Auteur: Vlogboek

Vlogboek – Het sentimentalisme in de 18e eeuw (Verlichting)

Posted on by

Pak je zakdoek er maar bij. In deze video bespreekt Jörgen het sentimentalisme in de achttiende eeuw, een gevoelsexplosie binnen de Nederlandse literatuur. Deze literaire stroming werd in Nederland aangevoerd door Rhijnvis Feith die met zijn boek Julia een sentimentele roman schreef die ‘niet voor de achtiende eeuw’ geschikt was. De romans en hun pathetische stijl vol uitroeptekens en gedachtestreepjes werden dan ook niet door iedereen serieus genomen.

Geciteerde bronnen:
Rhijnvis Feith – Julia (1783) https://dbnl.org/tekst/feit007juli01_01/
Elisabeth Maria Post – Het land, in brieven (1788) https://dbnl.org/tekst/post003land02_01/

Ook genoemd:
Arend Fokke Simonsz. – De moderne Helicon (1792)
Jacobus Bellamy – Fragment van eene sentimentele Historie
Jacobus Bellamy – Eenige reisfragmenten en anecdotes
Johann Wolfgang von Goethe – Die Leiden des jungen Werthers (1774)
Rhijnvis Feith – Ferdinand en Constantia (1785)
Jacob Eduard de Witte jr. – Cephalide (1786)
Maria van Zuylekom – Ismene en Selinde (1792)
Cornelia Lubertina van der Weyde – Henry en Louize (1794)

Meer lezen / bronnen:
J.J. Kloek en A.N. Paasman (1982), ‘Inleiding’, in: Rhijnvis Feith – Julia, Den Haag: Martinus Nijhoff.
Inger Leemans & Gert-Jan Johannes (2017), Worm en donder, Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam.
Bert Paasman (1987), ‘Nawoord’, in: Elisabeth Maria Post – Het land, in brieven, Amsterdam: Em. Querido’s.
Johanna Stouten (1993), ‘1778: Laurence Stern, A sentimental journey in het Nederlands vertaald; alleen voor gevoelige zielen’, in: Nederlandse Literatuur, een geschiedenis, Groningen: Nijhoff.

Vlogboek – Waarom Turks fruit geen fout boek is

Posted on by

In deze video werpt Jörgen een blik op de klassieker Turks fruit van Jan Wolkers, waarin de liefdesuitingen van de hoofdpersoon als een dreigement gezien kunnen worden.

(Bekijk deze video op YouTube.)

De volgende werken komen langs:
Jan Wolkers – Turks fruit
Onno Blom – Het litteken van de dood
Kim van Kooten – Lieveling
Inge Schilperoord – Muidhond
Brett Easton Ellis – American psycho

Vlogboek / Menno ter Braak – Démasqué der schoonheid

Posted on by

‘Laten wij daarom die onloochenbare waarheid, dat de kunst schoon moet zijn, gevormd moet zijn, vorm moet zijn, eens met rust laten.’

In zijn essay Démasqué der schoonheid (1932) rekende Menno ter Braak af met de kunstopvatting (l’art pour l’art) van de Tachtigers door hun heilige Schoonheid te demaskeren.

Het volledige essay: https://www.dbnl.org/tekst/braa002dema01_01/index.php

Vlogboek – Misvormde gezichten. Over De trooster van Esther Gerritsen

Posted on by

‘Wanneer ik alleen ben hou ik van mijn gezicht; waar ik niet van hou is hoe de mensen naar mij kijken.’

In deze video bespreekt Jörgen De trooster van Esther Gerritsen waarin hoofdpersoon Jacob een gezicht heeft dat aan de ene kant puntgaaf is en aan de andere kant scheef en vervormd. Zo’n tweedelig gezicht doet natuurlijk denken aan andere bekende, misvormde personages.

(Bekijk deze video op YouTube.)

Muziek:
Pergolesi – Stabat mater

Vlogboek – Een woud van symbolen. Over Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer

Posted on by

‘Ik houd van betekenis. Ik wil als de heilige Augustinus verdwalen in een woud van symbolen.’

In deze video bespreekt Jörgen via een uitgebreide inleiding de roman Grand Hotel Europa van Ilja Leonard Pfeijffer, die een opeenstapeling van symbolen bevat.

(Bekijk deze video op Youtube.)

Er wordt geciteerd uit:
Arie Storm – Een cosmetisch rapport van Ilja Leonard Pfeijffer (uit: De Revisor, jaargang 32, 2005) (https://www.dbnl.org/tekst/_rev002200501_01/_rev002200501_01_0023.php)
Arie Storm – Het horrortheater van de Nederlandse literatuur
Sander Bax – De literatuur draait door
Niña Weijers – Kamers antikamers
Maartje Wortel – Dennie is een star
Marja Pruis – 21 vragen aan… Niña Weijers (uit: De Groene Amsterdammer, 21 augustus 2019) (https://www.groene.nl/artikel/21-vragen-aan-nina-weijers)
Ilja Leonard Pfeijffer – Grand Hotel Europa

Muziek:
Sumina Studer – N. Paganini Caprice no. 5 (https://www.youtube.com/watch?v=0jXXWBt5URw)

Vlogboek – Romantici en Revolutionairen, een nieuwe literatuurgeschiedenis

Posted on by

Romantici en Revolutionairen, een nieuwe literatuurgeschiedenis van Rick Honings & Lotte Jensen, richt zich op de diversiteit en de ontwikkeling van het schrijverschap in Nederland in de 18de en 19de eeuw.

Waar literatuurgeschiedenissen zich van oudsher richten op stromingen en hoogtepunten binnen die stromingen, op vernieuwers en literatoren voor de fijnproevers, zetten Honings en Jensen het auteurschap centraal. Wat dreef de schrijvers, wat was het doel van hun teksten en hoe verhielden ze zich tot de wereld om hen heen?

(Bekijk deze video op YouTube.)

De video werd mede mogelijk gemaakt door Leiden University Centre for the Arts in Society (LUCAS) & Uitgeverij Prometheus.

Romantici en Revolutionairen: https://webwinkel.uitgeverijprometheus.nl/book/rick-honings/9789044630770-romantici-en-revolutionairen.html

Vlogboek – Een nieuw literair universum? Over het werk van Niña Weijers & Maartje Wortel

Posted on by

(Bekijk deze video op YouTube.)

Onlangs verscheen de nieuwe roman van Niña Weijers, Kamers antikamers, en dat boek gaat een opvallende verbinding aan met Dennie is een star van Maartje Wortel. De schrijfsters voeren elkaar op als personage, maar ook inhoudelijke elementen en gesprekken komen terug.

Is dit nu simpelweg het resultaat van de vriendschap tussen deze twee schrijfsters en dat ze er beiden voor kiezen om die vriendschap om te zetten en voort te zetten in de literatuur, of is er sprake van een beginnend Weijers-Worteluniversum?

Een video over een literair universum, katten en honden, intertekstualiteit, een literaire uitwisseltruc, een postmodern constructie, plagiaat, het avontuur van taal en tot slot de kamelen.

Besproken werken:
Maartje Wortel – Dennie is een star
Niña Weijers – Kamers antikamers

Vlogboek – Lucretia van Merken en haar toneelstuk Jacob Simonszoon de Rijk (1774)

Posted on by

Vandaag verschijnt er een nieuwe, herspelde editie van het achttiende-eeuwse toneelstuk Jacob Simonszoon de Rijk (1774) van Lucretia van Merken (1721-1789). Deze schrijfster werd door het tijdschrift Vaderlandsche Letter-oefeningen ‘Hollands beroemdste dichteres’ genoemd en ze werd in haar tijd bejubeld door zowel lezers als collega’s.

In deze video kennismaking met deze literaire gigant en haar vaderlandslievende toneelstuk opgebouwd volgens de kaders van het Frans-classicisme.

(Bekijk deze video op YouTube.)

Lees verder >>

Vlogboek – Help!! Mijn tandarts leest boeken

Posted on by

Naar aanleiding van een afgebroken tand bespreekt Jörgen de tandarts Kees Bokweide die een tijdje literaire recensies schreef voor het tijdschrift De Gids. Wie was hij en wat maakt zijn literaire kritiek zo interessant?

(Bekijk deze video op YouTube.)

Alle recensies van Kees Bokweide vind je hier: https://dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=bokw001
Blog Huub Beurskens: http://huubbeurskens.blogspot.com/2018/07/kees-bokweide-tandarts.html

Vlogboek – De start van de Nederlandse kinderliteratuur in de 18e eeuw

Posted on by

In deze video bespreekt Jörgen de start van de Nederlandse kinderliteratuur, oftewel het moment dat kinderen een literaire doelgroep werden. Aan het einde van de 18e eeuw verschijnen er ineens vele boeken voor kinderen met een sterk pedagogische lading. De dichtbundel Proeve van kleine gedigten voor kinderen van de Utrechtse advocaat Hieronymus van Alphen betekende een omslagpunt in de Nederlandse kinderliteratuur.

(Bekijk deze video op YouTube.)

Geciteerde boeken:
Hieronymus van Alphen – Proeve van kleine gedigten voor kinderen
J.F. Martinet – Kleine katechismus der natuur voor kinderen
Margareta Cambon-Van der Werken – De kleine Grandisson, of de hoorzaame zoon
Nicolaas Anslijn Nz. – De brave Hendrik

Ook genoemd:
Annie M.G. Schmidt – Ik ben lekker stout

Meer lezen / bronnen:
– Inger Leemans & Gert-Jan Johannes (2017), Worm en donder, Uitgeverij Bert Bakker Amsterdam.
– P.J. Buijnsters (1989), ‘Nederlandse kinderboeken uit de achttiende eeuw’, in: De hele Bibelebontse berg, De geschiedenis van het kinderboek in Nederland & Vlaanderen van de middeleeuwen tot heden, Amsterdam: EM. Querido’s Uitgeverij.
– H. Bekkering (1993), ‘Oktober 1955: De Gouden Griffel wordt voor de eerste maal uitgereikt’, in: Nederlandse Literatuur, een geschiedenis, Groningen: Nijhoff.

Vlogboek – Het realiteitseffect volgens Roland Barthes

Posted on by

‘Kunst erkent het bestaan van ruis niet.’

In zijn artikel ‘L’Effet de Réel’ uit 1968 legde de Franse literatuurwetenschapper Roland Barthes uit hoe je verhaalelementen die ogenschijnlijk betekenisloos zijn als realiteitseffect kun zien. Bij deze theorie zijn ook wat kanttekeningen te plaatsen.

(Bekijk deze video op YouTube.)

Bronnen:

Roland Barthes; Lionel Duisit, An Introduction to the Structural Analysis of Narrative, New Literary History, Vol. 6, No. 2, On Narrative and Narratives. (Winter, 1975), pp. 237-272.
Link: https://www.uv.es/fores/Barthes_Structural_Narrative.pdf

Roland Barthes, “The reality effect” from Tzvetan Todorov; R. Carte (trans.), French literary theory today: a reader (1982), pp. 11-17, LITERATURE A 21 TOD: Cambridge University Press.
Link: http://ls-tlss.ucl.ac.uk/course-materials/HIST6308_41590.pdf

Originele, Franstalige bronnen:
Introduction à l’analyse structurale des récits – https://edisciplinas.usp.br/pluginfile.php/1015070/mod_resource/content/1/comm_0588-8018_1966_num_8_1_1113-analyse%20structurale.pdf
L’Effet de Réel – https://www.persee.fr/doc/comm_0588-8018_1968_num_11_1_1158