Auteur: Redactie Neerlandistiek

Lieven Vandenhaute leest Simon Carmiggelt

Posted on by

Vandaag: Lieven Vandenhaute leest ‘Epibreren’ van Simon Carmiggelt.
Lieven Vandenhaute is radio- en televisiemaker. Voor (de Vlaamse) Radio1 presenteert hij het dagelijkse programma Nieuwe feiten. Simon Carmiggelt (1913-1987) schreef decennialang een dagelijkse ‘kronkel’ voor Het Parool. Een selectie uit die stukjes droeg hij ook zelf voor op de radio en de tv.

Presentatie, format, productie en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie.

Om erbij te horen: transtaligheid, saamhorigheid en het maken van Zuid-Afrikaanse sociale gemeenschappen

Posted on by

Oproep voor papers
Universiteit van Amsterdam en Universiteit Gent, 12-13 november 2020, Amsterdam

Tijdens de vorming van natiestaten in de 19de en 20ste eeuw waren gestandaardiseerde en officiële talen essentieel om in het publieke domein (public sphere) een saamhorigheidsgevoel te ontwikkelen bij sociale gemeenschappen. Romantische ideeën zoals thuisgevoel, samenzijn en cultuur, die als bouwstenen van nationale identiteiten zijn gaan dienen, staan tegenwoordig door neoliberale globalisering onder druk. Daarnaast is er vanuit discussies over postkolonialisme en dekolonisatie kritiek geleverd op het veronderstelde eentalige karakter van gemeenschappen en naties door hun taalkundige heterogeniteit aan te tonen (Yildiz 2012; Mignolo 2003). De complexe taalkundige realiteit van Zuid-Afrika biedt een goed beginpunt om de veranderende verhoudingen tussen taal, de vorming van sociale identiteiten, saamhorigheidspolitiek en groepsformatie (Yuval-Davis, 2006; Meinhof en Galasinski, 2005) te onderzoeken.

Lees verder >>

MNL-fellowship voor Marten van der Meulen

Posted on by

De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde heeft op 30 maart 2020 een fellowship toegekend aan Marten van der Meulen. Een MNL-fellow krijgt een beurs om gedurende twee of drie maanden onderzoek te doen. De beurs is een onkostenvergoeding van 1500 euro per maand met een maximum van 4500 euro. De jury heeft in deze eerste ronde van 2020 zeven aanvragen ontvangen. In het project van Van der Meulen, getiteld Norm en taalgebruik in het Leidse universitaire verleden (1574-1811), wil hij het effect van taalnormen op taalgebruik onderzoeken aan de hand van een bijzonder corpus, namelijk de historische notulen van het bestuur van de Universiteit Leiden, die in zowel kladversie als gepubliceerde versie beschikbaar zijn. Een comparatief onderzoek naar beide versies kan inzicht bieden in het type talige veranderingen dat doorgevoerd werd met het oog op officiële publicatie, en op de mate waarin die veranderingen terug te voeren zijn op de van bovenaf opgelegde taalnormen.

Lees verder >>

De lange ee, eu en oo, en de korte i, u en o

Posted on by

De klanken van het Langstraats

Door Yoïn van Spijk

In deze video wordt een aantal lange en korte klinkers van de Midden-Brabantse Langstraatdialecten besproken: de lange ee, eu en oo en de korte i, u en o. Bij de korte o wordt ingegaan op het foneemonderscheid tussen een open en een gesloten o, dat in de Midden- en Oost-Brabantse dialecten bewaard is gebleven. Er worden audiovoorbeelden van authentieke dialectsprekers gegeven en er wordt ingegaan op de verandering van de dialecten.

(Bekijk deze video op YouTube)

Op dezelfde bladzijde – een importliedje van Hugo de Jonge

Posted on by

Door Siemon Reker

Tweemaal al in dit kalenderjaar heeft minister De Jonge (VWS) in de Tweede Kamer op een nieuwe manier geconstateerd dat een spreker en hij het eens zijn. Tegen Lodewijk Asscher (PvdA) zei hij over de firma Roche:

  • Kortom, we zitten wat dat betreft op dezelfde bladzijde, denk ik.

En Hayke Veldman van coalitiegenoot VVD kreeg vrijwel hetzelfde te horen in verband met een amendement:

Lees verder >>

Marco Martens leest Jules Deelder

Posted on by

Het verblijf – dag 11

Vandaag: Marco Martens leest ‘Het leven’ van Jules Deelder. Marco Martens is dichter, schrijver en voordrachtskunstenaar. Jules Deelder was dichter, schrijver en voordrachtskunstenaar.

Om je verblijf deze dagen te veraangenamen vind je elke dag een verhaal of gedicht uit de Nederlandse literatuur. Uitgekozen en voorgelezen vanuit huis door Neerlandici en auteurs.

Presentatie, format, productie en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie.

Thomas Vaessens benoemd tot decaan faculteit Cultuurwetenschappen van Open Universiteit

Posted on by

Het College van bestuur van de Open Universiteit heeft prof. dr. Thomas Vaessens per 1 juli 2020 benoemd tot decaan van de faculteit Cultuurwetenschappen voor een periode van vier jaar. Vaessens is hoogleraar Nederlandse literatuur, directeur van het College of Humanities en vice-decaan van de faculteit der Geesteswetenschappen bij de Universiteit van Amsterdam.

Lees verder >>

Ik mis jullie (vanachter mijn laptop)

Posted on by

Door Thomas de Bruijn

Ik mis jullie. Ok, het hoge woord is er uit. Ik dacht dat ik mijn identiteit als leraar ontleende aan mijn ervaring, vakkennis, didactische en pedagogische kwaliteiten en humor (smaken verschillen), maar niets blijkt minder waar. Nu we gedwongen thuisonderwijs verzorgen en krijgen met z’n allen, besef ik dat het element waarvoor ik in de eerste plaats in het onderwijs werk, het directe contact met leerlingen is.

Lees verder >>

Lucas Schermer (1688-1711): Sonnet on Amarel

Posted on by

Nederlandse sonnetten voor de Engelssprekende wereld (5)

Schilderij: Gerard van Honthorst, Wikipedia

Close to the water of a fountain streaming
Sat in the shade of trees the beauteous Amarel,
Who lapped the flowing crystal water from a shell;
Her face had Coridon with fiery sparkles teeming: 

He sighed, O beauty! must I endlessly be dreaming 
Of comradeship; and will it ever turn out well,
That you, with all this hate, will quench my fire, and quell
My love ache, thus your old dislike of me redeeming?

Your sorrow, my sweet Coridon, has run its course!
Said Amarel: sit down near this pure silver source,
Receive my love with all the kisses I can master,

I tested just you faith, and you are quite foolproof. 
So quench your fire then on my cheeks of alabaster.
No, Amarel, he said, I fooled you with this spoof.

Lees verder >>

Literatuur en Carnaval (in Limburg)

Posted on by

Door Peter Winkels

Halfvasten stond op de kalender, afgelopen weekeinde. Tijdens de carnavalsdagen was er hoop en verwachting gegroeid in de het zuiden. Wat de storm had weggeblazen, kon nog worden ingehaald halverwege Pasen. Bij sommige Brabantse vierders was er helaas al een nieuwe windhoos in ontwikkeling: Prins Corona. Die regeert nu stevig, dus afgelopen zondag was er nergens een stoet. We lopen de polonaise in ons eentje, binnen. 

Lees verder >>

Soetje Oppenhuis de Jong leest Walewein

Posted on by

Het verblijf – dag 10

Soetje Ida Oppenhuis de Jong is gespecialiseerd in middelnederlandse literatuur en werkt aan een bewerking van Walewein voor de jeugd. De roman van Walewein en het schaakbord is een middeleeuwse Nederlandse roman over de ridders van de tafelronde. Hij wordt toegeschreven aan een zekere Penninc en Pieter Vostaert.

Om je verblijf deze dagen te veraangenamen vind je elke dag een verhaal of gedicht uit de Nederlandse literatuur. Uitgekozen en voorgelezen vanuit huis door Neerlandici en auteurs.

Presentatie, format, productie en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie.

Waar zijn de kleinkinderen van Natasja Froger (54) logeren?

Posted on by

Door Ronny Boogaart

Euh, ja, ik heb de app van RTL Boulevard op mijn telefoon. Als je die opent, kleurt je hele scherm fel oranje, dus je moet daar in gezelschap een beetje mee oppassen. Ik zou er ook niet over begonnen zijn als ze daar niet regelmatig zo onhandig formuleerden. Neem nou dit bericht van 9 februari jl.

Natasja Froger (54) kan haar geluk niet op. Dit weekend waren al haar kleinkinderen logeren bij opa en oma Froger. 

Iedereen begrijpt wat hier staat, maar toch wringt er iets. Of eigenlijk twee dingen. 

Lees verder >>

‘De feestdag der herstelde Suze’ (1825)

Posted on by

Jeugdverhalen over joden (83)

Door Ewoud Sanders

Illustratie uit Nieuw geschenk aan de lieve jeugd (1825). Dirk en Suze met hun hondje ‘Ami’, een geschenk van een joodse jongen die vanwege zijn achtergrond bijna niet was uitgenodigd op Suzes feestje.

Auteur: Petronella Moens (1762-1843)

Herkomst en drukgeschiedenis

Op vierjarige leeftijd werd Petronella Moens getroffen door kinderpokken. Zij overleefde de ziekte maar werd er blind door. Die handicap weerhield haar er echter niet van om zich verder te ontwikkelen. Haar vader leerde haar schrijven en ook liet zij zich veel voorlezen door familieleden en vrienden.

Lees verder >>

Frank Wals leest Gerrit Achterberg

Posted on by

Het verblijf – dag 9

Vandaag: Frank Wals leest ‘Sterren’ van Gerrit Achterberg.
Frank Wals is docent Nederlands aan het Grafisch Lyceum Utrecht en Bachliefhebber.
Gerrit Achterberg (1905-1962) was een Nederlandse dichter en misdadiger.

Om je verblijf deze dagen te veraangenamen vind je elke dag een verhaal of gedicht uit de Nederlandse literatuur. Uitgekozen en voorgelezen vanuit huis door Neerlandici en auteurs.

Presentatie, format, productie en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie.

‘Omdat ik het overleefd heb, schrijf ik’

Posted on by

Marga Minco wordt honderd 

Door Elsbeth Etty

Op een foto van enkele jaren na de bevrijding loopt een mooie jonge vrouw met haar dochtertje op de Dam, lachend, het halflange, donkere haar los op de schouders. Ze is 28 en noemt zich Marga Minco. Onder die naam zal ze uitgroeien tot een van Nederlands meest imponerende schrijvers. Vorig jaar, op haar 99ste, kreeg ze de P.C. Hooftprijs voor haar unieke oeuvre dat de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog, het voorspel en de nasleep ervan belichaamt. En nu wordt ze honderd. Haar eeuwfeest valt samen met ‘75 jaar bevrijding’, voor Marga Minco driekwart eeuw overleven. 

Hoe de ogenschijnlijk opgewekte jonge vrouw op de foto zich van binnen voelde, vertelde ze op haar zeventigste aan Ischa Meijer:

Lees verder >>

Delen in Coronatijd: minister De Jonge (VWS)

Posted on by

Door Siemon Reker

Het is een bekend grapje waarin een winkelier tegen een collega zijn eigen zoontje roemt omdat die op school al zo goed kan rekenen, nu ja optellen. Ach, zegt de ander, aftrekken dat doen anderen later dan wel.
Het brengt ons op de vraag, hoe het staat met délen in tijden van coronacrisis. (Over vermenigvuldigen in die periode van social distancing gaat een andere mop.) Eerst even terug in de tijd, ik bladerde in de Handelingen vanaf ongeveer 1950 op zoek naar het werkwoord delen, meer in het bijzonder “ik deel”. Afgezien van de Voorzitter die aan de Kamer allerlei zaken mede deelde, zien we hoe ik deel gecombineerd wordt met woorden als deze: bezwaren, gedachte, gevoelen, ideeën, inzicht, ongerustheid, oordeel, optimisme, opvatting, standpunt, uitgangspunt, vrees.

Lees verder >>

Waarom taal belangrijk is in Corona-tijden

Posted on by

Door Frieda Steurs

Het nieuws wordt beheerst door Covid-19 ; kranten, websites, persconferenties,… we worden erdoor overspoeld. Ziekenhuispersoneel, mensen in de zorg, wetenschappers, zij staan nu in het brandpunt van deze strijd.

Wat kunnen taalkundigen doen om de pandemie te bestrijden? Er is al vaker op gewezen dat bestrijding van grote epidemieën alleen kan met goede en heldere communicatie. Ten tijde van de Ebolacrisis bracht Artsen zonder Grenzen aanvankelijk de informatie over de te nemen broodnodige hygiënische maatregelen tegen het virus alleen over in het Engels.  Dat werkte natuurlijk niet in de zwaar getroffen landen in West-Afrika, zoals Guinee, Sierra Leone en Liberia. Waarom niet? Omdat het merendeel van de bevolking die taal niet machtig was. 

Lees verder >>

Janneke Rinzema leest Manon Uphoff

Posted on by

Vandaag: Janneke Rinzema leest ‘Poep’ van Manon Uphoff.
Janneke Rinzema is zangeres, cabaretier en schrijver Manon Uphoff (1962) is schrijver en beeldend kunstenaar. Haar meest recente boek is het veelgeprezen Vallen is als vliegen (Querido).

Presentatie, format, productie en muziek: Michiel van de Weerthof. Het verblijf wordt mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Taalunie.

Lees verder >>

Wonen in de Nederlandse taal

Posted on by

Wonen in gedichten (5)

Door Judit Gera
Dit gedicht is geschikt voor gevorderde studenten
en hoort bij de categorie Migranten,

In de serie Wonen in gedichten bespreekt Judit Gera, hoogleraar in Boedapest, gedichten uit de Nederlandstalige literatuur, ten behoeve van het onderwijs in de Neerlandistiek extra muros. (buiten het taalgebied. Vandaag: ‘Merwedeplein’, van Abdelkader Benali (1975).

Lees verder >>

Ella en Elegast

Posted on by

Door Jona Lendering

Alle Karels de Grote zijn altijd weer mannen. Terwijl ridderverhalen voor iedereen leuk behoren te zijn, ook voor meisjes. Ik heb derhalve besloten de gender-bias in de middelnederlandse letteren ten behoeve van alle voorleesmoeders en -vaders te corrigeren.]

Er was eens, lang geleden, in de tijd van ridders en kastelen, een koningin en die heette Ella. Over haar weet ik nog een mooi verhaal, en het is nog echt gebeurd ook! Op een nacht lag koningin Ella in haar kasteel te slapen toen ze een stem hoorde die ze nog nooit eerder had gehoord. “Ella,” zei de stem, “Je moet gaan stelen!”

Lees verder >>

Maria als doopnaam waar talloos vele roepnamen van afgeleid zijn

Posted on by

Variatie in familieberichten (9)

Door Siemon Reker

Inderdaad, het is een mirakel dat oude verhaal van Die waerachige ende Een seer wonderlijcke historie van Mariken van Nieumeghen die meer dan seven iaren metten duvel woende ende verkeerde, maar een fraaie historie. Mariken woont bij haar oom buiten Nijmegen. Hij stuurt haar naar die stad om inkopen te doen en er op bezoek te gaan bij zijn zuster. Als Mariken daar een ellendige ontvangst krijgt en door tante “seer schandelijcken toe ghesproken” wordt, roept ze wanhopig om hulp: “God of die duvel, tes mi alleleens”. Wat kan het Mariken bommen? Als daarop de duivel zich meldt en als ze samen besluiten op te trekken, maakt die Duvel bezwaar tegen Marikens naam. Zij is daar juist op gesteld: “Want Maria daer ic naer hete, dats alle mijn troost”.

Lees verder >>