Auteur: Redactie Neerlandistiek

Nederland treurt. Rampliederen door de eeuwen heen

Posted on by

Op zaterdag 28 november ging de productie Nederland treurt. Rampliederen door de eeuwen heen in première, uitgevoerd door Camerata Trajectina. Dit Utrechtse muziekgezelschap gaf een concert tijdens het Wavelength festival, dat dit jaar in het teken van PANDEMIE stond.

Camerata Trajectina speelde een selectie rampliederen over de pest, watersnoden en insectenplagen. Ook de Leidse buskruitramp van 1807 werd bezongen. Verder was er een prachtige vertolking van het ‘Treur-Lied over den Hollandschen inbreuck der wateren in den Dordtsche Weerd geschiet den 21/31 Decemb. 1658, door Jodocus van Lodenstein. Het project komt voor uit een samenwerking met Lotte Jensen, die onderzoek doet naar de verwerking van rampen in liederen. De cd-opnames zijn eind januari en zijn mogelijk zijn gemaakt via een crowdfundcampagne.

Het concert is nog een week terug te kijken via YouTube​. Behalve muziek zijn er ook korte interviews over de ontwikkeling van een vaccin tegen corona op het Bioscience Park te Leiden te zijn en een gesprek met Lotte Jensen over haar onderzoek naar rampliederen.

Te verschijnen: Frans Budé, Het schikken van de dingen

Posted on by

Op 28 december 2020 wordt Frans Budé 75 jaar. Bij deze gelegenheid verschijnt de dichtbundel Het schikken van de dingen : zestien Soutines. Elk gedicht beschrijft een schilderij van Chaïm Soutine (en handelt tevens over elk van ons: wat we kunnen zien, hoe we kunnen leven).

De laatste regels van het laatste gedicht, ‘Denkend aan Soutine’, zijn een mijmering over het leven:

Het gevoel van stilte
en afronding, behoefte om het leven te doorgronden, al wat ons tegemoetkomt en verdwijnt – alleen zichzelf behoort.

De poëziebundel is een uitgave van Druksel. Honderd genummerde exemplaren zijn bestemd voor de verkoop, 26 geletterde gereserveerd voor de uitgeverij, alle boeken werden door de auteur gesigneerd. 48 pagina’s, recto gedrukt, twee kleuren, 16 op 21,5 cm. Het boek kost 20 euro (dit is zonder verzendingskosten). Meer informatie opwww.druksel.be

Aankondiging: het A.F.Th. van der Heijden Huis

Posted on by

“….Ik zou van de hoge, ik zou in het diepe…” is de cryptische titel van een novelle, die A.F.Th. van der Heijden schreef voor de Vrienden en Vijanden van het A.F. Th. Van der Heijden Huis in Eindhoven. Liefhebbers én haters van zijn werk krijgen deze novelle, die in beperkte oplage is gedrukt, als zij lid worden van de Stichting. 

Lees verder >>

Aangenaam – een podcast over namen

Posted on by

Zeg me je naam en ik weet waar je vandaan komt

(Persbericht NTR)

Bij de naam Pedro denk je aan Spanje, bij Yuri aan Rusland en bij Giuseppe aan Italie. Er zijn namen die typisch zijn voor de plek waar ze vandaan komen. Dit geldt in elk geval voor landen. Maar geldt het ook bínnen een klein land als Nederland?Jazeker! Natuurlijk zijn er de Friese namen. Tjitske, Rintje, Epke, ze komen bijna allemaal uit Friesland. Maar hoe het zit voor de rest van ons land, of er namen zijn die op één plek voorkomen en verder bijna niet, dat was nog nooit onderzocht.

Tot nu! Naamkundige Gerrit Bloothooft van de Universititeit Utrecht is speciaal voor de podcast Aangenaam in de namendatabank op zoek gegaan naar streekgebonden namen. Met verrassende resultaten. Zo blijkt elke provincie in Nederland zijn eigen unieke namen te hebben. Hubertus in Limburg, Jozias in Zeeland, Maagje in Utrecht, Annechien in Drenthe en ga zo maar door. Uit Bloothoofts onderzoek volgt een lijst van ruim 500 bijzondere streekgebonden namen.

Tussen alle namen springt er één heel erg uit, de naam Marèl. De naam is nieuw, het is geen migrantennaam en hij komt alleen voor in het oosten van het land. Waar komt de naam vandaan? Waarom is hij juist in Almelo, Oldenzaal en Tubbergen zo populair? In de nieuwste aflevering van Aangenaam gaan we op zoek naar het verhaal achter de streekgebonden naam Marèl.

Speel nu Plaats de naam
Weet jij welke naam uit welke streek komt? Speel het spel Plaats de naam op www.ntr.nl/aangenaam (gratis) en ontdek welke bijzondere streekgebonden naam waar in Nederland het meest voorkomt. 

Het jongensuur voor Mark Rutte

Posted on by

Boeken voor Mark Rutte (3)

Iedere week sturen neerlandici een boek aan Mark Rutte, met een begeleidende brief die uitlegt waarom hij dat boek moet lezen. Deze week een bijdrage van Yra van Dijk. Lees voor een toelichting op het project deze brief van hoofdredacteur Marc van Oostendorp.

Geachte Mark Rutte, 

Hoeveel scholieren zouden weten dat u historicus bent? Hoeveel ouders, die hun kinderen een bètaprofiel opdringen ‘omdat je daar zoveel mee kan’, weten dat u met een alfapakket op school toch al tien jaar de Baas van Nederland bent? Voor hen die denken dat je ‘niets’ kan met geesteswetenschappen, biedt uw loopbaan een belangrijke les. Een studie aan de faculteit waarin we bestuderen hoe mensen zichzelf en de wereld betekenis geven, is immers de best mogelijke voorbereiding om het land te besturen. Want door uw vak weet u als geen ander dat we het verleden nodig hebben om het ingewikkelde heden het hoofd te bieden. Dat nepnieuws en populisme gedijen onder een volk zonder geheugen.

Lees verder >>

100 jaar Paul Rodenko

Posted on by

Door Jos Joosten

Dat het gisteren Paul Rodenko’s 100-ste geboortedag was, had ik nooit geweten als het niet op Neerlandistiek was voorbijgekomen. Ik onthoud dat soort data zelden, dus ook dit was toeval: toen ik gisteren voor het slapengaan nog wat las in Rodenko’s bundel Orensnijder tulpensnijder viel mijn oog op de handgeschreven aanschafdatum (dat deed ik toen nog): 26 november 1992.

Op de (verjaar)dag af precies 28 jaar geleden.

Lees verder >>

Lotte Jensen over de rol van cultuur bij stedelijke rampen

Posted on by

Op 16 november 2020 vond de De Dag van de Stad plaats met als thema veerkracht. Tijdens dit online-evenement verzorgde Lotte Jensen een van de Last lectures. Zij besprak de rol van cultuur bij stedelijke rampen. Speciale aandacht besteedde ze aan de vuurwerkramp van Enschede en de feniks als symbool van veerkracht. De lezing is hier terug te zien. Er werd ook een podcast gemaakt over veerkracht in tijden van crisis, waarbij een aflevering ging over de vraag wat een ramp met een stad doet. Podcastmakers Dore van DUivenbode en Inge Janse gingen in gesprek met Lotte Jensen voor het historische perspectief en met kunstenares Persheng Warzandegan, die de vuurwerkramp van Enschede van dichtbij meemaakte. Deze aflevering (# 3: Veerkracht na een ramp) is hier terug te beluisteren.

Tweede Kamervragen over het Limburgs, het antwoord van de minister en de noodzaak van aanvullende Kamervragen

Posted on by

Door Yuri Michielsen

De Limburgse Tweede Kamerleden hebben schriftelijke vragen gesteld aan de minister van Binnenlandse Zaken over de prangende situatie rondom de Limburgse taal en haar erkenning onder het Europees Handvest. In haar antwoord heeft de minister het standpunt van de regering herhaald, dat zij al meer dan twintig jaar aanhoudt. De regering meent dat het niet haar verantwoordelijkheid is, maar die van de Provincie Limburg, om de Handvestverplichtingen voor het Limburgs uit te voeren.

Als Limbörgse Academie menen wij dat dit regeringsstandpunt een schending is van internationaal en Nederlands recht. Aanvullende Kamervragen zijn volgens ons noodzakelijk om de regering te vragen haar standpunt te laten toelichten in het licht van internationaal en Nederlands recht en in vergelijking met de bevoordeelde rechtspositie van het Fries. In dit artikel worden, gebaseerd op juridische argumenten, voorstellen gedaan voor aanvullende vragen.

Lees verder >>

KNAW-webinar: Perspectieven op Literatuur. De toekomst van de letterkunde in Nederland.

Posted on by

De letterkunde in Nederland is springlevend en innovatief, ondanks de ‘ontlezing’ en de precaire situatie van taal- en literatuuropleidingen. Tijdens dit webinar tonen vijf experts hoe, in een veranderend literair veld, nieuwe zienswijzen richting geven aan de toekomst van literatuur en letterkunde in Nederland.

Datum: 7 december 2020 van 17:00 tot 18:30 uur
Locatie: Online via Zoom

Lees verder >>

Anil Ramdas. Man van zijn tijd

Posted on by

Op woensdag 25 november 2020 hield Abdelkader Benali de Anton de Kom-lezing in getiteld ‘Anil Ramdas. Man van zijn tijd’ . Benali ging in op de betekenis van verzet voor schrijvers zoals Anton de Kom. Daarbij zal hij het hebben over ‘tegenverhalen’; verhalen die de geschiedenis van minderheden in beeld brengen naast die van dominante groepen. Na de lezing volgde een gesprek met Benali, actrice Urmie Plein en politicoloog Kiza Magendane onder leiding van Cees van der Laan, hoofdredacteur van Trouw.

(Bekijk deze video op YouTube)

norm / waarde

Posted on by

Verwarwoordenboek vervolg (194)

Door Jan Renkema

In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.

Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

norm / waarde        

De woorden worden vaak verward, maar er zijn verschillen in betekenis.

Lees verder >>

Losgeraakte stukjes koraal – over een koraalrif van Reynaertinterpretaties

Posted on by
Litho van B. Wierink in Stijn Streuvels, Reinaert de Vos (Amsterdam, 1910)

Door Jan de Putter

Op mijn boekenkast staat een overgeërfd stukje koraal. Door een artikel van Frits van Oostrom in de laatste aflevering van Tiecelijn, begrijp ik nu dat dit stukje koraal symbool staat voor een grote afdeling Reynaertliteratuur in die boekenkast. Het wonderbaarlijke koraalrif is gevormd door alle onderzoekers die hun ‘steentje’ bijdroegen aan het onderzoek. ‘Aan de Reynaert is inmiddels een koraalrif vastgegroeid van interpretaties’ (p. 17). Van Oostrom vindt dit grillige rif zeer intrigerend.

Lees verder >>

Ontdek Gezelles brieven online en kom dichter bij de dichter…

Posted on by
Leonard De Bo aan Guido Gezelle

Zo’n 8.000 Gezellebrieven worden bewaard in het Guido Gezellearchief van de Brugse Openbare Bibliotheek. Vijfhonderd ervan kun je nu ontdekken via Gezelle.be. Samen met een groep enthousiaste vrijwilligers en wetenschappelijke partners zoals de KANTL maakte de bibliotheek een online editie van de briefwisseling tussen Gezelle en de leraars van het Sint-Lodewijkscollege. Naar aanleiding van het project werd Gezelle.be uitgebreid met nieuwe functies die de briefwisseling toegankelijk maken en tot leven brengen. Er loopt ook een briefschijfactie op negentiende-eeuws papier. Het project loopt in samenwerking met de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren, het Guido Gezellegenootschap, en de Universiteit Antwerpen.

Lees verder >>

Derde webinar Werkgroep Achttiende Eeuw

Posted on by

Op dinsdagmiddag 1 december aanstaande vindt het derde webinar van onze Werkgroep Achttiende Eeuw plaats. In dit webinar zal Emmanuel Waegemans vertellen over Brieven van een Russische reiziger, een werk van de Russische schrijver, criticus en historicus Nikolaj Karamzin (1766-1826) waarin hij verslag doet van zijn Bildungsreise door het Westen.

Lees verder >>

Frank Willaert leest Hugo Claus, Het verdriet van België

Posted on by

Samen met Joost van den Vondel is Hugo Claus de enige auteur die tweemaal in de canon van de KANTL voorkomt, één keer met zijn poëzie, met name de Oostakkerse Gedichten van 1955, en één keer met zijn roman Het Verdriet van België uit 1983, zijn op zijn eigen jeugd geënte magnum opus over de verleidingen van het nationaal-socialisme en de collaboratie. De voorgelezen passage komt uit het tweede deel van de roman (“Van België), en speelt zich af in de zomer van 1941. Het jonge hoofdpersonage Louis Seynaeve, Claus’ alter ego, meldt zich bij de Nationaal Socialistische Jeugd Vlaanderen.

(Bekijk deze video op YouTube)

BGG Online Programma

Posted on by

Bond van Gentse Germanisten

In het kader van de viering “90 jaar alumniwerking” wordt een boekwerk voorbereid met biografieën van bekende en minder bekende professoren die een stempel hebben gedrukt op het onderwijs en onderzoek van de Germaanse talen aan de Gentse Universiteit.

Op 28 november 2020 lichten we drie portretten uit het boek tijdens een online programma. Het programma valt gratis te volgen en er hoeft geen software te worden geïnstalleerd.

Lees verder >>

Handboek taalgericht vakonderwijs is herzien

Posted on by

De taalvaardigheid van de leerlingen speelt een cruciale rol in het onderwijs. Leraren die aandacht hebben voor de rol van taal in hun vak, kunnen hun leerlingen met praktische middelen toegang geven tot dat vak én voorbereiden op de hoge taaleisen die de maatschappij aan hen stelt. Ook in hun toekomst is het immers essentieel dat leerlingen op niveau kunnen redeneren en formuleren, in hun vak en daarbuiten.

Lees verder >>

Te verschijnen: Viraal Nederland. Taal en cultuur van de eerste coronagolf

Posted on by

De coronapandemie overspoelde in het voorjaar van 2020 ook Nederland. Onderzoekers van het Meertens Instituut trokken er meteen op uit, al was het soms via het beeldscherm: wat voor verhalen vertelden mensen elkaar? Ontstonden er nieuwe rituelen? En waarom verschenen er ineens spandoeken in dialect in het straatbeeld?

Lees verder >>