Categorie: gedicht

In 1954 liet (toen nog dagblad) De Tijd een aantal dichters sinterklaasgedichten schrijven – onder hen ook Remco Campert.

Hij doet mij de das om

Wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de gard,
maar of je nu zoet of stout was

Op Sinterklaasavond krijg je altijd minstens één das.

Aan Guido Gezelle

Zwaar peinzend hoofd, met eeuwigheid omtogen,
doorgroefd van voren, door de idee geleid,
diep over al dat wereldsch wee gebogen,
dat, staag opwellend in Uw boezem schreit;

schoon hoofd, wars van versiering, los van logen,
wijdstralend brandpunt van àl-menschlijkheid,
waarop, nu ’t aardsche leven is vervlogen,
een glans van eeuwig leven ligt gespreid;

in laaie liefdevlammen gaan ons harten
tot U, die al hun liefd’ hebt voorgevoeld,
en duizendvoud doorvoeld hun fijnste smarten,

met gal gelaafd, door ’t waanwijs volkje omjoeld,
waarop Gij nederschouwt, met zielvolle oogen,
grootsch van vergiffenis en mededoogen…

1904

Prosper van Langendonck (1862-1920)

Abonnees van Laurens Jz. Coster ontvangen iedere werkdag een gedicht per mail.

Verbeelding van de dronkenschap (fragment)

In ’t kort ook, hoe gering een mensch op aardt kan weezen
Hy heeft voor alle quaat door dronkenschap te vreezen.
Een dronkaart die verspilt zyn erfgoet zonder vrucht,
En maakt dat zyn gezin om zyne dwaasheit zucht.
Hy doet van voddevaêrs het zyne zich ontprachen,
Die, als hy is berooit, om zyne dwaasheit lachen.
Hy stelt zich zelf ten spot van elk die hem ontmoet,
En wordt van brave liên gestoten met den voet.
Naakt, haveloos, bedrukt, gevoelt hy alle plagen,
En moet nog boven dat elks schots verwyt verdragen.
’t Gemoet vol kommer, en het lichaam vol van pyn,
De leden bevende van jicht en fleresyn,
Zyn ogen root en zwak, de handen krom gebogen
De beenen knikkende en zyn kragten gansch vervlogen,
’t Gedenken sporeloos, en, in een woort gezeit,
Het ware voorbeelt van volstrekte elendigheit.

Thomas Arents (1652-1701)
Mengelpoëzy (1724)

Abonnees van Laurens Jz. Coster ontvangen iedere werkdag een gedicht per mail.

Geessel der dronkenschap

Wat werkt de drank in ’t volk al kluchtige gebaarden!
Hoe kan een reedlyk hart door dronkenschap ontaarden!
Wat brengt zy vruchten voort, verscheide van natuur!
Zy slypt de wapens voor de gramschap; stookt een vuur
Van twist en tweedragt in de menschelyke zinnen.
Z’ontsluit het hart, en laat de vuile driften binnen.
Zy spreidt de lustkoets voor d’onkuischeit, die de ziel
En ’t lichaam smet, gelyk een roerelooze kiel,
Door stormen op de zee geslingert heen en weder,
Dan aan de wolken ryst, of stort ten afgrondt neder,
Totze eindlyk, op een klip geslingert, barst van een:
Zo kruist een dronkert op de golven hier beneên,
Tot zyn verzwakte kiel, ontbloot van ’t roer der reden,
Op bank of klip vergaat van ongebonde zeden.

Lukas Rotgans (1653-1710)
uit: Boerekermis (1708)

kluchtige gebaarden: zonderlinge gedragingen
verscheide van natuur: afwijkende van de natuur
lustkoets: bed

Abonnees van Laurens Jz. Coster ontvangen iedere werkdag een gedicht per mail.

Cornelis Paradijs was een schuilnaam van Frederik van Eeden.

Inenting

Zou ik mijn kind niet laten vaccineeren
Met zuiv’re koepokstof,
Zou ik dien wreeden geesel niet bezweren,
Die reeds zoovelen trof?

God zond den dood om ’t menschdom te genezen,
Met zonden zwaar belaân,
Toch heeft ons tevens zijn genâ gewezen
Hoe hem te keer te gaan.

Geweldig komt het pestvuur ons bestoken,
Elk schoon zwicht voor zijn kracht,
Doch licht en schaad’loos wordt die kracht gebroken:
Een prik en ’t is volbracht.

Volgroote goedheid! nimmer te doorgronden
Is Godes heerschappij:
De Heer der Heem’len slaat zoo fel geen wonden,
Of schenkt er pleister bij.

Cornelis Paradijs (1860-1932)
uit: Grassprietjes (1885)

Portret: Lizzy Ansingh

Abonnees van Laurens Jz. Coster ontvangen iedere werkdag een gedicht per mail.

Vandaag is het de honderdste geboortedag van dichter, vertaler en bloemlezer Paul Rodenko.

Robot Poëzie

Poëzie, wrede machine
Stem zonder stem, boom
Zonder schaduw: gigantische
Tor, schorpioen poëzie
Gepantserde robot van taal —

Leer ons met schavende woorden
Het woekerend vlees van de botten schillen
Leer ons met nijpende woorden
De vingers van ’t blatend gevoel afknellen
Leer ons met strakke suizende woorden
De stemmige zielsbarrière doorbreken:
Leer ons te leven in ’t doodlijk luchtledig
De reine gezichtloze pijn, het vers

Paul Rodenko (1920-1976)
uit: Orensnijder tulpensnijder (1975)

Foto: Nico Naeff

Abonnees van Laurens Jz. Coster ontvangen iedere werkdag een gedicht per mail.

Op myn Anna

Als ik myn Anna kusschen magh,
lach ik met Goden lekkernyen;
de zon op ’t schoonste van den dagh
kan my min, als haar oog, verblyen.

Laat Febus in het morgenroot
zich met Aurora vry vermaaken,
‘k legh liever in myn Annâs schoodt,
en pluk de roosjes van haar kaken.

Huisuitzetting

Morgen om tien uur – zoo klonk het bevel –,
Gaan we je boel verkoopen.
Zes weken huurschuld – de man trekt van ’t steun –
Honger en droefheid drenzen hun dreun –!
De mensch durft niets meer – dan – hòpen –!

’s Morgens om tien uur – de straat zwàrt van volk –
Toonend hun solidair zijn –
Deurwaarder komt met z’n knechies en blaat:
‘Is dat rapaille tot zóó iets in staat?!
Werkelijk – kàn zooiets wáár zijn?!’

Vlak voor de deur staan kam’raads – kop aan kop:
Mènschen –, die niet verwikken.
De trappen, de ramen – kijk goed! – puilen uit –!
Dàn – snerpt een felle politiefluit –,
Hartstochtelijk laaiende blikken –!

De menschen zijn tot het uiterst bereid –,
Eén in hun strijd –, één van zinnen –!
Marcheerend in ren – komen knuppelaars aan –
Zien dan een strijdbereid leger staan,
En –, durven niets te beginnen –!

‘Rapaille’ – het stáát – geeft de daad – stil – bewust –,
Minachtend politieparade –!
d’ Agenten staan wat te grijnzen – ziet –
Maar de makkers – de kérels – ze deinzen niet –
Zóó moet het zijn – Kameraden!

Carel van Oeveren (1910-1942)
uit: Links Richten

Abonnees van Laurens Jz. Coster ontvangen iedere werkdag een gedicht per mail.

De onbekende machinist

Naar Groningen, naar Emmerik
naar Deventer en Nieuwe Schans
naar Maastricht Zutfen Zevenaar
staan lange zwarte treinen klaar
onder de holle zwarte kap.
de spreker en de zakenman
de kruier en de officier
matroos en meisjes van pleizier
ze stroomen langs de zwarte trap
ze zoeken zich een plaats en dan
neemt één een krant neemt één een boek
ze leunen rustig in hun hoek
de stoom uit de machine sist
de chef wenkt af
de trein vertrekt
géén kent den machinist.

Langs Enschedee en Emmerik
door Apeldoorn en Amersfoort
langs Bussum Weesp en Diemerbrug
rijden de treinen heen en terug
over de rechte stalen baan.
in Telegraaf en Handelsblad
leest zakenman en heilsoldaat
van Hitler’s Duitsche tuchthuisstaat
ze steken hun cigaren aan:
– die jodenhaat is erg, maar dat
een sterke man, als hier Colijn
daar orde schept, is zoo ’t moet zijn
een lesje voor den kommunist.
’t gesprek verstomt
de trein snelt voort
géén kent den machinist.

in Düsseldorf en Elberfeld
in Wedding, Hamburg en Spandau
in kelder kerker kamp en cel
turen de oogen smart’lijk fel
naar ieder teeken van verzet.
de leider en de stempelaar
de werker en de kunstenaar
de vrouw en dochter hunkeren naar
het eerste blijk van makkerschap.
en ergens op een donkere trap
grijpt één een krant één een pamflet
hun hart heeft weer in vlam gezet
de strijdroep van den kommunist
de hoop leeft voort
de opstand groeit
dat deed de machinist.

Jef Last (1898-1972)
uit: Links Richten

Abonnees van Laurens Jz. Coster ontvangen iedere werkdag een gedicht per mail.