Door Bas Jongenelen Om geen verwarring te zaaien tussen 7 en 9 heeft ooit iemand bedacht dat het beter is om 'zeuven' te zeggen. Hetzelfde geldt voor juni en juli: julij moest het worden. Het had natuurlijk ook neugen en junij kunnen zijn, Of zaven en juloi. Of zijven en juleu. Volgens Twitter zijn zeuven en julij niet echt van deze tijd, vooral julij verkeert in een … [Lees meer...] overZeuven julij
Collegaatje
Door Bas Jongenelen Zelf zeg ik nooit 'collegaatje' als het over een collega gaat. Als het niet over een collega gaat, zeg ik het trouwens ook niet. Er zijn mensen die het wel zeggen. 9,6% van de ondervraagden zegt wel eens 'collegaatje', helaas heb ik niet kunnen achterhalen waarom iemand dat woord gebruikt. Zeg je het alleen bij kleine collega's? 'Ik heb een collegaatje … [Lees meer...] overCollegaatje
Grote 3 van de 20e
Door Bas Jongenelen Ineens waren ze er: de grote drie van de literatuur. De literatuur van de twintigste eeuw werd verpersoonlijkt door drie schrijvers die een aantal zeer behoorlijke boeken geschreven hadden. Had je die drie schrijvers gelezen, dan had je eigenlijk alles wel gelezen. Maar er was ook wat gerommel. Waren er niet vier schrijvers die ertoe deden? Men kwam er … [Lees meer...] overGrote 3 van de 20e
Gefrituurde aardappelreepjes in 2020
Door Bas Jongenelen Het is vrijdagmiddag, tijd voor de vrimibo. Maar waar moet je het over hebben met je collega's? Welke non-discussie wil je aanzwengelen. Ik heb er misschien wel eentje. Het is een combinatie van twee eerdere discussies: zeg je nou 'friet' of zeg je 'patat'? En zeg je 'twintigtwintig' of 'tweeduizendtwintig'? Wat krijg je als je deze twee combineert? Ik … [Lees meer...] overGefrituurde aardappelreepjes in 2020
Gerrit Komrij-prijs 2019
Door Bas Jongenelen De Gerrit Komrij-prijs 2019 gaat naar Sander Bink vanwege zijn niet aflatende ijver om de literatuur van rondom 1900 te propageren. Dat doet hij met de mederedacteuren van de site rond1900.nl, maar hij gooit er nog een schepje bovenop met de boekenreeks ‘Rondom Couperus’. … [Lees meer...] overGerrit Komrij-prijs 2019
Lesgever
Door Bas Jongenelen Onlangs kreeg ik een mail van Robert Duthoy met de vraag of we niet een lekker lange lijst met lesgever-woorden op kunnen stellen. Lesgever-woorden zijn drielettergrepige woorden met de e als enige klinker en waarvan de e op drie verschillende manieren uitgesproken wordt. … [Lees meer...] overLesgever
Hongerige Wolf
Door Bas Jongenelen Het sonnet is een van mijn favoriete literaire vormen, vooral als het om een sonnettenkrans gaat. Zodra ik ergens de getallen 14 of 15 in de omgeving van een sonnet zie, dan let ik extra op. Iemand wees mij op de dichtbundel Hongerige Wolf van Yur, een bundel van 15 sonnetten – nou, in die bundel was ik natuurlijk meteen geïnteresseerd. Ook omdat Yur het … [Lees meer...] overHongerige Wolf
Orde van de Knalgaslamp (2)
Door Bas Jongenelen Vorige week deed ik een oproep om de zeer beperkte lijst van knalgaslampwoorden aan te vullen. Een woord in de Orde van de Knalgaslamp (deze orde is geïnstalleerd door Lea Theunissen) is een samenstelling van drie eenlettergrepige zelfstandige naamwoorden die alle drie dezelfde klinker gemeen hebben. Bijvoorbeeld knalgaslamp, inktvisring en dakpanklas. … [Lees meer...] overOrde van de Knalgaslamp (2)
Orde van de Knalgaslamp
Door Bas Jongenelen Enkele jaren geleden zag Lea Theunissen (kunstenaar-dichter) voor het eerst een knalgaslamp in Teylers museum te Haarlem. Ze vond het – zeer terecht – een mooi woord en ze besloot de Orde van de Knalgaslamp op te richten. Woorden die toegelaten worden tot deze orde zijn samenstellingen van drie eenlettergrepige woorden die dezelfde klinker gemeen hebben. … [Lees meer...] overOrde van de Knalgaslamp
Nieuw gedicht van Vondel
Door Bas Jongenelen Zo vaak gebeurt het niet dat er een nieuw gedicht ontdekt wordt van een reeds lang overleden dichter. Dus als er een onbekend gedicht gevonden wordt van Joost van den Vondel, dan is dat een beetje wereldnieuws. Dat de Tokyose Koerier en het Rio de Janeirose Stadsblad er niet over schrijven is logisch, maar wij mogen het hier niet laten schieten. De … [Lees meer...] overNieuw gedicht van Vondel
Zoveel te doen
Door Bas Jongenelen Onlangs hoorde ik op de radio ‘Zoveel te doen’ een van de hits van Toontje Lager. Ik moest daardoor denken aan de wijze les van Gerard Reve over tijdloze literatuur. In het openbare college ‘Echt gebeurd is geen excuus’ (opgenomen in de bundel Zelf schrijver worden) legt hij uit dat literatuur pas tijdloos kan worden als een verhaal in een duidelijke … [Lees meer...] overZoveel te doen
Gerrit Komrij-prijs 2018
Door Bas Jongenelen De Gerrit Komrij-prijs 2018 gaat naar René van Stipriaan voor zijn enthousiasmerende boek De Hartenjager. De Hartenjager is de biografie van Gerbrandt Andriaensz. Bredero – en daarmee heeft Van Stipriaan het zichzelf niet makkelijk gemaakt. Er zijn amper biografische gegevens over Bredero! En toch beslaat de biografie 359 pagina’s. In de media kreeg de … [Lees meer...] overGerrit Komrij-prijs 2018
Sonnettenkransenkransenkrans
Door Bas Jongenelen Een sonnet is een gedicht van 14 regels en nog wat andere kenmerken. Een sonnettenkrans is een reeks van 15 sonnetten waarvan de eerste 14 aan elkaar gekoppeld zijn (de laatste regel van het ene sonnet is de eerste van het volgende) en waarvan het 15e sonnet bestaat uit of de eerste of laatste regels van de 14 voorgaande sonnetten en heet het … [Lees meer...] overSonnettenkransenkransenkrans
Tweede sonnettenkransenkrans
Door Bas Jongenelen In 2016 heb ik samen met 49 anderen een sonnettenkrans van sonnettenkransen geschreven, een sonnettenkransenkrans dus. Een sonnettenkransenkrans maak je door 196 sonnetten aan elkaar te koppelen om op mathematische wijze tot 211 sonnetten te komen. Het was een literair experiment, vooral om te onderzoek of het mogelijk was om 14 sonnettenkransen ineen te … [Lees meer...] overTweede sonnettenkransenkrans
Gerrit Komrij-prijs 2017 voor www.schrijverskabinet.nl
Door Bas Jongenelen De Gerrit Komrij-prijs 2017 gaat naar www.schrijverskabinet.nl. De jury heeft vooral waardering voor de omvang van dit project, er werkten veel mensen aan mee en de onderwerpen waren ook nog eens heel divers. De achterliggende gedachte is zeer boeiend: het Panpoëticon Batavûm virtueel te reconstrueren en er zo veel mogelijk kennis over te krijgen en te … [Lees meer...] overGerrit Komrij-prijs 2017 voor www.schrijverskabinet.nl
Gerrit Komrij-prijs 2017
Door Bas Jongenelen De Gerrit Komrij-prijs bestaat sinds 2012 en wordt ieder jaar in december door neerlandistiek.nl uitgereikt aan de beste / leukste / weet-ik-veel-watste popularisering van de oudere letterkunde. Het is nog geen december, er is dus nog tijd genoeg om uw nominatie hieronder in het commentaardeel bekend te maken. Wie mag dit jaar volgens u de enige echte … [Lees meer...] overGerrit Komrij-prijs 2017
Bas Jongenelen: De laatste student Nederlands
Door Bas Jongenelen Soms heb ik geluk in mijn leven. Zo heb ik mijn studie net lang genoeg weten te rekken om onder de dienstplicht uit te komen. Als ik een maandje eerder was afgestudeerd (had zo maar gekund), dan had ik moeten dienen. Over 25 jaar heb ik weer zo’n geluksmomentje. Dan wordt de beslissing genomen om de neerlandistiek af te schaffen. Maar niet per direct. Nee, … [Lees meer...] overBas Jongenelen: De laatste student Nederlands
G
Door Bas Jongenelen Heel dapper van iemand om een opiniërend artikel te schrijven waarvan alle woorden met dezelfde letter beginnen. Nog dapperder is de krant die het artikel plaatst. http://www.bd.nl/opinie/gazet-gelooft-gonzende-geruchten-grote-groep-ganzen-groeit-gestaag~abd77035/ … [Lees meer...] overG
Bang! Kalk & glans!
Door Bas Jongenelen Meestal rijmt iets met opzet. Het komt zelden voor dat iets per ongeluk rijmt, dus als dat gebeurt, dan valt het op. 'Hé, dat rijmt,' zegt iemand. 'Dus is het waar,' antwoord je dan. Want als het rijmt, is er over nagedacht en dan zal het wel waar zijn. Soms rijmt er iets... net niet / net wel. De dichtvorm wisselspoor is hierop gebaseerd, op de vraag of … [Lees meer...] overBang! Kalk & glans!
Sort / Airport
Door Bas Jongenelen Rijmt ‘vrouwen’ op ‘paarden’? Nee. En onder elkaar? Vrouwen Paarden Nee, nog steeds niet. Maar beide woorden eindigen op dezelfde klank: ‘en’. En als woorden hetzelfde klinken, dan rijmen ze toch? Nee. Rijm is klankovereenkomst van beklemtoonde lettergrepen. Dat geldt voor eindrijm het geldt ook voor alliteratie. Zo is de tricolon ‘Verslokt, verslindt, … [Lees meer...] overSort / Airport
Groepsmondelingen als tentamen literatuurgeschiedenis
Door Bas Jongenelen Op de Fontys Lerarenopleiding Tilburg geef ik onder andere het vak Moderne Letterkunde aan de tweedejaars voltijdstudenten ‘bachelor of education in Dutch language and literature.’ Dit vak gaat over de Nederlandse literatuur van de twintigste eeuw (met uitzondering van de postmoderne jaren 80 en 90, deze worden in het eerste jaar behandeld bij Hedendaagse … [Lees meer...] overGroepsmondelingen als tentamen literatuurgeschiedenis
Hoe niet-bestaande boeken ook gestolen kunnen worden
Door Bas Jongenelen Als het niet waar is, is het goed gevonden. Een twaalfde-eeuwse student wil indruk maken op zijn ver weg wonende mentor en noemt in een brief een aantal titels van fictieve werken die hij in de kloosterbibliotheek van Saint Victor is tegengekomen. De mentor, een aanzienlijke geestelijke, vraagt de boeken op bij de kanunniken van de Parijse abdij. Als zij de … [Lees meer...] overHoe niet-bestaande boeken ook gestolen kunnen worden
Kransslagader
Door Bas Jongenelen Lees dit gedicht van monnhauser: papieren tissue proppen in een la avonden vol hoop potlood, gom, etui inval, zin, delete eindeloze sleur reviseer, herzie eigenzinnig man nietig is ie niet tempert de ennui inventieve klus solitaire dwaas strikt individu uiterst mal idee evengoed de baas Wat valt op? … [Lees meer...] overKransslagader
Wisselspoor
Door Bas Jongenelen Iemand die zich 'monnhauser' noemt heeft ruim een maand geleden een nieuwe versvorm bedacht: Wisselspoor. Een wisselspoor is een gedichtje van drie regels met rijmschema aaa. Het middelste rijmwoord is echter oogrijmend op regel 1 en klankrijmend op regel 3. Dit 'wisselwoord' is meestal van buitenlandse komaf. Een metrum is verplicht, maar de auteur is vrij … [Lees meer...] overWisselspoor
Sonnettengenerator
Door Bas Jongenelen Raymond Queneau heeft in 1961 een papieren sonnettengenerator gepubliceerd, ik heb er al eens eerder over geschreven. Het heeft lang geduurd voor deze in het Nederlands vertaald werd. Maar nu is hij er. Niet op papier, wel elektronisch. Pieter Breman heeft een generator gemaakt waarmee 120.291.408.044.097.638.400.000 sonnetten geschreven kunnen worden. Daar … [Lees meer...] overSonnettengenerator
