De dagen dat Het Liegend Konijn op de mat ploft, zijn hoogtijdagen. Het Vlaamse poëzietijdschrift dat is uitgegeven als een kloeke paperback bevat louter nieuwe Nederlandstalige gedichten en is elke keer weer een feest om te lezen. In elk nummer ontdek ik minstens één goede dichter die ik nog niet kende en in elke bundel staat een nieuw favoriet gedicht. In het eerste … [Lees meer...] over‘voel ik, weet ik, moet ik, steek ik’
Verplicht fictie lezen met vmbo-leerlingen om de leesvaardigheid te verbeteren
Niets is zo goed voor de leesvaardigheid als het lezen van hele boeken. Toch gaan er stemmen op om leerlingen op het vmbo slechts fragmenten te laten lezen. Leraren Nederlands Matijs Lips, Anoek de Gardeijn, Linda Vos en Marie-José Klaver en hoogleraar Els Stronks reageren op een voorstel van een lerarenopleider die ervan uitgaat dat het vmbo-leerlingen niet lukt om zelfstandig … [Lees meer...] overVerplicht fictie lezen met vmbo-leerlingen om de leesvaardigheid te verbeteren
Floep. Weg is hij
Over de heruitgave van Aanklacht tegen onbekend van Hermine de Graaf ‘Floep. Weg is zij,’ schreef Renate Dorrestein in haar recensie van Hermine de Graafs debuut Een kaart niet het gebied (1984) in Vrij Nederland. Dorrestein stelt het probleem van het afwezige meisjespersonage in de Nederlandse literatuur aan de kaak. Meisjes zijn doorgaans objecten die … [Lees meer...] overFloep. Weg is hij
‘Wie leest, leeft dubbel’
Er is goed nieuws op het leesfront! Steeds meer scholen, in eerste instantie nog vooral in het primair onderwijs, zijn bezig hun leesonderwijs thematisch in te richten en zo meer inhoud in de leesles te brengen. Leerteams, leesexperts, bibliothecarissen en veel leerkrachten verdiepen zich in vormen van begrijpend lezen die wel leerzaam en leuk zijn. Vooral thematisch lezen zit … [Lees meer...] over‘Wie leest, leeft dubbel’
De tedere verteller
Over de kritiek op Naar zachtheid en een warm omhelzen van Adriaan van Dis In haar essaybundel De tedere verteller keert Olga Tokarczuk zich tegen autofictie. Volgens de Poolse Nobelprijswinnares vormt autobiografische fictie zelfs een bedreiging voor de literatuur. Het ‘ik’ van de schrijver, die toch al een steeds opgeblazener ego heeft, dreigt volgens Tokarczuk ‘als een … [Lees meer...] overDe tedere verteller
‘Waarom heb je het niet gewoon verteld?’
Over angst, schaamte en (on)geluk in recente Nederlandse jeugdromans over homoseksualiteit (Afbeelding via DALL-E.) Leraar Nederlands en vakdidacticus Marie-José Klaver onderzoekt de angst voor afwijzing en de haperende lichamen waarmee de homoseksuele hoofdpersonen in nieuwe Nederlandse jeugd- en adolescentenliteratuur (2019-2022) kampen. Ze probeert te verklaren … [Lees meer...] over‘Waarom heb je het niet gewoon verteld?’
Tekstkwaliteit is een blinde vlek in het onderwijs
Waar komen strips in groep 7 en 8 vandaan? Het leesniveau van Nederlandse leerlingen daalt nog steeds. Wie naar de nieuwste testresultaten (De Staat van het Onderwijs 2023 en PIRLS 2021) kijkt, kan maar één conclusie trekken: leerlingen lezen op school te weinig goede, rijke teksten.(1) Aangezien al jaren duidelijk is dat Nederlandse kinderen niet goed zijn in het … [Lees meer...] overTekstkwaliteit is een blinde vlek in het onderwijs
Gorter is niet af
Waarom zou je nu Mei van Herman Gorter lezen? Omdat het een gedicht is dat ons nu kan helpen. Gorters 134 jaar oude epische gedicht is Ellen Deckwitz’ antwoord op de vraag van Lisa, een studente Literatuurwetenschap, die wilde weten welk gedicht verlichting kan bieden nu de aarde op het punt staat te bezwijken onder de zon en de zee. ‘Er zijn parallellen tussen de dilemma’s die … [Lees meer...] overGorter is niet af
Simpel genoeg om van te houden
Over Toon de stad van Lies Van Gasse en Laurens Ham (Foto van Shiva Shenoy/CC BY 2.0) De lezer van Toon de stad, het derde deel in de reeks ‘Woorden temmen’, dwaalt door een imaginaire stad. Op elk adres is een gedicht gevestigd. Samenstellers Lies Van Gasse en Laurens Ham, beiden zelf dichter en docent, hebben een plattegrond gemaakt waarop te zien is dat op … [Lees meer...] overSimpel genoeg om van te houden
De universele jongen
In het boekcadeau van dit jaar, Dolfje Weerwolfje van Paul van Loon, spelen mannelijke personages de hoofdrol. Dat is ook zo in Maximiliaan Modderman geeft een feestje van Joukje Akveld, het prentenboek van de Nationale Voorleesdagen 2023, en in het Boomhut-Kinderboekenweekgeschenk over Terry en Andy. Wie de titels van de afgelopen twintig jaar bekijkt, ziet dat witte jongens … [Lees meer...] overDe universele jongen
Vondels Lucifer in de klas
Elk jaar wagen een paar dappere en nieuwsgierige leerlingen in de (voor)examenklassen zich aan Lucifer. Het werk staat op Lezen voor de lijst op niveau 6. Een werk op het hoogste niveau lezen is een uitdaging die sommige van mijn leerlingen vrijwillig aangaan, en waar ze onderling heerlijk over kunnen snoeven (‘Heb jij nog niks van niveau 5 en 6 gelezen? Ik al Advocaat van de … [Lees meer...] overVondels Lucifer in de klas
De mensen van Ester Naomi Perquin in de brugklas
‘Manieren van leven’ heet het tweede gedicht in Ongevraagd advies (2022), de vijfde bundel van Ester Naomi Perquin. Ik las het, en het liet me niet meer los. Ik besloot het met mijn brugklas te lezen omdat de leerlingen gretige denkers zijn die niet bang zijn voor hun gevoelens. We lazen bovendien net een boek over een beer, Soldaat Wojtek van Bibi Dumon Tak. In Perquins … [Lees meer...] overDe mensen van Ester Naomi Perquin in de brugklas
‘Menschliches Versagen’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (10) Dat hij al een paar dagen te voet naar zijn werk gaat omdat hij geen zin had om zijn lekke band te plakken ziet Frits als ‘menselijke onmacht’, wat Jürgen Hillner met ‘menschliches Versagen’ vertaalt. … [Lees meer...] over‘Menschliches Versagen’
‘Symbol of beneficence, beast of atonement’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (9) Het speelgoedkonijn dat Frits van Bep Spanjaard leent, straft, streelt, kust, toespreekt en in zijn broek stopt, symboliseert volgens Paul Rodenko zowel het seksuele als het religieuze in De avonden. … [Lees meer...] over‘Symbol of beneficence, beast of atonement’
‘Eine Seele mit gestutzten Flügeln’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (8) Adelaar, de schoonvader van Frits' broer Joop, beschikt over alle wijsheid die de ether binnenkomt. De man komt de deur bijna niet uit, maar is van bijna alles op de hoogte. Dat vertelt Frits vol … [Lees meer...] over‘Eine Seele mit gestutzten Flügeln’
‘This, that or the other thing’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (7) Jaap wil graag zuinig stoken. Dat lukt alleen als alle deuren dicht blijven. Zijn paternalisme bekrachtigt hij met een trap tegen de deur, gevolgd door een bevoogdende bejegening van zijn vrouw die hij met … [Lees meer...] over‘This, that or the other thing’
‘Wat niet deugt, kan beter opgeruimd’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (6) De dag na kerst prakt de vader van Frits de veldsla door de aardappelen en ‘moeste’ daarna ‘alles met de uien samen’. Zijn zoon ziet het met afgrijzen aan. 'Moezen' is volgens het Woordenboek der … [Lees meer...] over‘Wat niet deugt, kan beter opgeruimd’
‘This isn’t cooking eggs’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (5) Het ontbijt bij de familie Van Egters op de ochtend van tweede kerstdag is niet bepaald gezellig te noemen. ‘Dit is geen eieren koken’, werpt Frits’ moeder haar man voor de voeten als ze in een roze … [Lees meer...] over‘This isn’t cooking eggs’
‘Tiretschupptschuppfalderi, tiretschupptschuppfaldera’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (4) Het vierde hoofdstuk, dat zich afspeelt op eerste kerstdag, vind ik een van de mooiste hoofdstukken van De avonden. Er gebeurt veel: Frits krijgt twee keer bezoek en gaat op bezoek, hij gaat twee keer de … [Lees meer...] over‘Tiretschupptschuppfalderi, tiretschupptschuppfaldera’
Hoe goed kunnen jonge Nederlandse lezers evalueren wat ze lezen?
Op het hoogtepunt van de leescrisis probeert het Centraal Plan Bureau (CPB) deze te relativeren door de betrouwbaarheid van internationale onderzoeken in twijfel te trekken. De Volkskrant berichtte op 23 december jl. dat het CPB zich had gebogen over de betrouwbaarheid van internationaal onderzoek naar de leesvaardigheid van Nederlandse leerlingen. Die betrouwbaarheid is … [Lees meer...] overHoe goed kunnen jonge Nederlandse lezers evalueren wat ze lezen?
‘Een stuk jam’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (3) Het derde hoofdstuk van De avonden is met stijve jam, kabouters die het licht aansteken, het verschil tussen een gasmuntje en een lichtpenning, de ironie van Frits’ moeder, een Salamanderkachel en een oudere … [Lees meer...] over‘Een stuk jam’
‘The failure’
Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. De avonden in vertaling (2) Op 23 december, in het tweede hoofdstuk van De avonden, moet Frits geen steen omhoog duwen door zijn luchtpijp voordat hij met zijn vader kan praten, maar heeft hij het gevoel ‘of hij een handvol droog meel … [Lees meer...] over‘The failure’
‘Immer langsam mit der Soße’
De avonden in vertaling (1) Tot en met 31 december publiceert Neerlandistiek iedere dag een beschouwing over de Duitse en Engelse vertaling van De avonden van Reve. Veertig exemplaren hoopte Gerard Reve van De avonden te slijten. Tien van zijn vrienden zouden een presentexemplaar accepteren, twintig mensen zouden het boek uit medelijden met de schrijver kopen en tien … [Lees meer...] over‘Immer langsam mit der Soße’
‘Om niet te hoeven stoppen van geluk’
Heel de wereld wordt wakker in de context van de jeugdpoëziebloemlezing Het zijn goede tijden voor de kinderpoëzie. Vrijwel tegelijk met de mooie debuutbundel Ik denk dat ik ontvoerd ben (Querido) van Pim Lammers verscheen bij Gottmer een dikke bloemlezing met gedichten voor jonge lezers. Jaap Robben selecteerde voor Heel de wereld wordt wakker 333 gedichten van 111 … [Lees meer...] over‘Om niet te hoeven stoppen van geluk’
De canon, het manifest en de leraar Nederlands
De canon is in beweging. In Nederland en Vlaanderen opende schrijverscollectief Fixdit anderhalf jaar geleden het debat over ontbrekende vrouwelijke auteurs in de canon met een opiniestuk in Trouw. Er volgden essays, podcasts, interviews over en heruitgaven van het werk van onder anderen Mary Dorna, Virginie Loveling, Carry van Bruggen en Lin Scholte. Nu is er een … [Lees meer...] overDe canon, het manifest en de leraar Nederlands
