President Tsaar op Obama Beach op de voet gevolgd (57/60)

Deze zomer publiceren nrc.next en NRC Handelsblad fragmenten uit de roman President Tsaar op Obama Beach van A.F.Th. van der Heijden als feuilleton. De afleveringen verschijnen ’s ochtends <op de website van de krant>. In de loop van de dag blog ik een bespreking. Vandaag: aflevering 57.

Waarom publiceren Nederlandse kranten geen feuilletons meer? Het lijkt hét ideale genre, zowel voor de lezer als voor de schrijver.

Voor de lezer: je hoeft iedere dag maar een paar minuten uit te trekken (drie, om precies te zijn: Blendle houdt het precies voor je bij) en hebt na verloop van tijd toch weer een hele roman gelezen. En als je niet de hele tijd wil wachten, kun je binge-lezen.

Voor de schrijver: je kunt veel beter het tempo bepalen waarin je lezers lezen. Niemand leest een roman van enige omvang in één sessie uit. Maar waar houdt iemand op, waar legt de lezer zijn leespauze?

Vakkundig

Het genre van de film verandert langzaam in de richting van die van de tv-serie: men zegt dat dit laatste genre de afgelopen jaren een periode van ongekende artistieke bloei heeft doorgemaakt. Mensen gaan niet meer zo snel naar de film voor een epos van een paar uur, maar kijken liever thuis naar een verhaal dat al is opgehakt in delen.

Misschien gaat dat voor het lezen ook wel zoiets worden. Het verhaal van President Tsaar heeft er af en toe onder te lijden dat hier duidelijk een al bestaand lang verhaal naderhand in stukken is opgeknipt, hoe vakkundig de schrijver dat ook gedaan heeft. Af en toe duikt er ineens iets of iemand op waarvan hij lijkt de denken dat de lezer het of hem al kent (‘de gewezen Australische priester’ van een paar dagen geleden), en soms wordt een passage duidelijk heel erg ingedikt, maar over het algemeen kun je bij iedere aflevering de draad weer gemakkelijk oppikken.

Victorian

Aan de andere kant is de aflevering van vandaag helemaal, nou ja, geknipt voor een feuilleton, met al die filmische elementen van een invasie, het snijden naar televisiebeelden, de haartjes in de nek van president Tsaar.

Dat kan natuurlijk anders. Een ideaal feuilleton zou als vervolgverhaal geschreven moeten zijn en dan geen 60, maar bijvoorbeeld 180 afleveringen moeten kennen, zodat het in ongeveer een half jaar tijd kan worden afgedrukt.

Dezer dagen gaat er toevallig (of niet) een leuke Engelstalige site rond over het internet: Reading like a Victorian. Daar worden negentiende-eeuwse Engelse romans van Dickens, Trollope, Thackeray en dergelijke in de oorspronkelijke feuilletonvorm gereproduceerd.

Toonder

In Nederland lijkt de traditie nooit zo sterk te zijn geweest. Je kunt via Delpher wel heel veel feuilletons vinden, maar bijna allemaal van onbekende en zelfs anonieme schrijvers en naar mijn indruk ook vaak vertaald. Couperus wordt vaak genoemd als Nederlandse feuilletonschrijver, maar hij lijkt een uitzondering. Het genre heeft bij ons waarschijnlijk zijn voorlopig hoogtepunt gehad met Marten Toonder.

Misschien wordt het tijd het genre nu eens echt leven in te blazen.  Redacties! Gooi een of twee columnisten de deur uit, en huur een romanschrijver in!

Dank aan Sander Bink die me op Reading like a Victorian wees.
De A-index van vandaag wordt niet meer doorgerekend.