Gegroet, vrienden van de verscheiden neerlandici! Het is vandaag een heuglijke dag: de dag waarop ons tijdschrift zijn vijfde lustrum viert. Het is ook bijzondere dag, want op 8 juni is er nog nooit een neerlandicus gestorven, althans niet een die in onze lijsten staat. Ook gedenken wij vandaag geen enkele geboortedag van een verscheiden neerlandicus, al is het natuurlijk mogelijk dat nog levende neerlandici vandaag hun verjaardag vieren.
Maar het is natuurlijk wel de geboortedag van Neerlandistiek, voorheen Neder-L, al is dit tijdschrift dan nog springlevend. Bij wijze van uitzondering wijden wij vandaag dus een extra aflevering van onze slowquiz aan de geboorte van dit bijzondere neerlandistische orgaan.
Voegt u beneden in de reactieruimte uw herinneringen toe aan Neerlandistiek of Neder-L, het liefste natuurlijk hoe dit tijdschrift uw leven veranderd heeft, of u gesteund heeft in uw verder eenzame neerlandistische bestaan, of u gewonnen heeft voor de neerlandistiek! Deelt u deze verhalen met de community die dagelijks of in elk geval regelmatig onze kolommen bezoekt voor het laatste nieuws vanuit het vak, of een mooie bespiegeling van vakgenoten.
Dit is het derde jubileumnummer! Het heeft een interessante pendant in het jubileumnummer uit 2012, terwijl het allereerste jubileumnummer een wat minder serieus, maar daarom geen minder welgemeend karakter had (wat zag het er toen nog ouderwets uit!).
Ik weet nog goed hoe Ben Salemans mij in de zomer van 1993 belde met het verzoek om een maandelijkse column te schrijven in de nieuwsbrief (Neder-L) die hij in de LISTSERV-community verspreidde, en dat toen nog voor een groot deel door hemzelf en Willem Kuiper gevuld werd met wat je nu een discussieforum zou noemen.
In die tijd was er wel al internet (zul je iedereen horen zeggen), maar websites waren nog een zeldzaamheid, en de elektronische snelweg was nog een zandpaadje waar af en toe een postkoets met een e-mail langskwam.
Mijn toezegging om elke maand een Linguïstisch Miniatuurtje te schrijven (sorry Ben, maar het is de laatste maanden niet zo vaak gelukt), heeft hij schijnbaar later nog misbruikt om andere vaste rubriekschrijvers (Marc!) over de streep te trekken (“Peter-Arno doet het ook!”).
Toen eenmaal Piet Verkruijsse uit de boedel van Dokumentaal zich ermee bemoeide, kreeg het eigenlijk pas echt het karakter van een tijdschrift (Ben had al wel een ISSN geregeld).
De rest is geschiedenis.
Ik moet toch ook nog iets schrijven over een van de eerste redactievergaderingen (misschien wel echt de eerste), ten huize van Piet Verkruijsse in Nieuwkoop, want dat kunnen de mensen zich vast niet meer voorstellen hoe dat indertijd ging. Dat je bijvoorbeeld een half uur zat te delibereren over het feit dat de server van de website zo veel meldingen gaf van niet geladen pagina’s, omdat sommige gebruikers met een telefoonmodem van 300 baud een website probeerde te laden (dat ging dan met vijf letters per seconde of zoiets, en dan zag je de tekst als een snel ingetikte fullscreen pagina over het scherm rollen), en met een browser die niet geüpdatet was of van de verkeerde soort.
Achteraf geestig was de discussie of we de nieuwsbrief per e-mail wel moesten handhaven. Dat was iedere keer toch weer een hoop werk om dat weer bij elkaar te knippen en plakken (ik bedoel cut and paste, niet echt met schaar en lijmpot natuurlijk), en was dat niet onderhand achterhaald? Ja maar, het zijn wel nog 1500 abonnees, die, soms vanuit het buitenland met dure internetverbindingen helemaal niet in staat zijn om een “website” te laden. Die stellen dat nog wel op prijs. Slot van het liedje was dat we de nieuwsbrief nog lang gehandhaafd hebben. Op een gegeven moment (ik weet niet meer wanneer) verdween hij toch. Vorig jaar kwam Nicoline van der Sijs met een nieuw idee, waar docenten om gevraagd hadden: laten we een nieuwsbrief maken met een digest van een deel van Neerlandistiek. He, ja! Goed idee!
Voor de volledigheid: er is wel natuurlijk nog steeds wel degelijk een mailversie, alleen verschijnt die dagelijks en niet langer drie keer in de maand. Men kan zich in de rechterkolom van deze pagina abonneren.
Waarom hebben wij de eerste twintig jaar nooit een lustrum gevierd? Ik weet het eigenlijk niet. Te veel gedoe denk ik. Of we dachten dat we niet echt geboren waren. Ik heb wel nog eens, ter gelegenheid van mijn 25e column, van Ben Salemans een sanseveria gekregen, die jarenlang heeft staan kwijnen op mijn werkkamers op de universiteit (als ze gaan bloeien weet je dat het niet goed zit), en nu bij mij thuis, in een grotere pot, groeit als nooit tevoren. Daar moet ergens symboliek in zitten, evenals in het feit dat deze plant in de volksmond ‘vrouwentongrn’ wordt genoemd. Maar daar zal Ben destijds geen bedoeling bij gehad hebben.
Oh zeker wel… Groetjes van Ben
Vandaag 57 jaar geleden, op 8 juni 1960, werd te Oude Pekela Jan de Vries geboren, die Nederlands studeerde aan de Universiteit van Amsterdam en daar cum laude afstudeerde op een scriptie over Wilfred Smit. Hij werkte als leraar Nederlands aan enkele internationale scholen. Jan de Vries publiceerde onder het pseudoniem Jan Kostwinder. Hij overleed, jong, op 27 augustus 2001.
Aardig om te memoreren op deze jubileumdag van het tijdschrift Neerlandistiek, is dat Jan Kostwinder samen met onder anderen Rogi Wieg en Hein Aalders aan het eind van de jaren ’80 redacteur was van het literaire tijdschrift ‘Adem’, een van de vele literaire tijdschriften/tijdschriftjes die verschenen in die nadagen van Olim, toen niemand nog van internet wist. De inhoudsopgaven van enkele jaargangen zijn te vinden op de DBNL, zij tonen dat onder anderen Martin Bril, Marja Brouwers, K. Michel, Frans Pointl, Xandra Schutte, René Stoute, Robert Vernooy, Menno Wichman [sic] en Joost Zwagerman bijdroegen aan ‘Adem’, naast uiteraard Hein Aalders, Jan Kostwinder en Rogi Wieg zelf:
http://dbnl.nl/tekst/assc003bibl17_01/assc003bibl17_01_0031.php
http://dbnl.nl/tekst/assc003bibl18_01/assc003bibl18_01_0031.php
http://dbnl.nl/tekst/assc003bibl19_01/assc003bibl19_01_0027.php
Interview met Jan Kostwinder:
https://www.vpro.nl/speel~WO_VPRO_053480~jan-kostwinder~.html
Meer over Jan Kostwinder:
http://www.streventijdschrift.be/artikels/13/VanderweideKostwinder.htm
https://www.groene.nl/artikel/jan-kostwinder-1960-2001
http://eerder.meandermagazine.net/recensies/recensie.php?txt=1309&id=
En we kunnen op deze bijzondere 8ste juni toch een neerlandicus gedenken en herdenken!