Door Bas Jongenelen Een sonnet is een gedicht van 14 regels en nog wat andere kenmerken. Een sonnettenkrans is een reeks van 15 sonnetten waarvan de eerste 14 aan elkaar gekoppeld zijn (de laatste regel van het ene sonnet is de eerste van het volgende) en waarvan het 15e sonnet bestaat uit of de eerste of laatste regels van de 14 voorgaande sonnetten en heet het … [Lees meer...] overSonnettenkransenkransenkrans
Tweede sonnettenkransenkrans
Door Bas Jongenelen In 2016 heb ik samen met 49 anderen een sonnettenkrans van sonnettenkransen geschreven, een sonnettenkransenkrans dus. Een sonnettenkransenkrans maak je door 196 sonnetten aan elkaar te koppelen om op mathematische wijze tot 211 sonnetten te komen. Het was een literair experiment, vooral om te onderzoek of het mogelijk was om 14 sonnettenkransen ineen te … [Lees meer...] overTweede sonnettenkransenkrans
Gerrit Komrij-prijs 2017 voor www.schrijverskabinet.nl
Door Bas Jongenelen De Gerrit Komrij-prijs 2017 gaat naar www.schrijverskabinet.nl. De jury heeft vooral waardering voor de omvang van dit project, er werkten veel mensen aan mee en de onderwerpen waren ook nog eens heel divers. De achterliggende gedachte is zeer boeiend: het Panpoëticon Batavûm virtueel te reconstrueren en er zo veel mogelijk kennis over te krijgen en te … [Lees meer...] overGerrit Komrij-prijs 2017 voor www.schrijverskabinet.nl
Gerrit Komrij-prijs 2017
Door Bas Jongenelen De Gerrit Komrij-prijs bestaat sinds 2012 en wordt ieder jaar in december door neerlandistiek.nl uitgereikt aan de beste / leukste / weet-ik-veel-watste popularisering van de oudere letterkunde. Het is nog geen december, er is dus nog tijd genoeg om uw nominatie hieronder in het commentaardeel bekend te maken. Wie mag dit jaar volgens u de enige echte … [Lees meer...] overGerrit Komrij-prijs 2017
Bas Jongenelen: De laatste student Nederlands
Door Bas Jongenelen Soms heb ik geluk in mijn leven. Zo heb ik mijn studie net lang genoeg weten te rekken om onder de dienstplicht uit te komen. Als ik een maandje eerder was afgestudeerd (had zo maar gekund), dan had ik moeten dienen. Over 25 jaar heb ik weer zo’n geluksmomentje. Dan wordt de beslissing genomen om de neerlandistiek af te schaffen. Maar niet per direct. Nee, … [Lees meer...] overBas Jongenelen: De laatste student Nederlands
G
Door Bas Jongenelen Heel dapper van iemand om een opiniërend artikel te schrijven waarvan alle woorden met dezelfde letter beginnen. Nog dapperder is de krant die het artikel plaatst. http://www.bd.nl/opinie/gazet-gelooft-gonzende-geruchten-grote-groep-ganzen-groeit-gestaag~abd77035/ … [Lees meer...] overG
Bang! Kalk & glans!
Door Bas Jongenelen Meestal rijmt iets met opzet. Het komt zelden voor dat iets per ongeluk rijmt, dus als dat gebeurt, dan valt het op. 'Hé, dat rijmt,' zegt iemand. 'Dus is het waar,' antwoord je dan. Want als het rijmt, is er over nagedacht en dan zal het wel waar zijn. Soms rijmt er iets... net niet / net wel. De dichtvorm wisselspoor is hierop gebaseerd, op de vraag of … [Lees meer...] overBang! Kalk & glans!
Sort / Airport
Door Bas Jongenelen Rijmt ‘vrouwen’ op ‘paarden’? Nee. En onder elkaar? Vrouwen Paarden Nee, nog steeds niet. Maar beide woorden eindigen op dezelfde klank: ‘en’. En als woorden hetzelfde klinken, dan rijmen ze toch? Nee. Rijm is klankovereenkomst van beklemtoonde lettergrepen. Dat geldt voor eindrijm het geldt ook voor alliteratie. Zo is de tricolon ‘Verslokt, verslindt, … [Lees meer...] overSort / Airport
Groepsmondelingen als tentamen literatuurgeschiedenis
Door Bas Jongenelen Op de Fontys Lerarenopleiding Tilburg geef ik onder andere het vak Moderne Letterkunde aan de tweedejaars voltijdstudenten ‘bachelor of education in Dutch language and literature.’ Dit vak gaat over de Nederlandse literatuur van de twintigste eeuw (met uitzondering van de postmoderne jaren 80 en 90, deze worden in het eerste jaar behandeld bij Hedendaagse … [Lees meer...] overGroepsmondelingen als tentamen literatuurgeschiedenis
Hoe niet-bestaande boeken ook gestolen kunnen worden
Door Bas Jongenelen Als het niet waar is, is het goed gevonden. Een twaalfde-eeuwse student wil indruk maken op zijn ver weg wonende mentor en noemt in een brief een aantal titels van fictieve werken die hij in de kloosterbibliotheek van Saint Victor is tegengekomen. De mentor, een aanzienlijke geestelijke, vraagt de boeken op bij de kanunniken van de Parijse abdij. Als zij de … [Lees meer...] overHoe niet-bestaande boeken ook gestolen kunnen worden
Kransslagader
Door Bas Jongenelen Lees dit gedicht van monnhauser: papieren tissue proppen in een la avonden vol hoop potlood, gom, etui inval, zin, delete eindeloze sleur reviseer, herzie eigenzinnig man nietig is ie niet tempert de ennui inventieve klus solitaire dwaas strikt individu uiterst mal idee evengoed de baas Wat valt op? … [Lees meer...] overKransslagader
Wisselspoor
Door Bas Jongenelen Iemand die zich 'monnhauser' noemt heeft ruim een maand geleden een nieuwe versvorm bedacht: Wisselspoor. Een wisselspoor is een gedichtje van drie regels met rijmschema aaa. Het middelste rijmwoord is echter oogrijmend op regel 1 en klankrijmend op regel 3. Dit 'wisselwoord' is meestal van buitenlandse komaf. Een metrum is verplicht, maar de auteur is vrij … [Lees meer...] overWisselspoor
Sonnettengenerator
Door Bas Jongenelen Raymond Queneau heeft in 1961 een papieren sonnettengenerator gepubliceerd, ik heb er al eens eerder over geschreven. Het heeft lang geduurd voor deze in het Nederlands vertaald werd. Maar nu is hij er. Niet op papier, wel elektronisch. Pieter Breman heeft een generator gemaakt waarmee 120.291.408.044.097.638.400.000 sonnetten geschreven kunnen worden. Daar … [Lees meer...] overSonnettengenerator
Wie is het? De oplossing
Door Bas Jongenelen Ja, wie was het? Vandaag dus de oplossing. Dit zijn de namen: … [Lees meer...] overWie is het? De oplossing
Wie is het? Een naamspelletje
Door Bas Jongenelen Onderzoek toont aan dat ons gezicht erg lijkt op onze naam. Of dat onze naam lijkt op ons gezicht. Zo iets dus. Het woord 'flutonderzoek' ligt op mijn tong, maar zal ik hier niet gebruiken. Sterker nog: ik vind het zeer interessant allemaal. We hebben hier een mooie variant op het spelletje Wie is het? Er is alleen geen mogelijkheid om ja/nee-vragen te … [Lees meer...] overWie is het? Een naamspelletje
Sonnettenmatrix
Door Bas Jongenelen Vorige week en de week daarvoor had ik het over de sonnettenkrans en het sonnettenraam - maar het kan altijd nog gekker. Zo heeft Raymond Queneau in 1961 een sonnettengenerator bedacht: iedere regel kent tien varianten, zodat je 14 x 10 x eh... nou ja eh... heel veel sonnetten kunt maken. Deze generator is in boekvorm beschikbaar (prachtige uitgave (kopen … [Lees meer...] overSonnettenmatrix
Sonnettenraam, sonnettenkransenkrans en Groningen
Door Bas Jongenelen Vorige week schreef ik over de geschiedenis van de sonnettenkrans in het Nederlands. Dat het altijd nog een beetje gekker kan, daar ga ik het zo over hebben. Bijna alle Nederlandstalige sonnettenkransen zijn geschreven door Nederlanders, er is één Vlaamse krans, die van Miguel Declercq. In ieder geval zijn er ook Groningse sonnettenkransen. … [Lees meer...] overSonnettenraam, sonnettenkransenkrans en Groningen
Sonnettenkrans
Door Bas Jongenelen Sinds de poëzieweek van 2015 is er een beetje discussie over het fenomeen ‘sonnettenkrans’. Het poëzieweekgeschenk was een sonnettenkrans geschreven door Ilja Leonard Pfeijffer, getiteld Giro giro tondo, een obsessie. Er ontstond wat verwarring over de vraag of dit nu wel of niet de eerste sonnettenkrans in de Nederlandse literatuur was. Om maar meteen het … [Lees meer...] overSonnettenkrans
Gerrit Komrij-prijs 2016 voor Elvis Peeters
Door Bas Jongenelen In 2012 ging de Gerrit Komrij-prijs naar Ingrid Biesheuvel voor haar vertalingen van Arturverhalen uit de Lage Landen, in 2013 waren Rick Honings en Peter van Zonneveld met hun biografie van Willem Bilderdijk (De gefnuikte arend) de winnaars. Annemieke Houben was met Vieze liedjes uit de 17e en 18e eeuw in 2014 de laureaat. Vorig ging Odilia Beck en haar … [Lees meer...] overGerrit Komrij-prijs 2016 voor Elvis Peeters
Tilburgs sonnet
Door Bas Jongenelen Sinds een week is het Nederlands een sonnettype rijker: het Tiburgse sonnet. Een sonnet is nooit zo maar een sonnet, er zijn Italiaanse sonnetten, Engelse sonnetten, Nijmeegse sonnetten, Utrechtse sonnetten - en ga zo maar door. Meestal heeft zo'n geografische aanduiding slechts te maken met de plaats waar hij bedacht is. Bij het Tilburgse sonnet is dat … [Lees meer...] overTilburgs sonnet
De lat van Boendale
Door Bas Jongenelen Donderdag 3 november jl. vond in De Brakke Grond te Amsterdam de Dag van de Literatuurkritiek, georganiseerd door De Buren en De Reactor. Ik mocht er de openingslezing verzorgen. De tekst daarvan was: Hoe hoog leggen we de lat van Boendale? - Middeleeuwse literatuurkritiek in de klas Af en toe, in gezelschap van neerlandici, doe ik een … [Lees meer...] overDe lat van Boendale
Gerrit Komrij-prijs 2016
Door Bas Jongenelen Sinds 2012 organiseert Neder-L / Neerlandistiek.nl de Gerrit Komrij-prijs. De prijs is bedoeld voor de beste / leukste / origineelste / etceteraste popularisering van de oudere literatuur. Nederlandse Arthurverhalen in modern Nederlands, de biografie van Bilderdijk, vieze oude liedjes en het online dagboek van Odilia Beck waren de eerdere winnaars. Maar wie … [Lees meer...] overGerrit Komrij-prijs 2016
Wat staat daer?
Door Bas Jongenelen Het lezen van oude handgeschreven berichten is niet moeilijk. Vroeger konden ze die dingen immers ook lezen, dus waarom zouden wij dat nu niet meer kunnen? Het lezen van een Middeleeuws handschrift is dus net zo eenvoudig als Chinees: miljoenen mensen kunnen het. Ja, was het maar zo simpel, als je er niet mee opgegroeid bent, dan kom je er niet zo makkelijk … [Lees meer...] overWat staat daer?
Sonnettenkransenkrans
Door Bas JongenelenWat een sonnet is, zullen alle lezers van Neder-L wel weten. Wat een sonnettenkrans is, zullen heel veel lezers van Neder-L wel weten, zeker nadat Bart FM Droog vorig jaar een column erover schreef. Het kan natuurlijk altijd nog gekker: de sonnettenkransenkrans. Dat is een sonnettenkrans van sonnettenkransen. En die bestond nog niet. Tot nu. … [Lees meer...] overSonnettenkransenkrans
Eerste beginselen
Door Bas JongenelenSoms loop je bij de opruiming van een oude bibliotheek tegen een boekje aan dat er onooglijk uitziet, maar inhoudelijk heel bijzonder is. De bibliotheek van de Fontys Lerarenopleiding Tilburg heeft een groot deel van de collectie in de verkoop gedaan om ruimte te maken voor digitale opslag. In die verkoop zijn ook boeken terecht gekomen die niet uit de eigen … [Lees meer...] overEerste beginselen