• Door naar de hoofd inhoud
  • Skip to secondary menu
  • Spring naar de eerste sidebar
  • Spring naar de voettekst
Neerlandistiek. Online tijdschrift voor taal- en letterkunde

Neerlandistiek

Online tijdschrift voor taal- en letterkundig onderzoek

  • Over Neerlandistiek
  • Contact
  • Homepage
  • Categorie
    • Neerlandistiek voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal

Promotie-onderzoek Karen Keune: mannen en vrouwen hebben verschillende spreekstijlen en ander woordgebruik

5 oktober 2012 door Ben Salemans Reageer

Mannen en vrouwen praten verschillend: ze hebben een andere spreekstijl en gebruiken andere woorden. Dit ontdekte Karen Keune via een uitgebreide corpusstudie. Zij promoveert op 15 oktober 2012 om 15.30 uur in de aula van de Radboud Universiteit Nijmegen, Comeniuslaan 2.

Een corpus is een grote verzameling van geschreven of gesproken tekst. Keune onderzocht o.a. met behulp van het Corpus Gesproken Nederlands de effecten van sociale achtergrond (leeftijd, geslacht, opleiding) op woordkeuze. Ze concludeert dat vrouwen over het algemeen een betrokken spreekstijl hebben, met relatief veel werkwoorden en veelvoorkomende woorden. Mannen praten daarentegen informatiever en gebruiken meer zelfstandige naamwoorden en unieke woorden.

Keune vergeleek in totaal vierentwintig groepen sprekers met elkaar. “Ik had vooraf geen hypothese over de mogelijke verschillen. Ik heb echt gekeken naar wat er uit het materiaal naar voren kwam.”
Naast het effect van geslacht vond zij effecten voor leeftijd en opleidingsniveau. Hoogopgeleide, oudere mannen spreken bijvoorbeeld het meest informatief. In toekomstig taalonderzoek kan dus niet meer worden uitgegaan van één standaardspreker zoals nu de gewoonte is. Keune toont aan dat deze standaard niet bestaat en dat de individuele sociale achtergrond een duidelijke rol speelt in de eigenschappen van spraak.

Voorbeeld 1: Meest gebruikte woorden

Keune bekeek de tachtig meest gebruikte woorden (in het Corpus Gesproken Nederlands; BS) en vergeleek daarbij Nederlandse hoogopgeleide mannen en vrouwen. Ze concludeert dat mannen de woorden je en d’r vaker gebruiken en vrouwen de woorden ik en hij. Mannen zeggen vaak uh en uhm, vrouwen juist oh. Ook zeggen hoogopgeleide mannen over het algemeen vaker ja en nee en gebruiken ze meer lidwoorden. Dit hangt samen met het feit dat ze meer zelfstandige naamwoorden gebruiken.
(Toelichting BS. Voor de grafiek zijn de vijftig meest gebruikte woorden uit het Corpus Gesproken Nederlands gebruikt; als alle tachtig woorden zouden zijn weergegeven, zou de grafiek onleesbaar worden. De grafiek drukt uit hoe de onderzochte hoogopgeleiden die woorden gebruiken. Als een woord rechts van de verticale y-as staat, wil dat zeggen dat dat woord vaker dan het CGN-populatiegemiddelde wordt gebruikt; als een woord links van de y-as staat, duidt dat op een lagere frequentie dan het CGN-populatiegemiddelde. Wanneer een woord boven de horizontale x-as staat, wil dat zeggen dat het vaker door hoogopgeleide mannen wordt gebruikt dan het CGN-populatiegemiddelde; de kleur van het woord is dan blauw. Staat een woord onder de x-as dan wordt het vaker door hoogopgeleide vrouwen gebruikt; de kleur van het woord is dan rood. Een preciezere, foutloze en veel meer gedetailleerde uitleg is ongetwijfeld te vinden in het proefschrift van Keune.)

Voorbeeld 2: Woorden op –lijk

Daarnaast bekeek Keune in dezelfde groep welke 32 woorden eindigend op ‘-lijk’ het meest gebruikt worden en door wie. Mannen nemen het vaakst tamelijk, onmiddellijk en ongelofelijk, feitelijk en duidelijk in de mond. Vrouwen gebruiken dadelijk, vriendelijk en lelijk, vrolijk, eindelijk en verschrikkelijk het meest.

Het complete proefschrift is (gratis) te downloaden via de website van de Landelijke Onderzoekschool Taalkunde (LOT): http://www.lotpublications.nl/index3.html. Ook kan daar een gedrukt exemplaar van de dissertatie worden besteld voor EUR 13,10 (incl. verpakking- en verzendkosten).

(Bron: Persbericht 2012-92, Radboud Universiteit Nijmegen, 4 oktober 2012, te lezen via: http://www.ru.nl/onderzoek/nieuws/@866595/mannentaal/)

P.S. 1 voor de spellingfanaten: ja, uh, het tamelijk ongelofelijke streepje in ‘promotie-onderzoek‘ in de titel van dit bericht is echt toegestaan en geheel conform het Groene Boekje. Maar ja, wie leest nu de inleiding van het Groene Boekje?!
P.S. 2: ik ben heel benieuwd naar reacties van gender-taalkundigen op het promotieonderzoek van Karen Keune. Vrouwentaal of mannentaal, vrouwenspraak of mannenspraak zou toch niet bestaan, zeg ik, vooral om bijvoorbeeld iemand als Ingrid van Alphen (zie: http://taalschrift.org/reportage/001719.html) te kietelen…

Delen:

  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn

Vind ik leuk:

Vind-ik-leuk Aan het laden...

Gerelateerd

Categorie: Artikel Tags: Evenementenagenda, Persbericht, Promotie, taalvergelijking

Lees Interacties

Laat een reactie achterReactie annuleren

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.

Primaire Sidebar

Gedicht van de dag

Willem Bilderdijk • De wenschen

Naauwlijks vraagt hy geld en goed,
Of hy zwemt in overvloed.
Straks begeert hy vrouwenmin:
Hy verzadigt zich daar in.

➔ Lees meer

Bekijk alle gedichten

  • Facebook
  • YouTube

Chris van Geel

In de juniavond was het dorp leeg,
uilen zoefden over,
iedere rieten pyramide zweeg.
 

Bron: Uit de hoge boom geschreven, 1967

➔ Bekijk hier alle citaten

Agenda

20 juni 2025: Presentatie Vertalen wat er niet staat

20 juni 2025: Presentatie Vertalen wat er niet staat

14 juni 2025

➔ Lees meer
14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

14 juni 2025: Programma rondom Een nieuw geluid

11 juni 2025

➔ Lees meer
23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

23 juni 2025: Boekpresentatie Nicoline van der Sijs

4 juni 2025

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle agendapunten

Neerlandici vandaag

geboortedag
1834 Jan ten Brink
sterfdag
2020 Hans Ekkel
➔ Neerlandicikalender

Media

De internationale positie van het Engels

De internationale positie van het Engels

14 juni 2025 Door Marc van Oostendorp Reageer

➔ Lees meer
Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

Inspiratiesessies in het Universitair Museum Utrecht

11 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

De Inktpodcast 29: Muziek voor tekst deel I

10 juni 2025 Door Redactie Neerlandistiek Reageer

➔ Lees meer
➔ Bekijk alle video’s en podcasts

Footer

Elektronisch tijdschrift voor de Nederlandse taal en cultuur sinds 1992.

ISSN 0929-6514
Bijdragen zijn welkom op
redactie@neerlandistiek.nl
  • Homepage
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Over Neerlandistiek
  • De archieven
  • Contact
  • Facebook
  • YouTube

Inschrijven voor de Dagpost

Controleer je inbox of spammap om je abonnement te bevestigen.

Copyright © 2025 · Magazine Pro on Genesis Framework · WordPress · Log in

  • Homepage
  • Categorie
    • Voor de klas
    • Vertelcultuur
    • Naamkunde
  • Archief
    • 10 jaar taalcanon
    • 100 jaar Willem Frederik Hermans
  • E-books
  • Neerlandistische weblogs
  • Jong Neerlandistiek
  • Frisistyk
  • Mondiaal Neerlandistiek
  • Over Neerlandistiek
  • Contact
%d