Maar na herlezing van Mystiek lichaam (1986) van Frans Kellendonk en alle ophef die over de roman ontstond nadat Aad Nuis, D66-lid van de Eerste Kamer en literatuurcriticus van de Volkskrant, de schrijver beschuldigde van antisemitisme, weet ik beter. Al ruim dertig jaar geleden werd een schrijver, op basis van uitspraken van een of meer personages in zijn roman, door een criticus met een overdosis aan politieke correctheid beticht van antisemitisme. In de slipstream van Aad Nuis (‘Aap Muis’ volgens Gerard Reve) volgde kritiek van andere critici, recensenten en columnisten. Alweer een literaire rel geboren uit een misverstand.

Lees verder >>

Olyvier van Castillen : Capittel 70

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 70

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

Olyvier van Castillen : Capittel 69

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 69

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

Olyvier van Castillen : Capittel 68

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 68

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

Olyvier van Castillen : Capittel 67

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 67

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

Olyvier van Castillen : Capittel 66

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 66

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding

Olyvier van Castillen : Capittel 65

Posted on by

Een seer schone ende suverlike hystorie van Olyvier van Castillen
ende van Artus van Algarbe, sijnen lieven gheselle,
zoals gedrukt door Henric Eckert van Homburch te Antwerpen (ca. 1510).
Een kritische, synoptische editie samen met
L’Hystoire de Olivier de Castille et de Artus d’Algarbe, son loyal compaignon
zoals gedrukt door Loys Garbin te Genève (1493),
bezorgd door Willem Kuiper UvA en Elisabeth de Bruijn UA / FWO Vlaanderen.

Capittel 65

Eerder verschenen capittels

Bij wijze van inleiding