Categorie: column

Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (76)
Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?

Door Marc van Oostendorp

Mag ik eens klagen over een spellingkwestie? Vingren schrijven in plaats van vingeren, zoals sommige dichters doen, of onzichtbre in plaats van onzichtbare, zoals Jan Jacob Lodewijk ten Kate deed in zijn gedicht Ontwaken:

Ik droomde – een droom vol tegenstrijdigheden,
Half licht, half duisternis, half waar, half waan,
Nu Profecij, dan Echo van ’t verleden,
Vaak beide in eens, en immer – half verstaan.

’k Greep schimmen, die mij door de vingren gleden;
Ik vloog, of kroop, maar niets werd afgedaan;
’k Heb in één uur genoten en geleden,
Heel ’t bonte lot eens Levens ondergaan.

Daar blonk de dag – de onzichtbre banden braken!
’k Rees op, nog met de tranen op de kaken,
En glimlachte om mijn dwaze hersenschim.

En ’k juichte: “o God, als aan de levenskim
De morgen Uwer heerlijkheid zal blaken,
Wat glimlach zal dàt wezen bij ’t ontwaken!”

Lees verder >>

Een geschiedenis van het Nederlands in 196 sonnetten (75)
Het Nederlandse sonnet bestaat 451 jaar. Hoe is het de taal in die tijd vergaan?

Door Marc van Oostendorp

Het sonnet ‘De geboorteplaats des Heilands’ van Jan Jacob Lodewijk ten Kate heeft tot in de twintigste eeuw een bescheiden leven gekend als kerstgedicht (zie het hier bijvoorbeeld in 1929 afgedrukt in de Nieuwe Leidsche Courant), maar het is inmiddels vergeten:

Gezegend plekjen gronds, dat, van Gods licht omvloten,
De wieg van ‘s waerelds heil, des Heilands kribbe droeg,
Tweede, eedler Paradijs dan ‘t andre, dat zoo vroeg
Verloren ging! uit U is ‘s Levens Boom ontsproten!
Was dan uw eigen glans, o Bethlêm! niet genoeg?
Moest ge opgepronkt, bewelfd, met muren afgesloten?
Met klatergoud bedekt, met kleuren overgoten?…
Linksche eerbied, die de hand aan Godlijke Eenvoud sloeg!

Neen! hier geen tempelwelf dan ‘s hemels blauwe sferen,
Waar nòg de naglans van de heerlijkheid des Heeren
In elken middernacht van duizend starren straalt!
De vrije lucht rondom! die, van de vleugelslagen
Der Englen trillend, steeds het gloria herhaalt:
“Voor eeuwig en altoos in menschen welbehagen!”

Lees verder >>