• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Nieuwe betekenissen van ‘officieel’

12 september 2018 door Henk Wolf 2 Reacties

Door Henk Wolf

Ik word er altijd een beetje blij van als ik denk dat ik een taalverandering heb gevonden die nog niet in de woordenboeken is opgenomen. Af en toe denk ik dat ik er een gevonden heb en daar schrijf ik dan een stukje over. Een zo’n verandering is de betekenisuitbreiding van het woord officieel.

In officieel herkennen we natuurlijk het Franse office of het Latijnse officium, die allebei verwijzen naar het ‘ambt’. Officieel betekent in het Nederlands dan ook al heel allerlei dingen die met het ambtelijk apparaat of – wat breder – met de overheid te maken hebben. En daaruit komen weer nieuwere betekenissen als ‘volgens de regels’, ‘vormelijk’, ‘deftig’, ‘statig’, ’traditioneel’ voor, die allemaal in de woordenboek terug te vinden zijn.

Recenter lijkt officieel er nog twee betekenissen bij te hebben gekregen. Die beschrijf ik hieronder.

Eigenlijk

Als eerste is dat de betekenis ‘eigenlijke’, ‘wezenlijke’. Die betekenis vinden we in de volgende internetcitaten:

Een jaar of tien later was de officiële betekenis bij onze oosterburen al iets verruimd: de schwalbe kon nu ook buiten het strafschopgebied worden toegepast

Dan kun je natuurlijk ook transparant tape gebruiken. Officieel is dat geen duct-tape, omdat de rubber kleeflaag nooit doorzichtig kan zijn.

Dit gebruik van officieel hoort bij een essentialistische visie: wie het gebruikt constateert dat mensen een begrip gebruiken op een manier die afwijkt van wat volgens de spreker de essentie van dat begrip is. Wie meent dat essenties in regels te vangen zijn (of moeten zijn), vindt deze betekenis van officieel vast een voor de hand liggende uitbreiding van de al eerder aanwezige betenis ‘volgens de regels’.

Geautoriseerd

Mogelijk een andere nieuwe betekenis van officieel vinden we in de frase ‘officiële website’, die op Wikipedia veel gebruikt wordt. Ook in het volgende internetcitaat zit officieel in die betekenis:

Hij sloot zijn officiële tournee af met drie avonden in een uitverkocht oude Luxor Theater in Rotterdam en een uitverkocht Paradiso.

Officieel lijkt hier zoiets als ‘door de eerstbetrokkene geautoriseerd’ te betekenen. Zo kan iedereen wel websites van schrijfster X maken, maar er is maar één officiële website, namelijk die waaraan zij expliciet haar naam verbonden heeft. En zanger Y kan wel op allerlei plaatsen een liedje zingen, maar zo’n plaats hoort pas bij zijn tournee als ie hem zelf als zodanig heeft bestempeld. Die betekenis zit natuurlijk niet heel ver van de essentialistische af.

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: betekenis, lexicografie, semantiek

Lees Interacties

Reacties

  1. Sarah zegt

    12 september 2018 om 15:59

    Officieel kan ook als bijwoord gebruikt worden bij een emotionele uitroep en lijkt dan te fungeren als krachtiger alternatief voor ‘definitief’:

    ‘ik heb er nu officieel genoeg van!’

    Beantwoorden
    • Henk Wolf zegt

      12 september 2018 om 21:12

      Wat mooi! Dat gebruik was me nog niet opgevallen, maar ik ga er vanaf nu op letten. Dank je voor de aanvulling.

      Beantwoorden

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Benzokarim • Trager en luider

Iedereen is searching for something
Ik vraag aan je, om hulp
Ik adem trager en luider
en stuur mijn schoenen naar buiten

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

NESTZANG

Uit witte kistjes kruipen.

Prachtig zoals zich wat vastzit
losmaakt
en vliegt.
 

Bron: Vluchtige Verhuizing, postuum verschenen, 1975

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

4 juni 2025

➔ Lees meer
2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 oktober 2025: Symposium ‘Podium veur de Streektaol’

2 juni 2025

➔ Lees meer
20 juni 2025: De wereld van Johan de Witt

20 juni 2025: De wereld van Johan de Witt

1 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

Geen neerlandici geboren of gestorven

➔ Neerlandicikalender

Media

New York Times over Yael van der Wouden

New York Times over Yael van der Wouden

5 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Podcast: Leve(n) lezen met Barbara Stok

Podcast: Leve(n) lezen met Barbara Stok

5 juni 2025 Door Redactie Jong Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
Get ready with… Heile van Beersel

Get ready with… Heile van Beersel

3 juni 2025 Door Remco Sleiderink Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d