Auteur: Redactie Neerlandistiek

Nantke Pecht about the moribund language variety Cité Duits

Geplaatst op door

Nantke Pecht is a PhD candidate at the Faculty of Arts and Social Sciences at Maastricht University. In her research, she investigates the construction of social identities through language practices among speakers of the former coal miners’ district of Tuinwijk, the cité. In this district, located in the village of Eisden in Belgian Limburg, a hybrid German-Dutch-Limburgian variety among children of multi ethnic miners, called ‘Cité Duits’, developed in the 1930s and 40s. This variety is spoken by former miners who are now in their eighties, and is closely related to childhood experiences in the cité.

Audio snippet Cité Duits

kinderachtig / kinderlijk

Geplaatst op door

Verwarwoordenboek vervolg (202)

Door Jan Renkema

In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.

Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

kinderachtig / kinderlijk                

De woorden verschillen in betekenis en gevoelswaarde.

Lees verder >>

Op een haar + op een oor na gevild = op een haar na gevild

Geplaatst op door

N.a.v. de biografie van Hans van Mierlo

Door Siemon Reker

Kan het zijn dat er in de volgende zin een contaminatie voorkomt, een mix van twee uitdrukkingen? “Na vijf maanden lijkt de vorming van een kabinet op een haar na gevild.” Laten we ons niet bekommeren om het geploeter van Jaap Burger en Marinus Ruppert in de vroege jaren ’70 van de vorige eeuw en laten we Den Uyl en Van Mierlo ook ergens in een ruimte aan het Binnenhof de loop van de geschiedenis laten afwachten en naar de talige inhoud kijken.

Lees verder >>

De blinde vlek

Geplaatst op door

Door Marc Kregting

Op 9 januari kantten Fleur Speet, Jannah Loontjes en Manon Uphoff zich in het dagblad Trouw principieel tegen ondervertegenwoordiging. Hun artikel ‘Nederlandse romans zitten vol karikaturale rokjes-kontjes-tietjes: tijd voor meer vrouwen in de literaire canon’ bepleitte een blik die breder moest worden dan het wittemannenperspectief. Ze namen het op voor schrijvers met ‘een niet-westerse achtergrond’, met een ’lhbt- of andere achtergrond’, vermeldden terzijde zelfs ‘Vlaamse auteurs’ – maar verreweg de meeste rehabilitatieaandacht schonken ze toch wel aan vrouwen.

Lees verder >>

Bijeenkomst ‘Leesvaardigheid’ Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht (online)

Geplaatst op door

Op woensdag 3 maart vindt van 19.30-21.30 uur de eerste thematische bijeenkomst van het Vakdidactisch Netwerk Nederlands Utrecht plaats. Dit netwerk streeft naar samenwerking tussen wetenschappelijk onderwijs (UU), het hbo (HU) en vo-scholen in de regio Utrecht. Alumni van de lerarenopleiding, stagebegeleiders, vakdidactici, hogeschooldocenten aan de lerarenopleiding en overige vo-docenten uit de regio Utrecht zijn van harte uitgenodigd!

Tijdens deze bijeenkomst staat het thema ‘Leesvaardigheid’ centraal. Vragen uit de praktijk worden verbonden met actuele kennis uit de wetenschap. Ook worden concrete lesmaterialen en voorbeelden gedeeld door en met docenten Nederlands. Sprekers zijn Patrick Rooijackers, Adrienne Westermann en Gijs Leenders. U bent van harte welkom bij deze online bijeenkomst! Meer informatie over het programma en aanmelding vindt u hier.

De Top 40 van de Gouden Eeuw op cd en als nieuw liedboek: steun de crowdfundingsactie

Geplaatst op door
Gerard van Honthorst, Het concert, ca. 1626–1630, olieverf op doek, 168cm × 202cm. Galleria Borghese, Rome.

Al een aantal maanden verschijnt elke week een nummer uit de Top 40 van de Gouden Eeuw op Neerlandistiek. We zijn al bij nummer 16. Dat is mooi, maar we willen meer! Hoe schitterend zou het zijn als iedereen kan genieten van de muziek, maar ook dat wie dat wil zelf kan meezingen? Om die reden werken we nu aan opnames van de Top 40 en de uitgave van een nieuw liedboek.

Lees verder >>

Mannefestaosie Nedersaksische Literetuur Anno 2021

Geplaatst op door

Op vrijdag 12 februari 2021 organiseren de Stichting Drents Archief, de Stichting Sasland en Uitgeverij Koninklijke Van Gorcum, geheel online, de Mannefestaosie Nedersaksische Literetuur Anno 2021. Het programma is voor iedereen gratis te volgen. Na aanmelding via deze link krijg je een mail met uitleg hoe je kunt inloggen.

De manifestatie heeft als doel de Nedersaksische literatuur voor het voetlicht  te brengen, als bijzonder onderdeel van de cultuur van het noorden en oosten van Nederland. Het programma richt zich op beleving en kwaliteit en heeft ook oog voor de toekomst van de Nedersaksische literatuur. Die literatuur is heel divers, zowel qua genres als variëteiten van het Nedersaksisch. Er is ook aandacht voor de ontwikkeling van de Nedersaksische / Nederduitse  literatuur in Noord-Duitsland.

Lees verder >>

Kila van der Starre over poëzie buiten het boek

Geplaatst op door

Uit het promotieonderzoek van Kila van der Starre blijkt dat de meeste mensen vooral, of zelfs enkel, in aanraking komen met poëzie buiten het boek. Nederlandse volwassenen ervaren poëzie vooral tijdens speciale gelegenheden, op televisie en radio en in de openbare ruimte. Ook komen ze gedichten tegen in kranten en tijdschriften, in het interieur en online. In die vormen is poëzie springlevend en wijdverspreid.

Lees verder >>

Frank Willaert leest Lucebert

Geplaatst op door

Luceberts gedicht “school der poëzie” komt voor in de bundel “apocrief/de analphabetische naam” die in 1952 bij De Bezige Bij verscheen. Dat is de eerste bundel die Lucebert schreef, maar het was niet zijn debuut. De Bezige Bij, aarzelde lang om de bundel uit te geven: de taal die erin gebezigd werd was zo ongebruikelijk, dan men zich afvroeg of het niet om het werk ging van een krankzinnige. .

Lees verder >>

De stille kracht voor Mark Rutte

Geplaatst op door

Boeken voor Mark Rutte (9)

Iedere week sturen neerlandici een boek aan de inmiddels demissionaire premier Mark Rutte, met een begeleidende brief die uitlegt waarom hij dat boek moet lezen. Deze week een bijdrage van Janine R. Mooij, die (natuurlijk) geschreven was voor bekend werd dat het kabinet zou aftreden. Lees voor een toelichting op het project deze brief van hoofdredacteur Marc van Oostendorp.

Lees verder >>

Nieuwe artikelen Over Taal

Geplaatst op door

In het nieuwe nummer van (het gratis online) Tijdschrift Over Taal (jaargang 58 2020):

– interview met Martin Kohlrausch, hoofd van de onderzoeksgroep geschiedenis aan de KU Leuven: “We moeten als maatschappij samen nadenken over de logica van de media”.

(door Cedric Van den Langenbergh, masterstudent Journalistiek)

– interview met Stijn Praet, onderzoeker en docent Latijnse letterkunde aan de Universiteit Gent: “De zin en onzin van Latijn”.

(door Mariska Hermans, masterstudent Journalistiek)

Zie: https://overtaal.be/

Oproep Elise Mathilde Essayprijs 2021 voor het beste historische essay

Geplaatst op door

Uit te reiken tijdens de Historicidagen 2021 te Rotterdam


In 2021 wordt de Elise Mathilde Essayprijs voor de derde keer uitgeloofd. Dit maal voor een essay op het gebied van de geschiedwetenschap. De winnende inzending wordt beloond met een oorkonde en een geldbedrag van € 10.000. Het essay wordt bovendien uitgereikt tijdens de Historicidagen 2021 én verzonden met de BMGN-LCHR. Tevens wordt de winnende inzending gepubliceerd op de websites van de medeorganisatoren van de prijs.

Lees verder >>

behendig / handig

Geplaatst op door

Verwarwoordenboek vervolg (121)

Door Jan Renkema

In het Verwarwoordenboek worden zo’n 500 woordparen behandeld met vaak onduidelijke verschillen: afgunst-jaloezie, bloot-naakt, geliefd-populair, plaats-plek, enz. Talrijke lezers hebben woordparen aangedragen met het verzoek om ook die te behandelen. Vandaar deze wekelijkse rubriek.

Mocht u ook een ‘verwarpaar’ behandeld willen zien, plaats dan een reactie onder deze rubriek. Kijkt u dan wel even op de website om te zien of de woorden al zijn opgenomen.

behendig / handig         

De woorden overlappen in betekenis, maar verschillen in gebruik.

Lees verder >>

Stuk militaire spitstechnologie van Simon Stevin gaat langer mee dan zijn neologisme ervoor

Geplaatst op door

Door Freek Van de Velde

Het schijnt dat er mensen bestaan die wekenlang alleen in een bos kunnen overleven, en weten waar ze drinkbaar water kunnen vinden, welke paddenstoelen eetbaar zijn en hoe ze een waterdichte luifel van dorre takken en mos kunnen maken om onder te slapen. Zelf ben ik niet zo’n survival-type. Maar toch kreeg ik van Facebook onlangs de suggestie om online een stuk gereedschap aan te kopen op een schimmige Franse website: een schop waarvan de randen zo bijgescherpt zijn dat je die ook kan gebruiken als bijl, en waarvan je het blad 90 graden kan kantelen zodat die ook dienst kan doen als hakbijl. Er was een man in een gevlekte legerbroek die heel handig voordeed hoe je jonge boompjes kon omhakken die je vervolgens zou kunnen gebruiken voor voornoemde luifel. Het gereedschap werd voorgesteld als een militaire innovatie. Geniaal in zijn eenvoud.

Lees verder >>

Uit de Kapellekensbaan

Geplaatst op door

Door Frank Willaert

In de jaren zestig waren mijn vader en ik trouwe kijkers van het televisieprogramma “’t Is maar een woord” op de Vlaamse Televisie. Het ging om een woordspelletje met een vast panel bestaande uit de sportjournalist Piet Theys, de televisiepresentatrice Nora Sneyers, de journalist Gaston Durnez en Louis Paul Boon. “Een gemene vent”, gromde mijn vader, die al wat links was niet bepaald in het hart droeg, telkens wanneer Boon het woord kreeg. Ongetwijfeld had hij Boon een “viezentist” genoemd, als hij hem gelezen had.

Lees verder >>

Onlinecongres Talige diversiteit in het onderwijs

Geplaatst op door

Door Joana Duarte

Wat hebben meertaligheid en chips met elkaar te maken?

Wil je het antwoord op deze vraag weten? Dan ben je van harte uitgenodigd voor de keynote van prof. dr. Piet Van Avermaet (Universiteit Gent) – Meertaligheid: waarom willen we de ander ontzeggen waar we zelf wel pap van lusten? (29 januari, 9-10 uur, online natuurlijk).

Spoiler alert: Meertaligheid is net als chips. We kunnen er zelf niet afblijven, maar we willen liever niet dat onze kinderen er te veel van smullen. ‘Dat is ongezond!’ Nagenoeg elke samenleving is meertalig. De meeste samenlevingen zijn dat ook altijd al geweest. Wanneer mensen die verschillende talen spreken met elkaar in contact komen, zoeken ze naar strategieën om te kunnen communiceren en om te leren van elkaar.

Voor meer informatie over de sessie, het programma en aanmelding ga naar:
https://www.myschoolsnetwork.com/…/talige…/page/19125

Meer weten over prof. dr. Piet Van Avermaet:
https://www.ugent.be/…/abou…/promoters/piet-van-avermaet

Rijm en ritme in taal

Geplaatst op door

Nieuw docentontwikkelteam in oprichting

Rijm en ritme zijn in het (literatuur)onderwijs vaak ondergeschoven kindjes –  het blijft vaak wat saaie, noodzakelijke techniek van rijmschema’s en versvoeten. Terwijl er zoveel over te zeggen, te vragen en te onderzoeken is; terwijl je zoveel kunt leren over taal en over literatuur door aan de slag te gaan met de klank van taal. Waar komen rijm en ritme precies vandaan? Waarom hebben precies deze klankvormen zoveel effect? Waarom rijmen gedichten soms, en waarom hebben ze een metrum? En waarom wordt prozaschrijvers juist afgeraden om gebruik te maken van zulke middelen? Waarom wordt rijm nog steeds gebruikt in slogans en werkt het storend in zakelijke teksten? Hoezo vinden we dat roep niet zo goed ruimt op beroep?

Lees verder >>

Nieuwe nummer Nederlandse Letterkunde verschenen

Geplaatst op door

Vlak voor de jaarwisseling verscheen het derde nummer van jaargang 25 van Nederlandse Letterkunde met de volgende inhoud:

Artikelen

‘Jij zult nooit een slachtoffer blijven […], want jij bent een held’. De plaats van de Ander in Dertig dagen (2015) van Annelies Verbeke [OA].
Sarah Beeks, Charlotte de Beus en Esther Op de Beek

Van boerderij tot buitenhuis. Identiteitsvorming en machtsverhoudingen in het achttiende-eeuwse stroomdicht.
Tommie van Wanrooij

Lees verder >>