Door Nicoline van der Sijs
Opvrijdag12april2013isJanvanDonselaarop85-jarigeleeftijdoverleden.JanheeftzijnwerkzamelevenalsbioloogaandeUtrechtseuniversiteitgewerkt.Taalkundigenkennenhemechtervaneenheelanderekant,namelijkalsdegrotespecialistophetgebiedvanhetSurinaams-NederlandsendetaleninSuriname.
ZijnfascinatievoorhetSurinaams-Nederlandsontwikkeldehijtijdenshetwerkaanzijnproefschrift.Voorditproefschrift,AnecologicalandphytogeographicstudyofnorthernSurinamsavannas,datin1963verscheen,deedJanmetzijnechtgenoteLiesveldwerkinSuriname.Hijhieldereenlevenslangeliefdevoorditlandaanover.Hijverzameldetijdenszijnverblijfnietalleengegevensoverdeplantenwereld,maarookalleswathemopvielaanwoorden,betekenissen,klankenenwoordcombinatiesvanhetNederlandszoalsdatinSurinamewerdgesproken.EnzowerdhijdeeerstedieeensystematischeenwetenschappelijkebeschrijvingaanlegdevandeverschillentussenhetEuropees-NederlandsenhetSurinaams-Nederlands.
In1977publiceerdehijhetWoordenboekvanhetSurinaams-Nederlands,alsuitgavevanhetInstituutA.W.deGrootvoorAlgemeneTaalwetenschapvandeRijksuniversiteitteUtrecht.In1989verscheeneenaanzienlijkuitgebreideversiebijuitgeverijCoutinhoinMuiderberg.Ditwoordenboekbevat6600ingangen.TotzijnteleurstellingwerdhetnietopgroteschaalinSurinameverbreid.Dewaardeervanvooronderzoekerswerdechteronmiddellijkonderkend:in1989kendedeKoninklijkeNederlandseAkademievanWetenschappenaanJandeJohandelaCourt-prijstoe.
Vanafbeginjaren’90verzameldeJansystematischgegevensoverdewoordenschatvandeNederlandsebevolkingsgroepinSurinamevanafheteerstemomentdatdeNederlanderszichinSurinamevestigden,in1667,totdeafschaffingvandeslavernijin1876.HiermeewildehijdevoorgeschiedenisvanhetSurinaams-Nederlandsbeschrijven.Hijismetditwerkdoorgegaantotenkelejarenvoorzijndood.Indetussenliggendejarenheefthijhierovereengrootaantalkortereartikelengepubliceerd,dietelkensweerzijnenormekennis,belezenheideneruditieophetterreinvandetaleninSurinametoonden.Hijwasaltijdbereidinformatietedelenmetandereonderzoekers.Zoheefthijbelangrijkebijdragengeleverdaanverschillendepublicatiesvanmij,zoalsTaaltrots,WereldnederlandsenNederlandsewoordenwereldwijd.
EindvorigjaarheeftJandedoorhemindeloopvandejarenverzameldegegevensaanmijovergedragenvoorpublicatie.OverenkelemaandenzalzijnWoordenboekvanhetNederlandsinSurinamevan1667tot1876postuumverschijnen.Hetwoordenboekbevateenschataangegevensdienooiteerderzijngepubliceerd.HiermeeheeftJaneenmonumentnagelatenvoordetaaldiehemzoliefwas,endaarmeeookeenmonumentvoorzichzelf.
Het weblog Caraïbisch uitzicht plaatst naast een kort in memoriam ook een recensie die Joop van der Horst schreef over Van Donselaars woordenboek. Van Donselaar heeft ook een pagina bij de DBNL met werken van en over hem.
Laat een reactie achter