• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Een auteur die de taal redt door erin te snijden

29 november 2019 door Marc van Oostendorp Reageer

Een taal is een fictie die waarheid wordt door de mensen die in haar geloven. Als niemand zou accepteren dat het Nederlands bestond, had het Nederlands ook niet bestaan. De mensen zouden nog allemaal praten en ze zouden hun buren kunnen verstaan, en met enige moeite zouden Mechelaars ook nog wel kunnen communiceren met Meppelaars, maar er zou geen reden zijn om te zeggen dat dit kwam doordat ze ‘dezelfde’ taal spraken.

Het Nederlands is helemaal geen eenheid. Er is wel een standaardtaal, maar die is natuurlijk bedacht door precies de mensen die geloofden in die eenheid. En zelfs die standaardtaal is voortdurend in beweging, waarbij de beweging in Meppel ook nog eens niet precies dezelfde kant opgaat als in Mechelen.

Weinig mensen hebben zoveel oog voor dat wonderlijke, weinig omlijnde spook als Marc Kregting. Zijn biografie lijkt er helemaal op gericht te zijn geweest om allerlei kanten van de taal te kunnen zien: hij is schrijver en dichter en schepper van een veelzijdig literair oeuvre. Hij is een veelzijdig lezer. Hij is ook al jaren actief als tekstschrijver. Hij is een Nederlander die al decennia in Vlaanderen woont. Hij heeft inmiddels ook twee Belgische dochters, die hij aanduidt als ‘het taalkundig genie’ en ‘de gourmande’. Hij heeft alle uithoeken van de taal gezien.

In zijn nieuwe boek Zilverlingen doet hij daar verslag van in de bij uitstek essayistische stijl die ook zijn bijdragen op Neerlandistiek karakteriseren: notities die gemaakt zijn naar aanleiding van iets dat het taalkundig genie of de gourmande zei, of dat iemand schreef in een politicologisch traktaat of een gedicht. Het zijn zijn persoonlijke reacties op die teksten, met de prettige suggestie dat de schrijver van zin 1 heus niet al wist wat de schrijver van zin 50 zou vinden.

Dat gaat bijvoorbeeld zo. De schrijver heeft een documentaire gezien over de Maagdenhuisbezetting van 2015. Daarin wordt onder andere gememoreerd hoe toenmalig collegevoorzitter Louise Gunning van de UvA zei dat ze ‘problemen wilde oplossen met met elkaar’.

Die uitdrukking associeert Kregting dan met Wim Kok, “officieel een socialist, toen hij als premier van paarse regeringen een dialoog aanging met collectieve voor­zieningen. Een manier om de regie te kapen, omdat door die uitdrukking een ander beleefd te horen krijgt niet te weten waar hij of zij over praat.”

Dat brengt hem in een moeite door op een constatering over zijn eigen taalgebruik: “Vooral moeilijker taal lees ik veel vaker dan dat ik haar beluister. Soms ligt me een woord op de lippen waarvan ik besef het nooit in het oor te hebben gekregen.” Als voorbeeld komt er dan een vraag van ‘het taalkundig genie’: hoe de voornaam uit te spreken van de hoofdper­soon in De brief voor de koning van Tonke Dragt, Tiuri;

Tiejóérie? Of tíéjoerie (Engels: theory)? Dat moesten we ‘met elkaar’ oplossen, wat onmogelijk is.

Met Zilverlingen viert Kregting zijn vijfentwintigjarige jubileum als schrijver. Intrigerend is dat hij de stukken en stukjes in dit boek allemaal nog eens herschreven heeft. Dat heeft het associatieve en springerige karakter van de teksten gelukkig geheel niet aangetast.

Op mij maakt dat allemaal de indruk van groot realisme. Waar de boekenmarkt in die vijfentwintig jaar geregeld is overspoeld met boeken vol vrolijke stukjes die lekker van a naar b trekken en hun observaties over het algemeen beperken tot nostalgische bespiegelingen over verloren gegane taal of juist grappige observaties over de laatste taalmodes, ken ik geloof ik geen boeken die de volheid van de taal zo weet te raken.

Ja, het zijn allemaal verschillende registers en verschillende domeinen en wie aan Wim Kok denkt, denkt niet altijd tegelijk aan Tonke Dragt. Maar soms gebeurt dat dus juist wel.

Het fijne is dat dit blijkens de ondertitel ook nog eens ’taal over taal’ is, en dat de eerste taal in kwaliteit en inventiviteit nooit onderdoet voor de tweede en er vaak boven uitstijgt. De laatste zin van Zilverlingen luidt:

Men hoeft zichzelf niet te castreren, Vlaanderen zal gewoon een Hollandse auteur van me maken, ik ben een auteur die het West­-Noordbrabants opent voor zijn ontaar­ding, ik ben een auteur die de taal redt door erin te snijden, en haar laat snijden en leven, en haar laat bewegen. Die, binnen die heilige korst waar men nog West-­Noordbrabants spreekt, de hoge toon laat aanslaan van wat het Laaglandse volk vangt, zijn taal, zijn nog bloedende taal.

Zilverlingen van Marc Kregting is een heel ongebruikelijk boek over taal. En mede daardoor misschien wel het beste dat ik dit jaar heb gelezen.

Marc Kregting. Zilverlingen. Taal over taal 1994-2019. Gent: het balanseer, 2019. Bestelinformatie bij de uitgever.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: 21e eeuw, Marc Kregting

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Jac. van Hattum • Geboorteplaats

En welke reis hij aanwees op de kaart
en over grenzen trok of buitengaats;
zijn vinger wees dat dorpje aan de vaart:
dit was zijn jeugd; dit zijn geboorteplaats.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

OP EEN HUISJESSLAK

Hij trekt een haperend spoor
onder zijn kalken huis
waarin hij boeken leest,
zijn leeszaal van voorname
stilte vol monter vlees.

Bron: Dierenalfabet, postuum verschenen, 1978

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

11 juni 2025

➔ Lees meer
23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

4 juni 2025

➔ Lees meer
2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

sterfdag
2024 Dick van Vliet
➔ Neerlandicikalender

Media

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Taal doe je samen

Taal doe je samen

9 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
 

Reacties laden....
 

    %d